Baby Bag

რა გავლენის მოხდენა შეუძლია არაკონდიცირებულ, ცხელ ოთახს აბიტურიენტთა აზროვნების პროცესზე - პედიატრი თამარ ობგაიძე

რა გავლენის მოხდენა შეუძლია არაკონდიცირებულ, ცხელ ოთახს აბიტურიენტთა აზროვნების პროცესზე - პედიატრი თამარ ობგაიძე

რა გავლენის მოხდენა შეუძლია არაკონდიცირებულ, ცხელ ოთახს აბიტურიენტთა აზროვნების პროცესზე, - ამის შესახებ პედიატრი თამარ ობგაიძე საუბრო​ბს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„ახალმა კორონავირუსმა მთლიანად შეცვალა პლენეტის დღის წესრიგი, რაც პრაქტიკულად ყველა სფეროზე აისახა.
უსაფრთხოების უპრეცედენტო ზომების დაცვა, რაც აქამდე არასოდეს დაგვჭირვებია, დღეს უკვე ჩვენი ყოველდღიურობაა.
წინ უმაღლეს სასწავლებლებში მისაღები გამოცდებია და როგორც ჩანს, კორონავირუსთან დაკავშირებული სიფრთხილის ზომები ამ სფეროზეც აისახება.
სწორედ, უსაფრთხოების მიზნით ჩაითვალა საჭიროდ, არ იქნას გამოყენებული კონდიცირების სისტემები. თუმცა იმედია, გამოცდებამდე მიღებულ იქნება ახალი მტკიცებულებები და ეს აკრძალვა გადაიხედება.

მაგრამ რა გავლენა აქვს მაღალ ტემპერატურას ადამიანის ორგანიზმზე?

გარემო ფაქტორები, მათ შორის, ამინდის, ოთახში ტემპერატურის, ჰაერის შემადგენლობის, ტენიანობის ცვლილებები გავლენას რომ ახდენს ადამიანის ორგანიზმის ბევრ ფუნქციაზე, მეცნიერებისათვის დიდი ხანია ცნობილია. კარგა ხანია დეტალურადაა შესწავლილი არამარტო მეტეოფაქტორების ზემოქმედება, არამედ ცალკეული ფიზიკური ფაქტორის გავლენაც, მათ შორის, ისიც, თუ როგორ მოქმედებს გარემოს მაღალი ან დაბალი ტემპერატურის ზემოქმედება ორგანიზმის სხვადასხვა ფუნქციაზე. თერმული კომფორტის შეგრძნების დარღვევას შეუძლია ზემოქმედების მოხდენა შრომის ნაყოფიერებაზე და ეს, რა თქმა უნდა, გონებრივი შრომაზე აისახება.

მაშ, არის თუ არა კავშირი სითბურ სტრესსა და კოგნიტურ ფუნქციას შორის?

სითბური სტრესი სამეცნიერო ლიტერატურაში ერთ-ერთ პროფესიულ რისკადაა მიჩნეული. ჯერ კიდევ 1983 წელს Ramsey-ს და თანაავტორთა მიერ 14 თვის მანძილზე განხოცრიელებულმა დაკვირვებამ ქარხნების მუშებზე (სულ 17000 დაკვირვება) აჩვენა, რომ სამუშაო გარემოში მაღალი ტემპერატურა დაკავშირებილი იყო საფრთხის მატებასთან, რაც მუშის გაუფრთხილებლობით ხდებოდა. ამ გარემოში იზრდებოდა უბედური შემთხვევების რიცხვი საშუაო ადგილზე ყურადღების მოდუნებასთან დაკავშირებით.

მეცნიერთა დაკვირვებით, ოთახის მაღალი ტემპერატურა ნაკლებად მოქმედებს მარტივი სამუშაოს ჩატარების უნარზე, მაგრამ რთული სამუშაოების შესრულებაზე, რაც უფრო მეტ ყურადღებასა და აზროვნებასთანაა კავშირში, გავლენა ცალსახაა.

Laurent JG და თანაავტორთა მიერ (2016 წ) დაკვირვება წარმოებდა 44 სტუდენტზე, რომელთა საშალო ასაკი 20,2 წელი იყო. კვლევით დადგინდა, რომ ოთახის მაღალ ტემპერატურაზე ( >26 გრადუსზე) ცდის პირთა ყურადღება, რაც რამდენიმე ტესტით ფასდებოდა, უფრო დაბალი იყო. ეს კი, რა თქმა უნდა, მათ აკადემიურ მოსწრებაზე აისახება.

საინტერესოა ოთახის მაღალი ტემპერატურის გავლენა სხვადასხვა საგანში მოსწრებასთან დაკავშირებით. Wargocki P და Wyon DP მონაცემებით, მათემატიკის გაკვეთილებზე იმ ოთახში, სადაც ტემპერატურა 27 გრადუსი იყო, 30%-ით დაბალი აღმოჩნდა მოსწავლეთა ტესტირების შედეგები, 20 გრადუსიან ოთახში ჩატარებული ტესტირების შედეგებთან შედარებით. რაც შეეხება კითხვის გაკვეთილებს, აქ ოთახის მაღალი ტემპერატურის ზეგავლენა უფრო ნაკლებად ვლიდნებოდა - სულ 5,7%-ით მეტი იყო მოსწრება დაფიქსირდა იმ ოთახის მოსწავლეთა შორის, სადაც ტემპერატურა 22,5 გრადუსი იყო.

Kabanshi A და თანაავტორებმა (2015 წ) შეისწავლეს ოთახის მაღალი ტემპერატურის, კონდიცირების და ხმაურის გავლენა სტუდენტების სწავლის პროცესზე. აღმოჩნდა, რომ ოთახის მაღალი ტემპერატურა უარყოფად მოქმედებდა წერის და ლოგიკასთან ასოცირებულ უნარებზე.

რა გავაკეთოთ სითბური სტრესის შესამცირებლად?

  • პირველ რიგში, გახსოვდეთ, გარემოს მაღალი ტემპერატურის პირობებში ადვილად ხდება ორგანიზმის გაუწყლოება, ამიტომ მიიღეთ წლის გაზრდილი რაოდენობა და ცივი წყალი გამოცდის მიმდინარეობისასაც გამოიყენეთ.
  • გამოცდებამდე განსაკუთრებული ყურადღება მიაქციეთ სწორ კვებას. საინტერესოა თიროზინის ზეგავლენა კოგნიტურ პროცესებზე. თიროზინი, შეუცველელი ამინომჟავაა, რომელიც სინთეზირდება ღვიძლში ფენილალანინიდან და ცილების შემადგენლობაში შედის. ის ზემოქმედებს დოფამინისა და ნორადრენალინის ცვლაზე თავის ტვინში. კვლევები ადასტურებს, რომ ეს პასუხი ხელს უწყობს კოგნიტური ფუნქციების გაუმჯობესებას გარემოს ექსტრემალური ფაქტორების ზემოქმედების, მათ შორის გარემოს მაღალი ტემპერატურის დროს. ამიტომ სწორი კვება აუცილებლად დაგეხმარებათ საუკეთესო შედეგების მიღწევაში - მიირთვით ცილოვანი საკვები, ხილი და ბოსტნეული.

  • და რა თქმა უნდა, დაიცავით უსაფრთხოების ყველა ზომა ინფიცირების რისკის შესამცირებლად.“

,,გამოცდის ჩატარება ნიღაბში კლინიკურ-ჰუმანური თვალსაზრისით მიუღებელია...ნიღაბმა შეიძლება გ...
ამე­რი­კა­ში მოღ­ვა­წე ქარ­თვე­ლი ექი­მი ზუ­რაბ გუ­რუ­ლი თვლის, რომ ერ­თი­ანი ეროვ­ნული გამოცდის ჩატარება ნიღაბში შესაძლოა ეპიდემიოლოგიური თვალსაზრისით გამართლებული იყოს, მაგრამ კლინიკურ-ჰუმანური...

შეიძლება დაინტერესდეთ

თამარ მახარაშვილი - მასწავლებელი თუ არ იქნა აღიარებული, დაფასებული, მოტივირებული, ვერანაირ რეფორმებს ვერ ექნება ძალა და ეფექტი

თამარ მახარაშვილი - მასწავლებელი თუ არ იქნა აღიარებული, დაფასებული, მოტივირებული, ვერანაირ რეფორმებს ვერ ექნება ძალა და ეფექტი

მასწავლებელი თუ არ იქნა აღიარებული, დაფასებული, მოტივირებული, ვერანაირ რეფორმებს ვერ ექნება ძალა და ეფექტი, რაც ძალიან კარგად გვაქვს გააზრებული, – ამის შესახებ საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის მოადგილემ, თამარ მახარაშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „გადაწყვეტილება“ განაცხადა.

„იაკობ გოგებაშვილის დაბადების დღეს დაწესებული მასწავლებლის ეროვნული დღე არის ძალიან ემოციური და შთამბეჭდავი ყველა მასწავლებლისთვის და, ვფიქრობ, ამ ქვეყნის ნებისმიერი მოქალაქისთვის. სახელფასო პოლიტიკა, რომელიც მინისტრმა ბრძანა და რომელიც ჩვენი მხრიდან გაცხადდა, არის ასევე დიდი შრომის შედეგი და ღირსეული ანაზღაურებისკენ მიმავალი გზა. ასე შევაფასებდი ამ ამბავს“, – განაცხადა მახარაშვილმა.

მისი თქმით, უნდა დადგინდეს ანაზღაურების სამართლიანი პრინციპი და ასე უნდა მოხდეს მასწავლებლებისთვის მისი შეთავაზება, რადგან ამ ნაწილში უსამართლობის განცდა რიგ შემთხვევებში არის.

„ჩვენი ანაზღაურება უნდა დაეყრდნოს სამართლიანი გადანაწილების პრინციპს და ჩვენი ფორმულა სწორედ ამისკენ იქნება მიდრეკილი“, – განაცხადა მახარაშვილმა.

გადაცემის წამყვანის შეკითხვაზე, რა მოდელისკენ იხრება სამინისტრო ანაზღაურების რეფორმასთან მიმართებაში, თამარ მახარაშვილმა განაცხადა, რომ მასწავლებელმა უნდა აიღოს ხელფასი იმაში, რასაც ის საკლასო ოთახში აკეთებს, როგორც კონტაქტური, ისე არაკონტაქტური საათებისთვის.

„დღეს მასწავლებლებს ძალიან ხშირად, ორ, სამ და ოთხ სკოლაში უწევთ მუშაობა. მინისტრთან შეხვედრებისას მასწავლებლების დიდმა უმრავლესობამ ძალიან ალალად თქვა, რომ სტატუსის ასამაღლებელ გამოცდებს ხელფასის გასაზრდელად აბარებენ. მასწავლებელი მუდმივად უნდა ზრუნავდეს თავის პროფესიულ განვითარებაზე. ეს მისთვის აუცილებელი პირობაა, მაგრამ მასწავლებელს ღირსეული ანაზღაურებისთვის თუნდაც რამდენიმე ასეული ლარი რომ დაემატოს და ამისთვის მოსწავლეს მოსცილდეს, ვერ მოიცალოს იმისთვის, ვინც ჩვენთვის ყველაზე მთავარია, ვისთვისაც ვარსებობთ და ვშრომობთ, არ ივარგებს და ეს თემები ერთმანეთისგან უნდა გაიყოს. მოკლედ, პრინციპი არის მარტივი – ხელფასის მატება უნდა მოხდეს დამსახურების მიხედვით, სამართლიანობის პრინციპით. დღეს, რა თქმა უნდა, მე თქვენ ვერ წარმოგიდგენთ კონკრეტულ ფორმულას, რადგან ამ ფორმულის დეტალებზე ახლა არ ვაპირებთ საუბარს და თან, ეს არ არის თემა, რომელიც საბოლოოდ შემიძლია, აქ თქვენ წინაშე გამოვიტანო, მაგრამ ამ ფორმულას სახელად ჰქვია სამართლიანობა და სწორედ ამ პრინციპს გაჰყვება, იმის მიხედვით, თუ რამდენს ვიხარჯებით, როგორ ვიხარჯებით, რამდენ საათ გაკვეთილს ვატარებთ და ა.შ.“ – განაცხადა მახარაშვილმა.

მისივე თქმით, მასწავლებელთა ხელფასების 2024 წლის პირველი ივლისიდან გაზრდა სამინისტროს დიდი მონდომების შედეგია.

„მე ვიცი, რამხელა რუდუნება, სიყვარული და შრომაა ამაში ჩადებული, რომ მასწავლებლები გაგვეხარებინა. მთელი გუნდი, მთელი სამინისტრო, ჩვენი მინისტრის ხელმძღვანელობით, მართლაც ყველაფერს აკეთებს, რომ ეს გამოგვსვლოდა და ჩათვალეთ, გამოგვივიდა, რასაც ჩვენ ვამბობთ, ეს მოხდება პირველი ივლისიდან. ხშირად არის ხოლმე ეს უკუკავშირი, როგორ მოახერხებთ პირველი ივლისიდან. პასუხი არის – დიახ, მოვახერხებთ, ეს გვაქვს გათვლილიც და გააზრებულიც“, – განაცხადა თამარ მახარაშვილმა.

წყარო: ​1TV.GE

წაიკითხეთ სრულად