ესპანეთში, ნავარას უნივერსიტეტში მოღვაწე ცნობილი მიკრობიოლოგი იგნასიო ლოპეს-გონი კორონავირუსის შესახებ სტატიას აქვეყნებს და გვირჩევს, რომ ახალი ვირუსის გამო პანიკაში არ უნდა ვიყოთ. მის სიტყვებს უცვლელად გთავაზობთ:
„კორონავირუსი, რომელსაც პანდემიურ ვირუსადაც მოვიხსენიებთ, საკმაოდ სერიოზული დაავადებაა. ის ორ თვეზე ნაკლებ დროში რამდენიმე კონტინენტზე გავრცელდა. პანდემია ვირუსის სტაბილურ და განგრძობად გავრცელებას გულისხმობს. ამასთან დაავადება სულ ცოტა 3 გეოგრაფიულ რეგიონზე მაინც უნდა ვრცელდებოდეს, რათა ის პანდემიურად ჩაითვალოს. პანდემიას ვირუსის ლეტალობასთან კავშირი არ აქვს, პანდემიურობა მხოლოდ ტრანსმისიის რისკებს და ფართო გეოგრაფიულ არეალზე გავრცელების მაღალ შესაძლებლობებს უსვამს ხაზს.
კორონავირუსის გავრცელების პარალელურად, ჩვენ შიშის პანდემიის პრობლემას შევეჯახეთ. მსოფლიო მედია კორონავირუსის თემით არის მოცული. რა თქმა უნდა, კარგია, რომ საზოგადოება ყველაზე საშიშ სცენარებს წინასწარ განიხილავს და სირთულეებთან გამკლავებისთვის ემზადება. კორონავირუსი არამხოლოდ ჯანდაცვის სფეროზე, არამედ ბიზნესსა და პოლიტიკაზეც უდიდეს ზეგავლენს ახდენს.
მთავარია, რომ ახალი ვირუსის გამო პანიკამ არ მოგვიცვას. ვერ ვიტყვით, რომ კორონავირუსის გავრცელება სასიხარულო ამბავია, თუმცა მთელი რიგი საკითხების გათვალისწინებით, შეგვიძლია ვიფიქროთ, რომ ოპტიმიზმის საფუძველი ნამდვილად გვაქვს. ვირუსის შეჩერება და მისი დამარცხება შესაძლებელია. კორონავირუსთან ბრძოლა საზოგადოებისთვის ერთ-ერთი საუკეთესო გაკვეთილი იქნება, რომელსაც ის მომავალში აუცილებლად გამოიყენებს.
1. ჩვენ უკვე გვაქვს ინფორმაცია კორონავირუსის შესახებ
შეძენილი იმუნოდეფიციტის სინდრომის პირველი შემთხვევა მსოფლიოში 1981 წელს დაფიქსირდა. აივ ინფექციის იდენტიფიცირებას კი ორი წელი დასჭირდა. COVID-19-ის შემთხვევაში ყველაფერი სხვაგვარად მოხდა. ვირუსის გავრცელების პირველი შემთხვევა ჩინეთში 2019 წლის 31 დეკემბერს დაფიქსირდა, ხოლო 2020 წლის 7 იანვარს ვირუსი უკვე იდენტიფიცირებული იყო. კორონავირუსის დაფიქსირებიდან 10 დღეში ვირუსის გენომის აღმოჩენა მოხერხდა. ჩვენ უკვე ვიცით, რომ ეს ახალი ტიპის კორონავირუსია. ჩვენთვის ასევე ცნობილია, თუ ვირუსთა რომელ ჯგუფს მიეკუთვნება COVID-19. აღნიშნული ტიპის კორონავირუსით ღამურები ავადდებიან. კვლევებით დადასტურდა, რომ კორონავირუსი ბუნებრივი წარმოშობის ვირუსია. ის, სხვა ვირუსების მსგავსად, მუტაციას განიცდის, თუმცა, როგორც აღმოჩნდა, მისი მუტაციის მაჩვენებელი საკმაოდ დაბალია.
2. ჩვენ ვირუსის გამოვლენის შესაძლებლობები გვაქვს
13 იანვრის შემდეგ ჩვენ შესაძლებლობა გვაქვს ვირუსის დიაგნოსტირებისთვის სპეციალური ტესტი გამოვიყენოთ.
3. ჩინეთში მდგომარეობა უმჯობესდება
ჩინეთში მკაცრი კონტროლისა და იზოლაციის რეჟიმი ნელ-ნელა მსუბუქდება. უკვე რამდენიმე კვირაა, რაც ახალი შემთხვევების დაფიქსირებამ მნიშვნელოვნად მოიკლო. ვირუსის ეპიდემიოლოგიურ შესწავლას სხვა სახელმწიფოებშიც ძალიან დიდი ყურადღება ეთმობა. ვირუსის აფეთქებები მხოლოდ სპეციფიკურ რეგიონებში ხდება, რის გამოც მისი გაკონტროლება შედარებით მარტივდება.
4. ვირუსის შემთხვევათა 80 % მსუბუქი მიმდინარეობით ხასიათდება
ინფიცირებული პაცინეტების უდიდეს ნაწილს ვირუსის მსუბუქი სიმპტომები აღენიშნება, რიგ შემთხვევებში კი ვირუსს უსიმპტომო მიმდინარეობა ახასიათებს. დაავადებულთა 14 %-ს მძიმე პნევმონიის დიაგნოზს უსვამენ, ხოლო 5 %-ს ვირუსთან გამკლავება უჭირს. მათი მდგომარეობა უკიდურესად კრიტიკულია. წინასწარ ვერ ვიტყვით, თუ როგორი იქნება სიკვდილიანობის საბოლოო პროცენტული მაჩვენებელი, თუმცა, შესაძლოა, ის გაცილებით დაბალი იყოს, ვიდრე დღეს ვარაუდობენ.
5. ადამიანების დიდი ნაწილი გამოჯანმრთელდა
მედია ყურადღებას ინფიცირებულთა საერთო რიცხვსა და გარდაცვალების შემთხვევებზე ამახვილებს, რის გამოც საზოგადოება მდგომარეობას მეტისმეტად კრიტიკულად აფასებს. დაავადებულ ადამიანთა უდიდესი ნაწილი სრულიად გამოჯანმრთელდა. გამოჯანმრთელებული ადამიანების რიცხვი გარდაცვლილთა რიცხვს 13-ჯერ აღემატება. აღნიშნული პროპორცია კი ყოველდღიურად იზრდება.
6. ბავშვებში დაავადება მსუბუქი სიმპტომებით მიმდინარეობს
კორონავირუსი 20 წლამდე ადამიანების მხოლოდ 3 %-ს ემართება. 40 წლამდე ასაკის ადამიანებში სიკვდილიანობის მაჩვენებელი 0,2 %-ია. ბავშვებში დაავადება იმდენად მსუბუქი სიმპტომებით მიმდინარეობს, რომ მისი შემჩნევა ძალიან რთულია.
7. დეზინფექცია ვირუსის წინააღმდეგ ეფექტურად მუშაობს
ეთანოლის ხსნარი (62-71%-იანი სპირტი) ვირუსს ნებისმიერი ზედაპირიდან აქრობს. ვირუსის წინააღმეგ ეფექტურია წყალბადის ზეჟანგის ან ნატრიუმის ჰიპოქლორიდის გამოყენებაც. დეზინფექიური ხსნარების დახმარებით ვირუსის განადგურება ერთ წუთში შეგიძლიათ. ვირუსისგან თავდაცვის საუკეთესო საშუალება ხელების ხშირი დაბანაა.
8. მეცნიერება ვირუსის დამარცხებას აქტიურად ცდილობს
მეცნიერები ვირუსის წინააღმდეგ გაერთიანდნენ. ისინი აქტიურად თანამშრომლობენ. Pubmed-ში კორონავირუსის შესახებ 164 სტატია გამოქვეყნდა. ვირუსის აფეთქების შემდეგ მის შესახებ არაერთი სამეცნიერო ნაშრომი დაიწერა. მეცნიერები აქტიურად მუშაობენ მკურნალობის მეთოდების, ეპიდემიოლოგიის, დიაგნოსტიკის, გენეტიკის, ვაქცინაციის, ფილოგენეტიკისა და კლინიკურ საკითხებზე. კორონავირუსის თემაზე სტატიები 700-ზე მეტმა ავტორმა მოამზადა.
9. ვაქცინის პროტოტიპი უკვე შექმნილია
მეცნიერები ახალი ვაქცინის შექმნაზე აქტიურად მუშაობენ და მათ უდიდესი ენთუზიაზმი აქვთ. ამჟამად მსოფლიო მასშტაბით 8 პროექტზე მიმდინარეობს მუშაობა. ქუინსლენდის უნივერსიტეტის მკვლევარებმა განაცხადეს, რომ მათ ვაქცინის პროტოტიპის შექმნა უკვე მოახერხეს. ავტრალიელი მეცნიერებით თქმით, მათ წარმატების მიღწევაში ახალი ტექნოლოგიების გამოყენება დაეხმარა. თანამედროვე სამყაროში ვაქცინის შექმნა რეკორდულად მოკლე დროშია შესაძლებელი. კორონავირუსის ვაქცინა ადამიანებზე ჯერ არ გამოუცდიათ, რაც სავარაუდოდ ძალიან მალე მოხდება.
10. ანტივირუსული პრეპარატები აქტიურად გამოიყენება
ვაქცინაცია დაავადების პრევენციისთვის მნიშვნელოვანია, თუმცა ინფიცირებული ადამიანების მკურნალობასაც სათანადო დრო და ყურადღება უნდა დაეთმოს. კორონავირუსის მკურნალობის ეფექტური მეთოდების აღმოჩენის მიზნით მსოფლიო მასშტაბით 80-მდე კლინიკური ცდა უკვე ტარდება. ახალი ტიპის ვირუსის წინააღმდეგ ისეთი მკურნალობის მეთოდები გამოიყენება, რომლებიც სრულიად უსაფრთხოა. ცნობილია, რომ კორონავირუსის წინააღმდეგ საკმაოდ ეფექტურია პრეპარატი რემდესივირი. მეცნიერები იმ პრეპარატების ეფექტურობის შესწავლას ცდილობენ, რომლებიც ებოლას წინააღმდეგ გამოიყენებოდა.
კორონავირუსის პოტენციურ სამკურნალო პრეპარატად ქლოროქინსაც მიიჩნევენ, რომელიც მალარიის წინააღმდეგ საკმაოდ ეფექტური მოქმედებით ხასიათდება. აღნიშნული პრეპარატი ვირუსს ორგანიზმში გავრცელების საშუალებას არ აძლევს. მას უკვე იყენებენ იმ პაციენტების სამკურნალოდ, რომლებსაც პნევმონიის დიაგნოზს უსვამენ.
მკვლევარების ნაწილი თვლის, რომ ვირუსის წინააღმდეგ ოსელტამივირის გამოყენებაც ეფექტური იქნება. ზოგიერთი მათგანი კი მონოკლონალური ანტისხეულებისა და გამოჯანმრთელებული ადამიანების ანტიშრატის გამოყენების ინიციატივითაც გამოდის.
1918 წლის გრიპის პანდემიას 25 კვირაში 25 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა. შესაძლებელია თუ არა, რომ მსგავსი რამ დღესაც განმეორდეს? ვფიქრობ, რომ არა. ჩვენ არასდროს ვყოფილვართ ისე მომზადებულები პანდემიის წინააღმდეგ ბრძოლისთვის, როგორც დღეს ვართ.“
მომზადებულია ipsnews.net-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა
