„ცხოვრებაში რომ განვახლდეთ, უნდა გვეჩქარებოდეს. რა არის ცხოვრება? განუწყვეტელი განახლება. ის კი არა, რომ დღეს დავიძინე და ხვალ ისევ ისეთი ავდექი,“ - შალვა ამონაშვილი

​მშობლები შვილებს ხშირად ეუბნებიან, რომ ტირილი შეწყვიტონ. პატარები ზოგჯერ უფროსებისთვის უმნიშვნელო პრობლემების გამო ტირიან, რის გამოც მშობლებს მათი წუწუნის მოსმენის სურვილი არ აქვთ. როდესაც სამყაროში უამრავი ბავშვი შიმშილობს და ტერორისტები უდანაშაულო ადამიანებს ხოცავენ, სერიოზულად ვერ აღვიქვამთ დაკარგული თოჯინის გამო ატირებული ბავშვების სატკივარს.

ბავშვების გონება სხვაგვარად არის მოწყობილი. ისინი უმანკოები არიან. პატარებმა არ იციან, რომ სამყარო სავსეა ბოროტებით, რომ მათი თანატოლები შიმშილით იხოცებიან. ბავშვისთვის საყვარელი სათამაშოს დაკარგვა უდიდესი ტრაგედიაა, რადგან ის მისთვის ნაცნობ სამყაროში ყველაზე ძვირფას ნივთად მიაჩნია.

მშობლები, რომლებიც შვილს ტირილის შეწყვეტისკენ მოუწოდებენ, ბავშვს აგრძნობინებენ, რომ მისი საქციელი მისაღები და სწორი არ არის. ისინი შვილის ემოციებს აკრიტიკებენ და მისგან იმის ცოდნას მოითხოვენ, რაც შეუძლებელია იცოდეს მცირეწლოვანმა ბავშვმა. როდესაც ბავშვს ტირილს ვუკრძალავთ, მას ვაგრძნობინებთ, რომ მისი გრძნობები და განცდები ჩვენთვის უმნიშვნელოა.

ბავშვი, რომელსაც ეუბნებიან, რომ სისულელის გამო არ უნდა იტიროს, ტირილს უფრო ძლიერად აგრძელებს, რადგან უფროსების გულგრილობა მისთვის ძალიან მტკივნეულია. დროთა განმავლობაში ბავშვები ემოციების დამალვას იწყებენ. ისინი ცდილობენ მშობლებისთვის მისაღები ქცევა განახორციელონ, რის გამოც მათთვის მნიშვნელოვანი დანაკარგის გამო ტირილს აღარ იწყებენ. ბავშვის ამგვარი ქცევა მის შინაგან მდგომარეობაზე ნეგატიურად აისახება.

„დიდი გოგოები/ბიჭები არ ტირიან,“ „სატირალი არაფერია,“ - ეს ის ცნობილი ფრაზებია, რომლებსაც მშობლები განუწყვეტლივ იმეორებენ. როდესაც შვილებს ვასწავლით, რა იგრძნონ, როდის იგრძნონ და როგორ გამოხატონ თავიანთი ემოციები, ჩვენ მათ ნამდვილი განცდების დაფარვისკენ მოვუწოდებთ. ემოციების შეკავება ბავშვებში ფრუსტრაციისა და იმედგაცრუების განცდას ბადებს, რაც მათ მოზარდობისა და ზრდასრულობის ასაკშიც გაჰყვებათ.

ზრდასრული ადამიანები საჯაროდ ემოციების გამოხატვის დროს ხშირად ბოდიშს იხდიან, რადგან მათ ასწავლეს, რომ ეს ნორმალური არ არის. ადამიანი ბუნებით მგრძნობიარეა, ის ხშირად განიცდის შიშს, სირცხვილს, ტკივილსა და სიხარულს. ჩვენი გრძნობები ჩვენთვის ყოველთვის გასაგებია. ყველამ ვიცით, რატომ ვიწყენთ, რატომ გვინდა ტირილი ან სიცილი. ადამიანს საკუთარი განცდებისა და გრძნობების მიღება უნდა შეეძლოს. როდესაც ბავშვი სკვერში თამაშის დროს ჭარბი ემოციებით იტვირთება, სიხარულით დახტის და იცინის, შესაძლოა, ეს უფროსისთვის გასაგები არ იყოს, მაგრამ მისი დადებითი ემოციების გაზიარება აუცილებელია. სწორედ ასევე უნდა მივიღოთ ბავშვის ბრაზისა და სევდის გამომხატველი ემოციებიც.

მშობლები შვილებს ტირილის შეწყვეტისკენ განსაკუთრებით მაშინ მოუწოდებენ, როდესაც ისინი საჯარო სივრცეში იმყოფებიან. უფროსებს არ სურთ, რომ სხვებს მათზე ნეგატიური წარმოდგენა შეექმნათ. მშობლებს არ უნდათ, რომ გარშემომყოფებმა მათი შვილი გათამამებულად ჩათვალონ. როგორც წესი, უცხო ადამიანებს საერთოდ არ ადარდებთ, როგორ იქცევა თქვენი შვილი, ხოლო თუ ეს მათთვის მნიშვნელოვანია, ნურც ამის გამო აღელდებით. ეს მათი პრობლემაა და არა თქვენი. ბავშვს შესაძლებლობა მიეცით, რომ საკუთარი ემოციები გამოხატოს.

მშობლებმა უნდა იცოდნენ, რომ ბიჭებიც ისევე ტირიან, როგორც გოგონები. ბიჭი ისეთივე ადამიანია, როგორიც გოგო. ემოციები და განცდები მასაც აქვს, რომელთა გამოხატვა მისთვის მნიშვნელოვანია. როდესაც ბავშვი ტირის, ნაცვლად იმისა, რომ მას ტირილის შეწყვეტა უბრძანოთ, მიუახლოვდით და უთხარით, რომ მისი გესმით. ბავშვს აგრძნობინეთ, რომ თქვენთვის მისი განცდები გასაგებია, რომ მისი სათამაშოს დაკარგვას ძალიან განიცდით. აუხსენით თქვენს შვილს, თუ რატომ ვერ ხერხდება მისი პრობლემის მოგვარება. რაც მთავარია მოსიყვარულე ხმით ესაუბრეთ და თანაგრძნობა გამოხატეთ.

თქვენს შვილს ტკბილეულის მირთმევა თუ სურს და ამის გამო ტირის, მას შემდეგი სიტყვებით მიმართეთ: „მესმის, რომ გიყვარს ტკბილეული, რადგან ძალიან გემრიელია, მაგრამ თუ ბევრ ტკბილს შეჭამ, მუცელი გეტკინება. დედიკოს და მამიკოს უნდათ, რომ ჯანმრთელი იყო. თუ ტკბილეულს ზომიერად შეჭამ, ყოველთვის შეძლებ თავისუფლად თამაშს და სირბილს, რადგან ჯანმრთელი იქნები.“

ყვირილისა და ტირილის მოსმენა სასიამოვნო არ არის, მაგრამ ეს ცუდ ქცევად არ უნდა მონათლოთ. ბავშვს შესაძლებლობა მიეცით, რომ ემოციებისგან დაიცალოს. შეგიძლიათ, ბავშვს აკოცოთ და ჩაეხუტოთ. თუ მისი ქცევა გაღიზიანებთ და ემოციებს ვერ უმკლავდებით, რამდენიმე წუთით მოშორდით ბავშვს, ღრმად ჩაისუნთქეთ, დამშვიდდით და მასთან მხოლოდ ამის შემდეგ დაბრუნდით.

ბავშვს ემოციების მართვა რომ ასწავლოთ, ამისთვის დიდი შრომა დაგჭირდებათ. ნუ აიძულებთ მას უარი თქვას ნამდვილი განცდების გამომჟღავნებაზე. ტირილი ჩვენი ცხოვრების ნაწილია. ნუ ეტყვით ბავშვს, რომ ეს ასე არ არის. თუ შვილს ემოციების გამოხატვის შესაძლებლობას მისცემთ, ამით მას ბედნიერებას მოუტანთ.

მომზადებულია ​educateinspirechange.org- ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა