Baby Bag

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

საახალწლო რეკომენდაციებზე შაქრიანი დიაბეტის დროს „პირადი ექიმი მარი მალაზონიას“ პირდაპირ ეთერში ბავშვთა ენდოკრინოლოგმა ნინო ხელაძემ ისაუბრა.

მისი თქმით, თუ ბავშვს შევუქმნით ძალიან სტრესულ გარემოს და ბევრ რამეს ავუკრძალავთ, შანსი იმისა, რომ ის არ დაემორჩილება წესებს, გაიზრდება. აუცილებელია ვიპოვოთ კომპრომისი და პირველ რიგში, დავიწყოთ შერჩევა პროდუქტებისა, რომელიც ჯანსაღად ჩაანაცვლებს რაფინირებულ ტკბილეულს. მაგალითად, ჩირი, ტყლაპი, ჩურჩხელა, თხილეული უკეთესი ალტერნატივაა, ვიდრე კრემიანი ნამცხვარი. 

,,ამ დროს, რა თქმა უნდა, ყველა ბავშვმა, მოზარდმა და მშობელმა უნდა იცოდეს, როგორ გაიკეთოს ინსულინი იმ მიღებული საკვების შესაბამისად (შაქრიანი დიაბეტის დროს). თუ მივიღებთ ტბილეულს, თუნდაც გოზინაყის ( მიუხედავად იმისა, რომ ფრუქტოზას შეიცავს, შემდეგ გლუკოზად გარდაიქმნება) სახით, მშობელმა სწორად უნდა დაითვალოს და სწორად გაუკეთოს ბავშვს ინსულინი, იმ საკვებზე გათვლით, რასაც იღებს. 

კიდევ ერთი კარგი ღონისძიება იქნება, რომ ბავშვმა მეტი ივარჯიშოს, ფეხით ისეირნოს, იცეკვოს და რაც მიირთვა ფიზიკური დატვირთვის სახით გამოიყენოს. დღესდღეობით, მეტნაკლებად ხელმისაწვდომია სხვადასხვა ხელოვნური დამატკბობლები, რომლითაც შესაძლებელია ტკბილეულის მომზადება. აქაც გასათვალისწინებელია, რომ მშობელმა იცოდეს რომელი დამატკბობელია უსაფრთხო ბავშვისთვის და არ გადააჭარბოს გამოყენების ლიმიტს“- აღნიშნა ნინო ხელაძემ. 

ენდოკრინოლოგმა ჰიპოგლიკემიის შესახებაც ისაუბრა. მისი თქმით, ჰიპოგლიკემია არის მდგომარეობა, რომლის დროსაც სისხლში გლუკოზის დონე ნორმაზე დაბალია. ,,შაქრიანი დიაბეტის დროს ჰიპოგლიკემიის მიზეზი შეიძლება გახდეს: მედიკამენტის დოზის გადაჭარბება, კვების რეჟიმის დარღვევა, საკვების არაადეკვატური ულუფა, გადაჭარბებული ფიზიკური აქტივობა,'' - დასძინა ნინო ხელაძემ. 

ჰიპოგლიკემიის შესაძლო ნიშნებია: ოფლიანობა, გულის ფრიალი, კანკალი, წამოცხელება, სიწითლე ან გაფითრება, მხედველობის გაორება, ტუჩების დაბუჟება. მსუბუქი ჰიპოგლიკემიის დროს, უმჯობესია გამოიყენოთ პურის პატარა ნაჭერი, ნაკლებად ტკბილი ხილი (ვაშლი), ცილოვანი საკვები (რძე ან რძის ნაწარმი). 

დაიმახსოვრეთ! - შაქრის ფხვნილი, თაფლი და საკონდიტრო ნაწარმი გამოიყენეთ მხოლოდ მძიმე შემთხვევაში და მაქსიმალური სიფრთხილით, სისხლში გლუკოზის დონის მკვეთრი მატების თავიდან ასაცილებლად - აღნიშნული რეკომენდაცია გაიცა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში ,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''. 

„ახალი წლის პერიოდში, როდესაც ყველა ოჯახში სტუმრიანობაა და მშობლებმა შესაძლოა დიდი დრო ვერ დაუთმონ ბავშვებს. თუმცა, ფიზიკური აქტივობა ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილია შაქრიანი დიაბეტის მქონე ბავშვების ცხოვრებაში, ამიტომ ყველა ოჯახმა უნდა გაითვალისწინოს და ყურადღება მიაქციონ ამ საკითხს. თუ დაგეგმილია ფიზიკური აქტივობა, უნდა გაკეთდეს ნაკლები ინსულინი. ჰიპოგლიკემია შესაძლოა, განვითარდეს უშუალოდ ვარჯიშის დროსაც და ვარჯიშიდან 2 საათის მანძილზეც კი (გააჩნია ვარჯიშის ტიპს). თუ მას არ გაუკეთებია ნაკლები ინსულინი, მაშინ მეტი საკვები უნდა მიიღოს (კომბინირებული ნახშირწყლის სახით), რათა ვარჯიში დაიფაროს ნახშირწყლოვანი დატვირთვით (მაგალითად, მჭადი და ყველი ან ნადუღი). განსაკუთრებით საყურადღებოა, თუ აქტივობა მოხდა ღამე, ძილის წინ. არსებობს თანამედროვე მეთოდები, რომელიც ჰიპოგლიკემიას ხსნის, მაგალითად, ინსულინის ტუმბო, გლუკოზის მონიტორინგის სისტემა - ეს საშუალებები ძალიან დაგეხმარებათ“ - აღნიშნა ნინო ხელაძემ.

წყარო: ​,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

შეიძლება დაინტერესდეთ

უახლესი კვლევის შედეგები: ბავშვების 50%-ს სპორტული უნარების მნიშვნელოვანი დეფიციტი აქვს

უახლესი კვლევის შედეგები: ბავშვების 50%-ს სპორტული უნარების მნიშვნელოვანი დეფიციტი აქვს
უახლესი კვლევების თანახმად, ყოველწლიურად მატულობს იმ სკოლის მოსწავლეების რიცხვი, რომლებსაც სპორტული უნარები ნაკლებად აქვთ განვითარებული. როგორც წესი, მოზარდებს სირბილი უძნელდებათ, მათ ბურთის ხელით ან ფეხით სროლაც უჭირთ და ნებისმიერი ფიზიკური აქტივობის შესრულებისას გარკვეულ სირთულეებს აწყდებიან.

ბავშვებში ჭარბწონიანობის წინააღმდეგ ბრძოლის ახალი სტრატეგიების შემუშავების პარალელურად, პატარების სპორტული უნარების შეფასება და კვლევა აქტიურად მიმდინარეობს. როგორც აღმოჩნდა, 5-დან 12 წლამდე ასაკის ყოველი ოთხი ბავშვიდან ერთს ნორმალურად სირბილი არ შეუძლია, ყოველი ორი ბავშვიდან ერთს კი ბურთის ფეხით სროლა უძნელდება, ხოლო ყოველი ხუთი ბავშვიდან ერთი ბურთის სროლას ხელითაც ვერ ახერხებს.

დუბლინის უნივერსიტეტის მკვლევარებმა აღმოაჩინეს, რომ მოძრაობის ბაზისური უნარების (სირბილი, ხტუნვა, დარტყმა) განვითარება 10 წლის ასაკიდან გარკვეულ შეფერხებებს განიცდის. 2000 ბავშვზე დაკვირვების შედეგად დადგინდა, რომ პატარებს მოძრაობის ფუნდამენტური უნარები ნაკლებად აქვთ განვითარებული. აღნიშნული უნარების სათანადოდ განვითარების გარეშე ფიზიკური აქტივობების სრულფასოვნად განხორციელება შეუძლებელია.

კვლევაში მონაწილე ბავშვებს სხვადასხვა სპორტულ აქტივობაში ჩართვა და საკუთარი შესაძლებლობების ჩვენება ევალებოდათ. მოტორული უნარების შესაფასებლად მკვლევარები ბავშვებს ხტუნვას, ცოცვას, ცეკვას, სირბილს და სხვა სახის მოძრაობების შესრულებას ავალებდნენ.

სხეულისა და მოძრაობის კონტროლის უნარის შესაფასებლად კი ბავშვებს ბურთის დაჭერა, დრიბლინგი და წრეზე სირბილი ევალებოდათ. კვლევაში მონაწილე მოსწავლეებს ვერტიკალურად ხტუნვასაც ავალებდნენ, რათა შეემოწმებინათ, რამდენად ჰქონდათ მათ ბალანსირებული მოძრაობის შესრულების უნარი.

მოძრაობის ბაზისური უნარები ბავშვებს 8 წლის ასაკში განვითარებული უნდა ჰქონდეთ, თუმცა, როგორც კვლევამ აჩვენა, აღნიშნული უნარების განვითარებას ბავშვები 10 წლის ასაკშიც კი ვერ ახერხებენ. მკვლევარები თვლიან, რომ კვლევის შედეგები საგანგაშოა და აღნიშნული პრობლემის გადასალახად გარკვეული ზომების მიღება აუცილებელია. თუ ბავშვები მოძრაობის ფუნდამენტურ უნარებს დროულად ვერ განივითარებენ, მათ სპორტულ აქტივობებში ჩართვის სურვილი აღარ გაუჩნდებათ.

კვლევამ ასევე აჩვენა, რომ მოტორული უნარების განვითარების მხრივ ბიჭები და გოგონები ერთმანეთისგან მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან. ბურთის სროლისა და დაჭერის უნარები ბიჭებს უფრო განვითარებული აქვთ, ვიდრე გოგონებს, ამასთან გოგონები სხეულის კონტროლს და ბალანსის შენარჩუნებას უკეთ ახერხებენ, ვიდრე ბიჭები.

„ბავშვებს, რომლებსაც ბაზისური სპორტული უნარები არ აქვს განვითარებული, ვერ მოვთხოვთ სერიოზული სპორტული აქტივობებით დაკავებას. თუ მათ მოძრაობის ფუნდამენტური უნარების განვითარებაში არ დავეხმარებით, ისინი ფიზიკური აქტივობებით დაკავებას ნაკლებად მოისურვებენ. მათ თავდაჯერება არ ეყოფათ, რომ ახალი აღმოჩენები გააკეთონ და სპორტით სერიოზულად დაინტერესდნენ.“ - ნათქვამია კვლევის ორგანიზატორების ოფიციალურ განცხადებაში.

მკვლევარები თვლიან, რომ ბავშვებში ჭარბწონიანობის და ფიზიკური აქტივობებისადმი გულგრილობის პრობლემის აღმოფხვრა მათი მოძრაობის უნარების სრულფასოვნად განვითარების გარეშე შეუძლებელია. მათი თქმით, ბავშვებს სპორტის შესახებ მეტი ინფორმაცია უნდა მივაწოდოთ და ცნობიერების ამაღლებაში დავეხმაროთ. მკვლევარების აზრით, აუცილებელია, რომ ჩვენს შვილებს ჯანსაღი და აქტიური ცხოვრების წესისკენ მოვუწოდებდეთ, რაც მათ ჯანმრთელობაზე დადებითად აისახება. მათი თქმით, კვლევის შედეგები საყურადღებოა და ბავშვების სპორტული უნარების განვითარებაზე ზრუნვა დროულად უნდა დავიწყოთ. 

მომზადებულია irishexaminer.com-ის მიხედვით

თაგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად