Baby Bag

ჰიმალაის მარილი - ლეგენდებიდან რეალობამდე

ჰიმალაის მარილი - ლეგენდებიდან რეალობამდე

ჰიმალაის მარილი - ლეგენდებიდან რეალობამდე - აღნიშნულ თემაზე პედიატრი თამარ ობგაიძე ​საუბრობს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„თუ თქვენ ფიქრობთ, რომ ჰიმალაის ვარდისფერი მარილი პირდაპირ ჰიმალაის მთებთანაა კავშირში, ცდებით.

მას პაკისტანში, Khewra-ს მარილის საბადოში მოიპოვებენ, რაც ჰიმალაის მთებიდან დაახლოებით 300 კმ-ითაა დაშორებული.

ლეგენდა ამბობს, რომ ალექსანდრე მაკედონელის აზიური ლაშქრობისას მისი ცხენი შემთხვევით მიადგა ვარდისფერი მარილის საბადოებს, თუმცა ამ მარილს ადამიანები მანამდეც, უხსოვარი დროიდან მოიპოვებდნენ და თევზისა და ხორცის ხანგრძლივად შესანახად იყენებდნენ.

ძველ ეგვიპტურ და ბერძნულ წყაროებში კი მის ჯანმრთელობისათვის სასარგებლო თვისებებზეცაა საუბარი.

რა არის სუფრის მარილი

ზოგადად, სუფრის მარილი ნატრიუმის ქლორიდია, რომელიც ორი სახით მიიღება - მარილის საბადოებიდან მშრალი სახით მოიპოვება ხელით ან აფეთქების გზით ან მარილიანი წყლის აორთქლებით და მისი შემდგომი ქიმიური დამუშვებით.

დამუშავებისას მარილი თეთრდება, სცილდება სხვადასხვა მინარევი, ემატება იოდი და ემულგატორები.

ნატრიუმი წყლისმოყვარული ქიმიური ელემენტია, ამიტომ სუფრის მარილის დიდი რაოდენობით მიღება ხელს უწყობს ორგანიზმში სითხის შეკავებას, ზრდის გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების განვითარების რისკს, ხელს უწყობს არტერიული წნევის მატებას. სწორედ ამის გამო უწოდებენ მას ხშირად „თეთრ სიკვდილს“.

მარილის სახეობები

ქვამარილი - მიიღება მარილის მიწისქვეშა შახტებში, შეიცავს მიწის, სილის მინარავებს, შესაძლოა შეიცავდეს ასაფეთქებელი ნივთიერებების კვალსაც, რომელსაც მარილის მოპოვებისას იყენებენ. ამ მინარევიებისაგან გასასუფთავებლად მიღებულ მარილს ქიმიურად ამუშვებენ და ემულგატორებს უმატებენ.

ალბათ ხვდებით, ეს მარილი ჯანმრთელობისათვის გარკვეულ საფრთხეს ქმნის.

მარილი ექსტრა - ხასიათდება იდეალური თეთრი ფერით, წვრილი დაფქვით. იმისათვის, რომ მან იდეალურად თეთრი ფერი მიიღოს, მარილს ქიმურად ამუშავებენ და ათეთრებენ.

იოდირებული მარილი - დამუშავებულ მარილს ემატება იოდი.

ზღვის მარილი - მიიღება ზღვის მარილიან წყლის აორთქლებიღთ და შემოდგომი ქიმიური დამუშვებით. როგორც წესი, ის შეიცავს ემულუგატორს - კალციუმის სილიკატს.

ვარდისფერი მარილი, რომელიც მოიპოვება ავსტრალიაში, ნეპალში, პერუში, ჩილეში - არ ახდენს ზეგავლენას კერძის გემოზე, ამიტომ საკვებად მას არ იყენებენ.

ყირიმის ვარდისფერი მარილი ზღვის წყლის აორთქლებით მიიღება, მშვენიერ ვარდისფერს კი იმიტომ იღებს, რომ შეიცავს წყალმცენარე Dunaliel laSallina-ს. ეს წყალცმენარე დიდი რაოდენობით ნატურალურ კაროტინოიდებს შეიცავს.

ჰიმალაის შავი მარილი - იგივე წარმოშობისაა, რაც ჰიმალაის ვარდისფერი მარილი, თუმცა დამატებით შეიცავს გოგირდწყალბადს, რაც მას კვერცხის სუნს და გემოს აძლევს. სწორედ ამ თვისების გამო ის ვეგეტარიანელებს უყვართ და მცენარეული საკვებისათვის კვერცხის სპეციფიური არომატის მისაცემად იყენებენ.

ჰიმალაის ვარდისფერი მარილი

რა არის ჰიმაიალის ვარდისფერი მარილი?

ეს ბუნებრივი მარილია, ვარაუდობენ, რომ მისი შახტები ჰიმალაის მახლობლად იურიულ პერიოდშია წარმოქმნილი და პირველყოფილი ოკეანისაგან დარჩა.

ასე, რომ როცა თქვენ მიირთმევთ მას, სავარაუდოდ, სწორედ უძველესი ზღვის დანატოვრ, სუფთა, უცვლელადშენახულ ნობათს იღებთ წარსულიდან.

ვარდისფერი მარილი მოპოვებულია ბუნებრივი საბადოდან მხოლოდ ხელით და არ განიცდის რაიმე ტიპის ქიმიურ დამუშავებას. შეიცავს რკინას და დაახლოებით კიდევ 84 სახეობის მინერალს. სწორედ ეს მინერალები აძლევენ მას ლამაზ, ვარდისფერ შეფერილობას და განსაკუთრებულ არომატს.

ჰიმალაის მარილი საკვებადაც გამოიყენება და საუკეთესო სპა-საშუალებაცაა. მისი აბაზანა ამშვიდებს დაძაბულ კუნთებს დ სასიამოვნო რელაქსაციას იწვევს, აგლუვებს კანს.

განსხვავებით ჩვეულბრივი მარილისაგან, რომლიც ნატრიუმის ქლორიდს წარმოადგენს, ჰიმალაის მარილი კალიუმის ქლორიდს, კალციუმის და სხვა მინერალების მარილებსაც შეიცავს.

თუმცა იმისათვის, რომ ამ მინერალებმა თავისი დადებითი ეფექტი გამოიწვიონ, ისინი დიდი რაოდენობით უნდა იქნას მიღებული. საკვებად გამოყენებისას კი ამ რაოდენობის მარილის მიღება არც დაშვებულია და შეუძლებელიცაა.

ამ ეტაპზე არ არის საკმარისი მტკიცებულებები, რომელებიც დაადასტურებდა, რომ ჰიმალაის მარილის გამოყენება ამცირებს ამა თუ იმ დაავადების განვითარების რისკს ან ზემოქმედებს დადებითად უკვე დაავადებულ ორგანიზმზე.

ჰიმალაის მარილის მთავარი უპირატესობა ისაა, რომ ჩვეულებრივი სუფრის მარილისაგან განსხვავებით ის ბუნებრივია, არ შეიცავს ქიმიურ დანამატებს, ემულგატორებს და მავნე მინარევებს, მიღებულია ეკოლოგიურად სუფთა შახტიდან ხელით, ამიტომ ჯანმრთელობისათვის ამ მხრივ ნამდვილად სასარგებლოა.

დაბოლოს, კიდევ ერთხელ შეგახსენებთ, რა ფერისაც არ უნდა იყოს მარილი, არ ღირს, გადააჭარბოთ მისი მოხმარების დასაშვებ დღიურ ნორმებს

ჯანმრთელობას გისურვებთ!“

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა იწვევს კვებით აშლილობას ბავშვებში და რა პრობლემები შეიძლება შეუქმნას მათ?

რა იწვევს კვებით აშლილობას ბავშვებში და რა პრობლემები შეიძლება შეუქმნას მათ?

რა იწვევს კვებით აშლილობას ბავშვებში და რა პრობლემები შეიძლება შეუქმნას მათ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ნინო ფირცხალაიშვილი.

რა არის კვებითი აშლილობა?

კვებითი აშლილობა ფსიქიკურ დაავადებათა ჯგუფს მიეკუთვნება. ეს მდგომარეობა ყოველთვის დაკავშირებულია კვების მიმართ არაადეკვატურ დამოკიდებულებასთან. კვებითი აშლილობის დროს თავს იჩენს საკვების მიღებასთან დაკავშირებული პრობლემები, რაც ცხადია დროთა განმავლობაში იწვევს, როგორც ფიზიოლოგიურ, ისე ფსიქოლოგიურ პრობლემებს. ავადმყოფობა ყოველ მე-5 ადამიანში ქრონიკულ სახეს იღებს და ადამიანები, რომლებსაც ეს პრობლემა აქვთ ხანგრძლივი დროით ებრძვიან დაავადებისგან გამოწვეულ შედეგებს, მაგალითად, გულსისხლძარღვთა სისტემის, საჭმლის მონელებელი, ენდოკრინული და რეპროდუქციული სისტემის დაავადებებს. კვებითი აშლილობა სხვადასხვა შემთხვევაში, სხვადასხვა ფორმით ვლინდება ნებისმიერი ასაკის და სქესის ადამიანებში. თუმცა, სტატისტიკურად, უმეტესად კვებით აშლილობას ვხვდებით მოზარდობისას, მდედრობითი სქესის წარმომადგენლებში.

- რა არის გამომწვევი მიზეზი ბავშვებში?

რაც შეეხება მიზეზებს, სპეციალისტები ერთ კონკრეტულ მიზეზს ვერ ასახელებენ. ისინი გვთავაზობენ ფართო სპექტრს იმ ფაქტორებისა, რაც შეიძლება იყოს კვებითი აშლილობის გამომწვევი. გამოყოფენ სამ ძირითად ჯგუფს:

  • გენეტიკური - მაღალი ემოციური მგრძნობელობა, ან აზროვნების თავისებურებები, მაგალითად მომატებული დეტალიზაციის სახით;
  • ფსიქოგენური - სტრესული გარემო, დაბალი თვითშფასება, პერფექციონიზმი, მოზარდობის ასაკში ავტონომიისკენ სწრაფვის ტენდენცია;
  • სოციოკულტურული - სოციუმში დამკვიდრებულია გარკვეული ღირებულებები, მაგალითად, ე.წ. სილამაზის სტანდარტი, აქედან გამომდინარე, ზოგიერთ ადამიანს უჩნდება მოთხოვნილება მოერგოს აღიარებულ სტანტარტს. როდესაც ასეთი მოთხოვნილება სცდება საღ აზრს შესაძლოა ვივარაუდოთ რომ უკვე გარკვეული ჩანასახი არსებობს კვებითი აშლილობის.

- რა სახის კვებითი აშლილობები არსებობს და მათ სიმპტომებზე რომ ვისაუბროთ.

კვებითი აშლილობის რამდენიმე სახეს გამოყოფენ. მათგან საკმაოდ გავრცელებულია ნერვული ანორექსია, რომელიც ძირითადად ვლინდება 14-15 წლის ასაკში. ამ შემთხვევაში არ არის საუბარი მადის დაქვეითებაზე, ეს არის საკუთარი სხეულის, წონის არასწორი, დარღვეული აღქმა. ადამიანს ჰგონია რომ აქვს ზედმეტი წონა და ამის გამო ცდილობს შეზღუდოს საკვები. ნერვული ანორექსიის ძირითადი ნიშანია, როდესაც მოზარდის სხეულის წონის ინდექსი ნორმის ქვემოთ ჩამოდის. ასევე, დამახასიათებელია დაღლილობა, დიეტების და კალორიების დათვლის მიმართ გადამეტებული ინტერესი, ჭარბი ფიზიკური აქტივობა, კვების დროს განმარტოების ტენდენცია, საკუთარი სხეულის კრიტიკულად შეფასება.

ბავშვებში კვებითი ქცევის დარღვევა ორგანიზმისთვის სერიოზულ პრობლემებს ქმნის, როდესაც ნივთიერებები, რომლებიც საჭიროა ბავშვის სრულფასოვანი განვითარებისთვის დეფიციტშია და ორგანიზმს არ მიეწოდება. გარდა ამისა, ვლინდება სომატური პრობლემები, მაგალითად, საყრდენ-მამოძრავებელი, საჭმლის მომნელებელი, ენდოკრინული სისტემის, ასევე, ადგილი აქვს თმის ცვენას, სტომატოლოგიურ პრობლემებს, ზრდის შეფერხებას. უმეტეს შემთხვევებში, მკურნალობის შედეგად ეს პრობლემა დაძლევადია. აქვე მინდა აღვნიშნო, რომ ნერვული ანორექსია არის იმ მცირე რაოდენობის ფსიქიკური აშლილობებიდან ერთ-ერთი, რომელსაც აქვს ე.წ ლეტალური გამოსავალი და რთული შემთხვევებიდან 5% სამწუხაროდ ლეტალურ შედეგზე გადის.

კიდევ ერთი სახეობა კვებითი დარღვევისა არის ნერვული ბულემია. ამ დროს ადამიანი ჭარბად იკვებება და საკვების მიღების შემდეგ ცდილობს გაათავისუფლოს საკუთარი კუჭი ხელოვნურად, პირღებინებით. ბულემიის მიზეზი შეიძლება იყოს სხვა დაავადება, მაგალითად, დეპრესია. ამ შემთხვევაში, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს ისეთ ქცევას, როგორიცაა აბაზანით ხშირად და ხანგრძლივად სარგებლობა. ამასთან, საყურადღებოა სხეულის წონის მკვეთრი ცვლილება, განწყობის უმიზეზოდ ცვალებადობა, თმის ცვენა, ხშირი ვირუსული დაავადებები, ღრძილების ანთება, საყლაპავი მილის დაზიანება, რომელიც ხშირი პიღებინებით არის გამოწვეული.

