კოვიდის შემდგომი გართულება ბავშვებში - რა სიმპტომები და გართულებები შეიძლება მოჰყვეს კორონავირუსულ ინფექციას დასრულების შემდეგ და რა ანალიზებია საჭირო?
კოვიდის შემდგომი გართულება ბავშვებში - რა სიმპტომები და გართულებები შეიძლება მოჰყვეს კორონავირუსულ ინფექციას დასრულების შემდეგ და რა ანალიზებია საჭირო? - ამ და სხვა საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოჯახის ექიმი, პედიატრი, ანა მაღრაძე. - ქალბატონო ანა, რა სიმპტომები შეიძლება გამოვლინდეს კორონა ვირუსის გადატანის შემდეგ ბავშვებში?
- კორონავირუსული ინფექცია ბავშვებში, როგორც ვიცით, უმეტეს შემთხვევაში საშუალო, მსუბუქი სიმპტომატიკით მიმდინარეობს, ბოლო დელტა შტამის შემთხვევაშიც კი. გამონაკლისს წარმოადგენენ ახალშობილები, სადაც განსაკუთრებით დელტა შტამი მწვავე გართულებებით მიმდინარეობს, პაციენტების მდგომარეობა უფრო სწრაფად მძიმდება, ვიდრე ეს იყო წინა შტამების შემთხვევაში. კოვიდ ინფექციის გადატანის შემდეგ პერიოდში ბავშვებში გვხვდება ზოგადი საერთო სისუსტე, უმადობა, თუმცა უმეტეს მათგანთან ჩივილები ნაკლებად არის. რაც შეეხება კორონავირუსის შემდგომ გართულებას, ვიცით, რომ მცირე პროცენტში (0.002%) შეიძლება განვითარდეს მულტისისტემური ანთებითი სინდრომი, რომელიც ხასიათდება მაღალი ცხელებით (გრძელდება 2 დღე), თან ერთვის მინიმუმ ორგანოთა ორი სისტემის ჩართულობა. ეს შეიძლება იყოს გასტროინტესტინალური სიმპტომები (გულის რევა, დიარეა, მუცლის ტკივილი), რესპირატორული სიმპტომები (ხველა, სუნთქვის გაძნელება, პნევმონია), ნევროლოგიური სიმპტომები (თავის ტკივილი, ძლიერი საერთო სისუსტე), შეიძლება იყოს კანი ჩართული, გამონაყარის სახით, პერიორბიტალური შეშუპება, სახსრების ტკივილი და შეშუპება, ასევე მოძრაობის შეზღუდვა. მულტისისტემური სინდრომის დიაგნოზი ისმევა მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ანამნეზში კოვიდ ინფექცია ბავშვს გადატანილი აქვს მინიმუმ 4-8 კვირის შუალედში, ანტისხეულების ტიტრი მომატებულია და გამოხატულია ცხელება, ორი ორგანოთა სისტემის დაზიანება კლინიკურად.
- რაზე უნდა გავამახვილოთ ყურადღება და რა ანალიზებია საჭირო იმისთვის, რომ რამე არ გამოგვრჩეს? საჭიროა თუ არა კომპიუტერული ტომოგრაფია?
- ეს არის ძალიან ინდივიდუალური. თუ რაიმე ჩივილი აქვს პაციენტს, კოვიდ ინფექციის შემდეგ მიზანმიმართულად ინიშნება კვლევები. გადატანიდან 3-4 კვირაში ვაკონტროლებთ სისხლის საერთო ანალიზს, რკინას, ვამოწმებთ D ვიტამინს. ვერ ვიტყვით, რომ აუცილებლად, ვინც გადაიტანს ეს კვლევებია საჭირო, ასეთი მოწოდება არ არის. ისე გადააქვთ ხოლმე ბავშვებს, მშობლებმა არც კი იციან. ბავშვებთან, ვისაც უსიმპტომოდ ჰქონდათ, უბრალოდ სისხლის საერთო ანალიზიც საკმარისია.
კომპიუტერული ტომოგრაფია კოვიდ ინფექციის მწვავე ფაზაშიც არ არის მოწოდებული, ვინაიდან მისი დასხივება ძალიან დიდია, რადიაციული თვალსაზრისით. დანიშვნას წინ უნდა უძღვოდეს კონკრეტული ჩვენება. არც მწვავე ფაზაში ვიყენებთ ბავშვებში, თუ რა თქმა უნდა, მკურნალმა ექიმმა არ დაუნიშნა და საჭიროებამ არ მოითხოვა.
- კორონავირუსის შემდეგ მნიშვნელოვანია თუ არა კვების რაციონი და კონკრეტულად, რაზე გავამახვილოთ ყურადღება?
- კოვიდ ინფექციის გადატანის შემდეგ, ისევე როგორც სხვა ვირუსული ინფექციების და ნებისმიერი ავადობის შემდეგ, ყველა მშობელთან რა რეკომენდაციებიც გვაქვს, ზოგადი, იგივე რჩება. ეს არის ბალანსირებული კვება, ჯანსაღი საკვებით. მესმის მშობლების გადატვირთული რეჟიმის გამო ეს რთულია, თუმცა ჩემს პაციენტებს ყოველთვის ვეუბნები, რომ თუ თავიდანვე მიაჩვევთ რეჟიმში ბალანსირებულ კვებას (ზომიერად ყველა საკვები ინგრედიენტის მიწოდება, როგორებიცაა: რძის პროდუქტი, ბოსტნეული, ხორცეული, ხილი), შემდგომ პერიოდში აღარ არის რთული. ავადობისას ბავშვები კვებას ამცირებენ, თუმცა ამის შემდეგ ჯანსაღი და დაბალანსებული კვება გააუმჯობესებს ბავშვის იმუნურ მდგომარეობას, შესაბამისად, დამატებითი ვიტამინების მიცემა აღარ გახდება საჭირო, ამიტომ არ გავცემ რეკომენდაციას. მოგეხსენებათ, სითხე აუცილებელია ასეთ სიტუაციაში, თუ ვერანაირად ვერ ვაწვდით ბავშვს სითხეს და უარს ამბობს, გამოსავალი არის გადასხმა. ხშირად მეუბნებიან ხოლმე მშობლები, სითხეს არ სვამს, მხოლოდ წყალს იღებსო, რატომღაც სითხედ წარმოუდგენიათ მარტო ჩაი, წვენები და კომპოტები. უნიკალური სითხე, რაც სამყაროშია, არის წყალი, შესაბამისად, ბავშვი თუ წყალს იღებს ლიტრზე მეტს, მაშინ ჩათვალეთ ადეკვატურია დღის ნორმა, თუმცა გააჩნია რამდენია დანაკარგი.
ასევე, სუფთა ჰაერზე სეირნობა და ფიზიკური აქტივობა ძალიან მნიშვნელოვანია. ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
სასწავლო პროცესის გახანგრძლივებასთან დაკავშირებით განათლების სამინისტროს მიერ შემუშავებული ინსტრუქციები სკოლებს
ქვეყანაში შექმნილი მდგომარეობის გათვალისწინებით და ახალი Covid19 ვირუსის გავრცელების თავიდან აცილების მიზნით, საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრომ შეიმუშავა ინსტრუქციები/რეკომენდაციები ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებების საყურადღებოდ.
სასწავლო პროცესის გადავადებასთან დაკავშირებით ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებებს ეძლევათ შემდეგი რეკომენდაციები:
უზრუნველყონ სასკოლო თემის შესაძლებლობის ფარგლებში ხელმისაწვდომი დისტანციური კომუნიკაციის არხების გამოყენება მოსწავლეებისთვის საგანმანათლებლო-შემეცნებითი რესურსების მიწოდების მიზნით;
უზრუნველყონ მშობლებთან საკომუნიკაციო არხების გამართვა მოსწავლეებისათვის საგანმანათლებლო-შემეცნებითი რესურსების მიწოდებისა და არდადეგების პერიოდში მოსწავლეთა დამოუკიდებელი სწავლების მხარდაჭერის მიზნით.
აღნიშნული მიზნების განსახორციელებლად რეკომენდებულია:
მასწავლებლებმა, ინდივიდუალური საჭიროებიდან გამომდინარე, მოსწავლეებისთვის მოამზადონ და მიაწოდონ შესაბამისი მასალები როგორც საგნობრივ ჭრილში, ასევე გამჭოლი კომპეტენციების გასავითარებლად, მაგალითად:
საკითხავი ლიტერატურა;
შემეცნებითი აქტივობები;
კვლევითი პროექტები;
ონლაინ პლატფორმები/ელ. მასალები (ასეთის არსებობის შემთხვევაში);
თემატური დავალებები
და სხვა.
სკოლის ადგილობრივი კონტექსტიდან გამომდინარე, გაიმართოს საკომუნიკაციო ქსელები კლასების დამრიგებლებს, ცალკეულ მასწავლებლებსა და კათედრების ხელმძღვანელებს შორის. მასწავლებლებმა ააწყონ კომუნიკაციის სხვადასხვა ფორმა მოსწავლეებთან.
ამ პროცესში შესაძლებელია გამოყენებულ იქნას Microsoft office 365-ის პროდუქტები, რომელიც ხელმისაწვდომია ყველა საჯარო სკოლის წარმომადგენლისთვის (ადმინისტრაციისთვის, მასწავლებლებისა და მოსწავლეებისთვის). ამ მიზნით სკოლის წარმომადგენელი უნდა შევიდეს ვებგვერდზე https://email.mes.gov.ge/ და გაეცნოს/მიჰყვეს ინსტრუქციებს. ტექნიკური პრობლემის არსებობის შემთხვევაში მასწავლებეს შეუძლია მიმართოს სკოლის ინფორმაციული და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების მასწავლებელს ან/და სკოლის ინფორმაციულ მენეგერს ასეთის არსებობის შემთხვევაში. დამატებით, ინსტრუქციების ბეჭდური სახით მასწავლებლებს შეუძლიათ მიმართონ რესურს ცენტრებს ან/და სკოლის ადმინისტრაციას.
მშობლებისთვის შესაბამისი რეკომენდაციების მიწოდებისთვის გამოიყენონ ყველა არსებული საკომუნიკაციო ფორმა, მაგალითად:
სოციალური ქსელი;
ვიდეოზარები;
სატელეფონო კომუნიკაცია;
ელექტრონული ფოსტა;
და სხვა
იმ შემთხვევაში, თუ სასკოლო საზოგადოებაში არსებობს გარკვეული გამოწვევები, რომლებიც ხელს უშლის ზემოაღნიშნული რეკომენდაციების შესრულებას, გთხოვთ შეავსოთ კითხვარი შემდეგ ბმულზე: https://bit.ly/2wWghAa
აღსანიშნავია, რომ პერიოდულად განახლდება უფასო რესურსების ჩამონათვალი საგანმანათლებლო პორტალზე el.ge. ამასთანავე გაზიარდება ყველა ის ინიცირებული პროექტი, რომლებიც ხელმისაწვდომი იქნება როგორც მოსწავლეებისთვის, ასევე მასწავლებლებისთვის.
სკოლების სურვილის შემთხვევაში, სამინისტრო მზადაა განიხილოსშემოთავაზებები ან უკვე არსებული გამოცდილება, ინდივიდუალური პრაქტიკის სხვა სკოლებთან გაზიარების მიზნით.
აქვე გაცნობებთ, რომ სწავლის განახლების პერიოდისთვის სკოლებს მიეწოდება შესაბამისი ინსტრუქციები, სასკოლო სასწავლო გეგმის იმგვარად მოდიფიკაციის შესახებ, რომ მიღწეულ იქნეს ეროვნული სასწავლო გეგმით განსაზღვრული მიზნები.
მნიშვნელოვანია, რომ დაგეგმვის პროცესში თითოეულმა სკოლამ, მასწავლებელმა/დამრიგებელმა გაითვალისწინოს მოსწავლეთა და მათი ოჯახის წევრების სოციალური მდგომარეობა, ელექტრონულ მოწყობილობებსა და ინტერნეტზე ხელმისაწვდომობა და შესაბამისად შეარჩიოს ალტერნატიული საკომუნიკაციო ფორმა.
ასევე თითოეულმა მასწავლებელმა მოსწავლის ოჯახის ინდივიდუალური კონტექსტიდან გამომდინარე მოსწავლეს შეურჩიოს კლასგარეშე საკითხავი მასალა, ასეთის არ არსებობის შემთხვევაშ გამოიყენოს სკოლის ბიბლიოთეკა. ბიბლიოთეკაში შერჩეული მასალა სკოლის ადმინისტრაციამ მოსწავლეს მიაწოდოს ისეთი გზით, რომელიც შეთანხმებული იქნება მშობელთან.
ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებებს ეტაპობრივად მიეწოდებათ ყველა ის სიახლე, რომლებსაც ყოველდღიურად ამუშავებს სამინისტროს გუნდი.
რეკომენდებული რესურსები:
საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრო, სსიპ განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემა (EMIS) და კომპანია Microsoft რეკომენდაციას უწევენ წარმოდგენილ პლატფორმებს/ხელსაწყოებს, რომლებიც შექმნილია მოსწავლეებისა და მასწავლებლების უსაფრთხო და ეფექტიანი კომუნიკაციისთვის, რაც მასწავლებლების გადამზადების, გაკვეთილის დისტანციურ რეჟიმში წარმართვისა და ელექტრონული სწავლების დანერგვის საშუალებას იძლევა. EMIS-ის მიერ დანერგილმა სისტემებმა შესაძლებლობა მოგვცა საქართველოში არსებულ 500 000-ზე მეტი მოსწავლისთვის შექმნილიყო პირადი მომხმარებლის პროფილი, რომელზეც უსაფრთხოების მაღალი ხარისხის მისაღწევად დაწესებულია გარკვეული შეზღუდვები, ასევე შექმნილია გზამკვლევები და პროგრამების წარმატებით გამოყენების მაგალითები. ეს საშუალებას მისცემს როგორც მასწავლებელს, ისე მოსწავლეს, მარტივად დაეუფლოს და სრულად გამოიყენოს Office 365-ის პროგრამები.
მასწავლებლებისა და სკოლის ადმინისტრაციისთვის ცალკე შექმნილია 55 000-ზე მეტი მომხმარებლის პროფილი, რომელიც მოსწავლეებისათვის ინდივიდუალურად/ჯგუფურად საგაკვეთილო პროცესის დისტანციურად ორგანიზების საშუალებას იძლევა.
მაიკროსოფტის პროდუქტები:
Teams - პროგრამა, რომელიც აერთიანებს მიმოწერას, შეხვედრებს, ფაილების გაცვლის სერვისებსა და სხვა აპლიკაციებს, საშუალებას იძლევა მოვაწყოთ ვირტუალური საკლასო ოთახები, გვქონდეს ეფექტური კომუნიკაცია სკოლებთან და ჩავატაროთ ლაივ ინტერაქტიული გაკვეთილები. Teams-შივეა ინტეგრირებული OneNote Class Notebook, რომელიც საშუალებას იძლევა ეფექტურად მოვამზადოთ დავალებები. https://teams.microsoft.com
OneNote Class Notebooks - იძლევა საშუალებას, მოსწავლეებსა და მასწავლებლებს ჰქონდეთ პირადი სამუშაო სივრცე, სადაც შესაძლებელია დავალებებისა და დამატებითი სასწავლო რესურსების ატვირთვა
Forms - მასწავლებლებს შესაძლებლობა ეძლევათ, პროგრამა form-ში შექმნან მოსწავლეების ტესტირებისთვის დახურული და ღია ტიპის კითხვები. https://forms.microsoft.com/
Sway - ონლაინ პრეზენტაციების მოსამზადებელი ხელსაწყო, რომელიც საშუალებას გაძლევს მონაცემების ატვირთვის შემთხვევაში თავად შეგიქმნას გარკვეული ინტერაქციული ვიზუალები. https://www.office.com/launch/sway/
Calendar - პლატფორმა, რომელიც საშუალებას გვაძლევს, სკოლის ადმინისტრაციამ და მასწავლებელმა გაუზიაროს დაგეგმილი აქტივობების შესახებ ინფორმაცია როგორც მოსწავლეს, ისე მშობელს. https://outlook.office.com/calendar
არდადეგების პერიოდში, არაფორმალური განათლების ჭრილში მასწავლებელს შესაძლებლობა აქვს, გამოიყენოს როგორც Microsoft Office 365-ის პროდუქტები, ისე:
EL.GE- ელექტრონული საგანმანათლებლო რესურსი, რომელიც აერთიანებს სხვადასხვა ორგანიზაციის მიერ შექმნილ საგანმანათლებლო რესურსებს. https://el.ge/
ვსწავლობთთამაშით- ციფრული საგანმანათლებლო რესურსი ,,ვსწავლობთ თამაშით” გამიზნულია დაწყებითი საფეხურის I-IV კლასების მოსწავლეებისთვის. რესურსის გამოყენება შესაძლებელია ფორმალური და არაფორმალური განათლების მიზნებისთვის - სკოლაში, ოჯახში, ბავშვთა დღის ცენტრში და სხვა საგანმანათლებლო დაწესებულებებში. რესურსის გამოყენება ხელს შეუწყობს ბავშვებში ისეთი კომპეტენციების განვითარებას, როგორებიცაა: შემოქმედებითობა, პრობლემის გადაჭრა, კრიტიკული აზროვნება, ციფრული ტექნოლოგიების გამოყენება, კომუნიკაცია და თანამშრომლობა. ციფრულ რესურსს საგანმანათლებლო დანიშნულება აქვს.იგი ეფექტურად შეიძლება იქნეს გამოყენებული ქართული ენისა და ლიტერატურის, მათემატიკის, ბუნებისმეტყველების, სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნებისა და მუსიკის როგორც დამოუკიდებელი, ასევე ინტეგრირებული სწავლა - სწავლების პროცესში. http://play.geolab.edu.ge/index.html
საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროს მიერ შექმნილი ელ. საგანმანათლებლო რესურსი, რომელიც შექმნილია ბუნებისმეტყველებასა და სახვითი და გამოყენებით ხელოვნების მიმართულებით სასწავლო პროცესში გამოყენების მიზნით (საიტი მუშაობს სატესტო რეჟიმში). https://school.emis.ge/index.html
განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრო აგრძელებს დისტანციური სწავლებისთვის სხვადასხვა მიმართულებით სისტემის განვითარებას, კერძოდ:
სატელევიზიო ბადის გამოყენებას;
სინქრონული დისტანციური სწავლების პლატფორმების განვითარებას;
პორტალ EL.GE-ზე დამატებითი საგანმანათლებლო, განმავითარებელი და მეთოდოლოგიური რესურსების შემუშავებასა და განთავსებას;
ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლებისთვის გარკვეული რესურსების ადაპტირებას;
მასწავლებლებისთვის დამხმარე რესურსების შექმნასა და გაზიარებას. თუ გინდათ, რომ განათლების სფეროში მიმდინარე სიახლეების შესახებ ინფორმირებულები იყოთ, მოიწონეთ გვერდი „მასწავლებლების სანდო წყარო“