Baby Bag

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ახალ რუბრიკას წარმოგიდგენთ - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები. ყოველ სამშაბათს გაეცანით ენდოკრინოლოგ თინათინ კაჭარავას რჩევებს, მოგვწერეთ თემები, რომლებიც ყველაზე მეტად გაინტერესებთ.

ექიმი პირველ თემად წარმოგიდგენთ - რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი?

ცხოვრების ჯანსაღი წესი ჩვენი ჯანმრთელობის ერთ-ერთი ძირითადი წინაპირობაა. ჯანმრთელობა კი გულისხმობს ფიზიკურ, სულიერ და სოციალურ კეთილდღეობას.

ცხოვრების ჯანსაღ წესში იგულისხმება:

  • დაბალანსებული, მრავალფეროვანი, ჯერადი კვება
  • შენარჩუნებული სითხის ბალანსი
  • ზომიერი ფიზიკური აქტივობა
  • ძილის რეჟიმის მოწესირგება
  • მავნე ჩვევებზე უარის თქმა

უფრო კონკრეტულად კი - რეკომენდებულია დღის მანძილზე 4-5 ულუფა საკვების მიღება: სრულფასოვანი საუზმე, საუზმიდან რამდენიმე საათში სეზონური ხილი, რომელიც არის ცალკე კვება და არა წახემსება, როგორც უმეტესობა მიიჩნევს, სადილი, რომელიც დაბალანსებულია ნახშირწყლებით, ცილებით და მცირე რაოდენობით სასარგებლო მცენარეული ცხიმებით, ვახშამი კი სასურველია, მსუბუქი იყოს: რძის ნაწარმი, ბოსტნეულის სალათი და ა.შ. უნდა ვეცადოთ, საღამოს 8 საათის შემდეგ საკვები არ მივირთვათ. დიდი ყურადღება ეთმობა, რომ დღის რაციონი იყოს მრავალფეროვანი და გაჯერებული სეზონური ხილ-ბოსტნეულით, რომლებიც შეიცავენ მინერალებისა და ვიტამინების დიდ რაოდენობას. რაციონთან ერთად სუსრველია საკვების მოცულობის და კალორაჟის კონტროლი.

შენარჩუნებული სითხის ბალანსი ორგანიზმში - ერთ-ერთი წამყვანი პირობა ჯანსაღი ნივთიერებათა ცვლისთვის. ჩვენი ორგანიზმი შედგება 70% წყლისგან. იგი არის უნივერსალური გამხსნელი, ასრულებს „სატრანსპორტო სისტემის“ როლს, გამოაქვს ორგანიზმიდან ნივთიერებათა ცვლის პროცესის პროდუქტები და ხელს უწყობს თერმული წონასწორობის შენარჩუნებას. სითხის ბალანსის შენარჩუნება შესაძლებელია მხოლოდ წყლის მიღებით, მას ვერ ჩაანაცვლებს ვერც ერთი სხვა სითხე. ჯანმრთელი ადამიანისთვის (ვისაც არა აქვს რაიმე სახის ქრონიკული დაავადება) რეკომენდებულია მინიმუმ 1.5 ლ სითხის მიღება დღეში. სითხეზე მოთხოვნილება იცვალება გარემო პირობების შესაბამისად. ზაფხულის ცხელ დღეებში იზრდება წყალზე მოთხოვნილება, ამ დროს ორგანიზმი კარგავს დიდი რაოდენობით სითხეს და მასთან ერთად მინერალებს და ვიტამინებს, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს მიკრო, მარკო ელემეტების დეფიციტი და ავიტამინოზი (ვიტამინების დეფიციტი), სწორედ ამიტომ ყოველდღიურად ჩვენს ორგანიზშმი დიდი ყურადღება უნდა მიექცეს შენარჩუნებულ სითხის ბალანსს. 

რაც შეეხება ფიზიკურ აქტივობას, კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ ვსაუბრობთ ფაქტობრივად ჯანმრთელ პოპულაციაზე. სასურველია, კვირაში 3-4 ჯერ დაახლობით 60-90 წუთი მსუბუქი ფიზიკური აქტივობა: ცურვა, ფიტნესი ან უბრალოდ სწრაფი ნაბიჯით სეირნობა.

რაც შეეხება ძილის რეჟიმს, არასრულფასოვანი ძილის დროს ორგანიზმში ირღვევა: ჰორმონალური ბალანსი, კერძოდ კი ჰორმონ ინსულინის დონე (რომელიც არის მაშენებელი ჰორმონი), ხდება მის მიმართ ორგანიზმის მგრძნობელობის დარღვევა, ქვეითდება იმუნური სისტემა, ხდება ნერვული სისტემის გადაძაბვა. ხშირად გამოუძინებელი ადამიანი უფრო მეტ კალორაჟს მიირთმევს, ვიდრე მას რეალურად ესაჭიროება. იზრდება გულსისხლძარღვთა დაავადებების რისკი. 7-8 საათი სრულფასოვანი ძილი აუცილებელი წინაპირობაა ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად.

ბოლოს კი დამეთანხმებით, რომ ყველა ზემოთ ჩამოთვლილ პუნქტებს ჩვენს ყოველდღიურობაში თან არ უნდა ახლდეს მავნე ჩვევები (თამბაქო, ალკოჰოლი და ა.შ). ვფიქრობ, მავნე ჩვევებზე უარის თქმა ერთ-ერთი ძირითადი და წამყვანი გამოწვევაა ცხოვრების ჯანსაღი წესის დროს.

ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, რომ ცხოვრების ჯანსაღ რეჟიმზე გადასვლა არ გადავდოთ ხვალისთვის, ორშაბათისთვის და ა.შ. არამედ დავიწყოთ დღესვე ჩვენს ჯანმრთელობაზე ზრუნვა.

ექიმი ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ მივიტანოთ ეჭვი ყურის ანთებაზე და რა გავაკეთოთ ექიმთან ვიზიტამდე

როგორ მივიტანოთ ეჭვი ყურის ანთებაზე და რა გავაკეთოთ ექიმთან ვიზიტამდე

როგორ მივიტანოთ ეჭვი ყურის ანთებაზე და რა გავაკეთოთ ექიმთან ვიზიტამდე, - აღნიშნულის შესახებ პედიატრი თამარ ობგაიძე ​წერს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„პატარა ყურის დიდი პრობლემები უხშირესად მაშინ იწყება, როცა პატარას სასუნთქი გზების მწვავე ინფექცია ემართება. რატომ ემართებათ ადრეული ასაკის ბავშვებს ოტიტი ხშირად? იმიტომ, რომ მათი ყურის ანატომია მოზრდილისაგან განსხვავებულია. იმისათვის, რომ ეს თავისებურება გავიგოთ, მოდი, ცოტა ყურის ანატომიის შესახებ მოგიყვებით, რაც სურათზე კარგად ჩანს.


ყური მოიცავს გარეთა ყურს - (ნიჟარა, გარეთა სასმენი მილი), შუა ყურს, სადაც დაფის აპკი და მის უკან 3 პატარა სასმენი ძვალია და შიგნითა ყურს, სადაც წონასწორობის ორგანო - ლოკოკინაა მოთავსებული.

შუა ყური შიგნითა სასმენი მილით ცხვირხახასთანაა დაკავშირებული. ამ მილს ევსტაქის მილი ეწოდება. მისი დანიშნულებაა შუა ყურში შესაბამისი წნევის უზრუნველყოფა, შუა ყურიდან სითხის გადმოდინება. ბავშვებში ის გაცილებით უფრო მოკლე და ფართოა, ვიდრე მოზრდილებს აქვთ, ამიტომ ცხვირ-ხახიდან ინფექცია ადვილად გადადის შუა ყურისაკენ და მის ანთებას იწვევს.

აი, როგორ შეიძლება მიიტაანოთ ეჭვი ყურის ანთებაზე

უხშირესად ეს პრობლემა სასუნთქი გზების ინფექციის ფონზე იწყება - გაჭედილი, ცხვირი, სიცხე, ხველა და უცებ მოულოდნელი ჭირვეულობა, ძუძუს წოვისას ტირილი ძლიერდება, პატარა თავს ანებებს წოვას, შეიძლება შენიშნოთ ყურიდან ჩირქოვანი გამონადენი - აი, ყურის ანთების მთავარი ნიშნები.

გასულ საუკუნეში გავრცელებული მიდგომა - ბავშვის ყურებზე ხელის დაჭერით ოტიტზე ეჭვის მიტანა სარწმუნო მაინცადამანიც არ არის. ატირებულ, გაჭირვეულებულ ბავშვს ხელი სადაც არ უნდა შეახოთ, მაინც იტირებს. ამიტომ ოტიტის დიაგნოზს ექიმი გამოკვლევით სვამს. სპეციალური ხელსაწყოს, ოტოსკოპის საშუალებით ის გარეთა სამენ მილს და დაფის აპკს დაათვალიერებს. თუ ეჭვი შუა ყურში სითხის არსებობაზეა, შესაძლოა, ტიმპანომეტრიაც დაგიგეგმოთ. კვლევის ეს მეთოდი დაფის აპკის მოძრაობას სწავლობს და ადგენს, არის თუ არა სითხე შუა ყურში.

რა გართულებებს შეიძლება ველოდოთ ყურის ანთების დროს

დაფის აპკის გახეთქვა;

სმენის გაუარესება, რამაც თავის მხრივ, შესაძლოა, ადრეული ასაკის ბავშვის მეტყველების შეფერხება გამოიწვიოს;

ინფექციის გავრცელება - საერთო სისხლძარღვებით ინფექცია შესაძლოა, ირგვლივმდებარე ძვლებისა და თავის ტვინისაკენ გავრცელდეს და ანთება გამოიწვიოს.

როგორ ვმკურნალობთ ოტიტს

მწვავე ოტიტის შემთხვვევათა დიდი ნაწილი ვირუსულია, ამიტომ ყველა შემთხვევაში ანტიბიოტიკი არ ინიშნება. აუცილებელია ბავშვზე დაკვირვება. ანტიბიოტიკების განსაკუთრებულ შემთხვევებშია საჭირო.
ეს ის შემთხვევაა, რასაც „მოვიცადოთ და ვნახოთ“ ჰქვია.
ანტიბიოტიკი უპირობოდ ინიშნება ადრეული ასაკის პატარებში, ასევე მოზრდილ ბავშვებში ყურის ორხმრივი ანთებისას, მაღალი ცხელების და ყურიდან ჩირქოვანი გამონადენის შემთხვევაში.

პირველ რიგში, აუცილებელია ვმართოთ ტკივილი. ამისათვის პატარას პარაცეტამოლი ან იბუპროფენი უნდა მისცეთ.
შეგიძლიათ ტკივილგამაყუჩებელი წვეთებიც გამოიყენოთ. ოღონდ არ დაგავიწყდეთ, ჩაწვეთებამდე, მედიკამენტი ხელში შეათბეთ - ცივი ხსნარის ყურში ჩაწვეთებამ შეიძლება თავბრუსხვევა გამოიწვიოს.
არ გამოიყენოთ ყურში ჩასაწვეთებლად სპირტი - მას ნაზი დაფის აპკის დაზიანება შეუძლია.
ტკივილის დროს ნამდვილი შვებაა თბილი კომპრესი ყურის არეში.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ყურის ანთება

კვებეთ ჩვილი ძუძუთი - დედის რძე მდიდარია იმუნურის სიტემის დაცვის ფაქტორებით და ამცირებს სასუნთქი გზების ვირუსული ინფექციებით ავადობის რისკს.
თუ პატარა ხელოვნურ კვებაზეა, ნუ მისცემთ მას საკვებს დაწოლილი მდგომარეობაში.
ხშირად გაანიავეთ ბინა, არ მოწიოთ თამბაქო იქ, სადაც ბავშვია.
თუ პატარას ადენოიდების პრობლემა აქვს, გაესაუბრეთ თქვენს ექიმს შესაბამისი მკურნალობის საკითხებზე.

აი, რაზე უნდა გაამახვილოთ ყურადღება ექიმთან საუბრისას

ხომ არ ტირის პატარა წოვის დროს;

აქვს თუ არა ცხელება;

აქვს თუ არა გამონადენი ყურიდან;

​ჰქონდა თუ არა სასუნთქი გზების დაზიანების ნშნები (ცხვირიდან გამონადენი, ცხვირით სუნთქვის გაძნელება, ხველა) ყურის ტკივილის დაწყებამდე,“ - წერს პედიატრი თამარ ობგაიძე.

წაიკითხეთ სრულად