რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
„ორი წლის ასაკში ბავშვის სიმაღლე მისი საბოლოო სამიზნე სიმაღლის ნახევარს წარმოადგენს,“ - ენდოკრინოლოგი ეკატერინე ფაცაცია
ენდოკრინოლოგმა ეკატერინე ფაცაციამ ბავშვებში სიმაღლეში ზრდის სამ მნიშვნელოვან პერიოდზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ბავშვის სიმაღლე ორი წლის ასაკში საბოლოო სამიზნე სიმაღლის ნახევარს წარმოადგენს:
„როგორც ყველა პროცესს, ზრდასაც აქვს თავისი პერიოდები. ნულიდან ორ წლამდე არის ჩვილობის პერიოდი. ამ პერიოდში ბავშვი „ეძებს“ თავის გენეტიკურ ტრაექტორიას სიმაღლესთან მიმართებაში. ორი წლის ასაკში ბავშვის სიმაღლე მისი საბოლოო სამიზნე სიმაღლის ნახევარს წარმოადგენს. პირველ წელიწადს ბავშვი სწრაფად იზრდება და მისი ზრდის ტემპი არის დაახლოებით 25-30 სანტიმეტრი. თუ ის არ გაიზარდა პირველ წელიწადს 25-30 სანტიმეტრის ფარგლებში, უკვე განგაშის საფუძველი გვაქვს.“
ეკატერინე ფაცაციას თქმით, მეორე წელიწადში ზრდის ტემპი იკლებს, რაც ფიზიოლოგიური მოვლენაა:
„მეორე წელიწადს ზრდის ტემპი იკლებს, ამის ნუ შეგეშინდებათ. ეს არის ფიზიოლოგიური. მეორე წელიწადში ბავშვი 12-15 სანტიმეტრს იმატებს. სამი წლიდან პუბერტატის ასაკამდე არის ბავშვობის პერიოდი, სადაც სიმაღლეში ზრდა იკლებს. ბავშვი წელიწადში 6-8 სანტიმეტრს იმატებს წელიწადში. 6-7 წლის ასაკში არის ზრდის ნახტომი. პიკი არის რვა წლის ასაკში. რვა წლის ასაკში ბავშვის სიმაღლე არის მისი საბოლოო სიმაღლის ¾.“
„პუბერტატის ასაკამდე გოგონები და ბიჭები მიდიან თანაბრად. როდესაც სასქესო ჰორმონები გამოდიან უკვე ასპარეზზე, იქ უკვე გვაქვს ცვლილება. მესამე ფაზა არის პუბერტატული პერიოდი. პუბერტატი ბიჭებში არის 9 წლიდან 14 წლამდე. გოგონებში 9 წლიდან 13 წლამდე დიაპაზონია. ბიჭები თითქმის ორი წლით გვიან მწიფდებიან. ვაჟებს უფრო მეტი დრო აქვთ, რომ სიმაღლეში მოიმატონ. პუბერტატული ნახტომი გოგონებში არის 6-8 სანტიმეტრი, ბიჭებში კი - 10-16 სანტიმეტრი,“- აღნიშნულ საკითხებზე ეკატერინე ფაცაციამ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „დღის შოუ“ ისაუბრა.