Baby Bag

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

საახალწლო რეკომენდაციებზე შაქრიანი დიაბეტის დროს „პირადი ექიმი მარი მალაზონიას“ პირდაპირ ეთერში ბავშვთა ენდოკრინოლოგმა ნინო ხელაძემ ისაუბრა.

მისი თქმით, თუ ბავშვს შევუქმნით ძალიან სტრესულ გარემოს და ბევრ რამეს ავუკრძალავთ, შანსი იმისა, რომ ის არ დაემორჩილება წესებს, გაიზრდება. აუცილებელია ვიპოვოთ კომპრომისი და პირველ რიგში, დავიწყოთ შერჩევა პროდუქტებისა, რომელიც ჯანსაღად ჩაანაცვლებს რაფინირებულ ტკბილეულს. მაგალითად, ჩირი, ტყლაპი, ჩურჩხელა, თხილეული უკეთესი ალტერნატივაა, ვიდრე კრემიანი ნამცხვარი. 

,,ამ დროს, რა თქმა უნდა, ყველა ბავშვმა, მოზარდმა და მშობელმა უნდა იცოდეს, როგორ გაიკეთოს ინსულინი იმ მიღებული საკვების შესაბამისად (შაქრიანი დიაბეტის დროს). თუ მივიღებთ ტბილეულს, თუნდაც გოზინაყის ( მიუხედავად იმისა, რომ ფრუქტოზას შეიცავს, შემდეგ გლუკოზად გარდაიქმნება) სახით, მშობელმა სწორად უნდა დაითვალოს და სწორად გაუკეთოს ბავშვს ინსულინი, იმ საკვებზე გათვლით, რასაც იღებს. 

კიდევ ერთი კარგი ღონისძიება იქნება, რომ ბავშვმა მეტი ივარჯიშოს, ფეხით ისეირნოს, იცეკვოს და რაც მიირთვა ფიზიკური დატვირთვის სახით გამოიყენოს. დღესდღეობით, მეტნაკლებად ხელმისაწვდომია სხვადასხვა ხელოვნური დამატკბობლები, რომლითაც შესაძლებელია ტკბილეულის მომზადება. აქაც გასათვალისწინებელია, რომ მშობელმა იცოდეს რომელი დამატკბობელია უსაფრთხო ბავშვისთვის და არ გადააჭარბოს გამოყენების ლიმიტს“- აღნიშნა ნინო ხელაძემ. 

ენდოკრინოლოგმა ჰიპოგლიკემიის შესახებაც ისაუბრა. მისი თქმით, ჰიპოგლიკემია არის მდგომარეობა, რომლის დროსაც სისხლში გლუკოზის დონე ნორმაზე დაბალია. ,,შაქრიანი დიაბეტის დროს ჰიპოგლიკემიის მიზეზი შეიძლება გახდეს: მედიკამენტის დოზის გადაჭარბება, კვების რეჟიმის დარღვევა, საკვების არაადეკვატური ულუფა, გადაჭარბებული ფიზიკური აქტივობა,'' - დასძინა ნინო ხელაძემ. 

ჰიპოგლიკემიის შესაძლო ნიშნებია: ოფლიანობა, გულის ფრიალი, კანკალი, წამოცხელება, სიწითლე ან გაფითრება, მხედველობის გაორება, ტუჩების დაბუჟება. მსუბუქი ჰიპოგლიკემიის დროს, უმჯობესია გამოიყენოთ პურის პატარა ნაჭერი, ნაკლებად ტკბილი ხილი (ვაშლი), ცილოვანი საკვები (რძე ან რძის ნაწარმი). 

დაიმახსოვრეთ! - შაქრის ფხვნილი, თაფლი და საკონდიტრო ნაწარმი გამოიყენეთ მხოლოდ მძიმე შემთხვევაში და მაქსიმალური სიფრთხილით, სისხლში გლუკოზის დონის მკვეთრი მატების თავიდან ასაცილებლად - აღნიშნული რეკომენდაცია გაიცა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში ,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''. 

„ახალი წლის პერიოდში, როდესაც ყველა ოჯახში სტუმრიანობაა და მშობლებმა შესაძლოა დიდი დრო ვერ დაუთმონ ბავშვებს. თუმცა, ფიზიკური აქტივობა ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილია შაქრიანი დიაბეტის მქონე ბავშვების ცხოვრებაში, ამიტომ ყველა ოჯახმა უნდა გაითვალისწინოს და ყურადღება მიაქციონ ამ საკითხს. თუ დაგეგმილია ფიზიკური აქტივობა, უნდა გაკეთდეს ნაკლები ინსულინი. ჰიპოგლიკემია შესაძლოა, განვითარდეს უშუალოდ ვარჯიშის დროსაც და ვარჯიშიდან 2 საათის მანძილზეც კი (გააჩნია ვარჯიშის ტიპს). თუ მას არ გაუკეთებია ნაკლები ინსულინი, მაშინ მეტი საკვები უნდა მიიღოს (კომბინირებული ნახშირწყლის სახით), რათა ვარჯიში დაიფაროს ნახშირწყლოვანი დატვირთვით (მაგალითად, მჭადი და ყველი ან ნადუღი). განსაკუთრებით საყურადღებოა, თუ აქტივობა მოხდა ღამე, ძილის წინ. არსებობს თანამედროვე მეთოდები, რომელიც ჰიპოგლიკემიას ხსნის, მაგალითად, ინსულინის ტუმბო, გლუკოზის მონიტორინგის სისტემა - ეს საშუალებები ძალიან დაგეხმარებათ“ - აღნიშნა ნინო ხელაძემ.

წყარო: ​,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ დავიცვათ ბავშვები მზის სხივებისგან - 6 მარტივი რჩევა

როგორ დავიცვათ ბავშვები მზის სხივებისგან - 6 მარტივი რჩევა

ბავშვობაში მიღებულმა მხოლოდ რამდენიმე სერიოზულმა მზის დამწვრობამაც კი შეიძლება გაზარდოს კანის კიბოს რისკი ზრდასრულობისას. იმისათვის, რომ ბავშვებმა მზის ზედმეტი სხივები მიიღონ, სულაც არ არის აუცილებელი მათი დიდხანს ყოფნა აუზსა ან პლაჟზე. თუნდაც გარეთ სეირნობისას მათ კანს განსაკუთრებული დაცვა ესაჭიროება. გთავაზობთ ​რჩევებს, რომელთა მეშვეობით გაუმკლავდებით მზის ულტრაიისფერ სხივებს.

დაისვენეთ ჩრდილში

შუადღისას ულტრაიისფერი სხივები განსაკუთრებით საზიანოა, ამიტომ უმჯობესია თუ დღის ამ მონაკვეთისთვის ისეთ აქტივობებს დაგეგმავთ, რომ გარეთ გასვლას არ საჭიროებდეთ. მაგრამ თუ ეს არ ხერხდება, მოძებნეთ ჩრდილი ხის ან ქოლგის ქვეშ. ეს ხერხი დაგეხმარებათ დამწვრობის თავიდან ასაცილებლად.

სწორად შეარჩიეთ ბავშვის სამოსი

გრძელმკლავიანი მაისურები, გრძელი შარვლები საუკეთესო გამოსავალია მზის სხივებისგან თავის დასაცავად. აღსანიშნავია, რომ მჭიდროდ ნაქსოვი ტანსაცმელი და სველი მაისურები უკეთ გვიცავს მზის მავნე გამოსხივებისგან. ასევე, საჭიროა სწორად შევარჩიოთ ფერებიც, უმჯობესია ღია ფერის ტანისამოსის გამოყენება. ზოგიერთი ტანსაცმელი საერთაშორისო სტანდარტების მიხედვით არის დამოწმებული ულტრაიისფერი გამოსხივებისგან თავდასაცავად.

აუცილებლად გამოიყენეთ ქუდი

საზაფხულო ქუდი, რომელიც ფარავს სახეს, სკალპს, ყურებსა და კისერს მარტივი გამოსაყენებელია. ასევე, ე.წ „ბეისბოლის კეპი“ დიდი პოპულარობით სარგებლობს ბავშვებში, თუმცა ის ვერ იცავს ყურებსა და კისერს, ამიტომ ნაკლებად რეკომენდებულია. თუ ბავშვი მაინც კეპს აირჩევს, ყურისა და კისრის მიდამოები უნდა დამუშავდეს მზისგან დამცავი კრემით.

ატარეთ სათვალე

სათვალე იცავს ბავშვის თვალს ულტრაიისფერი სხივების მავნე ზემოქმედებისგან, რომელთა გავლენამ შესაძლოა, მოგვიანებით კატარაქტაც კი გამოიწვიოს. აუცილებელია, შეარჩიოთ სათვალე, რომელიც 100 %-ით დაფარავს თვალს და ამგვარად, უზრუნველყოფს საიმედო დაცვას.

გამოიყენეთ მზისგან დამცავი კრემები

სასურველია, მზისგან დამცავი კრემი გამოიყენოთ გარეთ გასვლამდე ნახევარი საათით ადრე. არ დაგავიწყდეთ, კრემი თანაბრად გადაანაწილოთ ცხვირზე, ყურებზე, ტუჩებზე. სასურველია, კრემი მთელი დღე თან ატაროთ და საჭიროებისამებრ გამოიყენოთ. აუცილებელია, ყურადღებით გაეცნოთ ინსტრუქციას. მზისგან დამცავი ყველა კრემი არ შედგება ერთი და იმავე ინგრედიენტებისგან, თუ ბავშვი ალერგიულია რომელიმე ინგრედიენტზე, თქვენ უნდა მიმართოთ ექიმს, რის შემდეგადაც მარტივად გამოცვლით კრემს.

როგორ მოვიქცეთ მზის დამწვრობის დროს?

დაუცველი კანისთვის დაახლოებით 15 წუთიც კი საკმარისია იმისათვის, რომ ფერი შეიცვალოს და მოვარდისფრო გახდეს. დამწვრობის საბოლოო სახის გამოსავლენად კი 12 საათია საჭირო. ასე, რომ დღეს ბავშვის ოდნავ ვარდისფერი კანი, ხვალ შესალოა, დამწვრობად იქცეს, ამიტომ, პირველ რიგში, ბავშვი მზეს უნდა მოვარიდოთ.

სიგრილე ან მოღრუბლული დღე? ბავშვის კანს მაინც სჭირდება დაცვა. ღრუბელი და შედარებით დაბალი ტემპერატურა სულაც არ „ბლოკავს“ ულტრაიისფერ სხივებს. გამოსხივება კვლავ საშიშია.

ზუსტად დაგეგმეთ თუ რამდენი ხანი უნდა გაატაროს ბავშვმა ღია ცის ქვეშ, ვინაიდან, დამწვრობების გამომწვევი მიზეზი, საკმაოდ ხშირად, გაუთვალისწინებელი შემთხვევებია. ისევ შეგახსენებთ, რომ მუდმივად თან ატარეთ მზისგან დამცავი კრემი. მისი შენახვა შეგიძლიათ მანქანაში, ხელჩანთაში ან ბავშვის ზურგჩანთაში. 

ავტორი: მარიამ კვეტენაძე
წყარო: Centers for Desease control and prevention
წაიკითხეთ სრულად