Baby Bag

ეპილეფსია ბავშვებში - სიმპტომები, გამომწვევი მიზეზები, დიაგნოსტიკა და მკურნალობა

ეპილეფსია ბავშვებში - სიმპტომები, გამომწვევი მიზეზები, დიაგნოსტიკა და მკურნალობა
ეპილეფსიის დიაგნოზს ბავშვებს საკმაოდ ხშირად უსვამენ. პატარების დიდი ნაწილი აღნიშნული დაავადებისგან თინეიჯერობის ასაკამდე თავისუფლდება, წინააღმდეგ შემთხვევაში კი სწორი მკურნალობის წყალობით სრულფასოვნად ცხოვრებას ახერხებს. ჩვენს სტატიაში ეპილეფსიის ძირითად ნიშნებსა და სიმპტომებს, ასევე გულყრათა განსხვავებულ ტიპებს, სინდრომებსა და მკურნალობის ეფექტურ მეთოდებს გაგაცნობთ.

ეპილეფსიის ერთ-ერთი მთავარი მახასიათებელი გულყრაა, რომელიც თავის ტვინში მიმდინარე ანომალიური ელექტრონული აქტივობით არის გამოწვეული. დაავადებული ადამიანების საკმაოდ დიდი ნაწილი ბავშვია. ზრდასრულებს, რომლებსაც ეპილეფიის დიაგნოზს უსვამენ, როგორც წესი, პირველი შეტევა ბავშვობაში ან მოზარდობის პერიოდში ემართებათ. კვლევებით დგინდება, რომ ეპილეფსიით დაავადებული ბავშვების 2/3-ს დაავადების სიმპტომები თინეიჯერობის ასაკამდე უქრება. ექიმი ბავშვს ეპილეფსიის დიაგნოზს იმ შემთხვევაში უსვამს, თუ მას ცხოვრებაში ერთი ან ორი ისეთი კრუნჩხვითი შეტევა მაინც დამართნია, რომელსაც სხვა გამომწვევი მიზეზი არ აქვს. როგორც წესი, ეპილეფსიით დაავადებულ პატარებს გულყრები სიცოცხლის პირველივე წელს უვლინდებათ.

ეპილეფსია თითოეულ ბავშვზე განსხვავებულად ზემოქმედებს. ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, თუ რა სახის გულყრები აღენიშნება პატარას, როგორ რეაგირებს მისი ორგანიზმი მკურნალობაზე და ხომ არ აქვს მას დამატებით რაიმე ქრონიკული დაავადება. ზოგიერთ შემთხვევაში, მედიკამენტების დახმარებით კრუნჩხვითი შეტევების გაკონტროლება საკმაოდ მარტივია, თუმცა ბავშვების ნაწილს, მკურნალობის მიუხედავად, გულყრებთან გამკლავება ძალიან უძნელდება.

ეპილეფსიური გულყრის სახეები და სინდრომები

ეპილეფსიური გულყრა ორი სახისაა: ფოკალური და გენერალიზებული:

• ფოკალური გულყრა

არ დაგავიწყდეთ !!!

Moms.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

ფოკალურ გულყრას სხვაგვარად პარციალურ გულყრასაც უწოდებენ. ფოკალური გულყრის გამომწვევი მიზეზია ტვინის ერთ კონკრეტულ უბანზე პათოლოგიური განმუხტვა. გულყრას წინ უძღვის წინასწარი პერიოდი, რომელსაც აურის სახელით ვიცნობთ. ბავშვს ეცვლება ხედვა, სმენა, ის გრძნობს განსხვავებულ სუნებს. შესაძლოა პატარა უცნაურმა შეგრძნებებმა ან შიშმა შეიპყროს, ეიფორია დაეუფლოს. ფოკალური გულყრა, როგორც წესი, გონების დაკარგვას არ იწვევს. ის კუნთების კონკრეტულ ჯგუფზე ზემოქმედებს, მაგ. ხელის ან ფეხის თითები. ფოკალური გულყრის დროს ადამიანი შეშდება. მას თქვენი საუბრის მოსმენის უნარი აქვს, თუმცა პასუხის გაცემა არ შეუძლია. ფოკალური გულყრის სხვა სიმპტომებია: გულისრევა, სხეულის დაბუჟება ან ჭარბი ოფლიანობა. დისკოგნიტურ ფოკალურ გულყრას ცნობიერების დაკარგვის გამოწვევა შეუძლია. მსგავსი ტიპის გულყრის დროს ბავშვი, შესაძლოა, უმიზეზოდ იცინოდეს, ტიროდეს, თვალებს აშტერებდეს ან ტუჩებს იკვნეტდეს.

• გენერალიზებული გულყრა
გენერალიზებული გულყრა თავის ტვინზე სრულად ვრცელდება და ცნობიერების დაკარგვას იწვევს. გენერალიზებური გულყრა სხვადასხვა ტიპისაა.

• ტონური გულყრები - ბავშვს კუნთები ეჭიმება და ეძაბება, რაც მოულოდნელად ხდება, რის შედეგადაც ის, შეიძლება, დაეცეს ან გაშეშდეს. როგორც წესი, ტონური გულყრები 15 წამზე ნაკლებ ხანს გრძელდება.

• აბსანსი - ცნობიერების ხანმოკლე დაბინდვას იწვევს. ბავშვი, შესაძლოა, გაშეშდეს, თვალები გააშტეროს ან სწრაფად ახამხამოს. აბსანსი ყველაზე ხშირად 4-14 წლის ბავშვებს ემართებათ. ის მაქსიმუმ 10 წამის მანძილზე გრძელდება.

• გენერალიზებული ტონურ-კლონური გულყრა - რამდენიმე ფაზას მოიცავს. ბავშვის სხეული და კიდურები თავდაპირველად იკუმშება, იძაბება, შემდეგ იშლება და კანკალი ვითარდება. კრუნჩხვების დასრულების შემდეგ ბავშვი დაღლილი და გამოფიტულია. გენერალიზებული ტონურ-კლონური გულყრა ადრეულ ასაკში ვლინდება და 3-4 წუთის მანძილზე გრძელდება.

• მიოკლონური გულყრა - მსგავსი ტიპის გულყრა კუნთების მოულოდნელი შეკრთომითა და ბიძგებით ხასიათდება. როგორც წესი, ის 1-2 წამის მანძილზე გრძელდება და გონების დაბინდვას არ იწვევს.

ეპილეფსიური სინდრომი ბავშვებში

ბავშვებს, რომლებსაც სპეციფიკური ნიშნები და სიმპტომები უვლინდებათ, ექიმები ეპილეფსიური სინდრომის დიაგნოზს უსვამენ. დიაგზონის დასმისას მედიკოსები გულყრის ტიპებს, შეტევის გამოვლენის ასაკს და ელექტროენცეფალოგრამის პასუხებს ეყრდნობიან. ბავშვებს განსხვავებულ ტიპის ეპილეფსიური სინდრომები უვითარდებათ.

• როლანდის ეპილეფსია - სინდრომი 3-დან 10 წლამდე ასაკის ბავშვებში ვლინდება. ის ეპილეფსიით დაავადებული ბავშვების 15 პროცენტს აწუხებს. როლანდის ეპილეფსიის მქონე პატარებს ღამის საათებში ფოკალური გულყრები აღენიშნებათ, რომელიც, შესაძლოა, გენერალიზებულ ტონურ-კლონურ გულყრაში გადაეზარდოთ. იშვიათ შემთხვევებში, სინდრომი უძილობის დროს ვლინდება. ბავშვებს სახისა და ენის კრუნჩხვები აღენიშნებათ. როგორც წესი, გულყრებისგან მოზარდების უმეტესობა 16 წლის ასაკში თავისუფლდება.

