Baby Bag

თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილისა და სასწავლო მასალის ათვისების პრობლემები აქვთ

თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილისა და სასწავლო მასალის ათვისების პრობლემები აქვთ
უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ 12-17 წლის ასაკის თინეიჯერების 1/3 რეგულარულად სვამს ენერგეტიკულ სასმელებს. ენერგეტიკული სასმელი დიდი რაოდენობით შაქარს, კოფეინს, დანამატებს: ლ-კარნიტინს, გოგირდის შემცველ ამინომჟავას და გუარანას შეიცავს. მართალია, მოცემული დანამატები მეხსიერების გაუმჯობესებას, ენერგიის მატებასა და კონცენტრაციის ზრდას უწყობს ხელს, მაგრამ აღნიშნული ინგრედიენტების ზეგავლენა ადამიანის ორგანიზმზე ჯერ ბოლომდე შესწავლილი არ არის.

თინეიჯერების დიდი ნაწილი ენერგეტიკულ სასმელს იმ მოტივით სვამს, რომ დროის მოკლე შუალედში თავი უფრო ენერგიულად და გამოცოცხლებულად იგრძნოს. ზოგიერთი მათგანი ღამის გათენებას ცდილობს, ზოგს კი სურს რომელიმე კონკურსში მონაწილეობისას თავი უენერგიოდ ან უმოტივაციოდ არ იგრძნოს.
ენერგეტიკული სასმელი ორი სახისაა:

• ენერგეტიკული სასმელი, რომელიც ისეთ ქილაში ასხია, როგორშიც მსუბუქი ტკბილი სასმელები.
• ენერგეტიკული სასმელი, რომელიც პატარა ზომის ქილებშია ჩასხმული.
ორივე კატეგორიის ენერგეტიკული სასმელის მთავარ კომპონენტს კოფეინი წარმოადგენს. ამერიკის პედიატრთა აკადემიის ცნობით, ენერგეტიკული სასმელი მეტისმეტად დიდი რაოდენობის კოფეინს და ისეთ დანამატებს შეიცავს, რომელთა შეტანაა თინეიჯერთა რაციონში მიზანშეწონილი არ არის.
რატომ მოსწონთ თინეიჯერებს ენერგეტიკული სასმელები?
ენერგეტიკული სასმელები თინეიჯერებს სასურველი შედეგის მიღებაში ძალიან სწრაფად და მარტივად ეხმარება. ახალგაზრდა ათლეტები, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელს რეგულარულად მოიხმარენ, გაცილებით პროდუქტიულად ვარჯიშობენ, თუმცა კვლევებით დასტურდება, რომ მსგავსი ტიპის სასმელი მათ ჯანმრთელობაზე უარყოფითად მოქმედებს. ენერგეტიკული სასმელის დალევის შემდეგ ადამიანებს ენერგია ემატებათ და კონცენტრაციაც უუმჯობესდებათ, თუმცა აღნიშნული ეფექტი მოკლევადიანია. მათი ხშირი მიღება ჯანმრთელობისთვის სერიოზული საფრთხის მომტანიც შეიძლება აღმოჩნდეს. ენერგეტიკული სასმელის რეგულარული მოხმარებით გამოწვეული ზიანი მისგან მიღებულ სარგებელს მნიშვნელოვნად აღემატება.
დიდ ბრიტანეთში ჩატარებულმა კვლევამ, რომელიც ბავშვებსა და მოზარდებში ენერგეტიკული სასმელებისადმი დამოკიდებულების შესწავლას ისახავდა მიზნად, დაადგინა, რომ გემო, ფასი, რეკლამა, ხელმისაწვდომობა და ეფექტურობა ის ძირითადი ფაქტორებია, რომელთა გამოც თინეიჯერები მსგავსი ტიპის სასმელს აქტიურად ეტანებიან. მწარმოებლები პროდუქტს მაქსიმალურად ხელმისაწვდომ ფასს ადებენ და სპეციალური მარკეტინგული გათვლების გამოყენებით, მას მოზარდი თაობის თვალში მიმზიდველობას მატებენ.
მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ ენერგეტიკული სასმელი მოზარდებს სხვადასხვა მიზეზის გამო იზიდავს. დომინანტი ფაქტორი, რომელიც პროდუქტის მიმზიდველობას აბსოლუტურად განსაზღვრავს, არ გამოიკვეთა. სხვადასხვა ფაქტორთა ეფექტური კომბინაცია თინეიჯერებს ენერგეტიკული სასმელისადმი მეტად მიდრეკილს ხდის. მისი ხელმისაწვდომობა კი პროდუქტის მოხმარების სიხშირეს აორმაგებს. მსგავსი ტიპის სასმელის მზარდი პოპულარობა მისასალმებელი ნამდვილად არ არის. მშობლებსა და თინეიჯერებს მეტი სიფრთხილის გამოჩენა მართებთ. აუცილებელია, რომ მათ ენერგეტიკული სასმელების გვერდითი ეფექტების შესახებ გარკვეული წარმოდგენა ჰქონდეთ, რათა მავნე პროდუქტის მიღებისგან თავის შეკავება შეძლონ.
ენერგეტიკული სასმელის გვერდითი ეფექტები
ენერგეტიკული სასმელის რეგულარული მიღება თინეიჯერების ჯანმრთელობაზე ნეგატიურად აისახება. კოფეინის მაღალი შემცველობისა და არაჯანსაღი დანამატების სიუხვის გამო აღნიშნული პროდუქტი ორგანიზმისთვის ზიანის მომტანია. ქვემოთ ენერგეტიკული სასმელის გვერდითი ეფექტების ნუსხას გთავაზობთ:
• კვლევებით დგინდება, რომ თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილის პრობლემები აქვთ, მათ სასწავლო მასალის ათვისება უძნელდებათ, გონებრივად ნაკლებად აქტიურები ხდებიან. არსებობს მაღალი რისკი, რომ ენერგეტიკულ სასმელზე მიჯაჭვული მოზარდები ნარკოტიკებს, ალკოჰოლს ან სიგარეტს მიეძალონ.
• ენერგეტიკულ სასმელს არანაირი კვებითი ღირებულება არ აქვს, ამასთან ის საკმაოდ დიდი რაოდენობით კოფეინს და შაქარს შეიცავს. მსგავსი ტიპის სასმელი მოზარდის ორგანიზმისთვის საზიანოა.
• ენერგეტიკული სასმელებით გატაცებული 13-19 წლის თინეიჯერების 40% უძილობას, გულისრევის შეგრძნებას, ღებინებას, გახშირებულ კანკალს, თავისა და მუცლის ტკივილს უჩივის. ექსტრემალურ შემთხვევაში ენერგეტიკული სასმელის ჭარბმა მიღებამ, შესაძლოა, კრუნჩხვების განვითარებას შეუწყოს ხელი.
• კვლევებით დგინდება, რომ თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ რისკის შემცველი ქმედებებისკენ მიდრეკილება უჩნდებათ. მათ ნარკოტიკების მოხმარება, ჩხუბი და დაპირისპირება იზიდავთ.
• ენერგეტიკულ სასმელში შემავალი კოფეინი, ვიტამინები, პროტეინები, ნახშირწყლები, ამინომჟავები, დანამატები და მინერალები, ისეთ კომბინაციას ქმნიან, რომელიც დეჰიდრატაციას უწყობს ხელს. კოფეინი ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი დიურეტიკია.
• ენერგეტიკული სასმელების უმრავლესობა 500 მილიგრამზე მეტ კოფეინს შეიცავს. ამ რაოდენობის კოფეინის ხშირი მიღება თინეიჯერების ორგანიზმისთვის მომწამვლელია.
• ზოგიერთი ნაირსახეობის ენერგეტიკული სასმელი ალკოჰოლსაც შეიცავს. როგორც წესი, მსგავსი ტიპის სასმელს დანამატის სახით კოფეინს და სხვა სტიმულატორებს აღარ ამატებენ. მიუხედავად ამისა, მას მაინც ენერგეტიკული სასმელის სახით ყიდიან. ალკოჰოლი თინეიჯერების ორგანიზმისთვის განსაკუთრებით საზიანოა.
რა რაოდენობის ენერგეტიკული სასმელის მიღებაა თინეიჯერებისთვის ნებადართული?
თინეიჯერებისთვის ენერგეტიკული სასმელების მიღება უსაფრთხო არ არის. არ არსებობს დოზა, რომელიც მათთვის სასურველად შეგვიძლია ჩავთვალოთ. ზოგიერთი თინეიჯერი ფიქრობს, რომ ენერგეტიკული სასმელის დახმარებით მას ენერგია ემატება, ფიზიკურად აქტიურდება და იზრდება კიდეც. თუმცა მსგავსი წარმოდგენები რეალობას ყოველთვის არ შეესაბამება. გარდა ამისა, არ არსებობს მეცნიერული მტკიცებულება იმისა, რომ ენერგეტიკული სასმელის მიღებით გამოწვეული დადებითი ეფექტები მოზარდის ორგანიზმისთვის სასარგებლოა. აუცილებელია თინეიჯერებმა კარგად გააცნობიერონ მსგავსი ტიპის სასმელების უარყოფითი ზეგავლენა ადამიანის ორგანიზმსა და ჯანმრთელობაზე. თქვენს შვილებს წყლის დიდი რაოდენობით მიღებისკენ მოუწოდეთ და ეცადეთ, მის ეფექტურობასა და სარგებლიანობაში დაარწმუნოთ. 
მომზადებულია ​momjunction.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვებს ნუ ანახებთ თქვენს გადარევას, არ არის ეს ბავშვისთვის კარგი. ნუ ასმენინებთ მათ აგრესიულ ტექსტებს,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ონლაინ სწავლებასთან დაკავშირებული პრობლემების შესახებ საუბრობს და მშობლებს საინტერესო რჩევებს აძლევს:

„ყველა გაღიზიანებულები ვართ. ზაფხული ისეთი იყო, დაგვავიწყდა ეს წყეული კორონა. ბუნებრივია, რომ ყველგან მატებაა. მსოფლიოში ყველგან ასეა, ველოდებოდი, რომ ასე იქნებოდა. ეს არის მოცემულობა. ახლა გინდა ინერვიულე და გინდა, ნუ ინერვიულებ. გინდა იჩხუბე, იყვირე, რაც გინდა ქენი, მაგრამ მოცემულობას ჩვენ ვერ შევცვლით. მე მესმის მშობლებისაც. წარმოიდგინეთ მშობლები, რომლებიც მუშაობენ, განსაკუთრებით პირველ კლასელების მშობლები. შევდივარ მათ მდგომარეობაში. ბავშვები, რომლებიც ელოდებოდნენ სკოლაში წასვლას, ეს ხომ ცხოვრებაში განსაკუთრებული მოვლენაა. უცებ ასეთი საშინელი იმედგაცრუება და ფრუსტრაცია მოვიდა. როდესაც ჩვენ ვართ გაღიზიანებულები, ბავშვებს ხომ კიდევ უფრო ვსტრესავთ. როდესაც მშობელი არის ასეთი გაღიზიანებული, ბავშვს ესმის მისი ტექსტები, რა დამოკიდებულება უნდა ჩამოუყალიბდეს მას სკოლის მიმართ?“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ონლაინ სწავლებს უამრავი ემოციური პრობლემა ახლავს თან:

„რა შეიძლება, რომ გავაკეთოთ? მშობლების პოზიციიდან ვამბობ. მე არ ვარ მომხრე ონლაინ სწავლების, მე თვითონ ამის მსხვერპლი ვარ, როგორც უმაღლესი სასწავლებლის მასწავლებელი. ჩემზე კარგად არავინ იცის, რა დამღლელი და გამომფიტავია მასწავლებლისთვის ეს. მასწავლებლები ვცდილობთ ეკრანი დავიჭიროთ, მივიპყროთ ყველა სტუდენტის ყურადღება. ვიღაცებს ფანჯრები დახურული აქვთ, ეს კიდევ უფრო მაგიჟებს, შავ კედელს ელაპარაკები. ძალიან სერიოზული ემოციური პრობლემები ახლავს ამას თან, დაძაბულობა, ენერგიის დახარჯვა. პირველ კლასელისთვის ონლაინ სივრცეში ყველა სახე უნდა ჩანდეს. მას გვერდით აუცილებლად უნდა ჰყავდეს მშობელი. ყველა მშობელი მუშაობს, მე არ ვიცი, როგორ მოახერხებენ ისინი ამ ყველაფერს.“

თამარ გაგოშიძე აღნიშნავს, რომ დაწყებით კლასებში ბავშვებისთვის არავერბალური კომუნიკაცია აუცილებელია:

„პირველ კლასელებისა და დაწყებითი კლასის მოსწავლეებისთვის არავერბალური კომუნიკაცია არის წამყვანი. მათთვის ეს ყველაფერი დიდი დანაკლისია. ამ ასაკის ბავშვებისთვის შინაარსი და ცოდნა მოჰყვება რეალურ ურთიერთობებს, კომუნიკაციას მასწავლებელსა და მოსწავლეებს შორის. ექვსი წლის ბავშვს სჭირდება ფიზიკური კონტაქტი. მან დედა, ახლობელი უნდა ჩაანაცვლოს მასწავლებლით. მასწავლებელმა მისი ნდობა უნდა მოიპოვოს. ეს ხდება ფიზიკურად, სამწუხაროდ, ეს არ ხდება ვირტუალურად.“

„ახლა რეალობა ვირტუალურია, ამიტომ ჩემი რჩევაა, ბავშვებს ნუ ანახებთ თქვენს გადარევას. არ არის ეს ბავშვისთვის კარგი. ნუ ასმენინებთ ბავშვებს აგრესიულ ტექსტებს. რაც შეეხება მასწავლებლებს, მათ კლასში ცოტა ბავშვი უნდა ჰყავდეთ, რომ ყველას სახე იყოს დანახვადი, ყველას ვიდეო უნდა იყოს ჩართული. მასწავლებელს უნდა ჰქონდეს ბავშვებთან არაფორმალური კონტაქტი ონლაინ გაკვეთილის დროს,“ - აცხადებს თამარ გაგოშიძე.

წაიკითხეთ სრულად