Baby Bag

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

საახალწლო რეკომენდაციებზე შაქრიანი დიაბეტის დროს „პირადი ექიმი მარი მალაზონიას“ პირდაპირ ეთერში ბავშვთა ენდოკრინოლოგმა ნინო ხელაძემ ისაუბრა.

მისი თქმით, თუ ბავშვს შევუქმნით ძალიან სტრესულ გარემოს და ბევრ რამეს ავუკრძალავთ, შანსი იმისა, რომ ის არ დაემორჩილება წესებს, გაიზრდება. აუცილებელია ვიპოვოთ კომპრომისი და პირველ რიგში, დავიწყოთ შერჩევა პროდუქტებისა, რომელიც ჯანსაღად ჩაანაცვლებს რაფინირებულ ტკბილეულს. მაგალითად, ჩირი, ტყლაპი, ჩურჩხელა, თხილეული უკეთესი ალტერნატივაა, ვიდრე კრემიანი ნამცხვარი. 

,,ამ დროს, რა თქმა უნდა, ყველა ბავშვმა, მოზარდმა და მშობელმა უნდა იცოდეს, როგორ გაიკეთოს ინსულინი იმ მიღებული საკვების შესაბამისად (შაქრიანი დიაბეტის დროს). თუ მივიღებთ ტბილეულს, თუნდაც გოზინაყის ( მიუხედავად იმისა, რომ ფრუქტოზას შეიცავს, შემდეგ გლუკოზად გარდაიქმნება) სახით, მშობელმა სწორად უნდა დაითვალოს და სწორად გაუკეთოს ბავშვს ინსულინი, იმ საკვებზე გათვლით, რასაც იღებს. 

კიდევ ერთი კარგი ღონისძიება იქნება, რომ ბავშვმა მეტი ივარჯიშოს, ფეხით ისეირნოს, იცეკვოს და რაც მიირთვა ფიზიკური დატვირთვის სახით გამოიყენოს. დღესდღეობით, მეტნაკლებად ხელმისაწვდომია სხვადასხვა ხელოვნური დამატკბობლები, რომლითაც შესაძლებელია ტკბილეულის მომზადება. აქაც გასათვალისწინებელია, რომ მშობელმა იცოდეს რომელი დამატკბობელია უსაფრთხო ბავშვისთვის და არ გადააჭარბოს გამოყენების ლიმიტს“- აღნიშნა ნინო ხელაძემ. 

ენდოკრინოლოგმა ჰიპოგლიკემიის შესახებაც ისაუბრა. მისი თქმით, ჰიპოგლიკემია არის მდგომარეობა, რომლის დროსაც სისხლში გლუკოზის დონე ნორმაზე დაბალია. ,,შაქრიანი დიაბეტის დროს ჰიპოგლიკემიის მიზეზი შეიძლება გახდეს: მედიკამენტის დოზის გადაჭარბება, კვების რეჟიმის დარღვევა, საკვების არაადეკვატური ულუფა, გადაჭარბებული ფიზიკური აქტივობა,'' - დასძინა ნინო ხელაძემ. 

ჰიპოგლიკემიის შესაძლო ნიშნებია: ოფლიანობა, გულის ფრიალი, კანკალი, წამოცხელება, სიწითლე ან გაფითრება, მხედველობის გაორება, ტუჩების დაბუჟება. მსუბუქი ჰიპოგლიკემიის დროს, უმჯობესია გამოიყენოთ პურის პატარა ნაჭერი, ნაკლებად ტკბილი ხილი (ვაშლი), ცილოვანი საკვები (რძე ან რძის ნაწარმი). 

დაიმახსოვრეთ! - შაქრის ფხვნილი, თაფლი და საკონდიტრო ნაწარმი გამოიყენეთ მხოლოდ მძიმე შემთხვევაში და მაქსიმალური სიფრთხილით, სისხლში გლუკოზის დონის მკვეთრი მატების თავიდან ასაცილებლად - აღნიშნული რეკომენდაცია გაიცა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში ,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''. 

„ახალი წლის პერიოდში, როდესაც ყველა ოჯახში სტუმრიანობაა და მშობლებმა შესაძლოა დიდი დრო ვერ დაუთმონ ბავშვებს. თუმცა, ფიზიკური აქტივობა ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილია შაქრიანი დიაბეტის მქონე ბავშვების ცხოვრებაში, ამიტომ ყველა ოჯახმა უნდა გაითვალისწინოს და ყურადღება მიაქციონ ამ საკითხს. თუ დაგეგმილია ფიზიკური აქტივობა, უნდა გაკეთდეს ნაკლები ინსულინი. ჰიპოგლიკემია შესაძლოა, განვითარდეს უშუალოდ ვარჯიშის დროსაც და ვარჯიშიდან 2 საათის მანძილზეც კი (გააჩნია ვარჯიშის ტიპს). თუ მას არ გაუკეთებია ნაკლები ინსულინი, მაშინ მეტი საკვები უნდა მიიღოს (კომბინირებული ნახშირწყლის სახით), რათა ვარჯიში დაიფაროს ნახშირწყლოვანი დატვირთვით (მაგალითად, მჭადი და ყველი ან ნადუღი). განსაკუთრებით საყურადღებოა, თუ აქტივობა მოხდა ღამე, ძილის წინ. არსებობს თანამედროვე მეთოდები, რომელიც ჰიპოგლიკემიას ხსნის, მაგალითად, ინსულინის ტუმბო, გლუკოზის მონიტორინგის სისტემა - ეს საშუალებები ძალიან დაგეხმარებათ“ - აღნიშნა ნინო ხელაძემ.

წყარო: ​,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

შეიძლება დაინტერესდეთ

მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის 12 საახალწლო ტრადიცია, რომელსაც იღბალი მოაქვს

მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის 12 საახალწლო ტრადიცია, რომელსაც იღბალი მოაქვს
2019 წელი უკანასკნელ დღეებს ითვლის და ყველანი ახალი წლის მოლოდინში ვართ. 2020 წლის დადგომას შეგიძლიათ სხვადასხვა საინტერესო აქტივობით შეხვდეთ. ადამიანების ნაწილს საახალწლო განწყობის შექმნაში ხმაურიან წვეულებაზე წასვლა ეხმარება, ზოგიერთს კი ოჯახურ გარემოში საღამოს მშვიდად გატარება უფრო იზიდავს. არ აქვს მნიშვნელობა, როგორ გსიამოვნებთ ახალ წელთან შეხვედრა. მთავარია, გახსოვდეთ, რომ განწყობა, რომელიც პირველ იანვარს გექნებათ მომდევნო თვეების მანძილზეც გაგყვებათ. ამიტომ, ეცადეთ 2020 წელს ხალისიანად და ენერგიულად ​შეხვდეთ.

ზოგიერთი კულტურის წარმომადგენლებს მტკიცედ სწამთ, რომ თქვენი იღბალი, ჯანმრთელობა და კეთილდღეობა მთლიანად არის დამოკიდებული იმაზე, თუ რას აკეთებთ და როგორ განწყობაზე ხართ ღამის 12 საათზე, როდესაც ახალი წელი შემობრძანდება. ჩვენს სტატიაში მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის 12 საახალწლო ტრადიციას გაგაცნობთ, რომელთა დახმარებით ადამიანები თავიანთი ცხოვრებიდან ბოროტ სულებს განდევნიან და იღბალს იზიდავენ. ისინი იმედოვნებენ, რომ ახალი წელი ბარაქიანი და წარმატების მომტანი იქნება. საახალწლო რიტუალებს ადამიანები სიყვარულის პოვნის იმედითაც ატარებენ. არ აქვს მნიშვნელობა, ცრურწმენების გჯერათ თუ არა, იმედი ვიქონიოთ, რომ 2020 წელი ოცნებების ასრულებაში დაგეხმარებათ.

ყურადღებით გაეცანით სხვადასხვა კულტურის წარმომადგენლების საახალწლო რიტუალებს. შესაძლოა, რომელიმემ ისე მოგხიბლოთ, რომ მისი ჩატარება ყოველწლიურ ტრადიციად გექცეთ.

• ყურძნის 12 მარცვლის მირთმევა

'ესპანეთში ახალი წლის დადგომას საკმაოდ უცნაური ტრადიციით ხვდებიან. ღამის 12 საათზე ადამიანები ყურძნის 12 მარცვალს მიირთმევენ. თითოეული მარცვალი მომავალი წლის ერთ თვეს აღნიშნავს. ადამიანები იმედოვნებენ, რომ მათთვის ყოველი თვე სიხარულის და იღბლის მომტანი აღმოჩნდება. თუ რიტუალები გიზიდავთ, სცადეთ ესპანელებს მიბაძოთ. ყურძნის მირთმევით იღბალს თუ ვერ მოიზიდავთ, ახალ წელს ჯანსაღი პროდუქტის მირთმევით მაინც დაიწყებთ.

• საყვარელი ადამიანის კოცნა

შესაძლოა, აღნიშნული ტრადიციის შესახებ აქამდეც გსმენიათ. როდესაც 12 საათი დადგება, იმ ადამიანს უნდა აკოცოთ, რომელიც გიყვართ. აღნიშნული რიტუალი გერმანული და ბრიტანული ფოლკლორიდან იღებს სათავეს. გერმანელი და ბრიტანელი ხალხის რწმენით, ადამიანი, რომელსაც 12 საათზე შეეხებით, მომდევნო წლის ხასიათს მთლიანად განსაზღვრავს. სწორედ ამიტომ, მხოლოდ იმ ადამიანს უნდა აკოცოთ, რომელიც ყველაზე მეტად გიყვართ.

• სკამიდან ჩამოხტომა

დანიელ ხალხს მტკიცედ სწამს, რომ თუ შუაღამის 12 საათზე სკამზე ახვალთ და შემდეგ ძირს ჩამოხტებით, ახალი წელი იღბლის და წარმატების მომტანი იქნება. სკამიდან შესრულებული ნახტომი ბოროტ ძალებს აფრთხობს და ადამიანი ახალ დროში გადაყავს. თუ აღნიშნული ტრადიციის მიმდევარი გახდებით, ეცადეთ, ნახტომი ფრთხილად შეასრულოთ, რათა სერიოზული დაზიანებები არ მიიღოთ.

