მშობლები ყოველთვის ცდილობენ, მიუხვდნენ თავიანთ პატარებს მაშინ, როცა ისინი ჯერ ვერ ლაპარაკობენ. კომუნიკაცია ჩვილებთან საკმაოდ რთულია. თუმცა არსებობს სხვადასხვა ხერხი, რომელთა ცოდნაც დაგეხმარებათ, მიხვდეთ, რას საჭიროებს ბავშვი კონკრეტულ მომენტში. ტირილი, სიცილი, სხვადასხვა ჟესტი მშობლებს კომუნიკაციის დამყარებაში ეხმარება.
გთავაზობთ რამდენიმე
მეთოდს, რომელიც სანამ პატარა ლაპარაკს ისწავლის, მისი საჭიროებების მიხვედრაში დაგეხმარებათ:
ტირილი
1.ტირილი ძილის გამო
ძილის ნაკლებობის გამო ყველა ადამიანი გაღიზიანებული და უხასიათოა. ასევე ხდება ბავშვებშიც განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც სურთ ძილი და ვერ ახერხებენ დაძინებას. ამ დროს მათ ახასიათებთ გრძელი, გაბმული ტირილი, რომლითაც წუწუნს და უკმაყოფილებას გამოხატავენ.
2. ტირილი შიმშილის გამო
თავიდან ეს „უბრალო“ ტირილია, თუმცა თუ მშობლის მხრიდან საჭირო რეაგირება არ მოჰყვება, შესაძლოა ისტერიულ ტირილშიც გადაიზარდოს. ამ დროს ბავშვი განსაკუთრებით ამოძრავებს თავს, ასევე ტუჩების უჩვეულო მოძრაობით გამოსცემს ბგერებს, რაც იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვს შია.
3. ტირილი ტკივილის გამო
ასეთ დროს ტირილი ჩვეულებრივზე მეტად ხმამაღალი და ხანგრძლივია. ტკივილის სიძლიერესთან ერთად იმატებს ისტერიულად ტირილიც. როდესაც ბავშვი იღლება, ტირილს დაბალ ხმაზე აგრძელებს.
4. ტირილი დისკომფორტის გამო
როდესაც ბავშვს ძალიან სცივა, სცხელა ან საფენის გამოცვლა სჭირდება, ტირილი უწყვეტი და ძალიან მწყრალია (ემოციური, გაბრაზებული). ასევე დისკომფორტს უკონტროლო მოძრაობებით და ხერხემალში მოხრითაც გამოხატავენ.
5. ტირილი, რომლითაც ახალშობილი თავისთან „გვიხმობს“
თუ ბავშვი 5-6-ჯერ წამოიტირებს, შემდეგ კი წყვეტს და 20 წამში ისევ აგრძელებს, სურს, ვინმემ ხელში აიყვანოს და გაართოს. თუ მასთან არავინ მივა ტირილის ციკლი ისევ გაგრძელდება.
6. ფსიქოლოგიური ხასიათის ტირილი
შებერილობის, გაზების, შარდვის ან დეფეკაციის გამო ბავშვი ხშირად გრძნობს დისკომფორტს, რასაც ხანგრძლივი, უწყვეტი ტირილით გამოხატავს.
7. ტირილი არასასურველი გარემოს გამო
ამ ტიპის ტირილი შესაძლოა, სხვადასხვა მიზეზის გამო იყოს გამოწვეული. მაგალითად, როდესაც ბავშვს არ მოსწონს გარემო, რომელშიც ცხოვრობს. ის ამ ჟესტით გამოხატავს უკმაყოფილებას.
მოძრაობა
1. ზურგის მოხრილობა (თაღოვანი)
ეს მოძრაობა 2 თვემდე ბავშვებში ძალიან სპეციფიკურია. შესაძლოა, იგი გამოწვეული იყოს, მუცლის არეში მწვავე ტკივილით. ახალშობილი უკვე დანაყრებულია თუ ასე საკვების მიღების შემდეგ იქცევა. გარდა ამისა, 2 თვის შემდეგ ბავშვები ამ ჟესტით დაღლილობასაც გამოხატავენ.
2. მუშტის შეკვრა
როგორც წესი, ახალშობილები მუშტს კრავენ შიმშილის დროს. თუ თქვენი პატარას ეს ჟესტი არ გამოგეპარებათ, შეძლებთ თავიდან აირიდოთ ტირილი და სხვა სახის უსიამოვნება.
3. ყურზე ხელის ჩაჭიდება
ეს ჟესტი უმეტესად იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვი საკუთარ სხეულს იკვლევს და იძიებს ახალ დეტალებს. მაგრამ თუ ეს მუდმივად გრძელდება, უმჯობესია, საკონსულტაციოდ მიმართოთ ექიმს.
4. მხრის უცაბედი შეკუმშვა
ეს მოძრაობა ხშირია შიშის დროს. მაგალითად, როდესაც ბავშვს ესმის ხმამაღალი ხმები ან ხედავს მკვეთრ შუქს.
5. თავის ბრუნვა
ბევრი ბავშვისთვის ეს მოძრაობა დამაწყნარებელია. როდესაც ძილისთვის ემზადებიან ან დამშვიდებას ცდილობენ, პატარები ამ ჟესტს მიმართავენ.
6. ფეხის აწევა
ეს მოძრაობა გამოხატავს მწვავე და ძლიერ ტკივილს. ასე ბავშვები ტკივილის შემსუბუქებას ცდილობენ.
ამ ჟესტების ცნობა დაგეხამრებათ ზუსტად გაიგოთ, თუ რა სურს ბავშვს. მნიშვნელოვნად შეამცირებს კომუნიკაციის სიმცირით გამოწვეულ სტრესს და ხელს შეუწყობს კონტაქტის დამყარებას თქვენსა და ახალშობილს შორის.
„უნდა დავანგრიოთ მითი, რომ აღდგომის წითელი კვერცხი არ წყენს და ბავშვმა შეიძლება განუსაზღვრელი რაოდენობით მიიღოს,“- პედიატრი ინგა მამუჩიშვილი
პედიატრმა ინგა მამუჩიშვილმა ბავშვებში სააღდგომო კვერცხის გადაჭარბებულად მიღებით გამოწვეული პრობლემების შესახებ ისაუბრა:
„აღდგომის დღეებში, როდესაც წითელი კვერცხი ყველას გვაქვს ოჯახში, უხვად არის და ბავშვებს თვალს ჭრის. მათ განსაკუთრებულად უნდათ, რომ ეს გასინჯონ. კარგი სათამაშოა, ამტვრევენ, მირბიან მშობლებთან. რა თქმა უნდა, პედიატრები და პედიატრიული ნუტრიციოლოგია განსაკუთრებული მიდგომით არის კვერცხის მიმართ. კვერცხი არის საშენი მასალა ბავშვის ორგანიზმისთვის. პედიატრიულ ასაკში კვერცხს აქვს განსაკუთრებული ვადები, რაოდენობა, განსაკუთრებული პერიოდები, როდესაც შეიძლება კვერცხის მიცემა.“
„უნდა დავანგრიოთ ის მითიც, რომ აღდგომის წითელი კვერცხი არ წყენს და ბავშვმა შეიძლება განუსაზღვრელი რაოდენობით მიიღოს. მე ამას ფაქტებზე დამყარებული მედიცინით ვამბობ. ჩვენ ვხვდებით ამას, როდესაც აღდგომის შემდგომ დღეებში მოჰყავთ ბავშვები, გადაჯერებული ამ პროდუქტით. თავის დადებით მნიშვნელობასთან ერთად კვერცხს აქვს ბევრი უარყოფითიც, თუ მას არადოზირებულად, არარეგლამენტირებულად მიიღებ. ბავშვთა ასაკში კვერცხის მიცემა იწყება 7 თვის ასაკიდან. რა თქმა უნდა, ჩვენ უპირატესობას ვანიჭებთ კვერცხის გულს, იმიტომ, რომ ცილა დიდი რაოდენობით ჰისტამინს შეიცავს და შესაძლოა, გახდეს ალერგიული. გულის და ცილის ერთად მიცემა ხდება მხოლოდ 1 წლის ასაკიდან, მაშინ, როდესაც ბავშვის ორგანიზმს შეუძლია ეს ყველაფერი მიიღოს. პედიატრები ხშირად კვერცხის მიცემას ვიწყებთ მწყერის კვერცხის გულით. ის ძალიან იშვიათად ინფიცირდება. ბავშვმა შვიდი თვის ასაკში უნდა მიიღოს ქათმის კვერცხის გულის მხოლოდ მერვედი. ამას თანდათანობით ვუმატებთ და ერთი წლის ასაკისთვის უკვე დასაშვებია ნახევარი კვერცხის გულის მიცემა. ერთი წლის შემდეგ უკვე მთლიანი კვერცხის გული შეიძლება მივცეთ ბავშვს კვირაში 2-3-ჯერ მაქსიმუმ. მეტად გადატვირთვა არ შეიძლება არავითარ შემთხვევაში,“- აღნიშნულ საკითხზე ინგა მამუჩიშვილმა ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „ექიმები“ ისაუბრა.