Baby Bag

რომელი საკვები ნივთიერებები უნდა მიიღოს ბავშვმა აუცილებლად?

რომელი საკვები ნივთიერებები უნდა მიიღოს ბავშვმა აუცილებლად?
მშობლებმა კარგად იციან, რომ ბავშვებს ბალანსირებული კვების რეჟიმი უნდა ჰქონდეთაუცილებელია, რომ პატარებმა საკვები ნივთიერებების მარაგი ყოველდღიურად შეივსონ. ჩვენს სტატიაში იმ 9 საკვებ ნივთიერებაზე გესაუბრებით, რომლებიც ბავშვმა აუცილებლად უნდა მიიღოს.

ცილა

ცილა ბავშვის ორგანიზმში უჯრედების განახლების პროცესს ასტიმულირებს, ის საკვებს ენერგიად გარდაქმნის, ორგანიზმს ინფექციების განვითარებისგან იცავს და ჟანგბადითაც ამარაგებს. მაღალცილოვანი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: საქონლის ხორცი, შინაური ფრინველის ხორცი, თევზი, კვერცხი, თხილეული, ლობიო, რძის ნაწარმი.

ნახშირწყალი

ნახშირწყალი ორგანიზმს ენერგიით ამარაგებს. მისი დახმარებით ბავშვის ორგანიზმი ცილასა და ცხიმს ახალი უჯრედების წარმოქმნისთვის იყენებს. ნახშირწყლები პატარებმა უმეტესად სახამებლისა და ბოჭკოს სახით უნდა მიიღონ, ხოლო შაქრის მაღალი შემცველობის მქონე პროდუქტებს მაქსიმალურად ერიდონ. მაღალნახშირწყლოვანი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: პური, ბურღულეული, ბრინჯი, კარტოფილი და მაკარონი.

ცხიმი

ცხიმი ბავშვის ორგანიზმში მარტივად ინახება და ის ენერგიის ერთ-ერთი მთავარი წყაროა. მაღალცხიმოვანი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: რძის ნაწარმი, მცენარეული ზეთი, ხორცი, თევზი, თხილეული.

კალციუმი

კალციუმი ძლიერი ძვლებისა და კბილების ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს. ის კუნთების, ნერვებისა და გულის ფუნქციონირებასაც აუმჯობესებს. კალციუმის მაღალი შემცველობის მქონე პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: რძე, ყველი, იოგურტი, ხაჭო, ნაყინი, კვერცხის გული, ბროკოლი და ისპანახი.

რკინა

რკინა ბავშვის ორგანიზმში სისხლის გაჯანსაღებას უწყობს ხელს, რის შედეგადაც ორგანიზმი ჟანგბადით სათანადოდ მარაგდება. რკინით მდიდარი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: წითელი ხორცი, საქონლის ღვიძლი, შინაური ფრინველის ხორცი, მარცვლეული, ლობიო და თხილეული.

ფოლიუმის მჟავა

ფოლიუმის მჟავა, როგორც ორსული ქალბატონებისთვის, ასევე ბავშვებისთვის უმნიშვნელოვანესი საკვები ნივთიერებაა. მისი დახმარებით ბავშვის ორგანიზმში უჯრედები ჯანსაღდება და მუდმივ განახლებას განიცდის. ფოლიუმის მჟავის დანაკლისი ანემიას იწვევს. აღნიშნული საკვები ნივთიერებით მდიდარი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: მარცვლეული, ოსპი, თურქული ბარდა, ისპანახი, სატაცური, ლობიო და ბრიუსელის კომბოსტო.

ბოჭკო

ბოჭკო კუჭ-ნაწლავის რეგულარულ მოქმედებას ასტიმულირებს, ის გულის დაავადებებისა და სიმსივნის განვითარების რისკებსაც მნიშვნელოვნად ამცირებს. ბოჭკოთი მდიდარი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: მარცვლეული, ბარდა, ოსპი, მწვანილი, თხილეული და ბოსტნეული.

A ვიტამინი

A ვიტამინი ბავშვის ჯანმრთელობაზე მრავალმხრივად ზემოქმედებს. ის აუმჯობესებს მხედველობას, აჯანსაღებს კანს, ხელს უწყობს ორგანიზმის ინფექციებისგან დაცვას. ვიტამინი A ბავშვის ზრდისა და განვითარების პროცესში უდიდეს როლს ასრულებს. აღნიშნული საკვები ნივთიერებით მდიდარი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: სტაფილო, ტკბილი კარტოფილი, გოგრა, გარგარი, ბროკოლი, ისპანახი, თევზის ცხიმი და კვერცხის გული.

C ვიტამინი


C ვიტამინი ბავშვის ორგანიზმს ვირუსებთან და გაციებასთან ბრძოლაში ეხმარება. გარდა ამისა ის სისხლძარღვების კედლების გაძლიერებას უწყობს ხელს, აჯანსაღებს კბილებსა და ძვლებს. C ვიტამინით მდიდარი პროდუქტები, რომლებიც ბავშვის რაციონში აუცილებლად უნდა ჩართოთ, შემდეგია: ციტრუსები, პომიდორი, კარტოფილი, ნესვი, ბროკოლი, ყვავილოვანი კომბოსტო, ისპანახი, პაპაია, მანგო და მარწყვი.

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

რძის პროდუქტის როლი ბავშვთა კვებაში

რძის პროდუქტის როლი ბავშვთა კვებაში

ჯანმრთელი ბავშვი ძლიერი იმუნიტეტით, ალბათ, ყველა დედის ოცნებაა. ბავშვის ჯანმრთელობაზე ზრუნვა მისი მუცლადყოფნის პერიოდში იწყება და დაბადების პირველი წუთებიდან მის ზრდასრულობამდე გრძელდება. განსაკუთრებული როლი კი ამ ყველაფერში ეკოლოგიასთან და გარემო პირობებთან ერთად, რა თქმა უნდა, სწორ კვებას ენიჭება. რა მიკროელემენტები და ვიტამინები სჭირდება ბავშვს და რა როლი უკავია ბავშვთა კვებაში რძეს და რძის პროდუქტებს ამაზე პედიატრს, მედიცინის აკადემიური დოქტორს მაია ჩხაიძეს ვესაუბრეთ.

ქალბატონო მაია, რომელი პროდუქტებია ბავშვთა კვებაში აუცილებელი და რა ადგილი უკავია ამ პროდუქტებში რძეს და მის ნაწარმს?

- რძე და რძის პროდუქტები ბავშვთა კვების ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილია, წარმოადგენენ ცილების და ენერგიის შესანიშნავ წყაროს. ასევე შეიცავენ ვიტამინების და მინერალების ფართო სპექტრს.

რძე და რძის ნაწარმი არის ენერგიის, ცილების, ცხიმების (ძირითადად ნაჯერი), ვიტამინების (რიბოფლავინი, B12, Aდა D ვიტამინი) და მინერალების (კალციუმი, იოდი, ფოსფორი, თუთია) წყარო. ეს ჯგუფი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბავშვთა ასაკში ძვალ-სახსროვანი სისტემის ჩამოყალიბებისთვის და ჯანსაღი კბილებისათვის.

ცილას აქვს ყველა უჯრედში, სტრუქტურული და ფუნქციური როლი და უმნიშვნელოვანესია ზრდისთვის. ცილაზე მოთხოვნილება შეესაბამება სხეულის ზომებს და ასაკს. მისი კარგი წყაროა: უცხიმო ხორცი, ფრინველის ხორცი, ზღვის პროდუქტები, რძე, რძის ნაწარმი, კვერცხი, პარკოსნები, თხილეული და მცენარის თესლები.

რას იღებს ბავშვი რძითა და რძის პროდუქტებით?

- რძის პროდუქტებთან ერთად ბავშვის ორგანიზმი ღებულობს ყველაზე მეტად ვიტამინ D-ს და კალციუმს. ვიტამინი D აძლიერებს კალციუმის შეწოვას, რაც მნიშვნელოვანია ძვლოვანი სისტემის განვითარებისთვის და ჯანმრთელი კბილებისთვის. მისი ნაკლებობა ბავშვებში ძირითადად რაქიტის სახით გამოვლინდება. ვიტამინი D-ს საკვები წყაროები ცოტაა, ამიტომაც ვიტამინი D-ს ადექვატური რაოდენობის მიღება მხოლოდ საკვებით რთულია. მზის სხივები ან ულტრაიისფერი სხივები ვიტამინი D-ს კიდევ ერთი წყაროა. ამიტომ პედიატრები ხშირად ვურჩევთ მშობლებს მზის აბაზანებს, სუფთა ჰაერზე ბავშვის გასეირნებას... ჩვილი ბავშვებისათვის ასევე რეკომენდებულია ვიტამინი D-ს 400 ს.ე. (10 მკგ) მიღება დღეში ერთხელ

საკვები პროდუქტების უმეტესობა D ვიტამინს არ შეიცავს. შედარებით მდიდარია ამ ვიტამინით ცხიმიანი თევზი. ვეგეტარიანელი ბავშვისთვის D ვიტამინის ალტერნატიულ წყაროს შეიძლება წარმოადგენდეს D ვიტამინით გამდიდრებული რძე ან მარცვლოვნები.

ასევე უმნიშვნელოვანესია რძის მიღება კალციუმის თვალსაზრისით. კალციუმი აუცილებელია ძვლებისთვის და კბილებისთვის. რძე და ზოგიერთი რძის ნაწარმი (მაგ. იოგურტი, მაწონი და ყველი) კალციუმის მიღების ერთ-ერთი საუკეთესო წყაროა. რძეს კალციუმის საბადოსაც ვეძახით.

ბავშვებს კალციუმზე მოთხოვნილებების დასაკმაყოფილებლად ყოველდღე 2-3 ულუფა რძის ან რძის ნაწარმის მიღება სჭირდებათ. დაბალცხიმიანი რძე და რძის ნაწარმი შეიცავს იმდენ ან იმაზე მეტ კალციუმს, რამდენიც არის ჰომოგენიზებულ და ცხიმმოუხდელ რძეში.

ბავშვებისთვის ვინც ვერ/არ იღებს ძროხის რძეს, რეკომენდებულია კალციუმით გამდიდრებული ალტერნატიული რძე. რძის შაქრის, ლაქტოზის აუტანლობისას ასევე რეკომენდაციას ვაძლევთ ბავშვმა მიიღოს ულაქტოზო რძე და მისი ნაწარმი. იმ შემთხვევაში თუ ბავშვი კალციუმით და ვიტამინი D მდიდარ პროდუქტებს მაინც არ იღებს, საჭიროა ამ პრეპარატების დამატებით მიცემა.

კალციუმის წყაროს 75 პროცენტს რძე და რძის ნაწარმი შეადგენს. ვეგეტარიანელი ბავშვების შემთხვევაში თუ ის რძეს არ სვამს, ყოველდღიურად უნდა იღებდეს კალციუმით მდიდარ საკვებს (ბროკოლი, ჩინური კომბოსტო, თხილეული, თესლეული) ან კალციუმით გამდიდრებულ მარცვლეულს.

განსაკუთრებით მინდა გამოვყო რძის პროდუქტებში მაწონი, რომელიც ენდემური პროდუქტია. მაწონი ტრადიციული ქართული რძემჟავა პროდუქტია. რძემჟავა პროდუქტები განსაკუთრებით სასარგებლოა მათში შემავალი ბაქტერიების გამო. აღნიშნული ბაქტერიები - პრობიოტიკები - ცოცხალი მიკროორგანიზმებია, რომლებსაც შეუძლიათ სარგებლობა მოუტანონ ადამიანს, კერძოდ, დადებითი გავლენა მოახდინონ კუჭ-ნაწლავის ფუნქციონირებაზე. პრობიოტიკები ორგანიზმის მეგობარ ბაქტერიად მიიჩნევა. ისინი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტს აძლიერებენ. პრობიოტიკებს ხშირად კეთილ ბაქტერიებს უწოდებენ, რომლებიც ორგანიზმში მოხვედრილ ცუდ ბაქტერიებს ებრძვიან. ისინი ერთგვარი ბარიერის ეფექტს ქმნიან, ნაწლავებს ცუდი ბაქტერიების ზემოქმედებისგან იცავენ, ამასთან, ანთების განვითარების რისკსაც ამცირებენ, რადგან ორგანიზმში პარაზიტების გავრცელებას უშლიან ხელს. გარდა ამისა, პრობიოტიკების დახმარებით ჩვენი იმუნური სისტემა ვირუსების წინააღმდეგ გაცილებით ეფექტურად მოქმედებს.

პრობიოტიკების ჯგუფში ბევრი ტიპის ბაქტერია შედის. განსაკუთრებით სასარგებლო ბაქტერიებად მიიჩნევა ლაქტობაცილა, ანუ რძისმჟავას ბაქტერია და ბიფიდობაქტერია. სწორედ ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ ადამიანმა რძემჟავა ბაქტერიის შემცველი საკვები რეგულარულად მიიღოს. ამ მხრივ, მაწონი, რომელიც ენდემურ დედოზეა დამზადებული, ყველაზე სასარგებლო პროდუქტია, რადგან ის ბუნებრივ პრობიოტიკებს შეიცავს. მასში განსაკუთრებით დიდი რაოდენობითაა კონცენტრირებული რძემჟავა. ამას ადასტურებს ის ფაქტიც, რომ მაწვნის შენახვის ვადა საკმაოდ ხანმოკლეა.

მაია ჩხაიძე - პედიატრი, მედიცინის აკადემიური დოქტორი

საქართველოს პედიატრთა აკადემიის გამგეობის თავმჯდომარე

R.

წაიკითხეთ სრულად