Baby Bag

ჰიმალაის მარილი - ლეგენდებიდან რეალობამდე

ჰიმალაის მარილი - ლეგენდებიდან რეალობამდე

ჰიმალაის მარილი - ლეგენდებიდან რეალობამდე - აღნიშნულ თემაზე პედიატრი თამარ ობგაიძე ​საუბრობს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„თუ თქვენ ფიქრობთ, რომ ჰიმალაის ვარდისფერი მარილი პირდაპირ ჰიმალაის მთებთანაა კავშირში, ცდებით.

მას პაკისტანში, Khewra-ს მარილის საბადოში მოიპოვებენ, რაც ჰიმალაის მთებიდან დაახლოებით 300 კმ-ითაა დაშორებული.

ლეგენდა ამბობს, რომ ალექსანდრე მაკედონელის აზიური ლაშქრობისას მისი ცხენი შემთხვევით მიადგა ვარდისფერი მარილის საბადოებს, თუმცა ამ მარილს ადამიანები მანამდეც, უხსოვარი დროიდან მოიპოვებდნენ და თევზისა და ხორცის ხანგრძლივად შესანახად იყენებდნენ.

ძველ ეგვიპტურ და ბერძნულ წყაროებში კი მის ჯანმრთელობისათვის სასარგებლო თვისებებზეცაა საუბარი.

რა არის სუფრის მარილი

ზოგადად, სუფრის მარილი ნატრიუმის ქლორიდია, რომელიც ორი სახით მიიღება - მარილის საბადოებიდან მშრალი სახით მოიპოვება ხელით ან აფეთქების გზით ან მარილიანი წყლის აორთქლებით და მისი შემდგომი ქიმიური დამუშვებით.

დამუშავებისას მარილი თეთრდება, სცილდება სხვადასხვა მინარევი, ემატება იოდი და ემულგატორები.

ნატრიუმი წყლისმოყვარული ქიმიური ელემენტია, ამიტომ სუფრის მარილის დიდი რაოდენობით მიღება ხელს უწყობს ორგანიზმში სითხის შეკავებას, ზრდის გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების განვითარების რისკს, ხელს უწყობს არტერიული წნევის მატებას. სწორედ ამის გამო უწოდებენ მას ხშირად „თეთრ სიკვდილს“.

მარილის სახეობები

ქვამარილი - მიიღება მარილის მიწისქვეშა შახტებში, შეიცავს მიწის, სილის მინარავებს, შესაძლოა შეიცავდეს ასაფეთქებელი ნივთიერებების კვალსაც, რომელსაც მარილის მოპოვებისას იყენებენ. ამ მინარევიებისაგან გასასუფთავებლად მიღებულ მარილს ქიმიურად ამუშვებენ და ემულგატორებს უმატებენ.

ალბათ ხვდებით, ეს მარილი ჯანმრთელობისათვის გარკვეულ საფრთხეს ქმნის.

მარილი ექსტრა - ხასიათდება იდეალური თეთრი ფერით, წვრილი დაფქვით. იმისათვის, რომ მან იდეალურად თეთრი ფერი მიიღოს, მარილს ქიმურად ამუშავებენ და ათეთრებენ.

იოდირებული მარილი - დამუშავებულ მარილს ემატება იოდი.

ზღვის მარილი - მიიღება ზღვის მარილიან წყლის აორთქლებიღთ და შემოდგომი ქიმიური დამუშვებით. როგორც წესი, ის შეიცავს ემულუგატორს - კალციუმის სილიკატს.

ვარდისფერი მარილი, რომელიც მოიპოვება ავსტრალიაში, ნეპალში, პერუში, ჩილეში - არ ახდენს ზეგავლენას კერძის გემოზე, ამიტომ საკვებად მას არ იყენებენ.

ყირიმის ვარდისფერი მარილი ზღვის წყლის აორთქლებით მიიღება, მშვენიერ ვარდისფერს კი იმიტომ იღებს, რომ შეიცავს წყალმცენარე Dunaliel laSallina-ს. ეს წყალცმენარე დიდი რაოდენობით ნატურალურ კაროტინოიდებს შეიცავს.

ჰიმალაის შავი მარილი - იგივე წარმოშობისაა, რაც ჰიმალაის ვარდისფერი მარილი, თუმცა დამატებით შეიცავს გოგირდწყალბადს, რაც მას კვერცხის სუნს და გემოს აძლევს. სწორედ ამ თვისების გამო ის ვეგეტარიანელებს უყვართ და მცენარეული საკვებისათვის კვერცხის სპეციფიური არომატის მისაცემად იყენებენ.

ჰიმალაის ვარდისფერი მარილი

რა არის ჰიმაიალის ვარდისფერი მარილი?

ეს ბუნებრივი მარილია, ვარაუდობენ, რომ მისი შახტები ჰიმალაის მახლობლად იურიულ პერიოდშია წარმოქმნილი და პირველყოფილი ოკეანისაგან დარჩა.

ასე, რომ როცა თქვენ მიირთმევთ მას, სავარაუდოდ, სწორედ უძველესი ზღვის დანატოვრ, სუფთა, უცვლელადშენახულ ნობათს იღებთ წარსულიდან.

ვარდისფერი მარილი მოპოვებულია ბუნებრივი საბადოდან მხოლოდ ხელით და არ განიცდის რაიმე ტიპის ქიმიურ დამუშავებას. შეიცავს რკინას და დაახლოებით კიდევ 84 სახეობის მინერალს. სწორედ ეს მინერალები აძლევენ მას ლამაზ, ვარდისფერ შეფერილობას და განსაკუთრებულ არომატს.

ჰიმალაის მარილი საკვებადაც გამოიყენება და საუკეთესო სპა-საშუალებაცაა. მისი აბაზანა ამშვიდებს დაძაბულ კუნთებს დ სასიამოვნო რელაქსაციას იწვევს, აგლუვებს კანს.

განსხვავებით ჩვეულბრივი მარილისაგან, რომლიც ნატრიუმის ქლორიდს წარმოადგენს, ჰიმალაის მარილი კალიუმის ქლორიდს, კალციუმის და სხვა მინერალების მარილებსაც შეიცავს.

თუმცა იმისათვის, რომ ამ მინერალებმა თავისი დადებითი ეფექტი გამოიწვიონ, ისინი დიდი რაოდენობით უნდა იქნას მიღებული. საკვებად გამოყენებისას კი ამ რაოდენობის მარილის მიღება არც დაშვებულია და შეუძლებელიცაა.

ამ ეტაპზე არ არის საკმარისი მტკიცებულებები, რომელებიც დაადასტურებდა, რომ ჰიმალაის მარილის გამოყენება ამცირებს ამა თუ იმ დაავადების განვითარების რისკს ან ზემოქმედებს დადებითად უკვე დაავადებულ ორგანიზმზე.

ჰიმალაის მარილის მთავარი უპირატესობა ისაა, რომ ჩვეულებრივი სუფრის მარილისაგან განსხვავებით ის ბუნებრივია, არ შეიცავს ქიმიურ დანამატებს, ემულგატორებს და მავნე მინარევებს, მიღებულია ეკოლოგიურად სუფთა შახტიდან ხელით, ამიტომ ჯანმრთელობისათვის ამ მხრივ ნამდვილად სასარგებლოა.

დაბოლოს, კიდევ ერთხელ შეგახსენებთ, რა ფერისაც არ უნდა იყოს მარილი, არ ღირს, გადააჭარბოთ მისი მოხმარების დასაშვებ დღიურ ნორმებს

ჯანმრთელობას გისურვებთ!“

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად