Baby Bag

​როგორი უნდა იყოს რაციონი „ინტერვალური შიმშილის“ დროს? რატომ 16-საათიანი ინტერვალი და არა 18-საათიანი? დღეში რამდენჯერ და დაახლოებით რომელ საათებშია რეკომენდებული კვება?

​როგორი უნდა იყოს რაციონი „ინტერვალური შიმშილის“ დროს? რატომ 16-საათიანი ინტერვალი და არა 18-საათიანი? დღეში რამდენჯერ და დაახლოებით რომელ საათებშია რეკომენდებული კვება?

დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. რადგან ​წინა კვირაში გამოქვეყნებულმა სტატიამ „ინტერვალური შიმშილი“ მკითხველთა დიდი ინტერესი და გამოხმაურება გამოიწვია, დღესაც სწორედ ამ თემაზე შემოგთავაზებთ ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა კომპეტენტურ ინფორმაციას. როგორი უნდა იყოს რაციონი „ინტერვალური შიმშილის“ დროს? რატომ 16-საათიანი ინტერვალი და არა 18-საათიანი? დღეში რამდენჯერ და დაახლოებით რომელ საათებშია რეკომენდებული კვება? - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.

წინა სამშაბათს გამოქვეყნებულ სტატიაზე მკითხველთა დიდი გამოხმაურების გამო დღესაც შევეხებით „ინტერვალური შიმშილის“ კვების რეჟიმს. მათთვისაც, ვისთვისაც უცნობია, რას გულისხმობს აღნიშნული კვების რეჟიმი, შეგიძლიათ იხილოთ ჩვენი ​წინა სტატია. პირველ რიგში, მინდა შევეხო მოსახლეობაში გავრცელებულ „18-საათიან ინტერვალურ შიმშილს“. ამ რეჟიმის დროს უფრო მეტი გვერდითი მოვლენის განვითარების გამო მას პრაქტიკულად რეკომენდაცია არ ეძლევა. ასეთ დროს ხშირად თავს იჩენს კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ჩივილები, როგორებიცაა: დისკომფორტი მუცლის არეში, კუჭის პერიოდული ტკივილი, გულისრევა, ნაღვლის ბუშტის გაღიზიანება და ა.შ.

კიდევ ერთხელ განვმარტავ, რომ „ინტერვალური შიმშილის“ დროს ადამიანი 24 საათიდან 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო დარჩენილი 16 საათი არაფერს მიირთმევს. კვებისთვის განკუთვნილი 8 საათი გაჯერებული უნდა იყოს უკვე არაერთხელ ნახსენები დაბალანსებული, მრავალფეროვანი ჯანსაღი საკვებით. ვსაუბრობთ პრაქტიკულად ჯანმრთელ ადამიანებზე, ვისაც არ აქვს რაიმე თანმხლები ქრონიკული დაავადება (ქრონიკული დაავადების მქონე ადამიანები პირადად მათთვის განკუთვნილ რეჟიმზე უნდა იყვნენ). ასევე აღნიშნული რეჟიმი არ ეხება ბავშვთა და მოზარდ თაობას.

როგორი უნდა იყოს რაციონი „ინტერვალური შიმშილის“ დროს და დღეში რამდენჯერ და დაახლოებით რომელ საათებშია რეკომენდებული კვება?

ერთ მაგალითზე განვიხილავ ინტერვალური შიმშილის“ დროს, როგორ და რომელ საათებში უნდა იკვებოთ. მაგალითად, საუზმე დილით 10:00 საათზე. ეს დღის ის მონაკვეთია, როცა შეგვიძლია, ვიყოთ შედარებით თამამები რაციონის შერჩევისას. მისაღებია, საუზმე იყოს მდიდარი როგორც ცილოვანი, ისე ნახშირწყლოვანი საკვებით. 

საუზმიდან დაახლობით 2-3 საათში რეკომენდებულია ხილით წახემსება. მინდა ხაზი გავუსვა, რომ ხილი უნდა იყოს ჩვენს რაციონში,  როგორც ცალკე ულუფა, ცალკე კვება. სასურველია, მივირთვათ სეზონური ხილი 200-300 გრ. ოდენობით („აკრძალულ“ ხილში შედის: კარალიოკი, ბანანი, ყურძენი, ლეღვი, მსხალი). 

დაახლოებით 15:00 საათისთვის სასურველია მივირთვათ დღის ძირითადი ულუფა, სადილი. იგი მდიდარი უნდა იყოს ცილებით, ბოსტნეულით და ასევე შეგიძლიათ მიირთვათ მცირე ოდნებით ჯანსაღი მცენარეული ცხიმი. 

დღის ბოლო კვება, ვახშამი 18:00-ზე (ამ მაგალითზე, როცა საუზმე 10:00 იწყება, ვახშამი გამოდის 18:00 საათზე) შესაძლებელია, იყოს რძის ნაწარმი ან ბოსტნეულის სალათი. დღის მანძილზე გვერდს ვერ ავუქცევთ ორგანიზმში სითხის ბალანსის შენარჩუნებას. 

კიდევ ერთხელ ვაკონკრეტებ, რომ ჩვენ ვსაუბრობთ პრაქტიკულად ჯანმრთელ ადამიანებზე, ვისთვისაც რეკომენდებულია დღის მანძილზე დაახლობით 1,5 ლ. წყალი, ზაფხულის ცხელ დღეებში წყალზე მოთხოვნილება თავისთავად იზრდება. სასურველია, წყლით ორგანიზმი არ დავტვირთოთ ძილისწინა პერიოდში, მისი მიღება მცირე ულუფებით დავიწყოთ უზმოდან და მივიღოთ კვებებს შორის პერიოდში. 

რაც შეეხება დარჩენილ 16 საათს, ამ დროს დაშვებულია მხოლოდ წყლის და უშაქრო ყავის ან ჩაის მირთმევა. უმჯობესია, ეს იყოს მხოლოდ წყალი ან მწვანე ჩაი.

ბოლოს ხაზგასმით უნდა დავაფიქსიროთ, რომ არ არსებობს ყველა ადამიანზე მორგებული კვების არც რეჟიმი, არც რაციონი. იმან, რაც შეიძლება ერთისთვის იყოს მისაღები და დადებითი გავლენა მოახდინოს მის მეტაბოლიზმზე, შესაძლებელია, სხვა ადამიანს ავნოს კიდეც. ნებისმიერი კვების რეჟიმის შერჩევისას სასურველია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლება იყოს ჯანსაღი და არა ზიანის მომტანი.

ექიმი ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ხშირად მეუბნებიან მშობლები, რომ ბავშვი ოფლიანობს და ამას მიაწერენ ხოლმე D ვიტამინის ნაკლებობას. აღმოჩნდება, რომ ბავშვი უბრალოდ თბილად არის ჩაცმული და ამიტომ ოფლიანობს“ - ინგა მამუჩიშვილი

„ხშირად მეუბნებიან მშობლები, რომ ბავშვი ოფლიანობს და ამას მიაწერენ ხოლმე D ვიტამინის ნაკლებობას. აღმოჩნდება, რომ ბავშვი უბრალოდ თბილად არის ჩაცმული და ამიტომ ოფლიანობს“ - ინგა მამუჩიშვილი

შემოდგომის სუსხიანი დღეების დადგომისთანავე მშობლები იწყებენ ბავშების ჩაფუთვას როგორც სახლში, ასევე გარეთ გაყვანისას. როგორ ჩავაცვათ პატარებს ამ სეზონზე და რა აუცილებელი რეკომენდაციები უნდა გავითვალისწინოთ? - ამ და სხვა აქტუალურ თემებზე Momsedu.ge-ს ცნობილი პედიატრი, მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი ინგა მამუჩიშვილი ესაუბრა.

- ქალბატონო ინგა, რამდენად სწორია ბავშვების ჩაფუთვნა? როგორ უნდა ეცვას ბავშვს ამ სეზონზე სახლში და გარეთ?

- ზოგადად, როგორც ბავშვი, ისე მოზრდილი უნდა იყოს ჩაცმული სეზონის შესაბამისად, მაგრამ არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება ბავშვების ჩაფუთვნა. მშობელმა ეს ყოველთვის უნდა აკონტროლოს, გარეთ გაყვანის შემთხვევაშიც და სახლშიც. ხშირად სახლშიც ჩაფუთნულები ჰყავთ. თუ ბავშვი სახლშია, ტემპერატურა უნდა იყოს 20-22 გრადუსამდე, მეტი არ შეიძლება. ხშირად მეუბნებიან მშობლები, რომ ბავშვი ოფლიანობს და ამას მიაწერენ ხოლმე D ვიტამინის ნაკლებობას და აღმოჩნდება, რომ ბავშვი უბრალოდ თბილად არის ჩაცმული და აქედან გამომდინარეა ეს ოფლიანობაც. როგორც კი შესაბამისად ჩააცმევ, ეს პრობლემა გვარდება. ბავშვის ჩაფუთვნა ხელს უშლის ნორმალურ თერმორეგულაციას და აქედან გამომდინარე, თავისთავად ცხადია, ნორმალური იმუნური სისტემის ჩამოყალიბებასაც, მოქმედებს ნერვულ სისტემაზეც. უნდა ვეცადოთ, რომ ბავშვს ასაკის და სეზონის შესაბამისად ჩავაცვათ, ზოგადად, როგორც ჩვენ ვიცმევთ, როგორც ჩვენ გვესიამოვნებოდა ჩაცმა, ასე უნდა ჩავაცვათ ბავშვსაც. ასევე, არ სჭირდება ბავშვს შალის წინდები, განსაკუთრებით, შიშველ ფეხზე, რეიტუზები შემდეგ შარვალი... ეს შეიძლება იყო ძალიან სერიოზული ყინვების დროს, როცა ბავშვი გაგვყავს გარეთ, მაგრამ ჩვენს ქვეყანაში არ არის ის ტემპერატურა, რომ ბავშვს ასეთი ჩაფუთვნა დასჭირდეს, ჩვენ არ ვართ ჩრდიოლოეთის ქვეყანა.
- ახალშობილის ჩაცმულობასთან დაკავშირებითაც რომ გვითხრათ.
რა თქმა უნდა, ამინდისა და ტემპერატურის შესაბამისად. სახლში ხშირად ჰყავთ ბავშვები ძალიან თბილად ჩაცმულები. მოკლემკლავიანი, გრძელმკლავიანი შემდეგ შალი, თავზე ქუდი და ასე შემდეგ, რომლებიც არავითარ შემთხვევაში საჭირო არ არის. 1 წლამდე ბავშვს დაბანვის შემდეგ 2 საათის განმავლობაში (თუ ოთახის ტემპერატურა არის 20-22 გრადუსი), შეგვიძლია დავახუროთ ქუდი, შემდეგ კი მოვხადოთ. ხშირად 3 თვემდე პატარებს ცხვირზე ადებენ ხოლმე ხელს, ასევე ხელებსა და ფეხებზე და ამ ზონების მოყინვით განსაზღვრავენ ხოლმე, სცივა თუ არა პატარას. ეს არ არის სწორი, რადგან ამ პერიოდში ორგანიზმში სისხლის მიმოქცევა არ არის ბოლომდე ჩამოყალიბებული და შეიძლება ცხვირის წვერი ცივი ჰქოდეს ბავშვს. უნდა შეეხოთ ხოლმე მუცელზე, თუ მუცელი თბილი აქვს, ე.ი. იქ პრობლემა არ არის. თავიდანვე როგორც შევაჩვევთ ბავშვს, ისე გაიზრდება, ისეთივე მოთხოვნილებები ექნება მის ორგანიზმს და მის თერმორეგულაციის ცენტრებს და იმუნურ სისტემას. ამიტომ შევეცადოთ, რომ ყოველთვის სეზონის შესაბამისად ჩავაცვათ ბავშვებს.
- რადგან ახალშობილებზე ვსაუბრობთ, გკითხავთ, რომელი კვირიდან გავიყვანოთ გარეთ სასეირნოდ და რამდენი ხნით? ქარიან ამინდში თუ შეიძლება ახალშობილის გასეირნება?

​- ახალშობილი ბავშვი სასეირნოდ გარეთ უნდა გავიყვანოთ უკვე სამშობიაროდან გამოსვლიდან მეორე დღესვე. თუ ჰაერის ტემპერატურა - 5 გრადუსზე დაბალია, ასეთ შემთხვევაში არ გაგვყავს, რა თქმა უნდა, და თუ ქარი და წვიმაა. დანარჩენ შემთხვევაში გაგვყავს სასეირნოდ. ვიწყებთ 15 წუთიდან და თანდათან ვუმატებთ დროს (თუ არ არის ქარი, წვიმა და არის მშვიდი ამინდი), აუცილებლად უნდა გავიყვანოთ ყოველდღიურად და ასევე ყოველდღიურად მოვუმატოთ 15-15 წუთი ისე, რომ სადღაც უკვე 1 თვის თავზე 1 საათი გვყავდეს ბავშვი გარეთ. აი, ამ პირობებში და ამ სეზონზე ბავშვი შეგვიძლია გვყავდეს გარეთ, მზეზე და შევაფიცხოთ შუადღის მზეს, ეს ძალიან კარგია, რადგან ამით ხელს ვუწყობთ D ვიტამინის გამომუშავებას. მე ძალიან მიხარია, რომ ჩვენი თანამედროვე ახალგაზრდა მშობლები ძალიან კარგად იცავენ ამ წესებს, აი ჩაცმასთან დაკავშირებითაც, არ უყვართ ბევრი ტანსაცმლის ჩაცმა და ბავშვების გადახურება. გარდა ამისა, ჰაერზეც გაჰყავთ და საკმაოდ დიდ ხანსაც. თუმცა შევეცადოთ, რომ ეპიდსიტუაციის გამო არავინ შევახოთ ბავშვს, დავიცვათ დისტანცია, ​არ მოვაკიდინოთ უცხოებს ხელი ლოყებზე, ხელებზე... ზოგადადაც საჭიროა დისტანცირება.

​ქარიან ამინდშიც შეიძლება რატომაც არა, თუმცა ქარიან ამინდში მეტია შანსი, რომ მტვერი მოხვდეს ბავშვს თვალებზე და ამან ალერგიული რეაქცია გამოიწვიოს, გადაციების შანსიც არის. ამიტომ ქარსაც გააჩნია, ნიავზე შეიძლება, მაგრამ თუ ქარი ძლიერია, რა თქმა უნდა, არ შეიძლება.

​- საინტერესოა, არის თუ არა პრობლემა, როდესაც ბავშვები უარს ამბობენ ოთახის ჩუსტების ჩაცმაზე?

​- არანაირი პრობლემა არ არის, სხვათა შორის, ორთოპედები რეკომენდაციასაც უწევენ ტერფის ჩამოყალიბებისთვის ფეხშიშველი სიარულს ოთახში. ძალადობა არ გვინდა, თუ ბავშვი არ იცვამს ფეხზე, ეს არანაირ პრობლემას არ წარმოადგენს, იაროს ფეხშიშველმა. ფეხშიშველი სიარული სჯობია უხარისხო ოთახის ჩუსტებით სიარულს, რომლებიც იწვევს ბავშვის ტერფის გაოფლიანებას, გადახურებას. ამას სჯობს, ამოვაცვათ ბავშვებს წინდა ფეხზე და ასე იაროს. ისიც შეიძლება, რომ, სადაც ბავშვია, იქ შევქმნათ პირობა, რომ იატაკი ცივი არ იყოს, რომ არ მოხდეს ფეხების გადაციება, თორემ სხვა მხრივ ტერფის ჩამოყალიბების თვალსაზრისით ფეხშიშველი სიარული ძალიან კარგია და მივესალმები.

​ესაუბრა თამთა შერმაზანაშვილი

წაიკითხეთ სრულად