Baby Bag

დიაბეტის სამი მთავარი სიმპტომი ბავშვებში - ენდოკრინოლოგი ირაკლი ფაღავა

დიაბეტის სამი მთავარი სიმპტომი ბავშვებში - ენდოკრინოლოგი ირაკლი ფაღავა

ბავშვთა ​ენდოკრინოლოგი ირაკლი ფაღავა ბავშვებში შაქრიანი დიაბეტის გამოვლენის სიხშირისა და დაავადების სიმპტომების შესახებ საუბრობს:

„მთელს მსოფლიოში გაორმაგდა თვრამეტ წლამდე ასაკში დიაბეტის შემთხვევები. გაუარესებულია კვების ეკოლოგია. რას ჭამენ ჩვენი შვილები? კონსერვანტებით გაჯერებულ საკვებს. დღეისთვის საქართველოში 18 წლამდე ასაკის 750-770 მოზარდია დაავადებული დიაბეტით, საუბარი მაქვს აუტოიმუნურ შაქრიან დიაბეტზე. ყოველწლიურად დაახლოებით 100-110 ახალი შემთხვევაა, რაც ბევრია. სხვა ქვეყნებში უფრო ხშირია, მაგ. ფინეთში, სარდინიაში სიხშირე უფრო მაღალია. წყურვილი არ არის იმდენად მნიშვნელოვანი ​სიმპტომი დიაბეტის შემთხვევაში, უფრო მნიშვნელოვანია შარდვა. თუ ბევრ წყალს სვამს ბავშვი ზაფხულში, მოძრაობს, ოფლიანობს, ეს ნორმალურია. მთავარია, ბევრს არ შარდავდეს. თუ ბავშვი ბევრს შარდავს, განსაკუთრებით ღამე, არ არის გამორიცხული, რომ ბავშვს ჰქონდეს შაქრიანი დიაბეტი, აუტოიმუნური, ინსულინდამოკიდებული. რასაკვირველია, შესაძლოა, იყოს ბანალური საშარდე გზების ინფექციები. მთავარია, გამოვრიცხოთ ყველაზე რთული დაავადება. ამის გაგება ადვილია, იაფია. გლუკომეტრი ძალიან ბევრ ოჯახშია.“

ირაკლი ფაღავას განმარტებით, დიაბეტი ბავშვებში ​სამი მთავარი სიმპტომით ვლინდება:

„კლასიკური ტრიადაა: ბევრ წყალს სვამს, ბევრს შარდავს, წონაში იკლებს. ერთი მშობელიც არ მახსოვს, რომ მოსულიყოს და ეთქვას, ამდენ ლიტრას შარდავს ბავშვი. უბრალოდ ამბობენ, რომ ხშირად და ბევრს შარდავს. თუ ბავშვი ღამე დგება რამდენჯერმე, ეს ბევრია. თუ ჩვილია და ღამით ერთი საფენი არ ჰყოფნის, ესეც ბევრია. ბავშვი ღამე ერთხელ რომ წამოდგეს და მოშარდოს, თუ ამას აკეთებს წლების განმავლობაში, ეს არ არის პრობლემა. თუ ბავშვი ღამით საერთოდ არ დგებოდა ან დგებოდა მხოლოდ ერთხელ, ახლა კი სამჯერ ან ოთხჯერ დგება, მაშინ ეს უკვე გახშირებული შარდვაა. თუ ბავშვი ადრე არ დგებოდა ორჯერ და უკვე დგება, მაშინ უკვე სასურველია მისი შემოწმება. სისხლის საერთო ანალიზში დიაბეტი არ ჩანს. ცალკე უნდა შემოწმდეს გლუკოზა სისხლში. ეს საკმაოდ იაფი კვლევაა.“

ირაკლი ფაღავას თქმით, ბავშვებში ძალიან გახშირებულია დიაბეტი ტიპი 2-ის გამოვლენაც:

„შაქრიანი დიაბეტი ტიპი 2, ინსულინდამოუკიდებელი, რომელიც ადრე უმეტესად ასაკოვან და ჭარბწონიან ადამიანებს ჰქონდათ, მოზარდებში ძალიან ხშირია და მათ 5-10 %-ს აქვს. შეგვიძლია ბავშვს ბინის პირობებში გლუკომეტრით გავუზომოთ შაქარი. მთავარია, ნემსის გამოცვლა არ დაგვავიწყდეს. შაქარი დილით უზმოზე უნდა შეამოწმოთ. დილით უზმოზე ქვედა და ზედა ზღვარი 60-დან 100-მდე არის ნორმა. 105 და 107-იც დიდს არაფერს ნიშნავს, მაგრამ თუ 200 ან 300-ია ეს სერიოზულია. თუ აშკარა სიმპტომებია, უზმოს ნუ დაელოდებით. ბავშვს შაქარი მალევე შეუმოწმეთ. დიაბეტის არასპეციფიური სიმპტომებია ​მუცლის და თავის ტკივილი​. ზოგს შეიძლება ჰქონდეს ეს, ზოგს კი - არა. მხოლოდ ამით ნუ ვიმსჯელებთ და მშობელსაც ნუ დავაშინებთ. ეს სიმპტომები ბავშვს სამ მთავარ სიმპტომთან ერთად უნდა ჰქონდეს.“

„ზუსტად რაღაცას რომ დავადოთ ხელი, ასე არ არის. ყველაზე გავრცელებული რისკ-ფაქტორია ვირუსული ინფექციები, ყველაზე ხშირად ასახელებენ ჩუტყვავილას, ყბაყურას. ინფექციის გადატანიდან 2-4 კვირაში ეწყებათ ხოლმე სიმპტომები. დიაბეტის გამომწვევ ერთ-ერთ რისკ-ფაქტორად ითვლება ხელოვნური საკვები ფორმულები. ​დედის რძეზე უკეთესი არაფერია ნამდვილად. გენეტიკური გავლენები არის, თუმცა ძალიან მცირედი. თუ თქვენს შვილს აქვს დიაბეტი, 5-10 %-ია იმის შანსი, რომ მის შვილებს ან დედმამიშვილს ექნება დიაბეტი,“ - აცხადებს ირაკლი ფაღავა.

წყარო: ​იმედის დღე

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 https://www.facebook.com/babybag.momsedu.ge

R.


5 ყველაზე გავრცელებული სიმსივნე ბავშვებში - სიმპტომები, რომლებიც მშობლებს არ უნდა გამოეპარ...
​სიმსივნური დაავადებები, რომლებიც ბავშვებშია გავრცელებული, მნიშვნელოვნად განსხვავდება ზრდასრულებში გამოვლენილი სიმსივნური დაავადებებისგან. სამკურნალო საშუალებების ზრდის წყალობით, ბავშვების 80 %-ზე მეტ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - ექიმის რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ

​რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - ექიმის რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ

რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ. ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე.

- ქალბატონო ნანა, რას უზრუნველყოფს ბავშვის ორგანიზმში D ვიტამინი?

​- თავდაპირველად განვიხილოთ, რას წარმოადგენს D ვიტამინი. ვიტამინი D ერთდროულად წარმოადგენს ჰორმონს და ცხიმში ხსნად ვიტამინს. „მზის ვიტამინი“ 1963 წელს გამოყოფილ იქნა თევზის ქონიდან.

​არჩევენ ვიტამინ D-ს ორ აქტიურ ფორმას. ვიტამინ D2 მცენარეული წარმოშობის სინთეზური ვიტამინი, რომელიც წარმოიქმნება ზოგიერთ საფუარა სოკოზე ულტრაიისფერი სხივების ზემოქმედების შედეგად, მისი პროვიტამინია ერგოსტერონი. ვიტამინ D2-ით ამდიდრებენ საკვებს და ბიოლოგიურად აქტიურ დანამატებს. ვიტამინი D3 (მეორე სახელი „ნატურალური“) გვხვდება ცხოველური წარმოშობის საკვებში, ადამიანის ორგანიზმისთვის იგი უფრო ოპტიმალურად ითვლება. ეს ფორმები თირკმელებსა და ღვიძლში გარდაიქმნება ჰორმონ კალციტრიოლად, იგი ვიტამინ D-ს აქტიურ ფორმად, რომელიც მოქმედებს კუნთების, თირკმელების, ნაწლავების უჯრედებზე. ნაწლავებში იგი ხელს უწყობს კალციუმის გადამტანი ცილის წარმოქმნას, ხოლო კუნთებსა და თირკმელებში - თავისუფალი კალციუმის უკუშეწოვას.

​რაციონში D ვიტამინის ნაკლებობა, მზეზე ბავშვის არასაკმარისად ყოფნასთან ერთად, ჩვილ და ადრეული ასაკის ბავშვებში იწვევს კალციუმისა და ფოსფორის ცვლის მოშლას, რის შედეგადაც ირღვევა ძვლოვანი ქსოვილის წარმოქმნა და მინერალიზაცია. ამ დაავადებას ბავშვებში რაქიტი, მოზრდილებში კი ოსტეომალაცია (ძვლების დარბილება) ეწოდება.

​- როგორ ვლინდება რაქიტი, ანუ როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ ბავშვს D ვიტამინის ნაკლებობა აქვს?

​- ძირითადად, რაქიტი ბავშვის სიცოცხლის პირველ და მეორე თვეზევე იჩენს თავს, ხოლო სრულად დაავადება 4–დან 6 თვემდე ასაკში ვლინდება. რაქიტის გამოვლენის პირველი ნიშნებია:

  • ​ჭირვეულობა, ხშირი ტირილი, ბავშვი შეიძლება იყოს, როგორც აგზნებული, ისე მივარდნილი;
  • უძილობა, ფრთხილი ძილი, კრთომები (ძილშიც და სიფხიზლეშიც);
  • ცუდი მადა;
  • ოფლიანობის მომატება, განსაკუთრებით კეფის არეში. ბალიშზე ოფლიანი კეფის ხშირი ხახუნის გამო, ამ არეში გამელოტება ვითარდება, ე.წ. კეფის სიქაჩლე.
  • ძვლების არასაკმარისი მინერალიზაციის გამო ყიფლიბანდის დროული დახურვა არ ხდება, ყიფლიბანდი დიდი ზომისაა, რბილდება დიდი ყიფლიბანდის კიდეები, ასევე კეფის ძვალი( ამას კრანიოტაბესი ეწოდება).

​თუ დეფიციტი გაგრძელდა, შემდგომში დაავადება კიდევ უფრო შეიძლება გაღრმავდეს და გამოვლინდეს.

  • თავის დეფორმაცია: კეფის გაბრტყელება, დიდი ყიფლიბანდის გვიანი დახურვა, გამოკვეთილი შუბლის ბორცვები, კვადრატული ფორმის თავი.
  • კბილების გვიანი ამოსვლა.
  • გულმკერდის დეფორმაცია: მკერდის ძვალთან ნეკნების ბოლოების შემსხვილება - „რაქიტული კრიალოსანი“, ლავიწების დეფორმაცია, მკერდის ძვლის დეფორმაცია - ჩაზნექილი ან გამოზნექილი მკერდი, „მეწაღის გულმკერდი“ ან „ქათმის გულმკერდი“.
  • კიდურების დეფორმაციები: ხელებზე სხივ-მაჯის სახსრის შემსხვილება - რაქიტული სამაჯურები. როდესაც ბავშვი სიარულს დაიწყებს, ფეხებზე გარეთ გაზნექილი O-ს მაგვარი, ან მუხლის არეში შიგნით შედრეკილი და ერთმანეთთან მიახლოებული X-ს მაგვარი ფეხები.
  • კუნთთა ტონუსის დაქვეითება: დიდი ბაყაყისებური მუცელი, ხოხვისა და სიარულის დაგვიანება, იხვისებური სიარული.
  •  ყაბზობა და ფაღარათი.

​რაქიტის დიაგნოზს პედიატრი სვამს გასინჯვისას, მაგრამ ზოგჯერ დამატებითი კვლევების ჩატარებაა საჭირო. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ დედებმა დაავადების ზემოთ ჩამოთვლილი პირველი ნიშნების გამოვლენისთანავე მიმართონ პედიატრს.

​- რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს მანამ, სანამ ექიმს მიმართავდნენ და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს?

​- ძალიან მნიშვნელოვანია რაქიტის პროფილაქტიკა, რადგან ასე თავიდან ავიცილებთ ყველა გართულებასა და ნარჩენ მოვლენას, რაც ამ დაავადებას სდევს თან. რაქიტის პროფილაქტიკა გულისხმობს ბავშვის მოვლისა და კვების რეჟიმის სწორ ორგანიზებას. უმჯობესია, ბავშვი იკვებებოდეს ძუძუთი, მაგრამ თუ ბავშვი გარკვეული მიზეზებით ხელოვნურ კვებაზეა, აუცილებლად უნდა იღებდეს ადაპტირებულ ნარევს, (ასაკის შესაბამის ფორმულას), დროულად უნდა მიეცეს დამატებითი საკვები, ყოველდღიურად უნდა ასეირნებდნენ სუფთა ჰაერზე, უტარებდნენ გამაკაჟებელ პროცედურებს, ვარჯიშებს ასაკის შესაბამისად. მნიშვნელოვანია, ბავშვმა მიიღოს საპროფილაქტიკოდ ვიტამინი D, ხოლო მედიკამენტის დოზა, მიღების წესი და ხანგრძლივობა უნდა განსაზღვროს პედიატრმა.

​რაქიტის ნიშნების შემჩნევისთანავე დედამ უნდა მიმართოს პედიატრს, არ შეიძლება რაქიტის მკურნალობა ექიმის კონსულტაციის გარეშე.

​ორიოდე სიტყვით შევჩერდები ისეთ გართულებაზე, როგორიცაა D ჰიპერვიტამინოზი.

​ზოგჯერ დედებს აქვთ ინფორმაცია D ვიტამინის ნაკლებობის შედეგად გამოწვეული რაქიტის შესახებ და ცდილობენ, პატარას მიაღებინონ აღნიშნული ვიტამინი, ხშირად ექიმის დანიშნულების გარეშეც. ასეთ შემთხვევაში დედამ ადვილი შესაძლებელია, ვერ განსაზღვროს ოპტიმალური დოზა მისი პატარასთვის, დაეყრდნოს მხოლოდ ანოტაციაში მითითებულ ინფორმაციას და ბავშვმა მიიღოს მედიკამენტის ჭარბი დოზა, განვითარდეს D ჰიპერვიტამინოზი. ამ ვიტამინის ზედმეტი დოზები აზიანებს ენდოკრინულ, კერძოდ ფარისებრ, ფარისებრახლო და მკერდუკანა ჯირკვლებს. კალციუმი ლაგდება ყველა ორგანოში და არღვევს მათ ფუნქციას. D ჰიპერვიტამინოზის შორეული შედეგებია თირკმელების ფუნქციის დარღვევა (კალციუმის ჩალაგების გამო) მკერდუკანა (თიმუსის) და პარათირეოიდული ჯირკვლების ფუნქციის დარღვევა, იმუნიტეტის დაქვეითება, შემდგომში მეორადი ბაქტერიული ინფექციების (პნევმონიის, პიელონეფრიტი) განვითარებით.

​თუ პატარას დედის მიერ ანოტაციით შერჩეული დოზით, ვიტამინ D-ს მიღების პროცესში გამოუვლინდება მადის დაქვეითება, შესაძლებელია, სრულ უმადობამდე, პირღებინება, წყურვილი, ძილიანობა, მოდუნება, დეფეკაციის დარღვევები - დიარეისა და ყაბზობის მონაცვლეობით, მშობელმა დაუყოვნებლივ უნდა მიმართოს პედიატრს შესაბამისი კვლევისა და საჭირო მკურნალობისთვის.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური
წაიკითხეთ სრულად