Baby Bag

რა მივირთვათ საუზმეზე, სადილსა და ვახშამზე? - თინათინ კაჭარავას რეკომენდაციები ჯასაღი კვებისთვის

რა მივირთვათ საუზმეზე, სადილსა და ვახშამზე? - თინათინ კაჭარავას რეკომენდაციები ჯასაღი კვებისთვის

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას, როგორი უნდა იყოს კვების რაციონი დღის მანძილზე?

ძალიან ბევრ შეტყობინებას ვიღებთ ჩვენი მკითხველისგან, სადაც გვთხოვენ დეტალურად განვიხილოთ დღის მანძილზე, ჯანსაღი კვების დროს, როგორი უნდა იყოს კვების რაციონი და რომელ საათებშია რეკომენდებული კვება. ამიტომ დღეს თქვენს ყურადღებას ამ საკითხზე შევაჩერებ. დასაწყისშივე კიდევ ერთხელ გავუსვათ ხაზი, რასაც პრაქტიკულად ყოველთვის ვიმეორებთ, რომ რეკომენდაციები ეხება პრაქტიკულად ჯანმრთელ მოსახლეობას, რომელთაც არ აქვთ რაიმე თანმხლები დაავადება და ასევე გავიმეორებ, რომ ყველა რეკომენდაცია ყველა ადამიანს ვერ ერგება, რადგან ყველა ადამიანს გააჩნია ინდივიდუალური მეტაბოლიზმი.

თითოეული ჩვენგანის დილა აუცილებელია, იწყებოდეს საუზმით. დაისახეთ წესად, რომ არცერთი დილა არ დაიწყოთ საუზმის გარეშე. დავიმახსოვროთ, რომ პირველი კვების მირთმევა სასურველია არაუგვიანეს 10:00 საათისა. 

რა შეიძლება მივირთვათ საუზმეზე?

საუზმე შეიძლება შედგებოდეს: წყალზე ან რძეზე დამზადებული შვრიის ფაფა ხილთან ან ყველთან ერთად (გემოვნების მიხედვით) ან ნებისმიერი სხვა ბურღულეული, ან მოხარშული კვერცხი და ყველი, ან ყველასთვის საყვარელი ტოსტები ბოსტნეულებით ან ხილით და სხვა. 

​საუზმიდან დაახლოებით სამ საათში ცალკე კვებად უნდა მივირთვათ სეზონური ხილი 300-400 გრამის ოდენობით (ისევ შეგახსენებთ რომ, აკრძალული ხილია: ბანანი, მსხალი, კარალიოკი, ყურძენი, ლეღვი). სეზონურ ხილს ყოველთვის იმიტომ ენიჭება უპირატესობა, რომ მაქსიმალურად მოხდეს მისგან ესოდენ საჭირო მიკრო, მაკრო ელემენტების და ვიტამინების ათვისება. მიმდინარე სეზონი მდიდარია ციტრუსებით. ვისაც ალერგია არ აქვს ციტრუსებზე, სასურველია მათი ყოველდღიურ რაციონში ჩართვა. 

შემდეგი კვება კი არის დღის ძირითადი კვება - სადილი, რომელიც სასურველია დღის 15:00-16:00 საათებში მივირთვათ. სადილი უნდა იყოს რაც შეიძლება მრავალფეროვანი და მდიდარი ცილებით, ჯანსაღი ცხიმით და ასევე უნდა მივიღოთ ზომიერი ოდენობით ნახშირწყლები. სადილზე ერთი ნაჭერი პური (სასურველია იყოს წინა დღის) თავისუფლად შეგვიძლია მივირთვათ, ასევე ზოგადი რეკომენდაციებიდან სადილზე სასურველია, კარტოფილის ხშირი გამოყენებისგან თავი შევიკავოთ. მივირთვათ მრავალფეროვანი და ჯანსაღი საკვები, როგორებიცაა: 300 მლ. ნებისმიერი სახეობის წვნიანი ან 200 გრ. მოხარშული ხორცი ან თევზი სალათთან ერთად ან 300 გრ. ოდენობის ბოსტნეულებისგან შემდგარი ნებისმიერი სალათი (ვიმახსოვრებთ, რომ სალათების შესაზავებლად ​არ ვიყენებთ მაიონეზს, გამოვიყენოთ გაწურული მაწონი ან ლიმ​ონის წვენი) და სხვა. ვიმახსოვრებთ მთავარ პრინციპს, რომ სადილი დავამზადოთ მხოლოდ მცენარეულ ცხიმზე და მარილი გამოვიყენოთ მხოლოდ სუფრაზე მიტანის წინ, ისიც უმცირესი რაოდენობით.

​დღის ბოლო კვება - ვახშამი სასურველია 19:00-დან 20:00-მდე შუალედში, უნდა იყოს მსუბუქი: მაგალითად, ნებისმიერი ნაკლებცხიმიანი რძის ნაწარმი (ხაჭო, მაწონი, კეფირი, იოგურტი) ან 300 გრ. ოდენობით ბოსტნეულის ან ხილის მსუბუქი სალათები. მიმდინარე სეზონთან მიმართებაში ძალიან სასარგებლო ვახშამია ორთქლზე მოხარშული ან ღუმელში გამომცხვარი გოგრა 200-300 გრ ოდენობით და სხვა.

რაც შეეხება ტკბილეულზე მოთხოვნილებას, დღის მანძილზე შეგვიძლია მივირთვათ 25 გრ. ოდენობით შავი შოკოლადი. კვების რაციონთან ერთად არ უნდა დაგვავიწყდეს ​წყლის ბალანსის შენარჩუნებაც ორგანიზმში! 

გისურვებთ ჯანმრთელობას!

შეიძლება დაინტერესდეთ

სასურველია, წელიწადის მზიან პერიოდში D ვიტამინი მივიღოთ ბუნებრივი გზით და არა მედიკამენტოზურად

სასურველია, წელიწადის მზიან პერიოდში D ვიტამინი მივიღოთ ბუნებრივი გზით და არა მედიკამენტოზურად

დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა D ვიტამინის შესახებ მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის D ვიტამინი, როგორია D ვიტამინის როლი ორგანიზმში, როგორ ვლინდება D ვიტამინის დეფიციტი, რომელია D ვიტამინის წყარო - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.

D ვიტამინი მიეკუთვნება ცხიმში ხსნადი ვიტამინების ჯგუფს. ბოლო წლებია უკვე D ვიტამინი იწოდება როგორც სტეროიდული ჰორმონი და არა ვიტამინი. ვიტამინებსა და ჰორმონებს შორისაც იგი ერთგვარ გამონაკლისს წარმოადგენს, რამდენადაც წარმოიქმნება კანში ულტრაიისფერი სხივების ზემოქმედების შედეგად.

D ვიტამინის როლი წინა საუკუნეში შემოიფარგლებოდა მხოლოდ კალციუმის და ფოსფორის ცვლის რეგულირებით, ახლა კი ცნობილია, რომ იგი მოქმედებს პრაქტიკულად ყველა ორგანოთა სისტემაზე და არეგულირებს ორგანიზმის გამართულ მუშაობას. ორგანიზმში D ვიტამინის ადეკვატურ შემცვლელობაზეა დამოკიდებული კალციუმის ნორმალურ დონეზე შენარჩუნება, იგი განაპირებობებს კალციუმის შეწოვას ნაწლავებიდან, ხოლო კალციუმის ნორმალური დონე ორგანიზმში ჯანსაღი ძვლოვანი სისტემის წინაპირობაა. D ვიტამინი უმნიშვნელოვანეს როლს ასრულებს იმუნური სისტემის გამართულ ფუნქციონირებაში, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია არსებული კოვიდ პანდემიის პირობებში. 
D ვიტამინის დეფიციტი ხელს უწყობს შემდეგი პროცესების განვითარებას ჩვენს ორგანიზმში: ძვალსახსროვანი სისტემის დეფექტები (მათ შორის, რაქიტი ბავშვთა ასაკში), სიმსუქნე, შაქრიანი დიაბეტი, აუტოიმუნური პროცესები, ინფექციებით ხშირი ავადობა, დეპრესიულობა, უშვილობა, არტერიული ჰიპერტენზია, ალცჰაიმერის დაავადება და სხვა.
D ვიტამინის დეფიციტის მიერ გამოწვეული სიმპტომები მრავალფეროვანია, ესენია: საერთო სისუსტე, ოფლიანობა, თმის ცვენა, ფრჩხილების მტვრევადობა, კუნთების ტკივილი, დისკომფორტი ძვლების და სახსრების არეში, მიდრეკილება დეპრესიულობისკენ, წონაში მატება.
ორგანიზმისთვის D ვიტამინის ძირითადი წყარო არის მზის სხივები, რომლის საშუალებითაც ჩვენი ორგანიზმი ასინთეზირებს კანში D ვიტამინს, მისი 80-90% ორგანიზმში მოდის სწორედ მისი კანში სინთეზისგან, დანარჩენი პროცენტობა კი ეთმობა საკვებიდან მიღებულ D ვიტამინს.

სასურველია, წელიწადის მზიან პერიოდში D ვიტამინი მივიღოთ ბუნებრივი გზით და არა მედიკამენტოზურად, ამისთვის კი საჭიროა დილით ადრე მზის სხივების პირდაპირი ზემოქმედება სხეულზე დაბრკოლების გარეშე. დაბრკოლებად ითვლება ტანისამოსი ან მინა (ხშირად მოსახლეობას ჰგონია, რომ მინის ბარიერის მიუხედავად, მაინც მიიღებს მზისგან D ვიტამინის საზრდოს). მზის პირდაპირი ზემოქმედების ქვეშ უნდა იმყოფებოდეს სხეულის რომელიმე ნაწილი და ეს საკმარისია მისი სინთეზისთვის. 
D ვიტამინით მდიდარი საკვები პროდუქტებია: თევზეული - კალმახი, ქაშაყი, სკუმბრია, ორაგული, თინუსი. ასევე მისი წყაროა - კვერცხი, რძის ნაწარმი, საქონლის ხორცი.

რაც შეეხება D ვიტამინის დეფიციტის მედიკამენტოზურ მკურნალობას, რეკომენდებულია ლაბორატორიული ანალიზის ჩატარების შემდგომ ექიმის მიერ შერჩეული დოზის მიღება და არა თვითნებურად ჩატარებული მკურნალობა.
გისურვებთ ჯანმრთელობას!
ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი 
თინათინ კაჭარავა
წაიკითხეთ სრულად