Baby Bag

თუ ქალს ნათესავი ჰყავდა ძუძუს ან საკვერცხის სიმსივნით დაავადებული, აუცილებლად უნდა ჩაიტაროს გამოკვლევები - ინტერვიუ ონკო-გინეკოლოგ არჩილ შარაშენიძესთან

თუ ქალს ნათესავი ჰყავდა ძუძუს ან საკვერცხის სიმსივნით დაავადებული, აუცილებლად უნდა ჩაიტაროს გამოკვლევები - ინტერვიუ ონკო-გინეკოლოგ არჩილ შარაშენიძესთან
რა უნდა მოვიმოქმედოთ ონკო-გინეკოლოგიური დაავადებების პრევენციისთვის და არის თუა არა დღეს სიმსივნე განაჩენი ამ და სხვა აქტაულურ საკითხებზე ​Moms.ge-ს ონკო-გინეკოლოგი არჩილ შარაშენიძე ესაუბრა.

- ბატონო არჩილ, საქართველოში ონკო-გინეკოლოგიური დაავადებებიდან ყველაზე მეტად რომელია გავრცელებული და  რა იწვევს?

- ყველაზე მეტადაა გავრცელებული საშვილოსნოს ყელის კიბო, რომელიც გამოწვეულია პაპილომავირუსით. ეს ვირუსი არის რამდენიმე ფაქტორისა და მიზეზის ზემოქმედების შედეგი. პირველი მიზეზი შეიძლება იყოს ის, რომ არ ხდება თავის დაცვა - პრევენცია. მეორე - რეპროდუქციულ ასაკში ქალბატონები არ იკეთებენ პაპილომავირუსზე აცრას. აცრა არის თავის დაზღვევის საშუალება, რათა ქალბატონებმა თავიდან აირიდონ ორგანიზმის დაავადება. როდესაც არც პრევენციას მიმართავენ და ვაქცინაციასაც უარყოფენ, იზრდება საშვილოსნოს ყელის დაავადების რისკი.

