Baby Bag

რატომ აქვთ ქალებს კორონავირუსით ინფიცირების მაღალი რისკი?

რატომ აქვთ ქალებს კორონავირუსით ინფიცირების მაღალი რისკი?
მსოფლიოში კორონავირუსის მასშტაბური გავრცელების ფონზე თითქმის ყველა ქვეყანაში დაიხურა სკოლები, სავაჭრო ობიექტები და ოფისები. ჯანდაცვის ექსპერტები შიშობენ, რომ შექმნილი ვითარება ქალბატონების ჯანმრთელობას სერიოზული რისკის ქვეშ აყენებს.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ცნობით, გენდერული როლები ძალიან დიდ ზეგავლენას ახდენს ადამიანების მიერ სხვადასხვა ბაქტერიასთან შეხების ალბათობასა და ვირუსით ინფიცირების რისკებზე. ჩინეთში კორონავირუსის გავრცელების ადრეულ ეტაპზე ჩატარებული კვლევები აჩვენებდა, რომ სიკვდილიანობის მაჩვენებლით მამაკაცები ქალებს მნიშვნელოვნად უსწრებდნენ, თუმცა ჯანდაცვის ექსპერტები თვლიან, რომ ქალბატონების გენდერული როლები მათ ვირუსით დაინფიცირების მაღალი რისკის ქვეშ აყენებს.
არ დაგავიწყდეთ !!! Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

მსოფლიო მასშტაბით ჯანდაცვის სფეროში დასაქმებულ ადამიანთა 70 % ქალია, მათი უმეტესობა კი ექთანია. ექთნები ინფიცირებულ ადამიანებთან ყოველდღიურად ურთიერთობენ, რის გამოც მათი დაინფიცირების რისკი საკმაოდ მაღალია. ჰუბეის პროვინციაში, საიდანაც კორონავირუსი მთელს მსოფლიოში გავრცელდა, ჯანდაცვის სფეროში დასაქმებული ადამიანების 90 % ქალია, ხოლო ამერიკაში აღნიშნული რიცხვი 78%-ს უტოლდება. ცნობილია, რომ ექთნებს ვირუსით დაინფიცირების უფრო მაღალი რისკი აქვთ, ვიდრე ექიმებს. ისინი პაციენტის მოვლის პროცესში უფრო მეტად არიან ჩართულები. დაავადებული ადამიანების სისხლის სინჯებს სწორედ ექთნები იღებენ და ნიმუშებსაც ისინი აგროვებენ.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ წარმოდგენილ ანგარიშში ნაჩვენებია, რომ 2000 წელს SARS-ით ინფიცირებული 8000-მდე ადამიანიდან ნახევარზე მეტი ქალბატონი იყო, ხოლო დაავადებულთა 21 პროცენტს სწორედ სამედიცინო პერსონალი წარმოადგენდა.

ქალბატონები საკუთარ თავზე იღებენ შეუძლოდ მყოფი ოჯახის წევრებზე ზრუნვასაც. ჩინეთში ჩატარებული კვლევა აჩვენებს, რომ ახალი კორონავირუსი ყველაზე სწრაფად ოჯახის წევრებს შორის ვრცელდება, რადგან მათ ერთმანეთთან ხშირი და ხანგრძლივი კონტაქტი აქვთ.

1976-დან 2014 წლამდე აფრიკაში ებოლას მრავალჯერადი აფეთქების დროს გარდაცვლილთა სხეულს დაკრძალვისთვის სწორედ ქალბატონები ამზადებდნენ, ამასთან ავადმყოფების მთავარ მომვლელებად სწორედ ქალები გვევლინებოდნენ. ებოლას გადაცემის მაღალი მაჩვენებლები უფრო მეტად ოჯახებში ფიქსირდებოდა, ვიდრე საავადმყოფოებში. როგორც აღმოჩნდა, მდედრობითი სქესის წარმომადგენლები მეტად დაუცველები აღმოჩნდნენ, ვიდრე მამაკაცები. ებოლას აფეთქების დროს გაცილებით მეტი ქალი დაინფიცირდა, ვიდრე კაცი.

კორონავირუსის აფეთქებამ განსაკუთრებით ნეგატიურად ორსულ ქალბატონებზე იმოქმედა. ახალი ვირუსის შესახებ ინფორმაციის ნაკლებობა მომავალ დედებს საგონებელში აგდებს, ორსულმა ქალბატონებმა არ იციან, როგორ იმოქმედებს Covid-19 მათ ჯანმრთელობაზე და რა ზეგავლენას მოახდენს ის ნაყოფის განვითარებაზე. რამდენიმე კვლევით მტკიცდება, რომ დაინფიცირებული ორსული ქალბატონები ვირუსს ნაყოფს არ გადასცემენ. ამერიკის შეერთებული შტატების დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრის ინფორმაციით, სხვა ტიპის კორონავირუსებით (SARS, MERS) ინფიცირებულ ორსულ ქალბატონებზე დაკვირვებამ აჩვენა, რომ მათ შორის სპონტანური აბორტის მაჩვენებელი საკმაოდ მაღალი იყო.

მსოფლიო მასშტაბით ქალბატონების უდიდესი ნაწილი ნახევარ განაკვეთზე ან არაფორმალურ სამუშაოებზეა დასაქმებული. ვირუსის აფეთქება მათ ფინანსური კრიზისის საფრთხის წინაშეც აყენებს, რადგან სამსახურის გარეშე დარჩენილ ქალებს ეკონომიკური სტაბილურობის შენარჩუნება ძალიან უჭირთ.

დასავლეთ აფრიკაში ებოლას აფეთქების დასრულების შემდეგ მამაკაცებმა ფინანსური მდგომარეობის გაუმჯობესება იმაზე სწრაფად მოახერხეს, ვიდრე ქალბატონებმა. კვლევებით დგინდება, რომ მსოფლიო მასშტაბით ჯანდაცვის პოლიტიკის შემუშავებისას გენდერული საკითხები ხშირად უგულებელყოფილია, რაც ეპიდემიური აფეთქების პირობებში ქალბატონებს მაღალი რისკის ქვეშ აყენებს. 

მომზადებულია ​nytimes.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ანაფილაქსიურ შოკში მყოფი პაციენტი 98-99.3%-ით გადარჩება, თუ მას დაუყოვნებლივ ჩაუტარდება ადრენალინის ინექცია, ასევე სითხეების გადასხმა ინტრავენურად, ჟანგბადის მიწოდება“...

„ანაფილაქსიურ შოკში მყოფი პაციენტი 98-99.3%-ით გადარჩება, თუ მას დაუყოვნებლივ ჩაუტარდება ადრენალინის ინექცია, ასევე სითხეების გადასხმა ინტრავენურად, ჟანგბადის მიწოდება“...

ექიმი რეზიდენტი გიორგი ღოღობერიძე საზოგადოებას ანაფლაქსიასთან დაკავშირებით დეტალურ ინფორმაციას აწვდის. გთავაზობთ მის პოსტს ამ თემაზე.

​- რა დროში იწყება ანაფილაქსია?

- 5-30 წთ-ში მედიკამენტის გაკეთებიდან.

- არის რამე ტესტი რომ ვიცოდე, მექნება თუ არა ანაფილაქსია?
- სამწუხაროდ, არა.

- თუ არ ვარ ალერგიული, შეიძლება დამემართოს ანაფილაქსია?
- შეიძლება.

- თუ მაქვს ალერგიის მძიმე ანამნეზი, რა მომეთხოვება?
- ადრენალინის აუტოინექტორი (აქვთ კლინიკაში).

- რა არის ანაფილაქსიის პირველი ნიშნები, რას მივაქციო ყურადღება?
- უმთავრესად ეს არის მთელი სხეულის ქავილი, გამონაყარი ჭინჭრის ციების (ურტიკარიის) სახით, ზოგჯერ წვის შეგრძნება და შეხურება

  •  70%-ში სუნთქვის გაძნელება, ჰაერის უკმარისობის შეგრძნება სასუნთქი გზების შევიწროების გამო. შეიძლება თანხლებული იყოს ხმის ჩახლეჩით, ხველით.
  • 10-40%-ში ახლავს წნევის დაქვეითება. კლასიკურად სისტოლური წნევა ქვეითდება და ჩამოსცდება 90-ს; წნევის დაქვეითების პარალელურად პაციენტებს გულისცემა უხშირდებათ და უჩივიან გულის არეში უსიამოვნო განცდას;
  • 30-40%-ში ერთვის მუცლის ტკივილი, ფაღარათი, ღებინება.
  • 20%-ში ენის და ხორხის შეშუპება, რასაც პაციენტი გრძნობს წვის შეგრძნებით და ჩასუნთქვის გაძნელებით.

- რა იწვევს ანაფილაქსიას?
- ძირითადად ჩვენი პოხიერი უჯრედების და ბაზოფილების მიერ ჰისტამინის ჭარბი გამოყოფა.

- რა ხდება ანაფილაქსიის მძიმე ფორმების დროს?
ჭარბად გამოყოფილი ჰისტამინი იწვევს:
1. სასუნთქი გზების შევიწროებას (ბრონქოსპაზმი), რთულდება ასფიქსიით
2. სისხლძარღვების გაფართოებას და გულისკენ სისხლის მიდინების (პრედატვირთვის) შემცირებას (რთულდება დისტრიბუციული შოკით)
3. გულის კუმშვადობის დაქვეითებას (რთულდება კარდიოგენური შოკით).

- რით მთავრდება ანაფილაქსია?
- 98-99.3%-ში პაციენტის გადარჩენით, თუ მას დაუყოვნებლივ ჩაუტარდება ადრენალინის ინიექცია (კლასიკურად ბარძაყის კუნთში). ასევე სითხეების გადასხმა ინტრავენურად, ჟანგბადის მიწოდება, სტეროიდული ჰორმონების გამოყენება საჭიროებისამებრ.

- შეიძლება ადრენალინი გამიკეთდეს და არ იყოს ეფექტური?
- ძალიან იშვიათად. ადრენალინი შეიძლება არ იყოს ეფექტური, თუ კეთდება დაგვიანებით ან თუ თქვენ სვამთ ბეტა-ბლოკერებს. ეს აუცილებლად უნდა აცნობოთ ექიმს! ამ შემთხვევაში გამოყენებული იქნება გლუკაგონი ინტრავენურად.

- რა შეიძლება იყოს ანაფილაქსიის დროს გარდაცველების მიზეზი?

  • ასფიქსია, სასუნთქი გზების შეშუპების გამო
  • დისტრიბუციული შოკი, რადგან სისხლი პერიფერიაზე რჩება და გულისკენ აღარ იგზავნება
  • მიოკარდიუმის ინფარქტი, არითმია გულის მკვებავი სისხლძარღვების სპაზმის გამო.

- რა არის ალბათობა, რომ დამემართება ანაფილაქსია?
- ზოგადი ალბათობა არის 0.05%.

წაიკითხეთ სრულად