Baby Bag

„ზოგჯერ ბებიებს ეშინიათ, რომ მშობლები ბავშვის აღზრდას თავს ვერ გაართმევენ, თუმცა მშობელი ყოველთვის ართმევს თავს, თუკი დავაცდით,“- ნათია ფანჯიკიძე

ფსიქოლოგი ნათია ფანჯიკიძე ბავშვის ცხოვრებაში ბებიებისა და ბაბუების როლზე საუბრობს:

„ბებიისთვის ძალიან დიდი ბედნიერებაა ის, რომ მისი მოვალეობა არ არის დისციპლინა. თუ მშობლები არ არიან ადგილზე და ბებოს უწევს დედის როლის შესრულება, მაშინ, რა თქმა უნდა, ყველაფერი სხვაგვარადაა. მსგავს შემთხვევაში წესრიგის შეთავაზებაც აუცილებელია და რაღაც როლის შეთავსებაც, რომელიც რეალურად ბუნებრივი როლი არ არის ბებიასთვის. როდესაც მშობლები ადგილზე არიან, მათი კომპეტენციაა ბავშვმა კბილები რამდენჯერ გაიხეხოს, მათი ვალია ბავშვს წესრიგისკენ მოუწოდონ. ამ დროს ბებოს რჩება ყველაზე გემრიელი წილი, მას შეუძლია უბრალოდ დატკბეს ამ საოცრებით. როდესაც ამბობენ, რომ შვილიშვილი შვილზე ტკბილია, ასე იმიტომ არის, რომ ბავშვი შენი შვილისაა, შენ ამ სასწაულს უყურებ და საოცრება ხდება.“

ნათია ფანჯიკიძის თქმით, დედას და ბებიას ბავშვის ცხოვრებაში განსხვავებული როლები აქვთ:

„როდესაც დედა ხარ, მეტ რამეზე ღელავ. ფიქრობ, რამდენად სწორად შეარჩიე საკვები, რამდენად სწორად აკეთებ ყველაფერს. ბებოს კი წილად ხვდება მხოლოდ ბედნიერება. თუ ბავშვს მშობლები ცოცხალი ჰყავს, სჯობს ბავშვის აღზრდის პასუხისმგებლობა ბებიას არ დაეკისროს. საქართველოს რეალობაში ზოგჯერ ასეც ხდება ხოლმე, რომ ძალიან ნაადრევი ქორწინებაა და ბებიებს ეშინიათ, რომ მშობლები ბავშვის აღზრდას თავს ვერ გაართმევენ, თუმცა მშობელი ყოველთვის ართმევს თავს, თუკი დავაცდით.“

ნათია ფანჯიკიძე აღნიშნავს, რომ ბებიას და ბაბუას მშობლისგან დასჯილი ბავშვის გამოქომაგების და დაცვის მოთხოვნილება აქვთ, რაც ნორმალურია:

„ბავშვს შეუძლია ბებია-ბაბუასთან გაიქცეს და მათ შეაფაროს თავი, როდესაც მშობლები უბრაზდებიან. მე არ ვთვლი, რომ ეს დანაშაულია, რადგან ყველაზე სისხლისმსმელ დამნაშავეებსაც კი ჰყავთ ადვოკატები. შენს პანაკოტას და ფუნთულას რომ გადააფარო ხელი, ამით არაფერი შავდება. როდესაც ბებია და ბაბუა ბავშვს ექომაგებიან, ამით არათნმიმდევრულ აღზრდასთან არ მივდივართ. სტანდარტულ შემთხვევაში ბებია და ბაბუა აღზრდასთან ნაკლებად ასოცირდებიან. ბებია და ბაბუა ბავშვს მხარდაჭერას რომ უცხადებენ, ეს ნორმალურია და აუცილებელიც კია. მსგავსი მოდელი ადამიანს მთელი ცხოვრება მიჰყვება. ჩვენ უნდა გქვონდეს სამყაროს განცდა, როგორც მფარველის, უნდა ვიცოდეთ, რომ რაც უნდა ცუდები ვიყოთ, ვიღაც მაინც გამოჩნდება, ვინც შეგვიფარებს. როდესაც ცხოვრების დიდ ზღვაში გავდივართ, მთელმა სამყარომ რომ ზურგი შეგვაქციოს, ვიღაც მაინც გამოჩნდება, ვინც ჩვენს გვერდით იქნება. ადამიანი არასდროსაა ბოლომდე მიტოვებული.“

„ბებია და ბაბუა თუ სისტემატურად ერევიან მშობლის და ბავშვის ურთიერთობაში, მაშინ, როდესაც ბავშვი ადგილზე არ იქნება, უფროსებმა ცალკე უნდა მოილაპარაკონ,“ - აღნიშნავს ნათია ფანჯიკიძე.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან, ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა'' - როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი?

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან, ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა'' - როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი?

როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი? - აღნიშნულ თემაზე საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი მარი მალაზონია“ ბავშვთა და მოზრდილთა ფსიქიატრმა თამარ-ტატა ბაზღაძემ ისაუბრა.

მისი თქმით, ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი ხშირად გვხვდება საზოგადოებაში. ზოგ შემთხვევაში სიდრომი მიმდინარეობს უპირატესად ყურადღების დარღვევით, ზოგ შემთხვევაში ჰიპერაქტიურობით და არის კომბინირებული ვარიანტი, როდესაც ორივე პრობლემა ერთნაირად ვლინდება:

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან. ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა. ამ სირთულის გამო დიაგნოზი ძირითადად არ ისმევა 6 წლამდე. როგორც წესი, მიმდინარეობს დაკვირვება, რა დოზით ვლინდება ჰიპერაქტიურობა, რამდენად ახლავს ყურადღების პრობლემები და რამდენხანს გაჰყვება ბავშვს ჰიპერაქტიურობა. თუ ბავშვი უბრალოდ ცელქი და მოუსვენარია, თუმცა არ აქვს ყურადღების, დასწავლის პრობლემა, უსმენს, ითვისებს - არ არის საგანგაშო. უფრო საყურადღებოა, როდესაც ბავშვი არ გვისმენს, არ ითვისებს ასაკის შესაბამის უნარებს და ფიქსირდება ზღვარგადასული ჰიპერაქტიურობა.

იდეალურ შემთხვევაში ბავშვთან მულტიგუნდური მიდგომა გამოიყენება და მუშაობს რამდენიმე სპეციალისტი. ვიწყებთ ფსიქოედუკაციით, ანუ იგივე ფსიქოგანათლებთ, რის დროსაც მშობელს ვაწვდით ინფორმაციას, თუ რას გულისხმობს ეს სინდრომი, რა სიმპტომები შეიძლება ახლდეს, რა სირთულეებს იწვევს ეს სიმპტომები, როგორი მიდგომები შეიძლება გამოიყენოს მშობელმა და ა.შ. იდეალურ შემთხვევაში სკოლა აუცილებლად ჩართული უნდა იყოს, რაც საქართველოში ცოტა რთული საკითხია, თუმცა ნელ-ნელა მაინც არის გარკვეული მზაობა სკოლის მხრიდან, რომ მიიღონ გარკვეული რეკომენდაციები და უკეთ ააწყონ ურთიერთობა ჰიპერაქტიურ ბავშვთან.''

,,აღვნიშნავ ასევე იმას, რომ  თავის ტვინში გარკვეული ცვლილებები აისახება და კომპიუტერულ ტომოგრაფიაზე ჩანს ეს. აქ შეიძლება იყოს გარკვეული უბნების შემცირება, რომელიც პასუხისმგებელია ყურადღების კონცენტრაციაზე, ემოციის და ქცევის მართვაზე. ასევე არის პრეფრონტალური უბნების და მათ სისხლით მომარაგების დეფიციტი, რომელიც პასუხისმგებელია წახალისება-დასჯის მეთოდების ეფექტურობაზე. თუმცა საქართველოში კვლევის ამ ტიპის მეთოდებს ჯერ არ ვიყენებთ, არ არის ფართოდ გავრცელებული. საკმაოდ ძვირადღირებული მეთოდებია და იშვიათად მივმართავთ დიაგნოსტიკის პროცესში,'' - დასძინა თამარ-ტატა ბაზღაძემ. 

ბავშვთა და მოზრდილთა ფსიქიატრმა მართვის მეთოდებთან დაკავშირებითაც ისაუბრა:

,,რაც შეეხება მართვის მეთოდებს, პირველივე რასაც ვეუბნებით მშობლებს არის ის, რომ ჩვენ არ გვაქვს ჯადოსნური აბი, რომელსაც ბავშვს მივცემთ და ის გახდება მშვიდი, დამჯერი და ბეჯითი. პრობლემა არის კომპლექსური და მას სჭირდება ოჯახის სრული ჩართულობა, რისთვისაც ისინი მზად უნდა იყვნენ. ფსიქოედუკაციის შემდეგ, ვთავაზობთ გარკვეულ ჩარევებს, როგორიცაა ქცევითი ტექნიკების გამოყენება და რჩევები, როგორ უნდა მართონ ჰიპერაქტიური ბავშვის ქცევა. ქცევით თერაპიას ატარებს სპეციალისტი, თუმცა მშობელი ჩართულია და ითვალისწინებს რეკომენდაციებს. თუ ქცევის მართვის მოდელი არ შეიცვალა ოჯახის ფარგლებში, მხოლოდ სპეციალისტი ამას ვერ მოაგვარებს.

მნიშვნელოვანია ჩარევის დროულად დაწყება, რადგან პრობლემასთან გამკლავება უფრო რთულია დიდ ასაკში. ყველაზე ხშირად რასაც ვხვდებით არის ოპოზიციურ-გამომწვევი ქცევითი აშლილობა, რომელიც ძალიან ხშირად ახლავს ჰიპერაქტიურობას. ბავშვი არის დაუმორჩილებელი, ნეგატიურად განწყობილი, მუდმივად წინააღმდეგობაშია, ყველანაირ ინსტრუქციას ცუდად იღებს, ჯიუტობს, მიუხედავად იმისა, უნდა თუ არა ეს, მაინც აკეთებს. ასეთი ქცევა ვლინდება იმ შემთხვევაში, როცა ბავშვი მუდმივად შენიშვნებს იღებს და ესმის გარშემომყოფებისგან თუ როგორი ცუდია, ცუდად იქცევა, მოუწესრიგებელია და ა.შ. ამიტომ ვითარდება ოპოზიციურ-გამომწვევი ქცევითი აშლილობა, რომელთან მუშაობაც მეტ პრობლემას ქმნის დიდ ასაკში, ვიდრე 4 წლის ასაკში რომ დაგვეწყო ჰიპერაქტიურობაზე მუშაობა. ასევე, შესაძლებელია სხვა პრობლემების თანდართვა, რომელსაც უფრო მეტი ზიანი მოაქვს, ვიდრე თვითონ ჰიპერაქტიურობას. მაგალითად, შფოთვითი რეგისტრის აშლილობა. შფოთვა ვლინდება გადაჭარბებული მოუსვენრობით, ნერვიულობით (როდესაც მშობელს შორდება ან სკოლაში დაფასთან გამოსვლის დროს), ნებისმიერი მოვლენა იწვევს შფოთვის განვითარებას. მოზარდობის პერიოდში, მოსალოდნელია ბიპოლარული აშლილობა, კიდევ უფრო იმატებს ამ დროს აქტივობა და შესაძლოა, ბავშვის ქცევა უკონტროლო გახდეს ან განვითარდეს დეპრესია,'' - აღნიშნა თამარ-ტატა ბაზღაძემ.

წყარო: ,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

წაიკითხეთ სრულად