Baby Bag

ახალი ზელანდიის სკოლები კლიმატური კრიზისის შესახებ საგნების სწავლებას იწყებენ

ახალი ზელანდიის სკოლები კლიმატური კრიზისის შესახებ საგნების სწავლებას იწყებენ
ახალი ზელანდიის ყველა სკოლას 2020 წლიდან კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებით ქვეყნის მოწინავე სამეცნიერო დაწესებულებების მიერ მომზადებულ მასალებზე წვდომა ექნება. მოსწავლეებს კლიმატური კრიზისის დასაძლევად სხვადასხვა აქტივობის დაგეგმვის შესაძლებლობა მიეცემათ, ისინი თავისუფლად შეძლებენ საკუთარი გრძნობების, განცდების და შიშების შესახებ საუბარს.

კურიკულუმში შეტანილი ცვლილებები ახალ ზელანდიას ერთ-ერთ მოწინავე სახელმწიფოდ აქცევს, რომელიც ბავშვებში კლიმატის ცვლილებებთან დაკავშირებით ცოდნის ამაღლებას უწყობს ხელს. დიდ ბრიტანეთს და ავსტრალიას ხშირად აკრიტიკებენ იმის გამო, რომ აღნიშნულ ქვეყნებში მოსწავლეებს კლიმატურ კრიზისთან დაკავშირებით სიღრმისეული ცოდნის მიღების შესაძლებლობა არ აქვთ. ახალი ზელანდიის მთავრობის განცხადებით, სკოლებში 11-15 წლის ასაკის მოზარდებისთვის კლიმატური კრიზისის შესახებ განათლების მიღება სავალდებულო არ იქნება.

„მთელი ქვეყნის მასშტაბით მასწავლებლები ძალიან აღელვებულები არიან, რადგან მოსწავლეები კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებით უკვე აქტიურად საუბრობენ და აღნიშნული პრობლემით სერიოზულად არიან დაინტერესებულები.“- განაცხადა ახალი ზელანდიის მემარცხენე ორიენტაციის მწვანეთა პარტიის ლიდერმა ჯეიმს შოუმ.

„ბავშვები ყოველდღიურად ეცნობიან ინფორმაციას სოციალური მედიის დამხარებით, მიღებული ცნობები კი უმეტესად ნეგატიურ ხასიათს ატარებს, რაც მათში დაუცველობის და უიმედობის განცდას ბადებს.“ - ნათქვამია მწვანეთა პარტიის ლიდერის განცხადებაში.

2019 წელს მსოფლიოს უამრავი ქვეყნის მოსწავლეები და სტუდენტები სასწავლო პროცესს ჩამოცილდნენ, რათა ქუჩაში კლიმატის ცვლილება და მასთან დაკავშირებული საფრთხეები გაეპროტესტებინათ. გასულ წელს მეცნიერებმა მთელი მსოფლიო გააფრთხილეს, რომ კლიმატური კრიზისი ცივილიზაციისთვის ეგზისტენციალურ საფრთხეს წარმოადგენს.

ბრიტანელი ფსიქოლოგების განცხადებით, ახალგაზრდები თავს მოტყუებულად და მიტოვებულად გრძნობენ. ისინი თვლიან, რომ უფროსი თაობების გულგრილობამ და უმოქმედობამ სამყარო კლიმატურ კატასტროფამდე მიიყვანა. უიმედობის განცდა დეპრესიისა და შფოთვითი აშლილობის მასობრივ გავრცელებას უწყობს ხელს.

ახალი ზელანდიის ერთ-ერთ სკოლაში ახალი პროგრამის პილოტირება ჯერ კიდევ 2018 წელს მოხდა. მოსწავლეებს კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებით საკუთარი განცდებისა და დამოკიდებულებების გადმოცემის შესაძლებლობა მიეცათ. ისინი აღნიშნული თემატიკის ირგვლივ მასალებს გაეცნენ და კლიმატურ კრიზისთან დაკავშირებით სიღმისეული ცოდნის მიღების საშუალება ჰქონდათ.

„კლიმატურ კრიზისზე საუბარიც კი სტრესს იწვევს, მოსწავლეები უსიამოვნო და ნეგატიურ ინფორმაციას აქტიურად ეცნობიან, ისინი აცნობიერებენ, რომ მეცნიერები კლიმატის ცვლილებების საგანგაშო შედეგებზე დაუფარავად საუბრობენ. ჩვენ მიზნად დავისახეთ, რომ მიღებული ინფორმაცია მოსწავლეებისთვის ნაკლებად სტრესული ყოფილიყო, რის გამოც მათ საკუთარ გრძნობებსა და შიშებზე ხმამაღლა საუბრის საშუალება მივეცით.“ - განაცხადა ჯეიმს შოუმ.

მასწავლებლებისთვის განკუთვნილ სასწავლო მასალებში ყურადღება მახვილდება მოსწავლეთა ემოციური მხარდაჭერის მნიშვნელობაზე. სკოლამ მოზარდების თავდაჯერების ამაღლებაზე უნდა იზრუნოს. მათ აღარ უნდა ჰქონდეთ იმის განცდა, რომ აუცილებლად დამარცხდებიან. მოსწავლეებმა უნდა გააცნობიერონ, რომ მათი განწყობა მათ მოქმედებას მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს.

„ბავშვებმა უნდა იცოდნენ, რომ კლიმატური კრიზისიდან გამოსავალი არსებობს და პრობლემა მოგვარებადია. მათ საკუთარ მომავალზე ზრუნვა და მისი შეცვლა შეუძლიათ.“ - ნათქვამია ჯეიმს შოუს განცხადებაში.

ახალი კურიკულუმი დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს მოსწავლეებისთვის პრაქტიკული ცოდნის გადაცემასაც. სკოლებში ბავშვებს ასწავლიან, თუ როგორ უნდა გააშენონ პატარა ბაღი და როგორ უნდა იზრუნონ მასზე. კურიკულუმი მასწავლებელთა ცოდნის ამაღლებაზეც ზრუნავს. მათ სასწავლო ტექსტების, ვიდეო მასალისა და სპეციალურად პედაგოგებისთვის განკუთვნილი რჩევების გაცნობის შესაძლებლობა აქვთ.

„მეცნიერება კლიმატური კრიზისის შესახებ სრულფასოვანი ცოდნის შეძენაში გვეხმარება. მოსწავლეებმა უნდა იცოდნენ, თუ როგორ უპასუხონ კლიმატურ ცვლილებებს. ისინი უნდა აცნობიერებდნენ, რა ნეგატიური გავლენები აქვს კლიმატურ კრიზისს გლობალურ, ნაციონალურ თუ ლოკალურ დონეზე. ბავშვებმა უნდა იცოდნენ, თუ რა შესაძლებლობები აქვთ მათ აღნიშნული გავლენების შესამცირებლად და კლიმატური პრობლემების აღმოსაფხვრელად.“ - ნათქვამია ახალი ზელანდიის განათლების მინისტრის კრის ჰიპკინსის განცხადებაში.

2015 წელს პარიზის შეთანხმების ხელმომწერმა სახელმწიფოებმა ვალდებულება აიღეს, რომ სკოლებში კლიმატურ ცვლილებებთან დაკავშირებით სწავლების დანერგვაზე იზრუნებდნენ, თუმცა მათი უდიდესი ნაწილი პირობას არ ასრულებს, მათ შორის, არც ახალი ზელანდიის მეზობელი ავსტრალია. დიდ ბრიტანეთში კლიმატურ თემატიკაზე ცოდნის ამაღლების საშუალება მხოლოდ რამდენიმე სკოლაში მიეცათ. მასშტაბური ცვლილებები კი ამ მხრივ ბრიტანეთში დღემდე არ განხორციელებულა.

იტალია მსოფლიო მასშტაბით პირველი სახელმწიფოა, რომელიც კლიმატურ ცვლილებებთან დაკავშირებული საგნების სწავლას ყველა სკოლაში სავალდებულოდ აცხადებს. იტალიის სკოლებში მათემატიკისა და გეოგრაფიის გაკვეთილებზე კლიმატური თემატიკის გააქტიურება იგეგმება, რაც ინტეგრირებული სწავლების დანერგვით უნდა მოხდეს. 

მომზადებულია theguardian.com-ის მიხედვით 
თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

შეიძლება დაინტერესდეთ

გამონაყარი ჩვილებში - რა არის გამომწვევი მიზეზი და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს?

გამონაყარი ჩვილებში - რა არის გამომწვევი მიზეზი და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს?

ჩვილის კანზე სხვადასხვა ტიპის გამონაყარი ჩნდება, რომელიც სხეულის სხვადასხვა უბანში გვხვდება. უმეტეს შემთხვევაში მსგავსი გამონაყარი უსაფრთხოა და მარტივად განკურნებადია. მართალია, ის ბავშვისთვის დისკომფორტს წარმოადგენს, მაგრამ განგაშის საფუძველი იშვიათად არის. იშვიათ შემთხვევებში გამონაყარი სერიოზული დაავადების ერთ-ერთი ნიშანიც შეიძლება იყოს. მნიშვნელოვანია, მშობლები კარგად გაერკვნენ, თუ როდის მიმართონ ექიმს დახმარებისთვის.

ჩვილის კანი ძალიან სათუთია, მისი იმუნური სისტემა კი ჩამოყალიბების პროცესშია. პატარების კანი ძალიან ბევრ გამღიზიანებელზე სწრაფად რეაგირებს. ჩვილებში გამონაყარის მაპროვოცირებელი მიზეზებია:

  • სიცხე
  • ალერგია
  • ქიმიკატები
  • ტენიანობა
  • არომატიზატორები
  • ქსოვილები
  • ვირუსული და ბაქტერიული ინფექციები

გამომწვევი მიზეზის მიხედვით, გამონაყარი შესაძლოა გაჩნდეს ბავშვის სხეულის სხვადასხვა უბანზე:

  • სახე
  • ხელები
  • ფეხები
  • კისერი
  • ნაკეცები
  • საფენქვეშა კანი
  • ტორსი

ჩვილებში ყველაზე გავრცელებული გამონაყარის ტიპებია:

  • ჩვილების აკნე, რომელიც ჩვეულებრივ სახეზე გვხვდება
  • ე.წ. „აკვნის ქუდი“
  • საფენის გამონაყარი
  • ნერწყვით გამოწვეული გამონაყარი (ჩნდება ნერწყვით ხშირი გაღიზიანების გამო პირისა და კისრის მიდამოებში)
  • ეგზემა - ყველაზე ხშირად გვხვდება სახეზე, მუხლების უკანა არეში და მკლავებზე
  • ინფექციური ერითემა, იგივე მეხუთე დაავადება - გამონაყარი, რომელსაც შესაძლოა ახლდეს ცხელება, დაღლილობა და ყელის ტკივილი
  • ხელის, ფეხისა და პირის დაავადება - გადამდები ვირუსული დაავადება, რომელიც მსუბუქად მიმდინარეობს
  • გადახურებით გამოწვეული გამონაყარი - გვხვდება ტანსაცმლით დაფარულ ადგილებში, მკლავებზე, კისერზე, მკერდზე ,ტანსა და ფეხებზე
  • ჭინჭრის ციება
  • იმპეტიგო
  • ინფექციური გამონაყარი - წითელა, ჩუტყვავილა, როზეოლა
  • კანდიდოზური სტომატიტი

აუცილებლად მიმართეთ ექიმს, თუ ბავშვს გამონაყართან ერთად აქვს ცხელება!

როგორ ვუმკურნალოთ გამონაყარს ჩვილებში?

საფენის გამონაყარი ჩვილებში ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული გამონაყარია. მისი მკურნალობის საუკეთესო გზაა საფენის ხშირად გამოცვლა, კანის დამცავი კრემის გამოყენება, თუ ბავშვი ძუძუთი კვებაზე გყავთ მჟავე საკვების მიღების შემცირება, ციტრუსებსა და პომიდორზე უარის თქმა. საფენის გამოცვლამდე ყოველთვის კარგად დაიბანეთ ხელები, რათა გამონაყარი არ დაინფიცირდეს.

ჩვილებში გამონაყარის გაჩენის კიდევ ერთი გავრცელებული მიზეზია ეგზემა. მისი მკურნალობისთვის საუკეთესო გზაა: გამონაყარით დაფარული კანის სუფთად და მშრალად დიდხანს გაჩერება, სპეციალური კრემები და მალამოები, პოტენციური ალერგიის არსებობის დადგენა, ექიმთან კონსულტაცია, ალერგენების გამოვლენა და ეგზემის გამომწვევი მიზეზების დადგენა.

ნერწყვით გაღიზიანების გამო გამონაყარი ჩვილებს ასევე ხშირად უჩნდებათ. როგორც წესი, ის რამოდენიმე კვირაში თავისით გაქრება, მაგრამ არსებობს დახმარების რამოდენიმე გზა: ბავშვის სახის კანის გასაშრობად ნაზად დააწექით კანს და უხეშად არ გაამშრალოთ. მოერიდეთ სახეზე საპნის გამოყენებას. ნაზად მოაშორეთ ბავშვს სახიდან საკვები. მოერიდეთ სურნელოვანი კრემებისა და ლოსიონების გამოყენებას. შეძლებისდაგვარად შეამცირეთ საწოვარას გამოყენება.

ზოგიერთი გამონაყარი, მაგალითად, ჩვილების აკნე რამოდენიმე კვირაში თავისით გაივლის.

„აკვნის ქუდის“ შემთხვევაში, გამონაყარი შეგიძლიათ დაამუშაოთ ქოქოსის ზეთით, მასზე კარგად ზემოქმედებს თავის დაბანაც.

ინფექციური გამონაყარის შემთხვევაში აუცილებელია ექიმთან კონსულტაცია და დაუშვებელია თვითმკურნალობა.

როდის უნდა მივმართოთ ექიმს?

მშობელმა ექიმს უნდა მიმართოს, თუ ბავშვს გამონაყართან ერთად აქვს ცხელება. თუ ბავშვს გამონაყარი ერთ კვირაზე მეტხანს უგრძელდება, არ ემორჩილება მკურნალობას და ჩვილს აწუხებს, აუცილებლად მიაკითხეთ პედიატრს.

თუ თქვენს პატარას უვითარდება ჭინჭრის ციება, განსაკუთრებით პირის გარშემო, ან უვითარდება ჭინჭრის ციება, რომელსაც თან ახლავს ხველა, ღებინება, ხიხინი ან სხვა რესპირატორული სიმპტომები, უნდა მიმართოთ სასწრაფო დახმარების განყოფილებას. ეს შეიძლება იყოს ძალიან სერიოზული ალერგიული რეაქციის ნიშანი, რომელსაც ანაფილაქსია ეწოდება.

გამონაყარი, რომელსაც თან ახლავს ძალიან მაღალი ცხელება, სინათლის მიმართ მგრძნობელობა, ნევროლოგიური ცვლილებები ან უკონტროლო კანკალი, შესაძლოა გამოწვეული იყოს მენინგიტით და საჭიროებს გადაუდებელ დახმარებას.

ჩვილებში გამონაყარის პრევენციისთვის: ხშირად გამოუცვალეთ ბავშვს საფენი, შეუნარჩუნეთ კანს სიმშრალე და სისუფთავე, გამოიყენეთ ჩვილებისთვის განკუთვნილი სარეცხი საშუალებები, ჩააცვით ბავშვს მსუნთქავი ქსოვილის ტანსაცმელი, უპირატესობა მიანიჭეთ ბამბას, ჩააცვით ბავშვს ამინდის შესაბამისად და დაიცავით ის გადახურებისგან, თვალყური ადევნეთ ბავშვის კანის რეაქციას მიღებულ საკვებზე, დროულად ჩაუტარეთ ბავშვს გეგმიური ვაქცინაცია, არ მისცეთ უცხო ადამიანებს ბავშვის კოცნის უფლება, გამოიყენეთ ბავშვის მგრძნობიარე კანისთვის შექმნილი შამპუნები, ლოსიონები და საპონი.

წყარო: ​Healt​hline.com

წაიკითხეთ სრულად