Baby Bag

გამხდარ მამებს ჯანმრთელი შვილები ჰყავთ - უახლესი კვლევები

გამხდარ მამებს ჯანმრთელი შვილები ჰყავთ - უახლესი კვლევები

ბავშვის ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე საუბრისას ადამიანები განსაკუთრებულ ყურადღებას დედის ორგანიზმზე ამახვილებენ. როგორც აღმოჩნდა, ბავშვის ჯანმრთელობაზე მამის ფიზიკური მონაცემები არანაკლებ გავლენას ახდენს.

ადამიანებსა და ცხოველებზე ჩატარებულმა კვლევებმა აჩვენა, რომ მამაკაცის კვების რეჟიმი და ფიზიკური აქტივობის ხარისხი ნაყოფისა და ჩვილის ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე აისახება. მეცნიერები მომავალ მამებს მოუწოდებენ, რაც შეიძლება ბევრი ივარჯიშონ და ჯანსაღად იკვებონ. კვლევებით დგინდება, რომ მამაკაცები, რომლებიც განაყოფიერების პროცეში ჭარბწონიანები არიან, ბავშვებს მემკვიდრეობით გადასცემენ ჭარბწონიანობის პრობლემას. ჭარბწონიანი მამების შვილებს დიაბეტიც ხშირად აწუხებთ.

შვილის გაჩენამდე ფორმაში ჩადგომა მამამ და დედამ ერთობლივად უნდა სცადონ, რადგან ნაყოფის განვითარებაზე თითოეული მათგანის წონა უდიდეს გავლენას ახდენს. პოტენციური მამები, რომლებიც ჭარბწონიანები არიან და მაღალცხიმიან საკვებს ხშირად მიირთმევენ, მომავალი შვილების ჯანმრთელობას საფრთხის ქვეშ აყენებენ.

ვირთხებზე ჩატარებული კვლევებით დადგინდა, რომ ჭარბწონიანი მამების მდედრობითი სქესის შვილებს დიაბეტი უვითარდებოდათ, ხოლო მამრობითი სქესის ნაშიერებს სხვადასხვა სახის მეტაბოლური დარღვევა აღენიშნებოდათ. ცხოველებზე ჩატარებული კვლევებით დგინდება, რომ ჭარბწონიანი მამების შვილებს ინსულინ რეზისტენტობა უვითარდებათ, გარდა ამისა მათ ხშირად აწუხებთ პანკრეასის პრობლემებიც.

მკვლევარები მამალ ვირთხებს მაღალცხიმიანი პროდუქტებით კვებავდნენ, რის შედეგადაც ისინი წონაში მნიშვნელოვნად იმატებდნენ. ჭარბწონიან ვირთხებს ჯანსაღი კვების რეჟიმზე მყოფ მდედრობითი სქესის ვირთხებთან აჯვარებდნენ. როგორც აღმოჩნდა, ახალშობილ ვირთხებს უამრავი დაავადება ჰქონდათ, მათ შორის, მნიშვნელოვანი მეტაბოლური დარღვევები და დიაბეტი. ახალშობილებს კვლავ არაჯანსაღად კვებავდნენ, ზრდიდნენ და ჯანსაღ კვებაზე მყოფ მდედრობითი სქესის ვირთხებთან აჯვარებდნენ. მომდევნო თაობაც მეტაბოლური დარღვევებით იბადებოდა. მამებისა და ბაბუების არაჯანსაღი წონა და კვების არასწორი რეჟიმი შთამომავლობაზე უკიდურესად ნეგატიურად აისახა.

ოჰაიოს უნივერსიტეტის მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ მამის არაჯანსაღი კვების რეჟიმი და ჭარბი წონა განსაკუთრებით ნეგატიურად აისახება მამრობითი სქესის ნაყოფზე. ჭარბწონიანი მამების შვილებს თავადაც აწუხებთ წონასთან დაკავშირებული პრობლემები, მიუხედავად იმისა, თუ როგორ კვებაზე იმყოფებიან თავად. მამების ჭარბი წონა და მაღალცხიმიანი პროდუქტებით კვება მეტაბოლურ დარღვევებს იწვევს ახალშობილ გოგონებშიც. კვლევებით დადგინდა, რომ გენური მუტაციების შედეგად, ჭარბწონიანი მამების შვილებს დიაბეტის გარდა სიმსივნის, ქრონიკული დეგენერაციული დაავადებისა და ნაადრეევი დაბერების მაღალი რისკიც ჰქონდათ.

მკვლევარები მამებს მოუწოდებენ, საკუთარ თავზე მეტი პასუხისმგებლობა აიღონ, ცნობიერება აიმაღლონ და მეტად მოტივირებულები იყვნენ. აქტიური ცხოვრების წესი მათ ჯანსაღი წონის შენარჩუნებაში დაეხმარება, რაც, თავის მხრივ, მათი შვილების ჯანმრთელობაზე დადებითად აისახება.

მომზადებულია ​psychologytoday.com- ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ნეიროფსიქოლოგი თათია მჭედლიშვილი.

- რატომ არის მნიშვნელოვანი თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

- თამაში ბავშვის განვითარების მნიშვნელოვანი ნაწილია. თამაშით ის საკუთარ თავს და გარე სამყაროს შეიმეცნებს. კერძოდ, თამაში ბავშვს ეხმარება ჩამოუყალიბდეს ნდობა ადამიანების და გარესამყაროს მიმართ, იგრძნოს თავი ბედნიერად, განუვითარდეს სოციალური უნარები, ენა და კომუნიკაცია, შემეცნებითი და მოტორული უნარები, ისწავლოს ემოციების რეგულაცია, ზრუნვა.

თამაშის კატეგორიზება ხდება ასაკის და თამაშის ფორმის მიხედვით. მაგალითად, გამოიყოფა 0-2 წლამდე ე.წ. მარტო თამაშის ეტაპი - ამ დროს ბავშვი ძალიან ბევრს ამოძრავებს ხელებს, ფეხებს და ამგვარად ცდილობს შეისწავლოს საკუთარი სხეულის შესაძლებლობები. იღებს ახალ სენსორული გამოცდილებას. 2 წლიდან იწყება ე.წ. პარალელური თამაშის ეტაპი, რა დროსაც ბავშვები თამაშობენ ერთნაირ თამაშს გვერდიგვერდ, მაგრამ ერთმანეთთან ინტერაქცია ნაკლებია. 4 წლიდან იწყება თანამშრომლობითი თამაში - ამ დროს ბავშვები ერთად მოქმედებენ, ინაწილებენ აქტივობებს, როლებს. თამაშის ფორმის მიხედვით გამოიყოფაარასტრუქტურირებული და სტრუქტურირებული თამაში, თამაში შიდა და გარე სივრცეში,მარტო და გუნდური თამაში. სტრუქტურირებული თამაში უფრო მეტად ორგანიზებულია და მას ხშირად ხელმძღვანელობს ზრდასრული. არასტრუქტურირებული ე.წ. თავისუფალი თამაშის დროს ძირითადად ბავშვი წარმართავს პროცესს.

- რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

- ზოგადად, როგორც სტრუქტურირებული, ასევე არასტრუქტურირებული, ანუ დამოუკიდებელი თამაში მნიშვნელოვანია ბავშვის განვითარებისთვის, რადგან სხვადასხვა ტიპის თამაშის გამოცდილება განსხვავებული უნარების განვითარებას უწყობს ხელს. რომ ვისაუბროთ კონკრეტულად დამოუკიდებლად თამაშის მნიშვნელობაზე, ამ დროს, ბავშვებს შემოქმედებითი უნარი მეტად უვითარდებათ. ამ პროცესში ისინი კრეატიულ გადაწყვეტილებებს იღებენ, უჩნდებათ ინტერესი, ემატებათ მოტივაცია, ვითარდება ბავშვის მოთმინება და გამძლეობა, რაც ხელს უწყობს რომ უფრო კომფორტულად ითამაშონ მარტო და ამცირებს თანატოლების ზეგავლენას. ეს ეხმარება მათ იპოვონ საკუთარი გზა.

- როგორ შეუძლიათ მშობლებს წაახალისონ დამოუკიდებლად თამაში?

- პირველ რიგში, დარწმუნდით, რომ თქვენს შვილს აქვს უსაფრთხო ადგილი სათამაშოდ. დამოუკიდებლად თამაშისას ბავშვებს უნდა ჰქონდეთ შესაძლებლობა გამოიკვლიონ გარემო და ეს დიდწილად საკუთარი ძალებით გააკეთონ, რათა განივითარონ თავდაჯერებულობა და დამოუკიდებლობა. თუმცა, მნიშვნელოვანია რომ ბავშვს ჰქონდეს უსაფრთხო გარემო. ამიტომ, უნდა „გავასუფთავოთ“ სათამაშო ადგილები პოტენციური საფრთხისგან და მთელი თამაშის განმავლობაში ვაკონტროლეთ პროცესი, რათა დავრწმუნდეთ, რომ თქვენი პატარა უსაფრთხოდ თამაშობს. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ადრეულ ასაკში.

მნიშვნელოვანია გამოიკვლიოთ ბავშვის ინტერესები და მისცეთ შესაბამისი სათამაშოები. მაგალითად, თუ სახლის აწყობა უნდა ლეგოებით, დარწმუნდით რომ ოთახში ხელმისაწვდომია ლეგოები და სხვა საჭირო სათამაშოები. პერიოდულად შეგიძლიათ მისცეთ მითითებები, დაეხმაროთ თუ სირთულის წინაშე დადგება, შეაქოთ და მოტივაცია აუმაღლოთ. მიეცით ბავშვს საშუალება საკუთარი წესებით ითამაშოს და იყოს ლიდერი.

- რა გავაკეთოთ როდესაც ბავშვს არ უყვარს თამაში?

- არის შემთხვევები, როდესაც ბავშვები არ ერთვებიან მრავალფეროვან თამაშებში, ზოგჯერ ეს უბრალოდ ნაკლები მოტივაციითაა გამოწვეული, ზოგჯერ კი ეს შეიძლება განვითარების შეფერხების მაჩვენებელიც კი იყოს. განსაკუთრებით საყურდღებოა, როდესაც ბავშვი არ გადადის თამაშის ერთი ეტაპიდან მეორეზე ანუ, მაგალითად, როდესაც უკვე მოეთხოვება, როლური/ფუნქციური თამაში სხვა ბავშვებთან ერთად, მაგრამ ყოველთვის ირჩევს მარტო თამაშს, აქვს ძალიან შეზღუდული ინტერესები, არ იყენებს სათამაშოს ფუნქციას შესაბამისად. რა თქმა უნდა, მხოლოდ ამ ნიშნებით არ ხდება დარღვევის შეფასება, თუმცა საყურადღებოა და საჭიროა სპეციალისტთან კონსულტაცია. ამ ყველაფერში დიდი წვლილი მიუძღვის გაჯეტებს, ეკარენზე დამოკიდებულასაც. ასეთ დროს ეცადეთ დააკვირდეთ ბავშვს და განმავითარებელი თამაშები მის ინტერესებს მოარგოთ. დაიწყეთ თამაში მცირე დროით და ნელ-ნელა გაზარდეთ დრო, მიჰყევით ბავშვის ტემპს.

გახსოვდეთ, რომ თამაშმა არ უნდა დაკარგოს გართობის ფუნქცია და არ უნდა გახდეს ბავშვისთვის მომაბეზრებელი ან სტრესის მომტანი. ამისათვის კი მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ ბავშვის ინტერესები და შესაძლებლობები. არასწორად შერჩეულ სათამაშოს ან თამაშს შესაძლოა თან ახლდეს იმედგაცრუება, გაღიზიანება ან თამაშის თავიდან არიდების მცდელობა. ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ შერჩეული თამაში იყოს ბავშვის ასაკის და განვითარების შესაბამისი.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად