Baby Bag

„სოციალური ქსელები 13 წლამდე ბავშვებისთვის არ არის მიზანშეწონილი,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

​ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე  ბავშვების ინტერნეტუსაფრთხოების შესახებ საუბრობს და მშობლებს ურჩევს, რომ ისინი დიგიტალიზაციის საკითხებში თავადაც განათლდნენ:

„ყველაზე მნიშვნელოვანია, რომ ​ჯერ მშობლები განათლდნენ დიგიტალიზაციის თვალსაზრისით. ჯერ ჩვენ უნდა გავიგოთ, რა არის ეს კომპიუტერული ტექნოლოგიები. ეს მარტო Facebook-ი რომ არ არის, რა შესაძლებლობები აქვს სინამდვილეში და როგორ უნდა გამოვიყენოთ პოზიტიურად ბავშვისთვის, ჯერ ეს უნდა ვიცოდეთ. უნდა გავიგოთ, რა საფრთხეები აქვს ინტერნეტს. მე არ ვიცი რა საფრთხეებია, ვდებ ჩემი შვილის ხან ასეთ, ხან ისეთ სურათს. აგერ ბაღში წავიდა ბავშვი, აგერ სკოლაში. წერენ მშობლები რომელ სკოლაში წავიდნენ ბავშვები, რომელ ადგილას. ეს არაფრით არ შეიძლება. აღმოჩნდება, რომ საკუთარი ცხოვრების ასე გამოჭენება, ვიღაც მონადირეებზე ძალიან კარგად მოქმედებს. რეცეპტები არ არსებობს. მე ჩემს თავს ვერ ვაკადრებ იმას, რომ თქვენ ჭკუის სწავლება დაგიწყოთ. მეც მიგრანტი ვარ ამ სივრცეში. ეს ჩვენთვის ახალი რეალობაა. ყველას კეთილგონიერება გვჭირდება იმისთვის, რომ ბალანსი გავიგოთ. ამას ასე ჰქვია: საეკრანო დროის ბალანსი.“

​თამარ გაგოშიძის თქმით, 13 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის სოციალური ქსელები რეკომენდებული არ არის:

„სოციალური ქსელები 13 წლამდე ბავშვებისთვის არ არის მიზანშეწონილი. ბევრ ქვეყანაში ამ კანონმდებლობის შემოღება დაიწყო. ეს ველური სივრცეა, ძალიან ბევრი ცუდი რამ ხდებოდა. სოციალურ ქსელებთან წვდომა 9 წლის ბავშვს და 8 წლის ბავშვს რატომ უნდა ჰქონდეს? ბავშვი არის ცოცხალი არსება და ცოცხალი, რეალური ურთიერთობა უნდა ჰქონდეს თავისი მეზობლის ბავშვთან. სხვანაირად  როგორ უნდა ისწავლოს კომუნიკაცია? ჩვენი მომავალი თაობის გადარჩენა არის კომუნიკაციაში. დღეს ისეთი ტელქონოლგიური პროცესები მიმდინარეობს, რობოტებს ჩვენ ვერ ვაჯობებთ. ეს ვერ გაიგო ვერც სკოლამ, ვერც მასწავლებელმა და ვერც მშობელმა. რობოტს ადამიანი ვერ აჯობებს, ვერც კომპიუტერს. ​ჩვენი სკოლა და ჩვენ მშობლები ბავშვებისგან ვითხოვთ, რომ ჰქონდეთ 90 მეგაბაიტი თავში. რატომ? რატომ უნდა ჰქონდეთ რაღაც გაუგებარი ცოდნები? ეს კაცმა არ იცის.“

​თამარ გაგოშიძე თვლის, რომ თანამედროვე ბავშვებს სკოლა და მშობლები იმაზე მეტს სთხოვენ, ვიდრე საჭიროა:

„მე რომ ვსწავლობდი, მაშინ ადეკვატური იყო მოთხოვნები. 90 მეგაბაიტი თან უნდა მეტარებინა მაშინ, იმიტომ, რომ ერთადერთი ეს ბიბლიოთეკა იყო. უცხოურ ლიტერატურას სად იპოვიდი?! მე 90 მეგაბაიტი და კიდევ მეტი თან უნდა მეტარებინა, იმიტომ, რომ ვერსად ვერაფერს ვნახავდი. ეს ცოდნა მე უნდა მქონოდა. დღეს, როდესაც არის უზარმაზარი საინფორმაციო სივრცე, ამ მეგაბაიტებს დამატებით რატომ ვაწვდით ბავშვებს? მიზანი ხომ უნდა გვქონდეს. ჩვენ ინტერნეტ სივრცის პერიოდში რა უნდა მოვთხოვოთ ჩვენს მოზარდებს? პირველ რიგში, უსაფრთხოება უნდა ვასწავლოთ. არ შეიძლება ჩვენი პასვორდები ვინმეს მივცეთ, თუნდაც მეზობელს. ეს ჯერ ჩვენ უნდა ვისწავლოთ, მერე ჩვენს შვილებს ვასწავლოთ. ბავშვებს უნდა ვასწავლოთ, რომ ინფორმაციას ანალიზი უნდა გაუკეთონ. მან უნდა იცოდეს, რომელია ყალბი წყარო, რომელია ნამდვილი. ეს ჯერ ჩვენ არ ვიცით.“

„ჩვენი საქმე ისე მიდის, რომ ძალიან ბევრი პროფესია გაქრება. რობოტიზაცია და კომპიუტერიზაცია ისეთი ტემპით მიდის, რომ წარმოდგენაც კი არ შეგვიძლია. ახალ თაობას შეუძლია ამის წარმოდგენა. მათ ძალიან ბევრი რამის გაკეთება შეუძლიათ. ადამიანის უპირატესობა მანქანასთან შედარებით არის ეს: ჩვენ ვასწავლით კომუნიკაციას, ურთიერთობას, ანალიზს, შედარებას, ნამდვილის არანამდვილისგან გარჩევას და ეთიკას. მანქანას ეთიკა არ აქვს. ცოტა ხანში არც ჩვენ გვექნება, უკვე არ გვაქვს, რაც არის ძალიან სამწუხარო. მე თუ არ მაქვს ეთიკა ურთიერთობაში, ინტერნეტში რა ეთიკა მექნება?! ბავშვს უნდა ავუხსნათ, რომ მას 13 წლამდე არ სჭირდება სოციალური ქსელი. შეიძლება ტელეფონი ჰქონდეს, რომ დამიკავშირდეს. ​მან რეალური ურთიერთობა უნდა ისწავლოს. მას ღიად უნდა ვესაუბროთ იმ შთაბეჭდილებებზე, რომელიც აქვს ინტერნეტიდან. უნდა ვითამაშოთ ის თამაშები, რომლებსაც ისინი თამაშობენ, რომ გავიგოთ რა ხდება. ეს თამაშები ჩამთრევია, ჩვენთვისაც ჩამთრევია და ბავშვისთვის მით უმეტეს ასეა. ჩვენი გადამკიდე ბავშვებს აქვთ შფოთვა. ეს თამაშები ამ შფოთვას ამცირებს. ჩვენ უნდა ვიპოვოთ შფოთვის შესამცირებელი ალტერნატიული საშუალება. ეს არის მამაპაპური თამაშები, ექსკურსიებზე სიარული. ამის თავი ვის აქვს? ამის საშუალება უნდა გქონდეს, ენერგია უნდა გქონდეს, რაც ვერ ხერხდება,“ - აცხადებს თამარ გაგოშიძე.

​წყარო


არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„რომ უყვირი და ნერვები გაქვს აშლილი შენს შვილზე, უცბად რომ გააცნობიერებ, რა გაყვირებს ახლა...
​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ თანამედროვე მშობლებს შეჩერებისა და საკუთარი ემოციების გაანალიზებისკენ მოუწოდა. მისი თქმით, საკუთარ თავში ჩახედვა ადამიანს შეცდომების გაცნობიერებასა და გამოსწორებაში ეხ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა იწვევს თვალის ჩაწირპვლას ბავშვებში და რა საშუალებებით მოვუაროთ სახლის პირობებში?

რა იწვევს თვალის ჩაწირპვლას ბავშვებში და რა საშუალებებით მოვუაროთ სახლის პირობებში?

რა იწვევს თვალის ჩაწირპვლას ბავშვებში და რა საშუალებებით მოვუაროთ სახლის პირობებში? - ამ და სხვა საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრ-ოფთალმოლოგი ნინო შარიქაძე.

- რა იწვევს თვალის ჩაწირპვლასდა სიწითლეს ბავშვებში?

- ბავშვებში თვალების სიწითლის და გამონადენის ყველაზე ხშირ მიზეზს კონიუნქტივიტი - თვალის ლორწოვანი გარსის ანთებითი პროცესი წარმოადგენს. ძირითადად გვხვდება ინფექციური (ბაქტერიული, ვირუსული, ქლამიდიური) ან ალერგიული გენეზის კონიუნქტივიტები.

ყველა ტიპის კონიუნქტივიტისთვის დამახასიათებელია თვალების სიწითლე - ჰიპერემია, გამონადენი, ხშირია წვისა და უცხო სხეულის შეგრძნება თვალებში. შესაძლოა, ზოგიერთი ტიპის კონიუნქტივიტის დროს აღნიშნულ ჩივილებს დაემატოს თვალების ქავილი, შეშუპება და სინათლის შიში.

პაციენტის ანამნეზიდან და გამონადენის ტიპიდან გამომდინარე, შეგვიძლია გავიგოთ, თუ რომელი ტიპის კონიუნქტივიტი აღენიშნება ამა თუ იმ პაციენტს.

იმ შემთხვევაში, თუ პაციენტს აღენიშნება ყვითელი ფერის, ბლანტი, ჩირქოვანი გამონადენი - ძირითადად, საქმე გვაქვს ბაქტერიული ტიპის კონიუნქტივიტთან.

გამჭვირვალე, ცრემლისმაგვარი გამონადენი, ძირითადად, აღინიშნება ალერგიული კონიუნქტივიტის დროს. ალერგიულ კონიუნქტივიტს ასევე, თან ახლავს ქავილი, ზოგჯერ თვალების შეშუპება და უხშირესად არის სიმეტრიული და ორმხრივი. ტიპიური ჩივილების არსებობა საშუალებას გვაძლევს მარტივად განვასხვავოთ ალერგიული კონიუნქტივიტი ბაქტერიულისგან.

რაც შეეხება ვირუსულ კონიუნქტივიტს, მისი ძირითადი გამომწვევი არის ადენოვირუსი, ამ დროს პაციენტს ძირითადად აღენიშნება ზედა სასუნთქი გზების რესპირატორული ინფექცია. ძირითადად, პროცესი ამ დროსაც ორმხრივია, თუმცა, ხშირად არასიმეტრიული, პროცესი იწყება ერთ თვალზედა რამდენიმე დღეში ინფიცირდება მეორე. გამონადენი ძირითადად გვხვდება გამჭვირვალე- მუკოზური, თუმცა, თვალების ინტენსიურ სრესას შეიძლება მოჰყვეს მეორადად ბაქტერიული ინფექციის დართვა და გამონადენი გახდეს მოყვითალო ფერის. დროულად დაწყებული მკურნალობის გარეშე, ამ ტიპის კონიუნქტივიტი ხშირად იწვევს კერატიტს - რქოვანას ანთებით პროცესს, რაც მეტად სერიოზული მდგომარეობაა და ზოგჯერ იწვევს მხედველობის შეუქცევად დაქვეითებას.

მინდა აღვნიშნო, რომ თვალების სიწითლე და მცირე რაოდენობით გამონადენი (ძირითადად გამჭვირვალე, ძაფისებრი) ყოველთვის არ მიუთითებს კონიუნქტივიტის არსებობაზე, ის შეიძლება გამოწვეული იყოს მშრალი თვალის სინდრომის არსებობითაც.

წლამდე ასაკის ბავშვებში კი ძალიან ხშირია საცრემლე არხის სრული ან ნაწილობრივი სტენოზის (შევიწროების) არსებობა, რასაც თან ახლავს უხვი ცრემლდენა, ხშირად კი მეორადად თანდართული ბაქტერიული ინფექცია იწვევს ყვითელი ფერის გამონადენს. ამ პრობლემას სპეციფიკური მკურნალობა სჭირდება, ნაკლებეფექტურია წვეთების გამოყენება, ამიტომ არ უნდა აგვერიოს ბანალურ ანთებით პროცესში.

- რა საშუალებებით უნდა მოვუაროთ თვალს სახლის პირობებში?

- სახლის პირობებში აუცილებელია დავიცვათ ე.წ. თვალის ჰიგიენა.

გამონადენი ყველაზე დიდი რაოდენობით სწორედ დილის საათებში გვხვდება, ამის მიზეზი კი ღამის განმავლობაში ქუთუთოებზე დაგროვილი დიდი რაოდენობით ანთებითი ექსუდატის არსებობაა. სწორედ უხვი ნადების გამო, დილაობით ქუთუთოები ხშირად ერთმანეთზეა მიწებებული და პაციენტებს უჭირთ თვალების გახელა. ასეთ დროს საჭიროა, მოხდეს თვალის გასუფთავება ფიზიოლოგიური ხსნარით: გარედან - ქუთუთოების და ირგვლივ მდებარე კანის, ასევე, უშუალოდ, თვალის ლორწოვანი გარსის გასუფთავება (იგულისხმება თვალის ლორწოვანი გარსის გამორეცხვა, თვალში რამდენიმე წვეთი ფიზიოლოგიური ხსნარის ჩაწვეთება მანამ, სანამ არ მოხდება გამონადენისგან მისი სრულად გასუფთავება). მხოლოდ ამ პროცედურის შემდეგ უნდა მოხდეს უკვე სუფთა თვალში ნებისმიერი მედიკამენტის ჩაწვეთება. აქვე აღვნიშნავ, რომ ჩაის საფენების ან გვირილის საფენების ხმარება არ არის რეკომენდებული.

რესპირატორული ინფექციით გამოწვეული კონიუნქტივიტების დროს, პრობლემას აუარესებს ცხვირით სუნთქვის გაძნელება. ამ დროს, თვალთან ერთად აუცილებელია, პაციენტს ჩავუტაროთ ცხვირის ჰიგიენაც (გასუფთავება). ზოგადად, ნებისმიერი პრობლემა, რომელიც დაკავშირებულია ცხვირით სუნთქვის გაძნელებასთან (ადენოიდების, პოლიპების არსებობა), შეიძლება გახდეს მორეციდივე კონიუნქტივიტების არსებობის მიზეზი.

- როდის უნდა მივმართოთ ექიმს და როგორ მიმდინარეობს მკურნალობა პრობლემის გამწვავების შემთხვევაში?

- ბავშვთა ასაკში ნებისმიერი ოფთალმოლოგიური პრობლემის დროს, რა თქმა უნდა, უმჯობესია მკურნალობა ექიმის მიერ იყოს დანიშნული. მინდა ვთხოვო მშობლებს, გაითვალისწინონ, რომ მსუბუქი კონიუნქტივიტი და მცირე რაოდენობით გამონადენი ყოველთვის არ საჭიროებს ანტიბიოტიკის წვეთებით მკურნალობას. თვალს გააჩნია ადგილობრივი საკმაოდ ძლიერი იმუნიტეტი, რისი წყალობითაც, ძალიან ხშირად, მხოლოდ ჰიგიენური პროცედურების ჩატარების შედეგად, ყველანაირი მედიკამენტოზური ჩარევის გარეშე, საკმაოდ მოკლე პერიოდში შეგვიძლია მივიღოთ დადებითი შედეგი. ანტიბიოტიკების არარაციონალური, ხშირი გამოყენება სამომავლოდ, შეიცავს ანტიბიოტიკებისადმი რეზისტენტობის გაჩენის უდიდეს რისკს.

პრობლემის გამწვავების შემთხვევაში, რა თქმა უნდა, ექიმი წყვეტს, რა სახის მკურნალობა უნდა დაინიშნოს. ზოგჯერ საჭირო ხდება თვალში, ადგილობრივად, ინექციური პროცედურების ჩატარება; არის შემთხვევები, რომლებიც საჭიროებს პერორალური ანტიბიოტიკოთერაპიის დანიშვნას. თუმცა, საბედნიეროდ, ბავშვთა ასაკში მიმდინარე კონიუნქტივიტებს ძალიან იშვიათად ახასიათებთ გართულება, 3-5-დღიანი ადგილობრივი მკურნალობის ფონზე, უმეტეს შემთხვევებში პრობლემა მარტივად მოგვარებადია.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად