Baby Bag

„ადამიანები ტერორში აღარ უნდა ვამყოფოთ, მათ უნდა ავუხსნათ, რა საფრთხეს შეიცავს ვირუსი სინამდვილეში,“ - ბრიტანელი პროფესორის რეკომენდაციები

„ადამიანები ტერორში აღარ უნდა ვამყოფოთ, მათ უნდა ავუხსნათ, რა საფრთხეს შეიცავს  ვირუსი სინამდვილეში,“ - ბრიტანელი პროფესორის რეკომენდაციები

ოქსფორდის უნივერსიტეტის პროფესორის კარლ ჰენეგანის მტკიცებით, კორონავირუსი ისეთი მომაკვდინებელი არ არის, როგორც ეს ადრე ეგონათ. მისი თქმით, ადამიანები რისკს მეტისმეტად ჭარბად აფასებენ, რის გამოც ყოველდღიურ ცხოვრებაში ფერხდებიან. კარლ ჰენეგანი აღნიშნავს, რომ კარანტინის რეჟიმში ადამიანების ცხოვრება გაუმართლებელია. ისინი სახლში არიან გამოკეტილები, რის გამოც რისკ-ჯგუფებში მყოფ ოჯახის წევრებსაც აინფიცირებენ. 

პროფესორ კარლ ჰენეგანის ნაშრომზე დაყრდნობით, კორონავირუსით გარდაცვალების მაჩვენებელი 2-3 %-იდან 0,3 %-მდე შემცირდა. პროფესორი ამტკიცებდა, რომ კორონავირუსით გარდაცვლილად არ უნდა ჩაითვალოს ადამიანი, რომელსაც გულის შეტევა ჰქონდა ან ფილტვების ქრონიკული დაავადება აწუხებდა. გაერთიანებულ სამეფოში ვირუსით გარდაცვლილთა რიცხვის შემცირება პროფესორის თქმით, კვლავ გრძელდება, მიუხედავად იმისა, რომ კარანტინის რეჟიმი აღარ მოქმედებს.

ექიმებმა კორონავირუსის მკურნალობის ახალი მეთოდები შეიმუშავეს, ტესტირების რიცხვიც მნიშვნელოვნად გაფართოვდა, მძიმე და მსუბუქი პაციენტების ერთმანეთისგან გამოყოფა გამარტივდა, ვირუსი უმეტესად ახალგაზრდა ადამიანებს ემართებათ.

კარლ ჰენეგანი აცხადებს, რომ ვირუსისადმი დამოკიდებულება უნდა შეიცვალოს:

„ვირუსის რისკებთან დაკავშირებით ჩვენი შეხედულებები უნდა შევცვალოთ. ადამიანები მეტისმეტად პანიკურ მდგომარეობაში არიან, ეს ყველაზე დიდი პრობლემაა. მედიკოსებმა ადამიანებს რისკების შესახებ სწორი ინფორმაცია უნდა მიაწოდონ. ადამიანებს შიშის გამო ყოველდღიური აქტივობებით დაკავების ეშინიათ. პანიკა აზარალებს სკოლებს და სხვა საზოგადოებრივ დაწესებულებებს. ყველა შფოთავს და ღელავს. ვირუსი ისეთი მომაკვდინებელი არ არის, როგორც გვეგონა. მიუხედავად კარანტინის მოხსნისა და ლოკალურ სივრცეებში შემთხვევების ზრდისა, კრიტიკული პაციენტების რიცხვი საგრძნობლად არ იზრდება. კარანტინის რეჟიმი ძალიან საზიანოა. კარანტინი ზრდის სიკვდილიანობის მაჩვენებელს, თუმცა არა კოვიდის გამო. ადამიანები სხვა მიზეზებით იღუპებიან. ჩვენი გადაწყვეტილებები კვლევებს უნდა ემყარებოდეს. შემთხვევების ზრდა არ გულისხმობს, რომ ინფექციაზე კონტროლს ვკარგავთ, რადგან დაავადებულთა უმრავლესობა ვირუსს მარტივად იტანს.“

პროფესორის თქმით, ადამიანები პანიკისგან უნდა გათავისუფლდნენ:

„ბიზნესის დატერორება იმის გამო, რომ შემთხვევათა რიცხვი გაიზრდება, სწორად არ მიმაჩნია. კორონავირუსი რესპირატორულ პათოგენად უნდა ჩავთვალოთ, რომელიც პრობლემებს იწვევს, ისევე როგორც ნებისმიერი მსგავსი ინფექცია. ადამიანებს უნდა ავუხსნათ, თუ რა რისკები აქვთ მათ რეალურად. როდესაც ბავშვები სკოლებს დაუბრუნდებიან, საზოგადოებამ უნდა იცოდეს, რა რისკების წინაშე დადგება ხალხი, თუ ბავშვებს სახლში გამოვკეტავთ. კარანტინის რეჟიმი მხოლოდ იმ შემთხვევაში უნდა ავამოქმედოთ, თუ დავინახავთ, რომ ვირუსის გამო ადამიანებს მაღალი რისკი ექმნებათ. მოწოდებამ „დარჩი სახლში, გადაარჩინე სიცოცხლე“ ადამიანები პანიკაში ჩააგდო, მათი შიში იმდენად გაიზარდა, რომ ისინი ზედმიწევნით ასრულებდნენ მითითებებს. ადამიანები უნდა მიხვდნენ, რომ გარეთ გასვლა სახიფათო არ არის.“

„ადამიანები ტერორში აღარ უნდა ვამყოფოთ. მათ უნდა ავუხსნათ, როგორ ვმკურნალობთ ვირუსს, რა საფრთხეს შეიცავს ის სინამდვილეში და რა ვიცით მის შესახებ,“ - აცხადებს კარლ ჰენეგანი.

მომზადებულია ​express.co.uk– ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

შეიძლება დაინტერესდეთ

ენურეზი (შარდის შეუკავებლობა) ბავშვებში - რა გავითვალისწინოთ და როდის მივმართოთ ექიმს?

ენურეზი (შარდის შეუკავებლობა) ბავშვებში - რა გავითვალისწინოთ და როდის მივმართოთ ექიმს?
ენურეზი გავრცელებული პრობლემაა, რაც მშობლებს და შვილებს ძალიან აწუხებთ, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ასაკის მატებასთან ერთად რჩება. როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ დროს და არის თუ არა დაკავშირებული რაიმე სახის სამედიცინო პრობლემასთან? ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი მაკა ლომიძე.

​- ქალბატონო მაკა, რა შემთხვევაშია ენურეზი საყურადღებო 6 წლამდე ასაკის ბავშვებში და არის თუ არა დაკავშირებული რაიმე სამედიცინო ან სხვა სახის პრობლემასთან?

​- ბავშვებში შარდის შეუკავებლობა ხშირი პრობლემაა. მოკლედ რომ განვიხილოთ: 4 წლისათვის ბავშვები უკვე სწავლობენ მოშარდვის კონტროლს დღის მანძილზე (ანუ სიფხიზლის დროს); ძილის დროს შარდის ბუშტის ნებითი კონტროლის უნარის გამომუშავებას კი უფრო ხანგრძლივი დრო სჭირდება და 5-7 წლის შუალედში ყალიბდება.

​5 წლის ასაკისათვის ბავშვების 90-95% თითქმის სრულად ახერხებს, დარჩეს მშრალი (ანუ შეუძლია ნებითად გააკონტროლოს შარდის შეკავების უნარი) დღის მანძილზე და 80-85%-ს ძილის დროსაც. ენურეზად განიხილება შარდის შეუკავებლობის ეპიზოდები მხოლოდ ძილის დროს და მხოლოდ იმ ბავშვებში, რომლებსაც უკვე შეუსრულდათ 5 წელი, რადგან ასაკის გათვალისწინებით მათ უკვე შეიძლება ჰქონდეთ მოშარდვის ნებითი კონტროლის უნარი.

​განარჩევენ პირველად (ენურეზის მქონე ბავშვთა 75-90%) ენურეზს, როცა ხანგრძლივი დროის მანძილზე (მინიმუმ 6 თვე) ბავშვი არასდროს ყოფილა მშრალი ძილის დროს და მეორად ენურეზს (10-25%), როცა ბავშვი რჩებოდა მშრალი ძილის დროს რამდენიმე თვე (მინიმუმ 6 თვე), ვიდრე კვლავ გამოვლინდა ენურეზი.

​მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ენურეზის მქონე ბავშვების 75%-ს პრობლემა აღენიშნება მხოლოდ ძილის დროს. ამ ბავშვებს, როგორც წესი, არ აქვთ, არც შარდის შეუკავებლობა დღის მანძილზე და არც ჯანმრთელობის სხვა პრობლემები. ეს ე.წ. მონოსიმპტომური ენურეზია და ენურეზის შემთხვევათა უმრავლესობა, სწორედ ამ ტიპისაა. პირველადი, მონოსიმპტომური ენურეზი ორჯერ უფრო ხშირია ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში და ყოველი წლის მატებასთან ერთად დაახლოებით 15%-ში თავისთავად გაივლის.