• აბსანსი (მცირე ეპილეფსია) - 16 წლამდე ასაკის ბავშვების 12 %-ს აღენიშნება. სინდრომი უმეტესად 4-დან 10 წლამდე ასაკის პატარებში ვლინდება. აღნიშნული სინდრომის მქონე ბავშვების 90 %-ს აბსანსი 12 წლის შემდეგ აღარ აღენიშნება. აბსანსი იმდენად უმნიშვნელო გულყრებს იწვევს, რომ ზოგჯერ მშობლები შეტევას ვერც კი ამჩნევენ.

• ინფანტილური სპაზმები - უმეტესად 1 წლის ასაკამდე ბავშვებში ვლინდება. სინდრომი სხეულის სხვადასხვა მონაკვეთზე ხანმოკლე სპაზმებს ან ბიძგებს იწვევს. მსგავსი ტიპის სპაზმები უმეტესად ტვინის გარკვეული დაზიანებების მქონე ჩვილებს აღენიშნებათ. ბავშვებს, რომლებსაც ინფანტილური სპაზმები აწუხებთ, დასწავლის პრობლემები აქვთ. ხშირად ინფანტილური სპაზმების მქონე ბავშვებს ლენოქს-გასტოს სინდრომიც უვითარდებათ.

• ლენოქს-გასტოს სინდრომი - უმეტესად 3-5 წლის ბავშვებს აქვთ. ზოგიერთ ადამიანს კი აღნიშნულ დიაგნოზს მხოლოდ მოზარდობის ასაკში უსვამენ. ლენოქს-გასტოს სინდრომი გულყრათა მრავალფეროვნებით ხასიათდება. ბავშვებს, რომლებსაც აღნიშნული სინდრომის დიაგნოზი აქვთ, ქცევითი და მეხსიერების პრობლემები აღენიშნებათ. ლენოქს-გასტოს სინდრომის მკურნალობა საკმაოდ რთულია და გულყრები მოზრდილ ასაკამდე გრძელდება.

• ლანდაუ-კლეფნერის სინდრომი - საკმაოდ იშვიათია და ძირითადად 3-7 წლამდე ასაკის ბავშვებს უვლინდებათ. ბავშვებს ენობრივი სიმბოლოების აღქმა უჭირთ და ვერბალური განვითარების პრობლემები აქვთ. მათ ქცევითი დარღვევებიც აღენიშნებათ. ბავშვების 70%-ს ფოკალური გულყრები აწუხებს.

როგორ ამოვიცნოთ ეპილეფსიური გულყრები?

ეპილეფსია თითოეულ ბავშვზე განსხვავებულად ზემოქმედებს. გულყრების ამოცნობა მშობლებისთვის საკმაოდ რთული გამოწვევაა, განსაკუთრებით მცირეწლოვან ბავშვებში, რომლებსაც საკუთარი მდგომარეობის ვერბალურად გადმოცემის უნარი არ აქვთ. აბსანსის იდენტიფიცირება ძალიან რთულია, მაშინ როდესაც გენერალიზებული ტონურ-კლონური გულყრა საკმაოდ მარტივი ამოსაცნობია. ყურადღება მიაქციეთ ბავშვს, რომელიც თამაშისას, ჭამისას ან საუბრისას მოულოდნელად შეშდება. უნებლიე კრუნჩხვითი მოძრაობები, თვალების გაშტერება ან გონების დაბინდვაც გულყრაზე მიგანიშნებთ. კუნთების ტონუსის დაკარგვა და დაცემაც ეპილეფსიური გულყრის ერთ-ერთი სიმპტომია.