• ბარდის, ღორის ხორცისა და ბრინჯის კერძის დაგემოვნება

ამერიკელების ნაწილი 12 საათზე აუცილებლად მიირთმევს ბარდით, ღორის ხორცითა და ბრინჯით მომზადებულ საახალწლო კერძს. ისინი ფიქრობენ, რომ აღნიშნული კერძის წყალობით მომდევნო წლის მანძილზე სიმშვიდე არ მოაკლდებათ და იღბალიც გაანებივრებთ. თუ რომელიმე ზემოთ დასახელებული ინგრედიენტი არ მოგწონთ, შეგიძლიათ, კერძი თქვენი გემოვნებით შეცვალოთ.

• ცარიელი ჩემოდნებით სეირნობა

კოლუმბიაში ადამიანები ხელში ცარიელ ჩემოდანს იმარჯვებენ და ღამით სასეირნოდ მიდიან. ისინი ფიქრობენ, რომ აღნიშნული რიტუალის წყალობით მომავალი წელი საინტერესო თავგადასავლებითა და მოგზაურობებით იქნება სავსე.

• პიტნის გოჭის ნაკეთობის გატეხვა

ნიუ-იორკში პიტნისგან დამზადებული გოჭის ნაკეთობის შეძენა შეგიძლიათ, რომელიც დღესასწაულების სეზონზე ყველა მაღაზიაში იყიდება. ადამიანები პიტნის გოჭს მცირე ზომის ჩაქუჩით ტეხავენ და ნაკეთობის მომცრო ნაჭერს მიირთმევენ. ისინი ფიქრობენ, რომ აღნიშნული ტრადიცია იღბლისა და წარმატების მომტანია.

• კარისა და ფანჯრების გაღება

ძველი წლის გასაცილებლად და ახლის გულთბილად დასახვედრად ფილიპინების მოსახლეობას ერთ-ერთი საუკეთესო ტრადიცია აქვს. ისინი სახლის კარს და ფანჯრებს აღებენ, რათა სახლიდან ნეგატიური ენერგია განდევნონ და პოზიტიურს ოჯახში შემოსვლის საშუალება მისცენ.

• ყვითელი, წითელი, თეთრი და მწვანე საცვლების ტარება

ლათინური ამერიკის ქვეყნებში ადამიანებს სჯერათ, რომ გარკვეული ფერის საცვლების ტარებას მათთვის იღბლის მოტანა შეუძლია. ყვითელი და მწვანე საცვლები დოვლათის მომტანია, წითელი სიყვარულს გაპოვნინებთ, ხოლო თეთრი სიმშვიდის მოპოვებაში დაგეხმარებათ.

• თეთრი ტანსაცმლის ჩაცმა

ბრაზილიაში ადამიანები ახალ წელს თეთრ ტანსაცმელში გამოწყობილები ხვდებიან. ისინი ღამის 12 საათზე სანაპიროსთან მიდიან, რათა ოკეანის ტალღებს გაეთამაშონ. თითოეულ ტალღასთან შეჯახებისას ადამიანები ერთ სურვილს იფიქრებენ. თეთრი ტანსაცმელი მათ იღბლისა და სიმშვიდის მოპოვებაში ეხმარებათ.

• ფანჯრიდან წყლის გადასხმა

პუერტო-რიკოში ადამიანებს სწამთ, რომ ახალი წლის ღამეს ფანჯრიდან წყლის გადასხმა სახლიდან ბოროტ სულებს განდევნის. მართალია, აღნიშნული ტრადიცია მათი ფანჯრების ქვეშ მოსეირნე ადამიანებისთვის იღბლის მომტანად ვერ ჩაითვლება, მაგრამ თავად ტრადიციის მიმდევართათვის ის ბედნიერების და სიკეთის მომტანი რიტუალია. პუერტო-რიკოში ადამიანების ნაწილი სახლში შაქარსაც აბნევს, რათა კეთილი სულები მიიზიდოს.

• დაფერფლილი სურვილები შამპანიურის ჭიქაში

რუსეთში ადამიანები თავიანთ სურვილებს ფურცელზე წერენ, შემდეგ აღნიშნულ ფურცელს წვავენ, ფერფლს კი შამპანიურით სავსე ჭიქაში ყრიან. შუაღამემდე ისინი შამპანიურს სვამენ და იმედოვნებენ, რომ მომავალ წელს მათი ყველა სურვილი ასრულდება.

• სურვილების შენახვა ქილაში

ამერიკაში ადამიანები სურვილებს ფურცელზე წერენ, შემდეგ კი სპეციალურ ქილაში ინახავენ. მომდევნო წელს ისინი შენახულ სურვილებს ხელახლა კითხულობენ და ამოწმებენ, რამდენად მოახერხეს დასახული მიზნების მიღწევა. 

მომზადებულია goodhousekeeping.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა 
წაიკითხეთ სრულად