Baby Bag

„D ვიტამინი დანამატის სახით არ უნდა იქნას მიღებული პროფილაქტიკის მიზნით COVID-19 საწინააღმდეგოდ, ამით შესაძლებელია მივიღოთ ზიანი, არათუ სარგებელი“

„D ვიტამინი დანამატის სახით არ უნდა იქნას მიღებული პროფილაქტიკის მიზნით COVID-19 საწინააღმდეგოდ, ამით შესაძლებელია მივიღოთ ზიანი, არათუ სარგებელი“
D ვიტამინი - სუპერმენი არ არსებობს! - ამის შესახებ ექიმი ზაზა თელია სოციალურ ქსელში წერს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:
„ბოლო პერიოდია საქართველოში D ვიტამინის დანამატის სახით მიღების ბუმია, ასევე კატასტროფულად გაზრდილია 25(OH)D ლაბორატორიული კვლევის დანიშვნა ექიმების მხრიდან. ის ლამის რუტინულ კვლევად იქცა და პროფილაქტიკის მიზნით D ვიტამინის მიღება „მოდაშია“ და ეს „მოდა“ COVID-19-ის დროს უფრო პოპულარული გახდა.
სამეცნიერო მტკიცებულებათა სწრაფი მიმოხილვა
1. რამდენიმე ობსერვაციული კვლევა ირწმუნებოდა, რომ D ვიტამინის ნაკლებობა ასოცირებულია კიბოს და გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების განვითარების მომატებულ რისკთან.

და შემდეგ ჩვენამდე მოაღწია 26 000 ადამიანზე ჩატარებულმა რენდომიზირებულმა კლინიკურმა კვლევამ (NCT01169259, JoAnn E. Manson, et. al)
დასკვნა: D ვიტამინის დანამატის სახით მიღებამ ვერ აჩვენა უფრო დაბალი რისკი კიბოს და გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების განვითარების რისკისა პლაცებოსთან შედარებით.
2. ობსერვაციული კვლევები ირწმუნებოდნენ D ვიტამინის დაბალი მაჩვენებლის დროს დიაბეტის განვითარების რისკზე.

​და შემდეგ ჩვენამდე მოაღწია 2 423 ადამიანზე ჩატარებულმა რენდომიზირებულმა კლინიკურმა კვლევამ (NCT01942694, Anastassios G. Pittas, et. al)
დასკვნა: D ვიტამინი დანამატის სახით მიღება არ ამცირებს ტიპი 2 დიაბეტის განვითარების რისკ პლაცებოსთან შედარებით.

​3. ობსერვაციული კვლევები ირწმუნებოდნენ D ვიტამინის დაბალი კავშირის ვარდნასთან (falls) ხნიერ ადამიანებში.

​და შემდეგ ჩვენამდე მოაღწია რენდომიზირებულმა კლინიკურმა კვლევამ (NCT00986466, K. Uusi-Rasi, et. al)

​დასკვნა: D ვიტამინის მიღება არ ამცირებს ტრავმულ ვარდნის შემთხვევებს ხნიერ ადამიანებში.

​4. მართლა სუპერმენია D ვიტამინი ანუ შეუძლია მას სიცოცხლის გადარჩენა?

​და შემდეგ ჩვენამდე მოაღწია 36 282 ადამიანზე ჩატარებულმა რენდომიზირებულმა კლინიკურმა კვლევამ (NCT00000611, Andrea Z. LaCroix, et. al)

​დასკვნა: დანამატის მიღება - კალციუმი + D ვიტამინი არ ამცირებს სიკვდილიანობის მაჩვენებელს პოსტმენოპაუზაში მყოფ ქალებში პლაცებოსთაბ შედარებით.

​5. D ვიტამინი და COVID-19

​რამდენიმე კვლევა მიუთითებდა COVID-19-ით ჰოსპიტალიზირებულ პაციენტებში D ვიტამინის დაბალ მაჩვენებელზე.

​და შემდეგ ჩვენამდე მოაღწია 443 734 ადამიანზე ჩატარებულმა რენდომიზირებულმა კლინიკურმა კვლევამ (Guillaume Butler-Laporte, et. al)

​დასკვნა: D ვიტამინის მიღებას დანამატის სახით არ გააჩნია დამცველობითი ფუნქცია COVID-19-გან, ხოლო მთავარი მაჩვენებელი გახლდათ ის, რომ ჰოსპიტალიზაციის საჭიროება და დაავადების რთული მიმდინარეობა პირიქით, უფრო დაბალი გახლდათ იმ პაციენტებში, რომლებსაც ჰქონდათ D ვიტამინის ნაკლებობის გენეტიკური წინასწარგანწყობა.

​შეჯამება: D ვიტამინი დანამატის სახით არ უნდა იქნას მიღებული პროფილაქტიკის მიზნით COVID-19 საწინააღმდეგოდ, ამით შესაძლებელია მივიღოთ ზიანი, არათუ სარგებელი,“ - წერს ექიმი ზაზა თელია.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუ​ფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

რატომ უნდა დავლიოთ წყალი ყავასთან ერთად? - ენდოკრინოლოგი ყავის შესახებ საუბრობს

რატომ უნდა დავლიოთ წყალი ყავასთან ერთად? - ენდოკრინოლოგი ყავის შესახებ საუბრობს

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ყავის შესახებ მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. როგორია ყავის შემცველობა? რა დადებითი და უარყოფითი თვისებები გააჩნია? რამდენი ჭიქა ყავის მირთმევა არის რეკომენდებული დღის მანძილზე? ვისთვის არის უკუნაჩვენები ყავის მიღება? რა შეცდომებს ვუშვებთ ყავის მირთმევის დროს? აქვს თუ არა ყავას დადებითი გავლენა ჩვენს მეტაბოლიზმზე? - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.

დღეს ვისაუბრებ ჩვენი ყოველდღიურობის განუყოფელ პროდუქტზე, ყველასთვის საყვარელ ყავაზე. ყავა ეს არის მარადმწვანე ხე ან ბუჩქი, არსებობს მისი დაახლობით 73 სახეობა, მის შესახებ ცნობები ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მე-6 საუკუნიდან მოიპოვება. ყავის სახელს უკავშირებენ არაბულ სიტყვა „კაუე“ს რომელიც ითარგმენა როგორც - ძალა, ასევე მის სახელი დაკავშირებულია ეთიოპიის ერთერთ პროვინციასთან რომელსაც „კაფა“ ჰქვია, საიდანაც დასაბამს იღებს ყავის ისტორია. ეთიოპიიდან ყავა გავრცელდა იემენსა და ეგვიპტეში, ხოლო მე-16 საუკუნეში თურქეთში პირველი ყავახანა გაიხსნა, ევროპაში კი ყავა ჩნდება უკვე მე-17 საუკუნიდან.

ყავის გარეთა ნაწილი - გარსი შეიცავს კოფეინს, რომელსაც გააჩნია მკვეთრად მატონიზებელი ეფექტი, ხოლო ყავის მარცვალი კი შეიცავს ნივთიერება თეობრომინს, რომელიც ხასიათდება სისხლძრღვთა გამაფართოებელი ეფექტით ( ამ უკანასკნელის ეფექტი მეტად გამოხატულია ე.წ ხნად ყავაში, რადგან ნალექიანი ყავის შემთხვევაში ხდება მთლიანი მარცვლის დაფქვა და მასში კოფეინის შემცველობაც მეტია). ამ ორი ძირითადი ნივთიერების გარდა, ყავა შეიცავს მინერალებს და ანტიოქსიდანტურ ნივთიერებებს. მისი ანტიოქსიდანტური თვისებების შესანარჩუნებლად რეკომენდებულია ყავა არ მივიყვანოთ ადუღებამდე.

ყავას გააჩნია ორგანიზმის მატონიზებელი, ენერგიაზე მომყვანი ეფექტი, ამცირებს დეპრესიის განვითარების რისკს, აქვს დადებითი გავლენა მეტაბოლიზმზე -  აჩქარებს მეტაბოლიზმს განსაკუთრებით კი მაშინ თუ ყავას დარიჩინთან ერთად მივირთმევთ. 

ყავის სავარაუდო დადებით ეფექტებს მიაწერენ: 
  • ანტიკანცეროგენულ მოქმედებას ( კიბოს საწინააღმდეგო)
  • პარკინსონის დაავადების განვითარების რისკის შემცირებას
  • ტიპი 2 დიაბეტის განვითარების რისკის შემცირებას

თუმცა დადებით თვისებებთან ერთად ყავას გააჩნია ორგანიზმზე უარყოფითი გავლენაც:
  • გულის რითმის აჩქარება
  • არტერიული წნევის მატება
  • უძილობა
  • აღგზნებადობა
  • თავის ტკივილი
  • დეჰიდრატაცია (გაუწყლოვნება)
  • კუჭის მჟავიანობის მომატება

გვერდითი მოვლენების თავიდან ასაცილებლად დღის მანძილზე უნდა გამოვიყენოთ ყავა ზომიერი ოდენობით - 3-4 ფინჯანი. სასურველია ნალექიანი და უნალექო ყავის წილი დღის მანძილზე იყოს თანაბარი. 

ახლა კი განვიხილოთ რომელ პროდუქტებთან არის ყავის მიღება რეკომენდებული: პირველ რიგში ყავის შარდმდენი ეფექტის გამო, დეჰიდრატაციის თავიდან ასაცილებლად ყავა უნდა მივირთვად წყალთან ერთად, რათა არ დაირღვეს ორგანიზმში სითხის ბალანსი. არ შეიძლება უზმოდ ყავის მიღება, მჟავიანობის მომატების გამო რაც თავის მხრივ ზრდის გასტრიტის (კუჭის გარსის ანთების) განვითარების რისკს. ასევე ხაზგასმით უნდა აღინიშნოს რომ ყავის მირთმევა ტკბილეულთან ერთად ზრდის შაქრიანი დიაბეტის განვითარების რისკს, ტკბილეული შეგვიძლია ჩავანაცვლოთ ჩირეულით, რომელიც სასარგებლოცაა და შეიცავს მიკრო, მაკროელემენტებს, რომლებიც შეავსებენ ყავის ეფექტით გამოდევნილ მინერალებს ორგანიზმში.

ყავის მიღება რეკომენდებული არ არის არტერიული ჰიპერტენზიით და სხვა გულსისხლძარღვთა პათოლოგიით დაავადებული ადამიანებისთვის, სასურველია ორსულებში და ლაქტაციაში მყოფი ქალების რაციონში ყავა იყოს შემცირებული ოდენობით. ყავის მიღება აკრძალულია ბავშვთა და მოზარდთა ასაკში.

გისურვებთ ჯანმრთელობას!

ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

წაიკითხეთ სრულად