Baby Bag

ჰიმალაის მარილი - ლეგენდებიდან რეალობამდე

ჰიმალაის მარილი - ლეგენდებიდან რეალობამდე

ჰიმალაის მარილი - ლეგენდებიდან რეალობამდე - აღნიშნულ თემაზე პედიატრი თამარ ობგაიძე ​საუბრობს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„თუ თქვენ ფიქრობთ, რომ ჰიმალაის ვარდისფერი მარილი პირდაპირ ჰიმალაის მთებთანაა კავშირში, ცდებით.

მას პაკისტანში, Khewra-ს მარილის საბადოში მოიპოვებენ, რაც ჰიმალაის მთებიდან დაახლოებით 300 კმ-ითაა დაშორებული.

ლეგენდა ამბობს, რომ ალექსანდრე მაკედონელის აზიური ლაშქრობისას მისი ცხენი შემთხვევით მიადგა ვარდისფერი მარილის საბადოებს, თუმცა ამ მარილს ადამიანები მანამდეც, უხსოვარი დროიდან მოიპოვებდნენ და თევზისა და ხორცის ხანგრძლივად შესანახად იყენებდნენ.

ძველ ეგვიპტურ და ბერძნულ წყაროებში კი მის ჯანმრთელობისათვის სასარგებლო თვისებებზეცაა საუბარი.

რა არის სუფრის მარილი

ზოგადად, სუფრის მარილი ნატრიუმის ქლორიდია, რომელიც ორი სახით მიიღება - მარილის საბადოებიდან მშრალი სახით მოიპოვება ხელით ან აფეთქების გზით ან მარილიანი წყლის აორთქლებით და მისი შემდგომი ქიმიური დამუშვებით.

დამუშავებისას მარილი თეთრდება, სცილდება სხვადასხვა მინარევი, ემატება იოდი და ემულგატორები.

ნატრიუმი წყლისმოყვარული ქიმიური ელემენტია, ამიტომ სუფრის მარილის დიდი რაოდენობით მიღება ხელს უწყობს ორგანიზმში სითხის შეკავებას, ზრდის გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების განვითარების რისკს, ხელს უწყობს არტერიული წნევის მატებას. სწორედ ამის გამო უწოდებენ მას ხშირად „თეთრ სიკვდილს“.

მარილის სახეობები

ქვამარილი - მიიღება მარილის მიწისქვეშა შახტებში, შეიცავს მიწის, სილის მინარავებს, შესაძლოა შეიცავდეს ასაფეთქებელი ნივთიერებების კვალსაც, რომელსაც მარილის მოპოვებისას იყენებენ. ამ მინარევიებისაგან გასასუფთავებლად მიღებულ მარილს ქიმიურად ამუშვებენ და ემულგატორებს უმატებენ.

ალბათ ხვდებით, ეს მარილი ჯანმრთელობისათვის გარკვეულ საფრთხეს ქმნის.

მარილი ექსტრა - ხასიათდება იდეალური თეთრი ფერით, წვრილი დაფქვით. იმისათვის, რომ მან იდეალურად თეთრი ფერი მიიღოს, მარილს ქიმურად ამუშავებენ და ათეთრებენ.

იოდირებული მარილი - დამუშავებულ მარილს ემატება იოდი.

ზღვის მარილი - მიიღება ზღვის მარილიან წყლის აორთქლებიღთ და შემოდგომი ქიმიური დამუშვებით. როგორც წესი, ის შეიცავს ემულუგატორს - კალციუმის სილიკატს.

ვარდისფერი მარილი, რომელიც მოიპოვება ავსტრალიაში, ნეპალში, პერუში, ჩილეში - არ ახდენს ზეგავლენას კერძის გემოზე, ამიტომ საკვებად მას არ იყენებენ.

ყირიმის ვარდისფერი მარილი ზღვის წყლის აორთქლებით მიიღება, მშვენიერ ვარდისფერს კი იმიტომ იღებს, რომ შეიცავს წყალმცენარე Dunaliel laSallina-ს. ეს წყალცმენარე დიდი რაოდენობით ნატურალურ კაროტინოიდებს შეიცავს.

ჰიმალაის შავი მარილი - იგივე წარმოშობისაა, რაც ჰიმალაის ვარდისფერი მარილი, თუმცა დამატებით შეიცავს გოგირდწყალბადს, რაც მას კვერცხის სუნს და გემოს აძლევს. სწორედ ამ თვისების გამო ის ვეგეტარიანელებს უყვართ და მცენარეული საკვებისათვის კვერცხის სპეციფიური არომატის მისაცემად იყენებენ.

ჰიმალაის ვარდისფერი მარილი

რა არის ჰიმაიალის ვარდისფერი მარილი?

ეს ბუნებრივი მარილია, ვარაუდობენ, რომ მისი შახტები ჰიმალაის მახლობლად იურიულ პერიოდშია წარმოქმნილი და პირველყოფილი ოკეანისაგან დარჩა.

ასე, რომ როცა თქვენ მიირთმევთ მას, სავარაუდოდ, სწორედ უძველესი ზღვის დანატოვრ, სუფთა, უცვლელადშენახულ ნობათს იღებთ წარსულიდან.

ვარდისფერი მარილი მოპოვებულია ბუნებრივი საბადოდან მხოლოდ ხელით და არ განიცდის რაიმე ტიპის ქიმიურ დამუშავებას. შეიცავს რკინას და დაახლოებით კიდევ 84 სახეობის მინერალს. სწორედ ეს მინერალები აძლევენ მას ლამაზ, ვარდისფერ შეფერილობას და განსაკუთრებულ არომატს.

ჰიმალაის მარილი საკვებადაც გამოიყენება და საუკეთესო სპა-საშუალებაცაა. მისი აბაზანა ამშვიდებს დაძაბულ კუნთებს დ სასიამოვნო რელაქსაციას იწვევს, აგლუვებს კანს.

განსხვავებით ჩვეულბრივი მარილისაგან, რომლიც ნატრიუმის ქლორიდს წარმოადგენს, ჰიმალაის მარილი კალიუმის ქლორიდს, კალციუმის და სხვა მინერალების მარილებსაც შეიცავს.

თუმცა იმისათვის, რომ ამ მინერალებმა თავისი დადებითი ეფექტი გამოიწვიონ, ისინი დიდი რაოდენობით უნდა იქნას მიღებული. საკვებად გამოყენებისას კი ამ რაოდენობის მარილის მიღება არც დაშვებულია და შეუძლებელიცაა.

ამ ეტაპზე არ არის საკმარისი მტკიცებულებები, რომელებიც დაადასტურებდა, რომ ჰიმალაის მარილის გამოყენება ამცირებს ამა თუ იმ დაავადების განვითარების რისკს ან ზემოქმედებს დადებითად უკვე დაავადებულ ორგანიზმზე.

ჰიმალაის მარილის მთავარი უპირატესობა ისაა, რომ ჩვეულებრივი სუფრის მარილისაგან განსხვავებით ის ბუნებრივია, არ შეიცავს ქიმიურ დანამატებს, ემულგატორებს და მავნე მინარევებს, მიღებულია ეკოლოგიურად სუფთა შახტიდან ხელით, ამიტომ ჯანმრთელობისათვის ამ მხრივ ნამდვილად სასარგებლოა.

დაბოლოს, კიდევ ერთხელ შეგახსენებთ, რა ფერისაც არ უნდა იყოს მარილი, არ ღირს, გადააჭარბოთ მისი მოხმარების დასაშვებ დღიურ ნორმებს

ჯანმრთელობას გისურვებთ!“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„სტატისტიკის თანახმად, აქტიური სექსუალური ცხოვრების პირობებში ქალების 85% პირველი ერთი წლის განმავლობაში ორსულდება, ხოლო 95% - ორი წლის განმავლობაში“

„სტატისტიკის თანახმად, აქტიური სექსუალური ცხოვრების პირობებში ქალების 85% პირველი ერთი წლის განმავლობაში ორსულდება, ხოლო 95% - ორი წლის განმავლობაში“
როდის ვსაუბრობთ უნაყოფობაზე და რა შეიძლება იყოს ძირითადი გამომწვევი მიზეზები? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს რეპროდუქტოლოგი, მეან-გინეკოლოგი ლელა ირემაძე ესაუბრა. 

​- ქალბატონო ლელა, რა არის უნაყოფობა და როდის ვსაუბრობთ მასზე?

- იმ შემთხვევაში, როდესაც ერთწლიანი, რეგულარული, დაუცველი სქესობრივი კონტაქტის ფონზე არ დგება ორსულობა, ვსაუბრობთ უნაყოფობაზე, თუ ქალის ასაკი:

  • < 35 წლამდეა
  • > 35 წელზე ზემოთ ასაკის ქალებში - ეს პერიოდი მცირდება 6 თვემდე.
  • > 40 წელზე ზემოთ - 3 თვემდე
უნაყოფობა შეიძლება იყოს პირველადი და მეორადი. პირველადია უნაყოფობა, როდესაც ქალს არცერთი ორსულობა არ ჰქონია, ხოლო მეორადია უნაყოფობა, როდესაც ქალს აქვს მინიმუმ ერთი ორსულობა ანამნეზში.

ქალის ასაკი და წყვილის სქესობრივი თანაცხოვრების პერიოდის ხანგრძლივობა მნიშვნელოვანია, უნაყოფობის დროული დიაგნოსტიკისა და შემდგომი მენეჯმენტის განსაზღვრის თვალსაზრისით.

- დღესდღეობით, პროცენტულად რამდენად გავრცელებულია წყვილებში უშვილობა?

- დღეისათვის მსოფლიოში რეპროდუქციული ასაკის 8-12% არის უნაყოფო, ანუ ყოველი 7 წყვილიდან 1 წყვილი. 48 მილიონი წყვილი. 186 მილიონი ადამიანი; (Worldwide ( Ombelet et; al)) PubMed 2019)

- ძირითადად რითია გამოწვეული უშვილობა და რომელი სქესის წარმომადგენლებში უფრო ხშირია ეს პრობლემა?

- უნაყოფობის მიზეზები შეიძლება იყოს მამაკაცისმიერი, ქალისმიერი, კომბინირებული (ქალისმიერი+მამაკაცისმიერი ფაქტორი); იმუნოლოგიური, ასევე უცნობი/გაურკვეველი ეტიოლოგიის.

  • ქალისმიერი მიზეზები გვხვდება შემთხვევათა – 40-45%-ში
  • მამაკაცისმიერი ფაქტორი - 35-40%
  • ქალისა და მამაკაცის ერთად - 15%
  • გაურკვეველი გენეზის უნაყოფობა -10%
ქალისმიერი მიზეზები შეიძლება იყოს - ფალოპის მილების, საკვერცხეების, საშვილოსნოს ორგანული და ან ფუნქციური პათოლოგიური ცვლილებები, ასევე ენდოკრინული დარღვევები.

ფალოპის მილების ანატომიური და ფუნქციური დაზიანებით გამოწვეული უნაყოფობა, ქალის უნაყოფობის 40-60%-ს შეადგენს. ფალოპის მილებს ახასიათებთ ძალზე რთული ნეიროენდოკრინული რეგულაცია, რომელიც მათ სატრანსპორტო ფუნქციას განაპირობებს. ამ ფუნქციის მოშლა საბოლოოდ იწვევს სპერმატოზოიდისა და კვერცხუჯრედის გადაადგილების, მათი შერწყმის შედეგად წარმოშობილი გამეტების, შემდგომ კი ემბრიონის საშვილოსნოს ღრუსკენ ტრანსპორტირების პროცესის რღვევას, რაც უნაყოფობის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზია.

საშვილოსნოს პათოლოგიებით გამოწვეულ უნაყოფობაში მნიშვნელოვანია - საშვილოსნოს თანდაყოლილი პათოლოგიები (ძგიდე, ორრქიანი, ერთრქიანი), ფიბროიდები, ადენომიოზი, ენდომეტრიოზი, ენდომეტრიუმის სტრუქტურა/ ხარისხი, პოლიპები.

საკვერცხისმიერი ფაქტორი - ძირითადად ანოვულაცია, რაც უნაყოფობის გამომწვევ მიზეზებს შორის მნიშვნელოვან ადგილს იკავებ. იგი გულიხმობს ფოლიკულიდან კვერცხუჯრედის გამოთავისუფლების პროცესის რღვევას.

ჰორმონული დარღვევებიდან აღსანიშნავია - ჰიპოთალამო - ჰიპოფიზურ სისტემაში მიმდინარე პათოლოგიური ცვლილელბი.

მამაკაცისმიერი ფაქტორი - განპირობებულია სპერმაში სპერმატოზოიდების რაოდენობრივი, მოძრაობითი და მორფოლოგიური პათოლოგიური ცვლილებებით.

ასევე ძალზედ მნიშვნელოვანი და გასათვალისწინებელია - გარემო ფაქტორების (ტოქსინები), ცხოვრების წესის (მწეველობა, ალკოჰოლის მოხმარება, სიმსუქნე) გავლენა ნაყოფიერებაზე.

- აქვს თუ არა მნიშვნელობა ქალის ასაკს?

- ოვარიული რეზერვი (კვერცხუჯრედების მარაგი საკვერცხეებში) ქალის შვილოსნობის პოტენციალის მთავარი განმსაზღვრელი ფაქტორია, უფრო მეტიც, გენეტიკური შვილის ყოლის ერთადერთი წყაროა. მნიშნელოვანია ის ფაქტორი, რომ კვერცხუჯრედების მარაგი მცირდება/იხარჯება ასაკის მატებასთან ერთად. გარდა კვერცხუჯრედების რაოდენობრივი შემცირებისა, მცირდება კვერცხუჯრედების ხარისხიც (უპირატესად 35 წლის შემდეგ). სწორედ ამ ფაქტორების გამო განსხვავებულია ქალის დაორსულების სიხშირე 35 წლამდე და მის შემდეგ ასაკში, მაგალითად, ბუნებრივ ციკლებში:

  • 25 წლის ასაკში - ერთ ციკლში - საშ. - 25%;
  • 35 წლის ასაკში - 15%-ია
  • 37 წლის ასაკში 10%, 40 წლის შემდეგ 4-5%

    ​ინ ვიტრო ციკლში
  • < 35 წლამდე - საშუალოდ 45-50%-ია
  • 35-38 წწ - 30-35%
  • 40-42 წწ - 8-10%
  • < 42 წწ - 3-5%.
აღნიშნული, ქალის რეპროდუქციულ სისტემაში მიმდინარე ასაკდამოკიდებული ფიზიოლოგიური პროცესია. გასათვალისწინებელია, ფიზიოლოგიიდან გადახრის შემთხვევები ანუ ადრეულ ასაკში (35-30 წლამდე), სხვადასხვა მიზეზის (გენეტიკური, აუტოიმუნური, იდიოპათიკური და სხვ) გამო შემცირებული ფოლიკულური მარაგის არსებობა, რის გამოც ორსულობის სიხშირე ასაკის მიუხედავად მნიშვნელოვნად დაბალია.

აღნიშნულიდან გამომდინარე, საჭიროა ყველა რეპროდუქციული ასაკის ქალმა, ვინც გეგმავს ორსულობას, დროულად მიმართოს რეპროდუქტოლოგს, გამოიკვლიოს საკვერცხის მარაგი და შედეგის მიხედვით დაგეგმოს ორსულობა.

ასევე მნიშვნელოვანია, ფსიქოლოგიური ფაქტორით გამოწვეული უნაყოფობა, რაც დღეისათვის საკმაოდ ხშირად გვხვდება.

ძირითადი მიზეზები, რომლებიც იწვევენ ფსიქოლოგიურ უნაყოფობას:

  • სისტემატური სტრესი სამსახურში;
  • თავის დადანაშაულება უნაყოფობაში, ან ფიქრი იმაზე, რომ ეს არის სასჯელი თქვენი ცხოვრების წესის გამო;
  • ფინანსური თუ საყოფაცხოვრებო პრობლემები, რაც ბავშვის დაბადებას უკავშირდება;
  • ბოლო პერიოდში განცდილი სერიოზული ფსიქოლოგიური რყევა;
  • გარშემომყოფების მხრიდან გამუდმებული პრესინგი, ანუ გამუდმებული შეკითხვები: არ ხართ ორულად, არ გეგმავთ ორსულობას, რატომ არ ორსულდებით? 

ფსიქოლოგიური უნაყოფობის დროს მნიშვნელოვანია მკურნალი ექიმის მხარდაჭერა, ზოგიერთ შემთხვევაში საჭირო ხდება ფსიქოლოგის ჩართულობა.

- დედები ხშირად ეუბნებიან თავიანთ ქალიშვილებს, არ გაცივდეთ, ბავშვი არ გეყოლებათო. მითია თუ რეალურად შესაძლებელია მომავალში ამან პრობლემა გამოიწვიოს?

- რა თქმა უნდა, მითია. მცირე მენჯის ღრუს ანთებას ინფექცია იწვევს და არა ცივზე ჯდომა ან მსგავსი.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად