„ქცევას აქვს ოთხი ძირითადი ფუნქცია და ხშირად ეს ფუნქციები გადაფარავს ერთმანეთს,“ - მედეა ზირაქაშვილი

​რა იწვევს თვალის ჩაწირპვლას ბავშვებში და რა საშუალებებით მოვუაროთ სახლის პირობებში? - ამ და სხვა საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრ-ოფთალმოლოგი ნინო შარიქაძე.

- რა იწვევს თვალის ჩაწირპვლასდა სიწითლეს ბავშვებში?

- ბავშვებში თვალების სიწითლის და გამონადენის ყველაზე ხშირ მიზეზს კონიუნქტივიტი - თვალის ლორწოვანი გარსის ანთებითი პროცესი წარმოადგენს. ძირითადად გვხვდება ინფექციური (ბაქტერიული, ვირუსული, ქლამიდიური) ან ალერგიული გენეზის კონიუნქტივიტები.

ყველა ტიპის კონიუნქტივიტისთვის დამახასიათებელია თვალების სიწითლე - ჰიპერემია, გამონადენი, ხშირია წვისა და უცხო სხეულის შეგრძნება თვალებში. შესაძლოა, ზოგიერთი ტიპის კონიუნქტივიტის დროს აღნიშნულ ჩივილებს დაემატოს თვალების ქავილი, შეშუპება და სინათლის შიში.

პაციენტის ანამნეზიდან და გამონადენის ტიპიდან გამომდინარე, შეგვიძლია გავიგოთ, თუ რომელი ტიპის კონიუნქტივიტი აღენიშნება ამა თუ იმ პაციენტს.

იმ შემთხვევაში, თუ პაციენტს აღენიშნება ყვითელი ფერის, ბლანტი, ჩირქოვანი გამონადენი - ძირითადად, საქმე გვაქვს ბაქტერიული ტიპის კონიუნქტივიტთან.

გამჭვირვალე, ცრემლისმაგვარი გამონადენი, ძირითადად, აღინიშნება ალერგიული კონიუნქტივიტის დროს. ალერგიულ კონიუნქტივიტს ასევე, თან ახლავს ქავილი, ზოგჯერ თვალების შეშუპება და უხშირესად არის სიმეტრიული და ორმხრივი. ტიპიური ჩივილების არსებობა საშუალებას გვაძლევს მარტივად განვასხვავოთ ალერგიული კონიუნქტივიტი ბაქტერიულისგან.

რაც შეეხება ვირუსულ კონიუნქტივიტს, მისი ძირითადი გამომწვევი არის ადენოვირუსი, ამ დროს პაციენტს ძირითადად აღენიშნება ზედა სასუნთქი გზების რესპირატორული ინფექცია. ძირითადად, პროცესი ამ დროსაც ორმხრივია, თუმცა, ხშირად არასიმეტრიული, პროცესი იწყება ერთ თვალზედა რამდენიმე დღეში ინფიცირდება მეორე. გამონადენი ძირითადად გვხვდება გამჭვირვალე- მუკოზური, თუმცა, თვალების ინტენსიურ სრესას შეიძლება მოჰყვეს მეორადად ბაქტერიული ინფექციის დართვა და გამონადენი გახდეს მოყვითალო ფერის. დროულად დაწყებული მკურნალობის გარეშე, ამ ტიპის კონიუნქტივიტი ხშირად იწვევს კერატიტს - რქოვანას ანთებით პროცესს, რაც მეტად სერიოზული მდგომარეობაა და ზოგჯერ იწვევს მხედველობის შეუქცევად დაქვეითებას.

მინდა აღვნიშნო, რომ თვალების სიწითლე და მცირე რაოდენობით გამონადენი (ძირითადად გამჭვირვალე, ძაფისებრი) ყოველთვის არ მიუთითებს კონიუნქტივიტის არსებობაზე, ის შეიძლება გამოწვეული იყოს მშრალი თვალის სინდრომის არსებობითაც.

წლამდე ასაკის ბავშვებში კი ძალიან ხშირია საცრემლე არხის სრული ან ნაწილობრივი სტენოზის (შევიწროების) არსებობა, რასაც თან ახლავს უხვი ცრემლდენა, ხშირად კი მეორადად თანდართული ბაქტერიული ინფექცია იწვევს ყვითელი ფერის გამონადენს. ამ პრობლემას სპეციფიკური მკურნალობა სჭირდება, ნაკლებეფექტურია წვეთების გამოყენება, ამიტომ არ უნდა აგვერიოს ბანალურ ანთებით პროცესში.

- რა საშუალებებით უნდა მოვუაროთ თვალს სახლის პირობებში?

- სახლის პირობებში აუცილებელია დავიცვათ ე.წ. თვალის ჰიგიენა.

გამონადენი ყველაზე დიდი რაოდენობით სწორედ დილის საათებში გვხვდება, ამის მიზეზი კი ღამის განმავლობაში ქუთუთოებზე დაგროვილი დიდი რაოდენობით ანთებითი ექსუდატის არსებობაა. სწორედ უხვი ნადების გამო, დილაობით ქუთუთოები ხშირად ერთმანეთზეა მიწებებული და პაციენტებს უჭირთ თვალების გახელა. ასეთ დროს საჭიროა, მოხდეს თვალის გასუფთავება ფიზიოლოგიური ხსნარით: გარედან - ქუთუთოების და ირგვლივ მდებარე კანის, ასევე, უშუალოდ, თვალის ლორწოვანი გარსის გასუფთავება (იგულისხმება თვალის ლორწოვანი გარსის გამორეცხვა, თვალში რამდენიმე წვეთი ფიზიოლოგიური ხსნარის ჩაწვეთება მანამ, სანამ არ მოხდება გამონადენისგან მისი სრულად გასუფთავება). მხოლოდ ამ პროცედურის შემდეგ უნდა მოხდეს უკვე სუფთა თვალში ნებისმიერი მედიკამენტის ჩაწვეთება. აქვე აღვნიშნავ, რომ ჩაის საფენების ან გვირილის საფენების ხმარება არ არის რეკომენდებული.

რესპირატორული ინფექციით გამოწვეული კონიუნქტივიტების დროს, პრობლემას აუარესებს ცხვირით სუნთქვის გაძნელება. ამ დროს, თვალთან ერთად აუცილებელია, პაციენტს ჩავუტაროთ ცხვირის ჰიგიენაც (გასუფთავება). ზოგადად, ნებისმიერი პრობლემა, რომელიც დაკავშირებულია ცხვირით სუნთქვის გაძნელებასთან (ადენოიდების, პოლიპების არსებობა), შეიძლება გახდეს მორეციდივე კონიუნქტივიტების არსებობის მიზეზი.

- როდის უნდა მივმართოთ ექიმს და როგორ მიმდინარეობს მკურნალობა პრობლემის გამწვავების შემთხვევაში?

- ბავშვთა ასაკში ნებისმიერი ოფთალმოლოგიური პრობლემის დროს, რა თქმა უნდა, უმჯობესია მკურნალობა ექიმის მიერ იყოს დანიშნული. მინდა ვთხოვო მშობლებს, გაითვალისწინონ, რომ მსუბუქი კონიუნქტივიტი და მცირე რაოდენობით გამონადენი ყოველთვის არ საჭიროებს ანტიბიოტიკის წვეთებით მკურნალობას. თვალს გააჩნია ადგილობრივი საკმაოდ ძლიერი იმუნიტეტი, რისი წყალობითაც, ძალიან ხშირად, მხოლოდ ჰიგიენური პროცედურების ჩატარების შედეგად, ყველანაირი მედიკამენტოზური ჩარევის გარეშე, საკმაოდ მოკლე პერიოდში შეგვიძლია მივიღოთ დადებითი შედეგი. ანტიბიოტიკების არარაციონალური, ხშირი გამოყენება სამომავლოდ, შეიცავს ანტიბიოტიკებისადმი რეზისტენტობის გაჩენის უდიდეს რისკს.

პრობლემის გამწვავების შემთხვევაში, რა თქმა უნდა, ექიმი წყვეტს, რა სახის მკურნალობა უნდა დაინიშნოს. ზოგჯერ საჭირო ხდება თვალში, ადგილობრივად, ინექციური პროცედურების ჩატარება; არის შემთხვევები, რომლებიც საჭიროებს პერორალური ანტიბიოტიკოთერაპიის დანიშვნას. თუმცა, საბედნიეროდ, ბავშვთა ასაკში მიმდინარე კონიუნქტივიტებს ძალიან იშვიათად ახასიათებთ გართულება, 3-5-დღიანი ადგილობრივი მკურნალობის ფონზე, უმეტეს შემთხვევებში პრობლემა მარტივად მოგვარებადია.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური