ბავშვთა ასაკში ჭარბწონიანობა საკმაოდ გახშირდა. აღნიშნული პრობლემის მიზეზებს მეცნიერები დიდი ხანია აქტიურად იკვლევენ. უახლესი კვლევებით დასტურდება, რომ ბავშვებში სიმსუქნის პრობლემების უმთავრესი გამომწვევი მიზეზი ცხოვრების არასწორი სტილი და მოუწესრიგებელი დღის განრიგია. განსაკუთრებით საყურადღებო ამ მხრივ ძილის რეჟიმის დარღვევაა, ძალიან დიდი მნიშვნელობა ენიჭება კვებისა და მოსვენების სწორ უნარ-ჩვევებსაც.
ჭარბწონიანობის საერთაშორისო ჟურნალში გამოქვეყნებულმა უახლესმა კვლევამ აჩვენა, რომ სკოლამდელი ასაკის ბავშვის მოუწესრიგებელი დღის რეჟიმი მის წონაზე უდიდეს გავლენას ახდენს. თუ ბავშვს ძილი არ ჰყოფნის, არასწორად იკვებება და დიდ დროს უთმობს კომპიუტერს, დიდია ალბათობა იმისა, რომ თინეიჯერობის ასაკში ის ჭარბწონიანობის პრობლემის წინაშე დადგეს. მეცნიერების დასკვნით, აუცილებელია ჩვენი შვილები ემოციური და ფიზიკური ჯანმრთელობისთვის საჭირო უნარ-ჩვევებს ადრეული ასაკიდან მივაჩვიოთ.
ჭარბწონიანობის საერთაშორისო ჟურნალში გამოქვეყნებული უახლესი კვლევა დიდ ბრიტანეთში ჩატარდა და მასში 11 000 ბავშვი იღებდა მონაწილეობას. აღმოჩნდა, რომ ძილის მოწესრიგებული რეჟიმი 3 წლამდე ასაკის ბრიტანელი ბავშვების მხოლოდ 41 %-ს აქვს, ჯანსაღი კვების პრინციპებს მხოლოდ კვლევაში მონაწილე ბავშვების ნახევარი იცავდა, ხოლო კომპიუტერთან გატარებულ დროს მშობლები მხოლოდ ბავშვების 23 %-ს უკონტროლებდნენ. კვლევაში მონაწილე 11 წლამდე ასაკის ბავშვების 6 %-ს სიმსუქნის პრობლემა ჰქონდა. მათ აბსოლუტურ უმრავლესობას სკოლამდელ ასაკში ძილის, მოსვენებისა და კვების განსაზღვრული რუტინა არ ჰქონია. ბავშვთა ასაკში სიმსუქნის პრევენციისთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რომ პატარას ძილის მოწესრიგებული რეჟიმი ჰქონდეს. ძილის გავლენა მეტაბოლიზმზე დღემდე სრულყოფილად არ არის შესწავლილი, თუმცა უძილობასა და ჭარბწონიანობას შორის არსებულ უტყუარ კავშირს უამრავი კვლევა ადასტურებს.
ბავშვები, რომლებიც ხშირად მიირთმევენ არაჯანსაღ საკვებს და დიდ დროს ატარებენ კომპიუტერის ან ტელევიზორის ეკრანთან, თინეიჯერობის ასაკში, შესაძლოა, სიმსუქნის პრობლემის წინაშე აღმოჩნდნენ. სამი უმთავრესი შეზღუვდა, რომელიც მშობლებმა ბავშვებს უნდა დაუწესონ, შემდეგია: ბავშვმა არ უნდა ჭამოს განუსაზღვრელი რაოდენობის არაჯანსაღი საკვები, არ უნდა დაიძინოს მაშინ, როდესაც მოესურვება და დიდი დრო არ დაუთმოს ტელევიზორს, კომპიუტერს ან სმარტფონს.
ამერიკის პედიატრთა აკადემიის უახლესი გაიდლაინების მიხედვით 4-12 თვემდე ასაკის ბავშვებმა 24 საათიდან 12-16 საათი მაინც ძილში უნდა გაატარონ, 1-2 წლის ასაკის პატარას 11-14 საათი უნდა ეძინოს, 3-5 წლამდე ასაკის ბავშვებს დღე-ღამეში მინიმუმ 10-13 საათიანი ძილი ესაჭიროებათ, 6-12 წლის ბავშვს სრულყოფილი დასვენებისთვის 9-12 საათიანი უწყვეტი ძილი სჭირდება, თინეიჯერებმა კი ძილისთვის 8-10 საათი მაინც უნდა გამოყონ. ძილის მოწესრიგებული რეჟიმი ჯანსაღი ცხოვრების სტილის ჩამოყალიბებაში გადამწყვეტ როლს ასრულებს.
ძილის უკმარისობა ბავშვებში სიმსუქნის რისკების გარდა, სხვა და სხვა დაზიანების მიღების, მეხსიერების და სწავლის უნარის გაუარესების, ასევე სასკოლო ასაკში დეპრესიის ჩამოყალიბების რისკებსაც ზრდის. ძილის უკმარისობა განსაკუთრებით სახიფათოა მეტისმეტად ემოციური ბავშვებისთვის, რომლებიც თვითდაზიანებისკენ არიან მიდრეკილები.
ამერიკის პედიატრთა აკადემიის რეკომენდაციით ბავშვის ოთახში ტელევიზორის ან კომპიუტერის მოთავსება დაუშვებელია.
ავტორი: ია ნაროუშვილი
