ბოლო დროს იმატა დიაბეტით დაავადებული ბავშვების რიცხვმა. ნიშნები, რომლებიც გვაფიქრებინებს, რომ ბავშვს შაქრიანი დიაბეტი აქვს, როგორ უნდა ავარიდოთ ეს დაავადება პატარას? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა თსსუ-ის გივი ჟვანიას სახელობის პედიატრიის აკადემიური კლინიკის ექიმი-ენდოკრინოლოგი მარიამ ფხალაძე.
- ქალბატონო მარიამ, თქვენი აზრით, რას უკავშირდება, ბოლო პერიოდში დიაბეტით დაავადებული ბავშვების რიცხვის ზრდა?
- ბევრი ფაქტორი არსებობს. ბავშვთა ასაკში, ზოგადად, არის ავტოიმუნური ტიპის დიაბეტი, ამის გარდა, რა თქმა უნდა, ეკოლოგიური, კვებითი ფაქტორები, რაც ხელს უწყობს დიაბეტით დაავადებულთა რიცხვის ზრდას. რაც შეეხება ვირუსებს, ისინი არ იწვევს დიაბეტის გამოვლენას, უბრალოდ მრავლობითი ვირუსული ინფექციების ფონზე ხდება პირველი ტიპის შაქრიანი დიაბეტის გამოვლენის დაჩქარება.
- რას უნდა მიაქციოს ყურადღება მშობელმა, რომ არ გამოეპაროს დიაბეტის კლინიკური ნიშნები?
- მშობელმა აუცილებელია, ყურადღება მიაქციოს: გაძლიერებულ წყურვილს, შარდვას და წონის კლებას.
- შაქრიანი დიაბეტი არის თუ არა გენეტიკური დაავადება? რომელი ხაზით გადადის, დედის თუ მამის?
- გენეტიკურად ამას არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს. ზოგადად, დიაბეტის სხვადასხვა ტიპი არსებობს, მეორე ტიპის შაქრიანი დიაბეტის შემთხვევაში 90%-ით შესაძლებელია, ხოლო პირველი ტიპის დიაბეტის შემთხვევაში ძალიან მცირე, 20-25% შეიძლება იყოს. ბავშვთა ასაკში ძირითადად, პირველი ტიპია გავრცელებული და ამ შემთხვევაში, როდესაც არის ინსულინდამოკიდებული, ამ ტიპის შაქრიანი დიაბეტი ნაკლებად არის გენეტიკურად განწყობილი. თუმცა არის ხოლმე შემთხვევები, რომ გენეტიკა დატვირთული აქვთ მეორე ტიპის შაქრიანი დიაბეტით.
- ვიცით, რომ დიდი მნიშვნელობა აქვს სწორ კვებას. რა დოზით უნდა მივცეთ ტკბილეული ბავშვებს, საერთოდ უნდა ამოვიღოთ თუ არა კვების რაციონიდან?
- მინიმალური დოზით შესაძლებელია, მივაღებინოთ ჯანსაღი ტკბილეული, როგორიცაა შავი შოკოლადი და კვირაში ერთხელ ან ორჯერ კვების რაციონში ტკბილეული ჩავურთოთ, მაგალითად, ჩირის სახით. ზოგადად, ჯანმრთელობისთვის საზიანოა ტკბილი გაზიანი სასმელები, სწრაფი კვების ობიექტებიდან მიღებული არაჯანსაღი საკვები, ამასთან ერთად, რა თქმა უნდა, საზიანოა დიდი დოზით მიღებული ნამცხვრები, ტორტები, შოკოლადები და ა.შ.
- რამდენად ხშირია სტრესული ფაქტორით გამოწვეული დიაბეტი ბავშვებში?
- შესაძლებელია, სტრესმა მოახდინოს პროვოცირება და გამოვლენის დაჩქარება, მაგრამ დიაბეტის განვითარება, იმის გამო, რომ ბავშვმა გადაიტანა სტრესი, ეს პრაქტიკულად არ ხდება. როგორც უკვე ვთქვი, სტრესი უბრალოდ აჩქარებს.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
როგორ დავიკლოთ ახალ წლამდე 2-3 კილო? - ენდოკრინოლოგ შოთა ჯანჯღავას რეკომენდაციები
ენდოკრინოლოგმა შოთა ჯანჯღავამ წონაში კლებისთვის ფსიქოლოგიური განწყობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:
„ჩვენს ფსიქოლოგიურ განწყობას აქვს ძალიან დიდი მნიშვნელობა. ზოგჯერ არის, რომ ერთ ნაჭერ პურს შეჭამ და თუ ამ ერთ ნაჭერზე იფიქრებ, რომ გაგასუქებს, შეიძლება მართლა გაგასუქოს. ორგანიზმს წინასწარგანწყობები აქვს ხოლმე. ამ ორი-სამი კვირის განმავლობაში ჯანსაღი კვების წესებს თუ კარგად დავიცავთ, შეიძლება 2-3 კილოს დაკლება მოესწროს.“
შოთა ჯანჯღავას თქმით, ითვლება, რომ ადამიანმა 4-5 კვირის განმავლობაში 2-2,5 კილო უნდა დაიკლოს:
„ითვლება, რომ 4-5 კვირის განმავლობაში 2-2,5 კილოგრამი უნდა დაიკლოს ორგანიზმმა, მაგრამ ცოტა ზედმეტ შეზღუდვებს თუ გავაკეთებთ, ცოტა მეტიც შეიძლება იყოს. როგორც წესი, მკვეთრი შეზღუდვები ახალი წლის წინა პერიოდში რეკომენდებული არ არის. ნოემბერში ან ოქტომბერში თუ გავაკეთებდით ამას, კი ბატონო, მაგრამ ამ პერიოდში არ გვინდა.“
„კარგი იქნება, თუ გვაქვს საშუალება, რომ მინიმალურად მაინც დავთვალოთ კალორაჟის რაოდენობა, მაგრამ განაწილების თვალსაზრისით, 1600 კალორიიდან, 40-50% რომ მოდიოდეს რთულ ნახშირწყლებზე, წიწიბურაზე, გერკულესზე კარგია. 30-40 % იყოს ცილა და 15-20 %-მდე ცხიმი. მცირე რაოდენობით ცხიმი აუცილებელია ორგანიზმისთვის. ამიტომაც კვებაში პაციენტებს არაჟანსაც ვუწერთ, ყველსაც. მჯდომარე სამსახური თუ გაქვთ, 1300-1400-მდე შეგვიძლია დავწიოთ კალორიების რაოდენობა. თუ მთელი დღე ვზივართ და არაფერს ვაკეთებთ, 1000 კალორიაც საკმარისია წონის დასაკლებად. თუ ფიზიკურად გვიწევს მუშაობა 2500—3000 კალორია უნდა იყოს, რომ დავიკლოთ წონაში,“ - აღნიშნულ საკითხზე შოთა ჯანჯღავამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.