ასევე, არსებობს უკონტროლო კვებასთან დაკავშირებული აშლილობა (Binge Eating Disorder ) . ამ დროს ადამიანი ვერ აკონტროლებს კვების რაციონს და ჭარბად მიღებული საკვების შემდეგ მას ეუფლება სინდისის ქენჯნა, სირცხვილის განცდა. ასეთი აშლილობის შედეგად შეიძლება განვითარდეს ჰიპერტონული დაავადება, შაქრიანი დიაბეტი.

ზოგჯერ კვებით აშლილობას მიაკუთვნებენ:

  • რუმინაციას (მიღებული საკვების რეგულარულად ამოღება);
  • ჯანსაღი კვებით გატაცებას, თუ ის წონის კლების იდეით არის განპირობებული;
  • ღამით ჭამის სინდრომს;
  • პიკას- როდესაც ხდება საკვებად გამოუსადეგარიან მავნე საკვების მიღებისკენ მიდრეკილება, რომელიც ორგანიზმისთვის საზიანოა;
  • საფაღარათო აშლილობას, რომელსაც ახასიათებს განზრახ ღებინება ან საფაღარათო აბების მიღება.

რაც შეეხება საფრთხეს, რომელსაც კვებითი აშლილობა იწვევს ბავშვებში. შესაძლოა ადგილი ჰქონდეს სოციალური იზოლაციისკენ მიდრეკილებას, დადებითი ემოციებისგან თავის არიდებას, დეპრესიისკენ მიდრეკილებას და რთულ შემთხვევაში სუიციდურ აზრებს.

- როგორ შეიძლება გავუმკლავდეთ ამ პრობლემას, რას ურჩევდით მშობლებს?

ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს მშობლების გულისხმიერებას და დამოკიდებულებას. თუ მათ შეამჩნიეს ბავშვის სულიერი მდგომარეობის ცვლილება, აუცილებლად უნდა დაფიქრდნენ რას შეიძლება უკავშირდებოდეს ეს. კვებითი აშლილობის მქონე მოზარდებში მთავარი მანიშნებელი პრობლემისა არის წონის მკვეთი ცვლილება, უმიზეზო დაღლილობა და სისუსტე, შფოთვა საკვების მიღების დროს, თუ ზედმეტად აღელვებს საკუთარი სხეულის ფორმები, მოჭარბებულად იღებს საკვებს ან პირიქით, ზედმეტად არის გატაცებული დიეტებით, ჯანსაღი კვებით და იკვებება იზოლირებულად. ადრეულ ასაკში მშობელი შეიძლება დააკვირდეს ბავშვს აქვს თუ არა საკვების ხანგრძლივად ღეჭვის ჩვევა, ან მყარი საკვების ღეჭვის დროს გულისრევის რეაქცია,ვერ გრძნობს შიმშილს ან მიდრეკილია მუდმივად ჭამისკენ.

როგორც აღვნიშნე, მშობლის ყურადღება არის უმნიშვნელოვანესი, ვინაიდან თუ მცირეწლოვან ასაკში არ მოაგვარა ეს პრობლემა, შესაძლოა დროთა განმავლობაში სერიოზული ფორმით იჩინოს თავი კვებითმა აშლილობამ.

რაც შეეხება სპეციალისთან კომუნიკაციას, რაც უფრო ადრეულ ასაკში მივმართავთ, მით უფრო მოკლე ვადაში მოხდება პრობლემის აღმოფხვრა. ეფექტური მკურნალობისთვის მნიშვნელოვანია დიაგნოზის სწორად დასმა. ფსიქიატრიაში რომელიმე აშლილობის დიაგნოზის დასმის დროს ხელმძღვანელობენ დაავადებათა საერთაშორისო კლასიფიკაციის მიხედვით შემოთავაზებული იმ სიმპტომების ჩამონათვალით, რაც მიესადაგება ამა თუ იმ დაავადებას. დიაგნოზის დასმა ხდება ფსიქიატრის მიერ და მკურნალობა არის კომპლექსური. პროცესში ჩართულია ფსიქიატრი, კვებითი სპეციალისტი და ძალიან მნიშვნელოვანია ფსიქოთერაპიული ჩარევა, რომლის დროსაც ეფექტურია კოგნიტურ-ბიჰერვიორული თერაპია.

მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად