Baby Bag

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

საახალწლო რეკომენდაციებზე შაქრიანი დიაბეტის დროს „პირადი ექიმი მარი მალაზონიას“ პირდაპირ ეთერში ბავშვთა ენდოკრინოლოგმა ნინო ხელაძემ ისაუბრა.

მისი თქმით, თუ ბავშვს შევუქმნით ძალიან სტრესულ გარემოს და ბევრ რამეს ავუკრძალავთ, შანსი იმისა, რომ ის არ დაემორჩილება წესებს, გაიზრდება. აუცილებელია ვიპოვოთ კომპრომისი და პირველ რიგში, დავიწყოთ შერჩევა პროდუქტებისა, რომელიც ჯანსაღად ჩაანაცვლებს რაფინირებულ ტკბილეულს. მაგალითად, ჩირი, ტყლაპი, ჩურჩხელა, თხილეული უკეთესი ალტერნატივაა, ვიდრე კრემიანი ნამცხვარი. 

,,ამ დროს, რა თქმა უნდა, ყველა ბავშვმა, მოზარდმა და მშობელმა უნდა იცოდეს, როგორ გაიკეთოს ინსულინი იმ მიღებული საკვების შესაბამისად (შაქრიანი დიაბეტის დროს). თუ მივიღებთ ტბილეულს, თუნდაც გოზინაყის ( მიუხედავად იმისა, რომ ფრუქტოზას შეიცავს, შემდეგ გლუკოზად გარდაიქმნება) სახით, მშობელმა სწორად უნდა დაითვალოს და სწორად გაუკეთოს ბავშვს ინსულინი, იმ საკვებზე გათვლით, რასაც იღებს. 

კიდევ ერთი კარგი ღონისძიება იქნება, რომ ბავშვმა მეტი ივარჯიშოს, ფეხით ისეირნოს, იცეკვოს და რაც მიირთვა ფიზიკური დატვირთვის სახით გამოიყენოს. დღესდღეობით, მეტნაკლებად ხელმისაწვდომია სხვადასხვა ხელოვნური დამატკბობლები, რომლითაც შესაძლებელია ტკბილეულის მომზადება. აქაც გასათვალისწინებელია, რომ მშობელმა იცოდეს რომელი დამატკბობელია უსაფრთხო ბავშვისთვის და არ გადააჭარბოს გამოყენების ლიმიტს“- აღნიშნა ნინო ხელაძემ. 

ენდოკრინოლოგმა ჰიპოგლიკემიის შესახებაც ისაუბრა. მისი თქმით, ჰიპოგლიკემია არის მდგომარეობა, რომლის დროსაც სისხლში გლუკოზის დონე ნორმაზე დაბალია. ,,შაქრიანი დიაბეტის დროს ჰიპოგლიკემიის მიზეზი შეიძლება გახდეს: მედიკამენტის დოზის გადაჭარბება, კვების რეჟიმის დარღვევა, საკვების არაადეკვატური ულუფა, გადაჭარბებული ფიზიკური აქტივობა,'' - დასძინა ნინო ხელაძემ. 

ჰიპოგლიკემიის შესაძლო ნიშნებია: ოფლიანობა, გულის ფრიალი, კანკალი, წამოცხელება, სიწითლე ან გაფითრება, მხედველობის გაორება, ტუჩების დაბუჟება. მსუბუქი ჰიპოგლიკემიის დროს, უმჯობესია გამოიყენოთ პურის პატარა ნაჭერი, ნაკლებად ტკბილი ხილი (ვაშლი), ცილოვანი საკვები (რძე ან რძის ნაწარმი). 

დაიმახსოვრეთ! - შაქრის ფხვნილი, თაფლი და საკონდიტრო ნაწარმი გამოიყენეთ მხოლოდ მძიმე შემთხვევაში და მაქსიმალური სიფრთხილით, სისხლში გლუკოზის დონის მკვეთრი მატების თავიდან ასაცილებლად - აღნიშნული რეკომენდაცია გაიცა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში ,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''. 

„ახალი წლის პერიოდში, როდესაც ყველა ოჯახში სტუმრიანობაა და მშობლებმა შესაძლოა დიდი დრო ვერ დაუთმონ ბავშვებს. თუმცა, ფიზიკური აქტივობა ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილია შაქრიანი დიაბეტის მქონე ბავშვების ცხოვრებაში, ამიტომ ყველა ოჯახმა უნდა გაითვალისწინოს და ყურადღება მიაქციონ ამ საკითხს. თუ დაგეგმილია ფიზიკური აქტივობა, უნდა გაკეთდეს ნაკლები ინსულინი. ჰიპოგლიკემია შესაძლოა, განვითარდეს უშუალოდ ვარჯიშის დროსაც და ვარჯიშიდან 2 საათის მანძილზეც კი (გააჩნია ვარჯიშის ტიპს). თუ მას არ გაუკეთებია ნაკლები ინსულინი, მაშინ მეტი საკვები უნდა მიიღოს (კომბინირებული ნახშირწყლის სახით), რათა ვარჯიში დაიფაროს ნახშირწყლოვანი დატვირთვით (მაგალითად, მჭადი და ყველი ან ნადუღი). განსაკუთრებით საყურადღებოა, თუ აქტივობა მოხდა ღამე, ძილის წინ. არსებობს თანამედროვე მეთოდები, რომელიც ჰიპოგლიკემიას ხსნის, მაგალითად, ინსულინის ტუმბო, გლუკოზის მონიტორინგის სისტემა - ეს საშუალებები ძალიან დაგეხმარებათ“ - აღნიშნა ნინო ხელაძემ.

წყარო: ​,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ყველაზე მნიშვნელოვანი, რაც თანამედროვე მშობლებს აკლიათ, არის დრო. იმის გამო, რომ მშობელს დრო არ აქვს, ის ვერ იგებს შვილის საჭიროებებს,“ - თამარ გაგოშიძე

„ყველაზე მნიშვნელოვანი, რაც თანამედროვე მშობლებს აკლიათ, არის დრო. იმის გამო, რომ მშობელს დრო არ აქვს, ის ვერ იგებს შვილის საჭიროებებს,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა ​თამარ გაგოშიძემ რადიო „იმედის“ ეთერში იმ პასუხისმგებლობების შესახებ ისაუბრა, რომელიც მშობლებს შვილების წინაშე ეკისრებათ. მისი თქმით, სოციალური და ფიზიკური პირობების შექმნის გარდა, ბავშვების საჭიროებების გაცნობიერება, მათთვის დროის გამონახვა უმნიშვნელოვანესია:

„პასუხისმგებლობა არის ძალიან მნიშვნელოვანი განცდა. ამის განცდა უნდა ჰქონდეს მშობელს. ჩემთვის ბევრ მშობელს უთქვამს, რომ მხოლოდ მეორე ან მესამე ბავშვზე აღმოაჩინა სულ სხვანაირი დამოკიდებულება ბავშვის მიმართ. პასუხისმგებლობა, ცხადია, იმასაც ნიშნავს, რომ ბავშვს ფიზიკური გარემო, ფიზიკური პირობები, სხვა სოციალური პირობები შევუქმნათ, მაგრამ, სამწუხაროდ, ​ეს არ არის საკმარისი ბავშვის აღსაზრდელად. ყველაზე მნიშვნელოვანი, რაც თანამედროვე მშობლებს აკლიათ, არის დრო. მათ დრო აკლიათ ტექნოლოგიების, დაჩქარებული, ცვალებადი გარემოს გამო.“

თამარ გაგოშიძემ აღნიშნა, რომ თანამედროვე მშობლებს შფოთვა ხშირად აქვთ, დროის უკმარისობის გამო კი შვილების საჭიროებების ამოცნობა უჭირთ:

„შფოთვა აქვს მშობელს, იმიტომ, რომ არ იცის ხვალ რა იქნება.​ იმის გამო, რომ მშობელს დრო არ აქვს, ის ვერ უყურებს, ვერ იგებს თავისი შვილის საჭიროებებს. მშობელი ბავშვს სჯის, არ სჯის, ეფერება თუ არ ეფერება, ამას მექანიკურად აკეთებს. როგორც გული ეუბნება, როგორ ხასიათზეც არის, როგორ მდგომარეობაშიც მოვიდა სახლში იმ მდგომარეობიდან გამომდინარე იქცევა ასე.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ბავშვებს უჭირთ არასტაბილურ, ცვალებად გარემოსთან შეგუება:

„ბავშვები ვერ იტანენ ცვალებად გარემოს. ბავშვებს სჭირდებათ კონსისტენტური, თანმიმდევრული, წინასწარმეტყველებადი გარემო. წინააღმდეგ შემთხვევაში მათ აქვთ მაღალი შფოთვა. მათ ეწყებათ ძალიან სერიოზული პრობლემები. ​იმისთვის, რომ ბავშვები იყვნენ კარგად, მათი კეთილდღეობა იყოს ბევრად უკეთესი, მშობლების კეთილდღეობაზე უნდა ვიზრუნოთ. ჩემი ამდენწლიანი გამოცდილება მეუბნება იმას, რომ ჩემი ფოკუსი აღარ არის სწორი ფოკუსი ბავშვებზე. ჩვენ ახლა ფოკუსი უნდა გადავიტანოთ მშობლებზე. მშობლები ბევრად უფრო მეტად საჭიროებენ მხარდაჭერას, დახმარებას, სერიოზულ ღონისძიებებს თუნდაც სამუშაო გარემოში. მშობლებს უნდა ჰქონდეთ ერთი საათი მაინც კვირაში თავისთვის და თავისი შვილებისთვის.“

„არ არის საჭირო ბრძოლა, ჩხუბი, სერიოზული მდგომარეობიდან გამოსვლა, რომ გვქონდეს დისკუსია ჩვენს შვილებთან. პ​ატარაობიდანვ​ე ისინი უნდა მიეჩვივნონ არჩევანს, ასევე იმას, რომ ისინი არიან ზრუნვის სუბიექტები. ჩვენ ორი უკიდურესობა გვაქვს: ერთი - მუდმივად შენიშვნებს ვაძლევთ და ვსჯით ბავშვებს, მეორე - არანაკლებ უარესი უკიდურესობა არის სრული უგულებელყოფა. ორივეს ერთი შედეგი აქვს. ერთნაირად მახინჯდება ბავშვი. ამიტომ მგონია, რომ ჩვენი შემდგომი ძალისხმევა უნდა იყოს მშობლებზე. მშობლების ფსიქიკური ჯანმრთელობა გულისხმობს შვილების ფსიქიკურ ჯანმრთელობას,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​თამარ გაგოშიძის ნეიროფსიქოლოგიის ცენტრი

წაიკითხეთ სრულად