Baby Bag

​მხედველობის რა პრობლემებია გავრცელებული ბავშვებში და რა სიმპტომებით შეიძლება მათი ამოცნობა?

​მხედველობის რა პრობლემებია გავრცელებული ბავშვებში და რა სიმპტომებით შეიძლება მათი ამოცნობა?

მხედველობის რა პრობლემებია გავრცელებული ბავშვებში, რა სიმპტომებით შეიძლება ამოვიცნოთ და როდის მივმართოთ ექიმს? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრ-ოფთალმოლოგი ნინო შარიქაძე.

- ქალბატონო ნინო, ზოგადად, მხედველობის რა პრობლემები გვხვდება ბავშვებში და ყველაზე მეტად რომელია გავრცელებული?
- ბავშვთა ასაკში მხედველობის დაქვეითებას საკმაოდ ბევრი პათოლოგია იწვევს, თუმცა ყველაზე ხშირ მიზეზს რეფრაქციული მანკები წარმოადგენს, რომლებიც სამი ტიპის გვხვდება, ესენია:

  • ახლომხედველობა - ანუ მიოპია;
  • შორსმხედველობა - იგივე ჰიპერმეტროპია;
  • ასტიგმატიზმი.

სამივე ტიპის რეფრაქციული მანკი საჭიროებს დროულ დიაგნოსტირებას და სათვალისმიერ ან ლინზისმიერ კორექციას.
რაც შეეხება წლამდე ასაკის ბავშვებს, მათში პროცენტულად ყველაზე ხშირად საცრემლე არხის ნაწილობრივი ან სრული შევიწროვება - სტენოზი გვხვდება. აქაც საყურადღებოა პრობლემის დროულად აღმოჩენა და მკურნალობის სწორი ტაქტიკის შერჩევა.

ბავშვთა ასაკში საკმაოდ ხშირია სიელმეების არსებობა, სამწუხაროდ, არის თანდაყოლილი კატარაქტების და გლაუკომის შემთხვევებიც.

ასევე საყურადღებო და საკმაოდ ხშირია, ზოგად, სისტემურ პათოლოგიებთან, განსაკუთრებით, ორგანიზმში მიმდინარე აუტოიმუნურ პროცესებთან ასოცირებული თვალის ანთებითი მდგომარეობები, რაც საკმაოდ სერიოზულ და სპეციფიკურ მართვას საჭიროებს.

- რა სიმპტომებით შეიძლება, ამოიცნოს მშობელმა თვალთან დაკავშირებული პრობლემა?

- ყველაზე ხშირი მანიშნებელი იმისა, რომ ბავშვს შესაძლოა ჰქონდეს მხედველობის ესა თუ ის პრობლემა, არის:

  • ბავშვი ახლოს მიდის ტელევიზორთან;
  • თვალებთან ახლოს მიაქვს საგნები;
  • ხშირად ავიწროვებს თვალის ნაპრალს, განსაკუთრებით მაშინ, როცა შორ მანძილზე რამის დანახვა სურს;
  • ახლო მანძილზე მხედველობითი დატვირთვის დროს უწითლდება თვალები, აქვს ცრემლდენა, ხშირად ისრისავს ერთ ან ორივე თვალს. ასეთ დროს ხშირია თავის ტკივილებიც;
  • წერა-კითხვის დროს ხშირად იცვლის თავის პოზიციას, ამით ცდილობს ფოკუსის დაჭერას;
  • ცალმხრივი პრობლემის დროს, სპეციფიკურ სიმპტომს წარმოადგენს ცალი თვალის მოჭუტვა, დახუჭვა და მხედველობითი ფუნქციიდან გამოთიშვა;
  • ერთი ან ორივე თვალის გადახრა საფიქსაციო წერტილიდან - სიელმის გაჩენა.

​ყველა ზემოთ ჩამოთვლილი სიმპტომი შეიძლება იყოს მხედველობის დაქვეითების მიზეზი, ამიტომ საჭიროებს დაუყოვნებლივ ყურადღებას.
- კონკრეტულად რას იწვევს ეკრანთან დიდი დროის გატარება? 
- ელექტრომოწყობილობების არანორმირებული მოხმარება, პირველ რიგში, იწვევს თვალის შიგნით არსებული კუნთის - ცილიალური კუნთის გადაღლას, ირღვევა ბალანსი თვალის კუნთის შესაძლებლობასა და მასზე დაკისრებულ დატვირთვას შორის. ეს მდგომარეობა საკმაოდ ხშირია და ცნობილია აკომოდაციის სპაზმის, იგივე ფსევდომიოპიის სახელით.
ამ დროს პაციენტს აღენიშნება საკმაოდ შემაწუხებელი ჩივილები, როგორებიცაა:

  • თავის ტკივილი;
  • თვალბუდის არეში სიმძიმის შეგრძნება;
  • ახლო მანძილზე, სამუშაოს შესრულების დროს, თვალების მარტივად დაღლა;
  • თვალების სიწითლე;
  • ზოგჯერ მხედველობის დაქვეითებაც კი.
ასევე, ძალიან ხშირია მშრალი თვალის სინდრომის განვითარება, რასაც არანაკლებ შემაწუხებელი ჩივილები აქვს, როგორებიცაა: თვალებში წვის, სიმძიმის, ჩხვლეტის, ქავილის, სიმშრალის, უცხო სხეულის (ქვიშის) შეგრძნება.
რაც ყველაზე მთავარია, უკვე მრავალი საერთაშორისო სამედიცინო კვლევით დადასტურდა, რომ ახლო მანძილზე თვალების არანორმირებული დატვირთვა მიოპიის გაჩენის და უკვე არსებული მიოპიის პროგრესირების ხელშემწყობი ფაქტორია.
- ბავშვებში ხშირია სიელმის პრობლემა, როგორ შეიძლება ის მოგვარდეს?
- სიელმე, ანუ თვალის გადახრა მხედველობის ცენტრალური ღერძიდან, ბავშვთა ასაკის ერთ-ერთი საკმაოდ გავრცელებული პრობლემაა.

სიელმე მხოლოდ კოსმეტიკური პრობლემა არ არის. ამ დროს ირღვევა ბინოკულური მხედველობა, ანუ ორივე თვალით ერთდროულად, შერწყმულად ხედვის უნარი.

ხშირია სიელმესთან ერთად მხედველობის დაქვეითებაც, რაც რეფრაქციული მანკების არსებობით არის განპირობებული. შესაბამისად, ამ პრობლემას კომპლექსური მიდგომა და მკურნალობა სჭირდება.

გადახრის მიმართულების მიხედვით გამოყოფენ:

- შიგნითა (თვალი გადახრილია ცხვირისკენ);

- გარეთა (თვალი გადახრილია საფეთქლისკენ);

- ვერტიკალური (თვალი მიმართულია ზემოთ ან ქვემოთ) ტიპის სიელმეს.

სიელმის ძირითადი სახეობებია: შეუღლებული და პარალიზური. ისინი ერთმანეთისგან განსხვავდებიან როგორც კლინიკური გამოვლინებით, ასევე წარმოშობის მექანიზმით და მკურნალობის მეთოდებით.

ბავშვთა ასაკში ყველაზე ხშირია შიგნითა შეუღლებული, პერიოდული ხასიათის სიელმე. ამ დროს გადახრილია ხან ერთი, ხან მეორე თვალი, მონაცვლეობით. ასეთი ტიპის სიელმე უმეტეს შემთხვევაში წლამდე ასაკში თავისით, ყველანაირი ჩარევის გარეშე სწორდება, თუმცა, თუ საქმე გვაქვს ცალმხრივ, მუდმივი ხასიათის სიელმესთან, ეს ყოველთვის მეტად საყურადღებოა. ამ დროს საჭიროა ექიმთან დროულად კონსულტაციის გავლა.

რაც შეეხება მკურნალობას, სიელმის მკურნალობა საკმაოდ ხანგრძლივი და შრომატევადი პროცესია. სიელმის ტიპის და გამოვლინების ასაკის მიხედვით ხდება მკურნალობის ტაქტიკის შერჩევა. ზოგადად, სიელმის მკურნალობა რამდენიმე ეტაპიანია და მოიცავს: კონსერვატიულ და ქირურგიულ ეტაპებს.

კონსერვატიული მკურნალობა მოიაზრებს:

  • სათვალისმიერ კორექციას
  • სპეციალურ, აპარატურულ ვარჯიშებს, ასევე თვალის ახვევებს სახლის პირობებში, რომელთა მიზანიც არის მხედველობის სიმახვილის მომატება, თვალის მამოძრავებელი კუნთების ტონუსის აწევა და მხედველობის აქტში ორივე თვალის ერთდროულად ჩართვა.

თუმცა, ზოგჯერ მაინც გარდაუვალი ხდება ქირურგიული ჩარევა, რაც მოიცავს თვალების სიმეტრიულობის აღდგენას, კუნთების ბალანსის შეცვლის ხარჯზე: ერთი რომელიმე კუნთის გაძლიერებით და მეორე კუნთის მოქმედების შესუსტებით.

ძირითადად, ოპერაციული ჩარევა მოწოდებულია ბავშვის სკოლაში შესვლამდე, 5-6 წლის ასაკში, თუმცა, თანდაყოლილი ფორმების და დიდი გადახრის კუთხის არსებობის შემთხვევაში, შესაძლოა, ოპერაცია ჩატარდეს 2-3 წლის ასაკშიც, ამ ყველაფრის გადაწყვეტა ხდება ყველა პაციენტთან ინდივიდუალურად, მისი ანამნეზიდან გამომდინარე.

- რა დროს უნდა მივმართოთ ექიმს და როდის არის დაგვიანებული ვიზიტი?
- მიიჩნევა, რომ ბავშვის მხედველობის განვითარების კრიტიკული პერიოდი 7-8 წლამდეა. სწორედ ამიტომ, მხედველობის პრობლემის ადრეულ დიაგნოსტიკას გადამწყვეტი მნიშვნელობა ენიჭება. ხშირად ადრეულ ასაკში მხედველობის ორგანოს თანდაყოლილი ანომალია ან მხედველობის დაქვეითება მშობლის მიერ შეუმჩნეველი რჩება, სწორედ ამიტომ, ამერიკის პედიატრთა აკადემია გვირჩევს, რომ ბავშვის პირველი ვიზიტი ოფთალმოლოგთან განხორციელდეს 6 თვის ასაკში, შემდეგ 3-4 წლის ასაკში, ხოლო მომდევნო - სკოლამდელ, 5-6 წლის ასაკში. რეკომენდებულია, რომ სასკოლო ასაკის ბავშვმა ყოველ წელს ან 2 წელში ერთხელ მაინც გაიაროს გეგმიური შემოწმება ოფთალმოლოგთან, რათა დროულად მოხდეს ნებისმიერი სახის პრობლემის ადრეულ ეტაპზე დიაგნოსტირება და მკურნალობის დაწყება.

​აქვე მინდა ხაზი გავუსვა, რომ თუ ბავშვის მშობლებიდან რომელიმეს აღენიშნება ამა თუ იმ ტიპის რეფრაქციული მანკი (მიოპია, ჰიპერპეტროპია, ასტიგმატიზმი) ამ შემთხვევაში, ბავშვი მხედველობის პრობლემების განვითარების რისკის ქვეშ არის, რადგან, სამწუხაროდ, ისევე როგორც სხვა ორგანოს პათოლოგიების დროს, თვალის დაავადებებსაც, განსაკუთრებით რეფრაქციულ პრობლემებს, ახასიათებს გენეტიკური წინასწარგანწყობა და რაც უფრო ადრეულ ასაკში დავიწყებთ ასეთი ბავშვების დიაგნოსტირებას და მკურნალობას, მით უფრო კეთილსაიმედო იქნება გამოსავალი და თავიდან ავიცილებთ მრავალ შესაძლო გართულებას.

​დაგვიანებულ ვიზიტს რაც შეეხება, ყველაზე ხშირად დაგვიანებული მომართვიანობის დროს ბავშვებს აღენიშნებათ ამბლიოპია, ანუ ზარმაცი თვალი, რაც გულისხმობს თვალის ფუნქციურ გაზარმაცებას, ამ დროს თვალი ანატომიურად სრულიად ჯანმრთელია, თუმცა მას არ აქვს მაღალი მხედველობის უნარი, სათვალეშიც კი.

​ამბლიოპიის მკურნალობა, გარკვეულ ასაკამდე, სხვადასხვა დამხმარე თერაპიებით შესაძლებელია, თუმცა საკმაოდ ხანგრძლივი პროცესია და ზოგ შემთხვევაში, ისევ და ისევ ძალიან დაგვიანებული მომართვიანობის გამო, სასურველი შედეგის მიღება ვერ ხერხდება.

​საბედნიეროდ, დროული მომართვიანობით და ამა თუ იმ თვალის პათოლოგიის ადრეული დიაგნოსტირებით, დღეს უკვე შესაძლებელია ძალიან ბევრი არასასიამოვნო შედეგის თავიდან აცილება და ბავშვისთვის თითქმის ნებისმიერი მხედველობის პრობლემის მოგვარება, რაც საგრძნობლად აუმჯობესებს მისი ცხოვრების ხარისხს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ​ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

გზამკვლევი ორსულებისთვის: რა სიმპტომები აქვს ქალს ორსულობის პირველ, მეორე და მესამე ტრიმესტრში?

გზამკვლევი ორსულებისთვის: რა სიმპტომები აქვს ქალს ორსულობის პირველ, მეორე და მესამე ტრიმესტრში?

ორსულობა საშუალოდ 40 კვირადე გრძელდება. ორსულობის კვირები სამ ტრიმესტრად არის დაჯგუფებული. გაიგეთ, რა ხდება თქვენს ორგანიზმში თითოეული ტრიმესტრის განმავლობაში და რა სიმპტომებს უნდა ელოდოთ ორსულობის ცალკეულ ეტაპებზე.

პირველი ტრიმესტრი (1-12 კვირა)

ორსულობის პირველ ტრიმესტრში ქალის ორგანიზმში მნიშვნელოვანი ცვლილებები ხდება. ჰორმონალური ცვლილებები ორგანოთა ყველა სისტემაზე ახდენს გავლენას. აღნიშნული ცვლილებები ხშირად ორსულობის საწყის ეტაპზევე იწვევს გარკვეული სიმპტომების გამოვლენას. ერთ-ერთი პირველი სიმპტომი, რომელიც ორსულობაზე მიგანიშნებთ, მენსტრუალური ციკლის შეწყვეტაა. სხვა სიმპტომები, რომლებიც ორსულობის პირველ ტრიმესტრში ვლინდება, შემდეგია:

  • ძლიერი დაღლილობის შეგრძნება
  • მკერდის მგრძნობელობის მატება
  • კუჭ-ნაწლავის პრობლემები, დილის გულისრევა, ღებინება
  • გარკვეული საკვები პროდუქტების მიმართ ლტლოლვა ან ზიზღი
  • ხასიათის ცვალებადობა
  • შეკრულობა
  • გახშირებული შარდვა
  • თავის ტკივილი
  • გულძმარვა
  • წონაში მატება ან კლება

ორსულობის პირველ ტრიმესტრში უმჯობესია ცხოვრების წესი შეიცვალოთ, დასაძინებლად ადრე წახვიდეთ და მცირე ულუფებით იკვებოთ. ორსულობის პროგრესირებასთან ერთად უსიამოვნო სიმპტომების დიდი ნაწილი გაივლის. ზოგიერთი ქალი მეორე-მესამე ტრიმესტრში დისკომფორტს საერთოდ აღარ განიცდის. თუ ორსულად აქამდეც ყოფილხართ, შესაძლოა, ამჯერად სხვა სიმპტომები გამოგივლინდეთ. როგორც თითოეული ქალის ორსულობა, ასევე კონკრეტული ქალის სხვადასხვა ორსულობაც ერთმანეთისგან განსხვავებულია.

მეორე ტრიმესტრი (13-28 კვირა)

ქალების უდიდესი ნაწილისთვის ორსულობის მეორე ტრიმესტრი პირველთან შედარებით მარტივია. გულისრევისა და დაღლილობის სიმპტომები ნელ-ნელა ქრება. მუცლის ზომა ნაყოფის ზრდასთან ერთად იმატებს. ორსულობის მეორე ტრიმესტრის დასრულებამდე ბავშვის პირველ მოძრაობასაც იგრძნობთ. სიმპტომები, რომლებიც მეორე ტრიმესტრში ვლინდება, შემდეგია:

  • მუცლის, ზურგის, საზარდულისა და ბარძაყის ტკივილი
  • სტრიები მუცელზე, მკერდზე, თეძოებსა და დუნდულებზე
  • მკერდის ირგვლივ კანის გამუქება
  • მუქი ფერის ლაქების გაჩენა ლოყებზე, ცხვირზე, შუბლზე, ზედა ტუჩთან
  • ხელების დაბუჟება, ჩხვლეტის შეგრძნება
  • ქავილის შეგრძნება ხელისგულებზე, მუცელსა და ტერფებზე
  • სახის, ტერფებისა და თითების შეშუპება (უცაბედი და ექსტრემალური შეშუპების შემთხვევაში დაუყოვნებლივ მიმართეთ ექიმს)

მესამე ტრიმესტრი (29-40 კვირა)

მეორე ტრიმესტრში არსებული სიმპტომების ნაწილი მესამე ტრიმესტრშიც ფიქსირდება. ქალების დიდ ნაწილს სუნთქვა უძნელდება და შარდვის გახშირებული მოთხოვნილება აქვს, რადგან ბავშვი იზრდება და ორგანოებზე ზეწოლა ძლიერდება. ცვლილებები, რომლებსაც მესამე ტრიმესტრში შეამჩნევთ, შემდეგია:

  • სუნთქვის გაძნელება
  • გულძმარვა
  • ჰემოროი (ბუასილი)
  • მტკივნეული მკერდი
  • ძილის პრობლემები
  • მუცლის ქვედა არეში ბავშვის მოძრაობის გახშირება
  • საშვილოსნოს შეკუმშვები, რომელიც, შესაძლოა, მშობიარობის დაწყების ნიშანიც იყოს

ორსულობის მესამე ტრიმესტრში ექიმი ყურადღებით აკვირდება ორსულობის განვითარებას და მშობიარობისთვის აქტიური მზადება მიმდინარეობს.

წყარო: ​Womenshealth.gov

წაიკითხეთ სრულად