- რა სიმპტომები ახასიათებს საშვილოსნოს ყელის სიმსივნეს?
- პირველ რიგში, რაც უნდა იცოდნენ ქალბატონებმა, არის ის, რომ სიმსივნის საწყისი ეტაპის შემთხვევაში, სიმპტომები ყველაზე ნაკლებად იჩენს თავს. როდესაც სიმპტომები ჩნდება, პროცესი უკვე შორს არის წასული. ყველაზე მთავარი სიმპტომი არის სქესობრივი კავშირის შემდგომი სისხლდენა. ეს არის ერთ-ერთი პირველი ნიშანი, რატომაც შეიძლება, ქალმა მიაკითხოს გინეკოლოგს. მეორე - რეგულარულ მენსტრუალურ ციკლს შორის სისხლიანი გამონადენი, ამ შემთხვევაშიც უნდა მიაკითხოს ექიმს, რადგან დიდი რისკია, რომ საშვილოსნოს ყელის პრობლემასთან გვქონდეს საქმე.
- რა სიხშირით უნდა გაიკეთოს ქალმა პაპ-ტესტის ანალიზი?
- პაპ-ტესტის ანალიზი ყველა ქალმა უნდა გაიკეთოს აუცილებლად. 6 თვეში ერთხელ ქალბატონებმა, რომლებიც ცხოვრობენ სქესობრივი ცხოვრებით, უნდა ჩაიტარონ პაპ-ტესტი. თუ ქალბატონს მენსტრუალური ციკლი აქვს მოწესრიგებული და მას საშვილოსნოში არანაირი პრობლემა არ აქვს, ეს ნიშნავს, რომ გინეკოლოგიურად ჯანმრთელია, ეს კი არის ჯანმრთელობის ინდიკატორი. ასევე სასურველი და მიზანშეწოლილია ვაქცინაცია.
- საკვერცხის კიბოს სიმპტომებზეც რომ გვესაუბროთ. რა არის საკვერცხის კიბოს განვითარების რისკ-ფაქტორები?
- ძალიან ხშირად საკვერცხის სიმსივნის დიაგნოზის დასმა ხდება იმ დროს, როდესაც უკვე ასციტთან გვაქვს საქმე, ანუ მუცელში არის სითხე, ან გაუვალობის ნიშნები აქვს პაციენტს, უკვე წონაში კლებას იწყებს. პროცესი არის შორსწასული, ძირითადად მესამე-მეოთხე სტადიის პაციენტები. საკვერცხის სიმსივნის დადგენა ძალიან რთულია, სწორედ ამიტომ არის ის ვერაგული. რისკ-ფაქტორებს რაც შეეხება, პირველ რიგში, ეს არის გენეტიკა. თუ ქალბატონს პირველი ან მეორე რიგის ნათესავი ჰყავდა ძუძუს, საკვერცხის ან კოლო-რეკტალური სიმსივნით დაავადებული, აუცილებლად უნდა გადაემოწმოს და ჩაიტაროს გამოკვლევები.
- ვისაც გენეტიკური განწყობა აღენიშნება სიმსივნეების მიმართ, რა რეკომენდაციებს მისცემთ მათ?
- გენეტიკური განწყობის თვალსაზრისით, სხვადასხვა სიმსივნეზე სხვადასხვა რეკომენდაციას მივცემდი. საკვერცხეზე რომ ვისაუბროთ, თუ თქვენ, ქალბატონო, ბრძანდებით 30 წლის და თქვენი პირველი ან მეორე რიგის ნათესავს ჰქონდა სიმსივნე ძუძუს, პანკრეასის, საკვერცხის - აუცილებლად მიბრძანდით გინეკოლოგთან, რათა დაადგინოთ, გექნებათ თუ არა რამდენიმე წლის შემდეგ სიმსივნე. საშვილოსნოს ტანის სიმსივნეს რაც შეეხება, თუ თქვენს რომელიმე მშობელს ჰქონდა სწორი ნაწლავის, კუჭის სიმსივნე, თქვენც ძალიან დიდ რისკ-ჯგუფში შედიხართ. თქვენც უნდა ჩაიტაროთ გენეტიკური კვლევა და დაადგინოთ, არის თუ არა მომატებული რისკი. 40-დან 45 წლის ასაკამდე უნდა ამოიკვეთოთ საშვილოსნო, რათა შემდგომში არ გაუარესდეს და გართულდეს.
- რა უნდა მოვიმოქმედოთ ონკო-გინეკოლოგიური დაავადებების პრევენციისთვის?
- უპირველეს ყოვლისა, ჯანმრთელი ცხოვრების წესი. აუცილებელია ჯანსაღი კვება, ალკოჰოლის შემცირება, თამბაქოსგან თავის შეკავება და მთავარი - სკრინინგი. სხვადასხვა ასაკში ხვადასხვა რისკია სიმსივნის წარმოშობის.
- რამდენად ხშირად სარგებლობს მოსახლეობა სკრინინგით, თუ გაქვთ ამის შესახებ ინფორმაცია?
- მომართვიანობას რაც შეეხება, ქალბატონი რომ მივიდეს გინეკოლოგთან და ყოველ 6 თვეში ჩაიტაროს მინიმუმ ექოსკოპია, ამის კულტურა ნაკლებადაა განვითარებული.
- ამბობენ, რომ კიბო დღეს განაჩენი არ არის, მაგრამ ხშირად საპირისპიროს ვაწყდებით. რა მდგომარეობა გვაქვს ამ მხრივ განვითარებულ ქვეყნებთან შედარებით?
- კიბო განაჩენი ნამდვილად არ არის. ბევრი რამ დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად ყურადღებიანია პაციენტი საკუთარი თავის მიმართ. პირველივე ეჭვების შემთხვევაში, ის უნდა მივიდეს ექიმთან და ჩაიტაროს კონსულტაცია. რომც არ იყოს რაიმე სიმპტომი, 6 თვეში ერთხელ მან უნდა გაიაროს კონსულტაცია ექიმთან, წელიწადში ერთხელ მაინც.
თუ პაციენტს დაემართა სიმსივნე, ეს არ არის ისეთი პრობლემა, რომელსაც ექიმები ვერ ვუმკლავდებით. პირველ რიგში აუცილებელია დროული ჩარევა. ჩვენთან დიაგნოსტირების და შემგომი მკურნალობის თავლსაზრისითაც საკმაოდ კარგი მდგომარეობაა. ხდება კონკრეტული შემთხვევის კრიტიკულად განხილვა და იმ გადაწყვეტილების ერთობლივად მიღება, რაც პაციენტისთვის ცალსახად მნიშვნელოვანი და სასიცოცხლოდ აუცილებელია.
- რა სიახლეები დაინერგა ონკო-გინეკოლოგიაში, რომლის შესახებაც ფართო საზოგადოებამ არ იცის?

- მედიცინის განვითარებასთან ერთად, საკვერცხის სიმსივნის შემთხვევაში, ქირურგია უკანა პლანზე გადადის ნელ-ნელა. საკვერცხის სიმსივნის ოპერაციები შეიძლება შემცირდეს. ამას უკვე დრო აჩვენებს. ეს არის ბოლო სიახლეები, რაც ხდება არა მარტო საქართველოს, არამედ მსოფლიოს მასშტაბით.

ესაუბრა თამუნა კიკალიშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

​„ნიუ ჰოსპიტალსში“ 7 წლის ბიჭს წინაგულთაშუა ძგიდის დეფექტის მკურნალობა არაქირურგიული მეთოდით ჩაუტარდა - ინტერვიუ მკურნალ ექიმებთან

​„ნიუ ჰოსპიტალსში“ 7 წლის ბიჭს წინაგულთაშუა ძგიდის დეფექტის მკურნალობა არაქირურგიული მეთოდით ჩაუტარდა - ინტერვიუ მკურნალ ექიმებთან

7 წლის ანდრიას „ნიუ ჰოსპიტალსში“ ჩაუტარდა წინაგულთაშუა ძგიდის დეფექტის არაქირურგიული (ენდოვასკულური) მეთოდით მკურნალობა, რომელიც წარმატებით დასრულდა. ბიჭი მეორე დღესვე გაეწერა კლინიკიდან. მკურნალობის ეს მეთოდი გამოირჩევა სწრაფი რეაბილიტაციით და გამოცდილ მედპერსონალთან ერთად საჭიროებს უახლეს აპარატურას.

ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-სთან პაციენტის მკურნალმა ექიმებმა „ნიუ ჰოსპიტალსის“ ბავშვთა კარდიოლოგიის სამსახურის ხელმძღვანელმა ლიკა კაპანაძემ და ბავშვთა კარდიოლოგიის სამსახურის უფროსმა კარდიოლოგმა ეკატერინე კაპანაძემ ისაუბრეს.

ლიკა კაპანაძე: „ანდრია 7 წლის ბიჭია, რომელმაც მოგვმართა პედიატრის რეკომენდაციით. პედიატრის მიერ გულის არეში მოსმენილ იქნა შუილი. პაციენტს ჩაუტარდა ექოკარდიოგრაფია დადიაგნოსტირდა თანდაყოლილი მანკის ერთ-ერთი ნაირსახეობა ე.წ. წინაგულთაშუა ძგიდის დეფექტი. ეს დეფექტი თანდაყოლილი მანკების 10-15%-ში გვხვდება.

ანდრიას შემთხვევაში იმისათვის, რომ განგვესაზღვრა, რამდენად გამოვიდოდა წინაგულთაშუა ძგიდის დეფექტის არაქირურგიული მეთოდით დახურვა, დაგვჭირდა დამატებითი კვლევა - ტრანსეზოფაგური ექოკარდიოსკოპია, ეს არის გულის ექოსკოპიური კვლევა, რომელიც ტარდება საყლაპავიდან. ამ კვლევით ფასდება ის სტრუქტურები, რაც არის დეფექტის გარშემო, დეფექტის მდებარეობა და კიდეები. უნდა განისაზღვროს, თუ რამდენად მყარი და გამოხატულია ყველა კიდე, რათა ის ოკლუდერი, რასაც ჩვენ ჩავდგამთ, კარგად მოეჭიდოს. ოკლუდერის ზომის შერჩევისას დიდი მნიშვნელობა აქვს ბავშვის წონას, ზომას, ასაკს, ასევე დეფექტის ზომას. შესაბამისად, ხდება იმპლანტის ზომის შერჩევა, რის მიხედვითაც წყდება, რამდენად წარმატებული იქნება შემთხვევა. კონკრეტულ შემთხვევაში გადაწყდა, რომ დეფექტის დახურვა შესაძლებელი იყო არაქირურგიული გზით.

არაქირურგიული მეთოდით მკურნალობის დროს არ იხსნება გულ-მკერდის ღრუ. ეს ხდება ბარძაყის ვენიდან, საზარდულის მიდამოში, ერთი ნაჩხვლეტით შეგვყავს ოკლუდერი გულამდე და ვხურავთ დეფექტს. პაციენტი არ გადის რეაბილიტაციის პერიოდს, მეორე დღეს მიდის სახლში და ჩვეულებრივ აგრძელებს ცხოვრებას. ბავშვებში პროცედურა ტარდება ზოგადი ანესთეზიით და გრძელდება 1 საათის მანძილზე. ანდრია გამოღვიძებისთანავე დედასთან ჩავიდა პალატაში, კლინიკაში მხოლოდ ერთი ღამე გაატარა.

არის შემთხვევები, როდესაც წინაგულთაშუა ძგიდის დეფექტის მკურნალობა არ ექვემდებარება არაქირურგიულ ჩარევას:

  • დეფექტი არის დიდი ზომის (ბავშვის ზომა-წონასთან მიმართებით);
  • დეფექტის კიდეები თხელია და არ არის საკმარისად გამოხატული;
  • პაციენტს აქვს მრავლობითი დეფექტი“.

- რა არის და რამდენად ხშირია გულის თანდაყოლილი და შეძენილი პათოლოგია?

ეკატერინე კაპანაძე: „გულის თანდაყოლილი პათოლოგია გახლავთ გულის სტრუქტურული პათოლოგია, რომლითაც ბავშვი იბადება. ანუ, თანდაყოლილი პათოლოგიის ჩამოყალიბება ხდება მუცლადყოფნის დროს, ძირითადად, ორსულობის პირველი 8 კვირის განმავლობაში. გულის შეძენილი პათოლოგია ყალიბდება სხვადასხვა დაავადების ფონზე, მაგალითად, ვირუსული ან ბაქტერიული ინფექცია (ინფექციური დაავადებების ფონზე დაზიანდეს გულის სარქველები, განვითარდეს გულის მკვებავი სისხლძარღვების კედლების ანთება, მოხდეს ანევრიზმის ჩამოყალიბება), ზოგიერთი მედიკამენტის ფონზე, ასევე შესალებელია სხვა ორგანოთა დაავადების შედეგად (მაგ. ფილტვის, თირკმლის, ფარისებრი ჯირკვლის). ყველაზე ხშირი შეძენილი პათოლოგია გახლავთ გულის რევმატიული დაზიანება, ანუ რევმატიული ცხელების ფონზე შეიძლება მოხდეს გულის სარქველების მნიშვნელოვანი დაზიანება და მივიღოთ გულის რევმატიული პათოლოგიები.ბავშვთა ასაკში შეძენილთან შედარებით, უფრო ხშირად გვხვდება გულის თანდაყოლილი პათოლოგია. გულის თანდაყოლილი მანკის სტატისტიკა კი ასეთია: ახალშობილების 1%-ს აქვს გულის თანდაყოლილი პათოლოგია.

გულის თანდაყოლილი პათოლოგიის მრავალი სახეობა არსებობს. ზოგიერთი პათოლოგია შედარებით მარტივია, ასეთი პათოლოგიების დროს ბავშვს შეიძლება არანაირი ჩარევა არ სჭირდებოდეს, ზოგიერთი კი რთული - კომბინირებული მანკია, რომლის შემთხვევაში საჭიროა რამდენიმე ქირურგიული ჩარევა. ზოგიერთი თანდაყოლილი მანკის მკურნალობა კი ქირურგიული ჩარევის გარეშე არის შესაძლებელი (ე.წ. ენდოვასკულური მანიპულაცია), რაც ჩვენი ანდრიას შემთხვევაში ჩატარდა.

- ზოგადად, რა მეთოდებით ხდება ნიუ-ჰოსპიტალსში გულის პათოლოგიების დიაგნოსტირება და მკურნალობა?

ეკატერინე კაპანაძე: „ნიუ ჰოსპიტალსი“ აღჭურვილია მაღალტექნოლოგიური ინსტრუმენტული აპარატებით, შესაბამისად, ჩვენ გვაქვს მთელი სპექტრი სადიაგნოსტიკო საშუალებების, რაც საჭიროა ბავშვთა ასაკში გულის თანდაყოლილი და შეძენილი დაავადებების დიაგნოსტირებისას.გვაქვს უახლესი ექოკარდიოსკოპიის აპარატები, აღჭურვილი კათეტერიზაციის ლაბორატორია და ქირურგიული ბლოკი.

ლიკა კაპანაძე: „ნიუ ჰოსპიტალსში“ დანერგილია გულის მაგნიტურ-რეზონანსული კვლევა, რომელიც გულის კვლებს შორის ერთ-ერთი მოწინავეა. მრტ კვლევის აპარატი აღჭურვილია სპეციალური პროგრამებით, რომელიც გულის მონაცემების სათანადოდ დამუშავების საშუალებას იძლევა.

როდესაც ხდება სხვადასხვა მანკის დიაგნოსტირება, რიგ შემთხევაში საჭიროა რამდენიმე დიაგნოსტიკური მეთოდის კომბინაცია. ექოკარდიოგრაფია არის საწყისი მეთოდი, შემდეგ შეიძლება აუცილებელი გახდეს დიაგნოსტიკური კათეტერიზაციის, კომპიუტერულ ტომოგრაფიის ანმაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიის ჩატარება. ეს ყველაფერი კეთდება იმისათვის, რომ მივიღოთ სრულყოფილი ინფორმაცია, სანამ დაიგეგმება ქირურგიული ან არაქირურგიული ჩარევა.

თანდაყოლილი მანკის დროს ძირითადად ორი მკურნალობის მეთოდი გამოიყენება, ქირურგიული ან არაქირურგიული. ქირურგიულია, როდესაც გულ-მკერდის ღრუ იხსნება, ზოგ შემთხვევაში პაციენტს სჭირდება სისხლის ხელოვნურ მიმოქცევაზე გადაყვანა. ხოლო არაქირურგიული მეთოდის შემთხვევაში, მცირე ნაჩხვლეტით სხვადასხვა ვენიდან ან არტერიიდან გულამდე შეგვყავს ოკლუდერი. არსებობს ისეთი პათოლოგიებიც, რომლებიც საჭიროებს ამ ორი მეთოდის შერწყმას. ამისთვის კლინიკაში გვაქვს ჰიბრიდული საოპერაციო, სადაც კათეტერიზაციითაც შეგვიძლია მივიტანოთ გარკვეული მასალა გულამდე და ამის პარალელურად, ქირურგიც მუშაობდეს“.

ეკატერინე კაპანაძე: „აღსანიშნავია, რომ გულის შეძენილი დაავადებების დროს, გარდა უმაღლესი დონის დიაგნოსტიკური მეთოდებისა, ძალიან მნიშვნელოვანია გუნდური მიდგომა. კლინიკა „ნიუ ჰოსპიტალსი“ დაკომპლექტებულია კვალიფიციური მედპერსონალით, რომლებიც ერთობლივად არიან ჩართულები დიაგნოსტიკისა დამკურნალობის პროცესში.'' 

R. 

წაიკითხეთ სრულად