ჩვილ ბავშვებში განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიექცეს ბავშვის სუნთქვის რიტმს, ასევე სახის მიმიკებს, მაგ. თვალებისა და პირის უცნაურ მოძრაობებს, კუნთების მოულოდნელ შეკრთომებს, კიდურების უჩვეულო მოძრაობებს. ეპილეფსიური გულყრის სიმპტომები ძალიან ჰგავს სხვა დაავადებების ზოგიერთ სიმპტომს, რის გამოც ზუსტი დიაგნოსტირებისთვის ექიმთან ვიზიტი აუცილებელია.

ეპილეფსიის გამომწვევი მიზეზები

ეპილეფსიის გამომწვევი პოტენციური მიზეზები შემდეგია:

• განვითარების დარღვევები, მაგ. აუტიზმი
• გენეტიკური ფაქტორები
• მაღალი ტემპერატურა, რომელმაც კრუნჩხვა გამოიწვია
• ინფექციური დაავადებები, მაგ. მენინგიტი
• ორსულობის ეტაპზე დედის ინფექციური დაავადებები
• ორსულობისას დედის მავნე კვებითი ჩვევები
• ჟანგბადის დეფიციტი მუცლად ყოფნის ან დაბადების დროს
• თავის ტრავმა
• თავის ტვინის სიმსივნე ან კისტა

ეპილეფსიის მქონე ბავშვებში გულყრების განვითარებას შემდეგი ფაქტორები უწყობს ხელს:

• აღფრთოვანება
• მოულოდნელი ნათება
• ძილის ნაკლებობა
• კრუნჩხვის საწინააღმდეგო მედიკამენტების ნაკლებობა
• ხმამაღალი მუსიკა ან ხმაური
• საკვების დეფიციტი
• სტრესი

ეპილეფსიის დიაგნოსტირება

ეპილეფსიის ზოგიერთი ფორმის დიაგნოსტირება ძალიან რთულია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვებში. ექიმს დიაგნოზის დასმაში ძალიან ეხმარება მშობლის მიერ მიწოდებული დეტალური ინფორმაცია გულყრის შესახებ. ამ მხრივ განსაკუთრებით ეფექტურია ეპილეფსიური შეტევის ვიდეო ჩანაწერი.

დიაგნოსტირებისთვის აუცილებელია:

• სრულფასოვანი სამედიცინო და ოჯახური ისტორია
• გულყრების დეტალური ანალიზი
• ფიზიკური შემოწმება
• სისხლის ანალიზი
• ელექტროენცეფალოგრამა, მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია, CT კვლევა.

ეპილეფსიის მკურნალობა

ბავშვებს, რომლებსაც ეპილეფსიის დიაგნოზს უსვამენ, უმეტესად ანტიეპილეფსიური მედიკამენტებით მკურნალობენ. აღნიშნულ პრეპარატებს გულყრების პრევენცია შეუძლია, თუმცა მათ ეპილეფსიისგან საბოლოოდ განკურნების უნარი არ აქვთ. ბავშვების დიდ ნაწილს, რომლებსაც ეპილეფსიური შეტევები აღარ აწუხებთ, მედიკამენტების მიცემა აღარ სჭირდებათ. დაუშვებელია მკურნალობის თვითნებური შეწყვეტა ექიმთან კონსულტაციის გარეშე, რადგან არსებობს გულყრების ხელახლა განვითარების რისკი.

ანტიეპილეფსიური მედიკამენტები ყველა ბავშვისთვის ეფექტური არ არის. აღნიშნულ შემთხვევაში მკურნალობის სხვა მეთოდები გამოიყენება:

• კეტოგენური დიეტა

ეპილეფსიით დაავადებული ბავშვებისთვის ძალიან ეფექტურია კეტოგენური დიეტა. კეტოგენური დიეტის დაწყებამდე აუცილებელია ექიმთან ან დიეტოლოგთან კონსულტაცია.

• ნეიროსტიმულაცია

ნეიროსტიმულაცია არამედიკამენტოზური, აპარატული მკურნალობის მეთოდია, რომელიც ტვინის ცალკეული უბნების სტიმულაციას ისახავს მიზნად.

• ქირურგიული ჩარევა

განსაკუთრებულ შემთხვევებში ეპილეფსიური გულყრების პრევენციის მიზნით ბავშვებს ქირურგიული ჩარევა ესაჭიროებათ.

ეპილეფსიით დაავადებულ ბავშვებს, რომლებსაც სასწავლო მასალის ათვისებისა და განვითარების პრობლემები აქვთ, განსაკუთრებული მზრუნველობა და ყურადღება სჭირდებათ. 

მომზადებულია ​medicalnewstoday.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვები, რომლებიც ტალახში ხშირად თამაშობენ, გონიერები არიან

ბავშვები, რომლებიც ტალახში ხშირად თამაშობენ, გონიერები არიან

გამოუცდელი მშობლები ძალიან ღელავენ, როდესაც ხედავენ, რომ ბავშვი ტალახში ​თამაშობს. მიკრობების პანიკური შიშის გამო ისინი ყველა ნივთს ასტერილებენ და წმენდენ, რომელთანაც ბავშვს აქვს შეხება. დედები გულდასმით რეცხავენ საწოვარას, ღრძილების მასაჟორს, წმენდენ თოჯინებს და საბავშვო წიგნებს. მშობლები ბავშვის თითოეული მოძრაობის გაკონტროლებას ცდილობენ და შფოთავენ, როდესაც ამჩნევენ, რომ პატარას ქვიშასა და ტალახში თამაშისკენ აქვს მიდრეკილება. ისინი ღელავენ, რადგან ეშინიათ, რომ ბავშვი ჭუჭყიან ხელს პირში ჩაიდებს და საშიში მიკრობები მის ორგანიზმში შეღწევას შეძლებენ. მშობლების მეტისმეტი მღელვარება, შესაძლოა, პანიკურ შიშშიც გადაიზარდოს. მსგავს უმიზეზო შფოთვას, როგორც წესი, ინფორმაციის ნაკლებობა იწვევს.


მიეცით ბავშვს ტალახში თამაშის უფლება!

პატარები ბუნებაში ბევრ დროს უნდა ატარებდნენ. მათ ეზოში ფეხშიშველი სიარულის ნება ხშირად უნდა დართოთ. ნუ აუკრძალავთ თქვენს შვილს ტალახში თამაშს. ნუ შეგეშინდებათ, რომ ბავშვმა ჭუჭყიანი ხელი პირში არ ჩაიდოს. თქვენი შვილის ჯანმრთელობას ტალახში თამაში საფრთხეს ნამდვილად არ შეუქმნის. ბავშვებს ბედნიერებისა და ჯანმრთელობისთვის მეტი თავისუფლება სჭირდებათ. ტალახში თამაში მათ საოცარ განწყობაზე აყენებს და მათი ორგანიზმისთვის ძალიან სასარგებლოა. თანამედროვე მშობლებს მსგავსი განცხადებების მოსმენა პარადოქსულად ეჩვენებათ, მაგრამ კვლევებით მტკიცდება, რომ ეს სრული სიმართლეა. მთავარია იცოდეთ, რომ ყველა სახის ტალახი ერთნაირად სასარგებლო არ არის. ბუნების წიაღში ტალახიან მინდორზე ან ბალახებში თამაში ბავშვის ჯანმრთელობაზე ძალიან დადებითად ზემოქმედებს, დახურულ სივრცეში ჭუჭყთან და ტალახთან კონტაქტს კი პატარა აუცილებლად უნდა მოარიდოთ.

მწვანე გარემოში თამაშისას ტალახში დასვრილი ბავშვი ადამიანის ჯანმრთელობისთვის საშიშ მიკრობებთან კონტაქტისგან მაქსიმალურად დაზღვეულია. ბუნების წიაღში ყოფნისას ნება მიეცით ბავშვს შეეხოს ყველაფერს, რაც მოსწონს (ცხოველთა ექსკრემენტების გარდა). მწერებთან, ბალახებთან, ხეებთან და ტალახთან შეხებით ბავშვს არაფერი დაუშავდება. მიეცით პატარებს უფლება ტალახიანი ხელებით მანამ ითამაშონ, სანამ არ დაიღლებიან. აუცილებლად დაბანეთ ბავშვს ხელები, როდესაც ჭამის დრო მოვა.

5 მიზეზი, რის გამოც პატარებს ტალახში თამაში არ უნდა დაუშალოთ

პატარებს, რომლებიც ტალახში ხშირად თამაშობენ, ჯანსაღი იმუნური სისტემა აქვთ

ტალახში უამრავი სასარგებლო მიკრობი გვხვდება, რომლებთან კონტაქტი ბავშვის იმუნურ სისტემას აძლიერებს. ეს უკანასკნელი კი პატარას ისეთი ქრონიკული დაავადებების განვითარებისგან იცავს, როგორებიცაა: ასთმა, ალერგია, სიმსუქნე და დიაბეტი. ბავშვები, რომლებსაც მშობლები მეტისმეტად ზღუდავენ და ტალახში თამაშს კატეგორიულად უკრძალავენ, ალერგიებისა და ასთმის განვითარებისკენ მეტად არიან მიდრეკილები. როგორც წესი, მშობლები მეტისმეტ სიფრთხილეს პირველი ბავშვის მიმართ იჩენენ. სათანადო გამოცდილების მიღების შემდეგ კი მეორე და მესამე შვილს ნაკლებად ზღუდავენ, რაც მათ ჯანმრთელობაზე დადებითად აისახება.

ტალახში თამაში ბავშვს აბედნიერებს

ბავშვები, რომლებიც გარეთ დიდ დროს ატარებენ დეპრესიითა და შფოთვითი აშლილობით ნაკლებად იტანჯებიან. ისინი სტრესისგან გათავისუფლებას მარტივად ახერხებენ. გარეთ გასვლისთანავე ბავშვები თავს მსუბუქად და ლაღად გრძნობენ, რაც მათ განტვირთვაში ძალიან ეხმარებათ.

ტალახში მოთამაშე ბავშვები აქტიურები არიან

ბუნების წიაღში თამაშისას ბავშვები ბევრს მოძრაობენ. ტალახში გართობისას ისინი დარბიან, დახტიან, დახოხავენ და გაცილებით მეტ ენერგიას ხარჯავენ ვიდრე შენობაში თამაშისას. ხშირი დატვირთვა და აქტიური მოძრაობა ბავშვებს ჯანსაღი წონის შენარჩუნებაში ეხმარება, რის გამოც ისინი დიაბეტის ან სხვა ქრონიკული დაავადებების განვითარების რისკის წინაშე ნაკლებად დგანან.

ტალახში თამაში ბავშვის სენსორულ სისტემას ავითარებს

ბავშვებს, რომლებიც დახურულ სივრცეში ძალიან დიდ დროს ატარებენ, სენსორული სისტემა ნაკლებად აქვთ განვითარებული. ისინი ან მეტისმეტად მგრძნობიარენი არიან, ან პირიქით სუსტი შეგრძნებები აქვთ, გენეტიკურ ფაქტორებს თუ გამოვრიცხავთ, სენსორული სისტემის არასათანადო განვითარება ბუნების წიაღში თამაშის ნაკლებობით აიხსნება. შენობიდან გასული ბავშვის შეგრძნებები სწრაფად სტიმულირდება. პატარებს გარეთ უამრავი საგნის დანახვა ან დაყნოსვა შეუძლიათ, ისინი ყურადღებით უსმენენ სხვადასხვა ხმას, ეხებიან მათთვის საინტერესო საგნებს, რის გამოც ტვინს სათანადო სიგნალები აქტიურად მიეწოდება. ბალახზე ფეხშიშველი სიარული, ტალახში ხტუნვა ან ტყეში სირბილი არამხოლოდ ბავშვის განწყობას აუმჯობესებს, მსგავსი აქტივობები თქვენი შვილის სენსორული სისტემის განვითარებას უწყობს ხელს.

ბავშვები, რომლებიც ტალახში ხშირად თამაშობენ გონიერები არიან

ბავშვები, რომლებიც ტალახში ხშირად თამაშობენ, პრობლემებთან გამკლავებას მარტივად ახერხებენ. მათ მდიდარი წარმოსახვა აქვთ და ძალიან კრეატიულები არიან. ბუნების წიაღში თამაში არამხოლოდ ბავშვის მახსოვრობის, კონცენტრაციისა და ყურადღების უნარს ავითარებს, მისი წყალობით პატარას ემოციური ინტელექტი მნიშვნელოვნად ვითარდება. ქვიშაში თამაშისას ბავშვები კოშკებს აგებენ. გარკვეული დროის გასვლის შემდეგ მათ მიერ აგებული კოშკების კონსტრუქცია რთულდება და იხვეწება. ყველაზე მარტივი შენობის აგებასაც კი დიდი მონდომება, ფანტაზია და დაგეგმვის უნარი სჭირდება.

ბავშვებს ტალახში თამაშის შესაძლებლობა უნდა მისცეთ

ბავშვების უმეტესობას ტალახში თამაში ძალიან უყვარს. თუ თქვენი პატარა მსგავსი აქტივობებით ნაკლებად იხიბლება, მის დასახმარებლად შეგიძლიათ სხვადასხვა ხერხს მიმართოთ. პარკში ან სანაპიროზე თუ მიდიხართ, ბავშვისთვის სათლი და პატარა ნიჩაბი წაიღეთ, რათა ქვიშაში თამაშის სურვილი გაუჩნდეს, ქვიშაში კოშკები და სასახლეები ააშენეთ, ეზოში ტალახს თუ გადააწყდებით, აღნიშნულ სივრცეში პატარა სამზარეულო მოაწყვეთ, სადაც ბავშვთან ერთად კერძების მომზადებით დაკავდებით. თუ ბავშვთან ერთად ეზოში მცენარეებს დარგავთ, მას ტალახში თამაშს მარტივად შეაყვარებთ. თქვენს შვილს ფოთლებით, ბალახებით და ძირს დაცვენილი ხის ტოტებით თამაში ასწავლეთ. ბავშვის თანდასწრებით შიშველი ფეხით ხშირად იარეთ ქვიშაში, ბალახზე ან ტალახში. ტალახის ან ქვიშის გამოყენებით რამეს თუ დახატავთ, ბავშვს მარტივად დააინტერესებთ. თავისუფლად იკოტრიალეთ ბალახში, რათა თქვენს შვილს კარგი მაგალითი მისცეთ.

როდის უნდა დაიბანონ ბავშვებმა ხელები ?

ბავშვებს ხელების დაბანა აუცილებლად უნდა ასწავლოთ. პირადი ჰიგიენის დაცვა პატარებს უამრავი დაავადების თავიდან აცილებაში ეხმარება. ბავშვებმა საპნითა და წყლით ხელები აუცილებლად უნდა დაიბანონ: ჭამის წინ, საჭირო ოთახიდან გამოსვლისას, ვირუსით დაავდებულ ადამიანთან კონტაქტისას, გაფუჭებულ საკვებ პროდუქტებთან ან ცხოველების ფეკალიებთან კონტაქტისას, ისეთ ადგილებში ყოფნისას, სადაც ბევრი ხალხი მოძრაობს. ბავშვებმა ხელები ხშირად უნდა დაიბანონ, როდესაც გრიპის ვირუსი თავად აქვთ. ეზოში თამაშის შემდეგ, თუ ბავშვი ჭამას არ აპირებს, ხელების სწრაფად დაბანა აუცილებელი არ არის.

მომზადებულია backwoodsmama.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად