მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
„მოზარდებს, ბავშვებს და ზრდასრულებს სეზონზე ფეიხოას აქტიურად მირთმევისკენ მოვუწოდებთ“ - ნუტრიციოლოგი ნაია ლატარია
ნუტრიციოლოგმა ნაია ლატარიამ სეზონური ხილის სარგებლიანობაზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ სეზონზე ფეიხოას მიღება მოზარდების, ბავშვებისა და ზრდასრულებისთვის ძალიან სასარგებლოა:
„ფეიხოა მართლაც უნიკალური ხილია. მასში მაღალია იოდის შემცველობა, რის გამოც ენდოკრინოლოგებს განსაკუთრებით გვიყვარს. იოდდეფიციტური დაავადებების პროფილაქტიკისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია ფეიხოას მიღება. მოზარდებს, ბავშვებს და ზრდასრულებს სეზონზე ფეიხოას აქტიურად მირთმევისკენ მოვუწოდებთ. ფეიხოა საკმაოდ მდიდარია C ვიტამინით. მასში C ვიტამინი ციტრუსებზე არანაკლები რაოდენობით გვხვდება. C ვიტამინის დანამატის სახით მიღებას სჯობს სეზონური ხილი მივირთვათ.“
ნაია ლატარიას თქმით, ის ფეიხოას კომპოტის სახით შენახვას არ ემხრობა:
„დიასახლისებს არ მოვუწოდებდი ფეიხოას კომპოტის სახით შენახვისკენ მასში შაქრის დიდი დანამატის გამო. კომპოტის სახით ფეიხოა შეგვიძლია სახელდახელო სახით მივიღოთ, რომელიც სრულიად უშაქროთ შეგვიძლია მოვამზადოთ და შემდგომ გემოვნებით თაფლი დავამატოთ. შეგვიძლია ფეიხოა ცოცხალი სახით გავყინოთ. ის დაახლოებით ექვს თვემდე გაგვიძლებს. ფეიხოას შენახვა შეგვიძლია გატარებული სახით. შაქრის შემცველობა უნდა იყოს 80:20-ზე.“
„ფეიხოა შეგვიძლია შევინახოთ თაფლითაც. ასევე შესაძლებელია მისი შენახვა უშაქროდ და უთაფლოდ. შემდეგ გამოყენებისას დავამატოთ შაქარი და თაფლი. ასე უფრო დავიცავთ ზომიერებას. მე პირადად ყველას მოვუწოდებ, რომ ფეიხოა მიირთვან სეზონზე. გაზაფხულზე და ზაფხულში კი ის სეზონური ხილი მიირთვან, რომელიც არის სეზონზე,“ - აღნიშნულ საკითხზე ნაია ლატარიამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.