​ენურეზი საყურადღებოა, როცა შარდის შეუკავებლობის ეპიზოდები არის არა მარტო ძილის, არამედ სიფხიზლის დროსაც და/ან თან ახლავს, ქვედა საშარდე გზების მხრივ, სხვა სიმტომებიც - მოშარდვის უეცარი მოთხოვნილება, მოშარდვის სიხშირის ცვლილება, გაძნელებული (ჭინთვით) შარდვა, შარდის სუსტი ნაკადი, ტკივილი შარდვისას... ეს არამონოსიმპტომური ენურეზია. ასეთი დიფერენცირება გასათვალისწინებელია, რადგან სწორედ იმ ბავშვებს, რომლებსაც ენურეზთან ერთად აღენიშნებათ დღის შეუკავებლობა, სხვა ჩივილებთან ერთად მოსალოდნელია, ჰქონდეთ ქვედა საშარდე სისტემასთან დაკავშირებული პრობლემები და ასეთ შემთხვევებში ექიმთან მიმართვა აუცილებელია.

​დიაბეტი, საშარდე გზების ინფექციები, ყაბზობა, ენკოპრეზი (განავლის შეუკავებლობა), ენტერობიაზი („ჭიები“), თირკმლის ქრონკული დაავადება, გულყრა და ძილის დარღვევები (მაგ: ძილის აპნოე) ის სამედიცინო პრობლემებია, რომლებიც შეიძლება ხელს უწყობდეს ენურეზს. ამ მდგომარეობების იდენტიფიკაცია არ არის რთული და ცხადია, ასეთ დროს მთავარი ამოცანა ძირითადი მიზეზის სწორი მართვაა.

​ისიც გასათვალისწინებელია, რომ ენურეზი შეიძლება ასოცირებული იყოს ნეიროგანვითარების დარღვევებთანაც, მათ შორის: გონებრივი განვითარების შეფერხება, აუტიზმის სპექტრის დარღვევები, ყურადღების დეფიციტის და ჰიპერაქტივობის სინდრომი.

​ფიზიკური ან ემოციური პრობლემები იშვიათად ხდება პირველადი ენურეზის მიზეზი.

​- თუ ასაკის მატებასთან ერთად ენურეზი რჩება, რა უნდა გააკეთოს მშობელმა?

​- როგორც აღვნიშნეთ, 5 წლის ასაკის შემდეგ, ყოველი წლის მატებასთან ერთად, მოსალოდნელია პირველადი, მონოსიმპტომური ენურეზი თავისთავად მოწესრიგდეს, მაგრამ თუ პრობლემა რჩება, ცხადია, ექიმის ჩარევა და სრულყოფილი შეფასება აუცილებელია. ექიმი გაარკვევს ჩივილის ისტორიას (ანამნეზი), გასინჯავს ბავშვს, შეაფასებს შარდის საერთო ანალიზს და აუცილებლად გირჩევთ ე.წ „მოშარდვის დღიურის“ (დღიურში უნდა დაფიქსირდეს დღის მანძილზე მოშარდვის დრო და სიხშირე, შარდის მოცულობა, ყოველი მოშარდვის დროს მიღებული სითხის ოდენობა, სხვა სიმტომების არსებობა: ჭინთვის საჭიროება შარდვის დროს, შარდის ნაკადი ხომ არ არის წყვეტილი? ცლის თუ არა ბოლომდე შარდის ბუშტს და სხვა) წარმოებას, რის საფუძველზეც გადაწყვეტს შემდეგი კვლევების და/ან მკურნალობის საჭიროებას.

​- ხშირად პატარები ისჯებიან ასეთ დროს. რამდენად მართებულია ეს მშობლების მხრიდან?

​- ენურეზი ემოციური სტრესია, როგორც ბავშვის, ისე მშობლების და ოჯახის სხვა წევრებისათვის. ბავშვებს სირცხვილის და განცდის გამო დაბალი თვითშეფასება უყალიბდებათ, რამაც შეიძლება, სავალალო გავლენა იქონიოს თანატოლებთან ან ოჯახის წევრებთან ურთიერთობებზე, ცხოვრების ხარისხზე, სწავლაზე. ბავშვები ერიდებიან და არ რჩებიან მეგობრებთან წვეულებებზე, ან რაიმე ტიპის შეკრებებზე, სადაც ღამით დარჩენა მოუწევთ.

​მშობლებს მუდმივად უწევთ სველი თეთრეულის შეცვლა, რეცხვა-მოწესრიგება, რამაც შეიძლება ისინი გააღიზინოს, მაგრამ ძალიან მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ენურეზი არ არის ბავშვის დანაშაული და მას არ შეუძლია ამის გაკონტროლება. ოჯახის წევრებმა და სხვა ახლობლებმა არასოდეს არ უნდა შეარცხვინონ ან დასაჯონ ბავშვი ენურეზის გამო. სწორი იქნება ექიმთან ერთად განიხილონ პრობლემა და სცადონ გააცნობიერონ მიზეზები (ასეთის არსებობის შემთხვევაში), დაგეგმონ და დასახონ დახმარების გზები.


​​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად