Baby Bag

„ყველაზე დიდი რისკი, სადაც შეიძლება თრომბი ჩამოყალიბდეს, ეს არის ქვედა კიდურები, პროცესი იქ იწყება,“ - ეპიდემიოლოგი ეკატერინე ქარქაშაძე

„ყველაზე დიდი რისკი, სადაც შეიძლება თრომბი ჩამოყალიბდეს, ეს არის ქვედა კიდურები, პროცესი იქ იწყება,“ -  ეპიდემიოლოგი ეკატერინე ქარქაშაძე

ეპიდემიოლოგი ეკატერინე ქარქაშაძე სახლში მყოფ ადამიანებს, რომლებიც ​კოვიდ-19-ის დამარცხებას ცდილობენ, საინტერესო რჩევებს აძლევს. მისი თქმით საზოგადოებაში პანიკა მატულობს, რაც უნდა გადავლახოთ:

„პანიკა იმატებს, განსაკუთრებით მას მერე, რაც ადამიანებმა გაიგეს, რომ ამ დაავადებას თრომბოემბოლიის რისკი ახასიათებს. თრომბოემბოლიის რისკი სხვა ვირუსულ ინფექციებსაც ახასიათებს. ღორის გრიპის აფეთქების დროსაც იქნა ნანახი თრომბოემბოლიის დონის მატება. ამაზე ნუ დავპანიკდებით. მართალია, ეს ძალიან საშიში გართულებაა, მაგრამ არ არის აუცილებელი, რომ ყველაში იყოს, პირიქით, მცირე ნაწილში ვითარდება. ჩვენ გადავიტანეთ ღორის გრიპის ეპიდემია და ამ პანდემიის გადალახვაც მოგვიწევს. სახლში დარჩენილი ადამიანი ხშირად იბნევა, ვარდება პანიკაში. უმეტეს შემთხვევაში დაავადება მიმდინარეობს მსუბუქად. ეს მოდუნების საშუალებას არ გვაძლევს, მაგრამ მაინც დამშვიდებისთვის კარგია. სახლში ყოფნისას ხშირად გავანიავოთ ოთახი, რომ ჟანგბადი მივაწოდოთ ფილტვებს. სითხე უნდა მივიღოთ დიდი რაოდენობით, ​განსაკუთრებით კარგი იქნება ლიმონიანი ჩაი. თრომბოემბოლიის რისკის შესამცირებლად განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მოძრაობა. შეიძლება, ბევრს გაუკვირდეს, როგორ უნდა იმოძრაოს ბინის პირობებში. მთავარი არის ფეხების მოძრაობა, ფეხები უნდა ამოძრაოს ადამიანმა, ბუქნები გააკეთოს. ყველაზე დიდი რისკი, სადაც შეიძლება თრომბი ჩამოყალიბდეს, ეს არის ქვედა კიდურები, პროცესი იქიდან იწყება.“

ეკატერინე ქარქაშაძე აღნიშნავს, რომ თრომბის განვითარებას წინმსწრები სიმპტომატიკა ყოველთვის არ აქვს, თუმცა ის წამიერად არ ვითარდება:

„შეიძლება თრომბი ისე განვითარდეს, რომ ჩვენ არაფერი ვიცოდეთ. ორგანიზმში ის, რა თქმა უნდა, არ ვითარდება წამებში. ეს პროცესი მიდის, იწყება კასკადი, ​წარმოიქმნება თრომბი, განსაკუთრებით ხშირად ქვედა კიდურის ვენებში, შემდეგ იშლება, ისევ წარმოიქმნება. დაშლილი თრომბის ნაწილები თუ გაიჭედა მნიშვნელოვან სასიცოცხლო ორგანოში, იქ ხდება პრობლემა. პოპულარულ ენაზე რომ ვთქვათ, ორგანო ჩერდება. ეს იწვევს იმ მძიმე შედეგს. ზოგჯერ შეიძლება ამის გამოვლენა საერთოდ არ იყოს. თუ ქვედა კიდურებშია თრომბის პრობლემა, შეიძლება მოხდეს კიდურის შესიება. სისხლის შედედებას დაბუჟებაც ახასიათებს, მაგრამ დაბუჟება სხვა მიზეზითაც შეიძლება იყოს. თუ ადამიანს ოდნავ ხელი დაუბუჟდა, ნუ იფიქრებთ, რომ ეს აუცილებლად თრომბოემბოლიის რისკია. ეს ძალიან იშვიათად ხდება. უსიმპტომო პაციენტებში თრომბოემბოლია ძალიან იშვიათია. თრომბოემბოლია ძირითადად ვითარდება კოვიდ-19-ის მძიმე ფორმების დროს. როდესაც ეს ხდება მთელი კასკადი ვითარდება, რასაც თან ახლავს სიმპტომები, არის ცხელება. ძალიან იშვიათია, რომ უსიმპტომო პაციენტში ეს პროცესი მიდიოდეს.“

„იდეალური იქნებოდა, რომ ყველას ჰქონდეს ტესტირების შესაძლებლობა. თუ ეს ვერ ხერხდება, ნუ დავპანიკდებით. სიცხე არ ნიშნავს, რომ კოვიდ-19 მძიმედ მიმდინარეობს. ყელის ტკივილიც ვირუსით გამოწვეული პატარა ცვლილება და რესპირატორული დარღვევაა. ხშირად ეს ვირუსული ინფექცია მხოლოდ ამით შემოიფარგლება. თუ პაციენტს აქვს მხოლოდ სიცხე, ხველა, თავის ტკივილი, ყნოსვის დაკარგვა, ეს არ ნიშნავს, რომ რამე ცუდი ხდება. ეს ჩვეულებრივი მახასიათებელია დაავადების. რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? ყველაზე მნიშვნელოვანია სუნთქვა. ​თუ არის ქოშინი, ტკივილი მკერდის არეში, ხედავთ, რომ ტუჩებმა ან კანმა ფერი შეიცვალა, ეს არის სიგნალი, რომ სასწრაფოდ დაუკავშირდეთ ექიმს. ზოგჯერ არის პანიკის ფონზე სუნთქვის უკმარისობა. მაინც უნდა ჩავაყენოთ ამ დროს ოჯახის ექიმი საქმის კურსში,“ - აცხადებს ეკატერინე ქარქაშაძე.

წყარო: ​ახალი დღე

შეიძლება დაინტერესდეთ

უბრალოდ დავიღალე. დავიჯერო მარტო მე მინდა რომ ეს ჯოჯოხეთი დამთავრდეს?

უბრალოდ დავიღალე. დავიჯერო მარტო მე მინდა რომ ეს ჯოჯოხეთი დამთავრდეს?

ექიმი დათო კობერიძე საქართველოში არსებულ ეპიდვითარებას აღწერს:

,,შემოდის პაციენტი ცხელებით და რესპირატორული ჩივილებით, რა თქმა უნდა დიდი ალბათობით კოვიდი აქვს და ეს თვითონაც კარგად იცის გულის სიღრმეში მაგრამ არ უნდა დაიჯეროს, იმედს ებღაუჭება, "ოფლიანმა დავიძინე", "გავცივდი ალბათ", "დაბანილი გავედი გარეთ", "კონდენციონერის ბრალი იქნება", ყველაფერს აბრალებს ოღონდ კოვიდი არ იყოს, ოღონდ კოვიდი არ იყოს... 

უკეთებ ტესტს და ავად სახსენებელი მეორე ხაზი წითლდება, და ეუბნები ფრაზას რომლის გაგონებაც ყველაეზე ნაკლებად უნდა: "-ბებო/ბაბუ/ბატონო/ქალბატონო/უფროსო... დაგიდასტურდათ პირველი რეაქცია ყველას თითქოს განსხვავებული მაგრამ საბოლოო ჯამში ერთნაირი აქვს: "-უეჭველი დადებითია?", "პისიარი ხო არ გავიკეთოთ?" "-ღმერთო დავიღუპე" "-ვიცოდი..."... 

მერე იწყება პანიკა და ქრონიკული დაავადებების გახსენება და იმის გააზრება რომ რისკ ჯგუფშია, მერე ახსენდებათ ახლობლები რომლებთანაც კონტაქტი ჰქონდათ, რომელზე ინერვოულონ აღარ იციან. იწყება რეკვა მთელს სანათესაოსთან და იმის "მიხარება" რომ დაუდასტურდა. უზომავ სატურაციას და სახეზე გატყობენ რომ რაღაც ვერ არის კარგად. -  როგორია? გეკითხება. ცოოტა დაბალია, ნორმის ქვედა ზღვარზე მაგრამ არ ინერვოულოთ, დაბალი წნევით კანულით მოგაწვდით ჟანგბადს და ყველაფერი კარგად იქნება. 

-ხომ არ მოვკვდები? - არა (პასუხობ შენც, მიხედავად იმისა რომ უკვე ათასჯერ გაქვს ეს სცენარი ნანახი, იმედს მაინც არ უკლავ), რამოდენიმე დღის მერე ისევ ხვდები ამ პაციენტს და ხედავ რომ უკცე.ნიღბით მიეწოდება ჟანგბადი და უფრო უჭირს სუნთქვა, რამოდენიმე დღეში ხედავ რო მუცელზე წევს და ძლივსღა იჭერს სატურაციას, გადაგყავს არაინვაზიურ მართვით სუნთქვაზე ე.წ. CPAP-ზე (რაც საშინელებაა, ნიღაბი ჰერმეტულად მჭირდოდ გეკვრის სახეზე და მაღალი წნევით გამუდმებით გაწვდის ჟანგბადს), ნატრულობ რომ რეანიმაციაში ადგილი განთავისუფლდეს (რაც ძირითადში ვიღაცის გარდაცვალების შედეგად ხდება), 

წარმოიდგინეთ რა საშინელი გრძნობაა ექიმი რომ ფიქრობ იქნებ ვინმე ტერმინალური (უიმედო პაციენტი რომელსაც შანსი საერთოდ არ აქვს დარჩენილი) პაციენტი "გაეწეროს", რომ ეს ადამიანი რომელსაც ჯერ ისევ აქვს შანსი რეანიმაციაში დააწვინო. პერიოდულად შედიხარ რეანიმაციაში და ხედავ ამ შენთვის ნაცნობი პაციენტის შეშინებულ, მშიერ, მწყურვალ და სიცოცხლე ჩამქრალ თვალებს, ხედავ რომ ყოველდღე უყურებს როგორ მძიმდებიან მისივე სიმძიმის პაცოენტები, როგორ გადადიან მართვით სუნთქვაზე, როგორ აჩერებენ გულს, როგორ იბრძვიან ექიმები გულის აღსადგენად, და როგორც წესი წარუმატებლად,ლ და როგორ გაჰყავთ შავ ბრეზენტის ჩანთაში შეფუთული, ადგილი კი გაციებასაც ვერ ასწრებს ისე მალე შემოდის ახალი მძიმე პაცოენტი. ამ ყველაფერს უყურებენ, თავიანთ მომავალს ხედავენ და აცნობიერებენ რომ ეს დასასრულია, და დგება მომენტი როცა მათაც იმდენად უჭირთ სუნთქვა რომ აპარატზე გადადიან და სამუდამოდ ხუჭავენ თვალებს, იმიტომ რომ ამ ნაკადზე აპარატიდან კოვიდ პაციენტი არ მოხსნილა (მაქსიმუმ 1-2 ალბათ, ისიც მეეჭვება, არ გამიგია ყოველ შემთხვევაში)....

თქვენ რავიცი... თუ გინდათ არ აიცრათ, არ დაიცვათ რეგულაციები, უბრალოდ მინდა იცოდეთ რისთვის წირავთ თქვენთვის საყვარელ ადამიანებს და როგორ ჯოჯოხეთად უქცევთ სიცოცხლის ბოლო დღეებს.

ეს არის ჩემი და ჩემი კოლეგების ყოველდღიური რუტინა, ამას ვუყურებთ 24/7-ზე, ამათ ტკივილს და ამათ თვალებს ვუყურებთ, და ხელში გვაკვდებიან პაციენტები რომლებსაც ვპირდებოდით რომ ყველაფერი კარგად იქნება.

უბრალოდ დავიღალე. დავიჯერო მარტო მე მინდა რომ ეს ჯოჯოხეთი დამთავრდეს???''

წაიკითხეთ სრულად