Baby Bag

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

საახალწლო რეკომენდაციებზე შაქრიანი დიაბეტის დროს „პირადი ექიმი მარი მალაზონიას“ პირდაპირ ეთერში ბავშვთა ენდოკრინოლოგმა ნინო ხელაძემ ისაუბრა.

მისი თქმით, თუ ბავშვს შევუქმნით ძალიან სტრესულ გარემოს და ბევრ რამეს ავუკრძალავთ, შანსი იმისა, რომ ის არ დაემორჩილება წესებს, გაიზრდება. აუცილებელია ვიპოვოთ კომპრომისი და პირველ რიგში, დავიწყოთ შერჩევა პროდუქტებისა, რომელიც ჯანსაღად ჩაანაცვლებს რაფინირებულ ტკბილეულს. მაგალითად, ჩირი, ტყლაპი, ჩურჩხელა, თხილეული უკეთესი ალტერნატივაა, ვიდრე კრემიანი ნამცხვარი. 

,,ამ დროს, რა თქმა უნდა, ყველა ბავშვმა, მოზარდმა და მშობელმა უნდა იცოდეს, როგორ გაიკეთოს ინსულინი იმ მიღებული საკვების შესაბამისად (შაქრიანი დიაბეტის დროს). თუ მივიღებთ ტბილეულს, თუნდაც გოზინაყის ( მიუხედავად იმისა, რომ ფრუქტოზას შეიცავს, შემდეგ გლუკოზად გარდაიქმნება) სახით, მშობელმა სწორად უნდა დაითვალოს და სწორად გაუკეთოს ბავშვს ინსულინი, იმ საკვებზე გათვლით, რასაც იღებს. 

კიდევ ერთი კარგი ღონისძიება იქნება, რომ ბავშვმა მეტი ივარჯიშოს, ფეხით ისეირნოს, იცეკვოს და რაც მიირთვა ფიზიკური დატვირთვის სახით გამოიყენოს. დღესდღეობით, მეტნაკლებად ხელმისაწვდომია სხვადასხვა ხელოვნური დამატკბობლები, რომლითაც შესაძლებელია ტკბილეულის მომზადება. აქაც გასათვალისწინებელია, რომ მშობელმა იცოდეს რომელი დამატკბობელია უსაფრთხო ბავშვისთვის და არ გადააჭარბოს გამოყენების ლიმიტს“- აღნიშნა ნინო ხელაძემ. 

ენდოკრინოლოგმა ჰიპოგლიკემიის შესახებაც ისაუბრა. მისი თქმით, ჰიპოგლიკემია არის მდგომარეობა, რომლის დროსაც სისხლში გლუკოზის დონე ნორმაზე დაბალია. ,,შაქრიანი დიაბეტის დროს ჰიპოგლიკემიის მიზეზი შეიძლება გახდეს: მედიკამენტის დოზის გადაჭარბება, კვების რეჟიმის დარღვევა, საკვების არაადეკვატური ულუფა, გადაჭარბებული ფიზიკური აქტივობა,'' - დასძინა ნინო ხელაძემ. 

ჰიპოგლიკემიის შესაძლო ნიშნებია: ოფლიანობა, გულის ფრიალი, კანკალი, წამოცხელება, სიწითლე ან გაფითრება, მხედველობის გაორება, ტუჩების დაბუჟება. მსუბუქი ჰიპოგლიკემიის დროს, უმჯობესია გამოიყენოთ პურის პატარა ნაჭერი, ნაკლებად ტკბილი ხილი (ვაშლი), ცილოვანი საკვები (რძე ან რძის ნაწარმი). 

დაიმახსოვრეთ! - შაქრის ფხვნილი, თაფლი და საკონდიტრო ნაწარმი გამოიყენეთ მხოლოდ მძიმე შემთხვევაში და მაქსიმალური სიფრთხილით, სისხლში გლუკოზის დონის მკვეთრი მატების თავიდან ასაცილებლად - აღნიშნული რეკომენდაცია გაიცა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში ,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''. 

„ახალი წლის პერიოდში, როდესაც ყველა ოჯახში სტუმრიანობაა და მშობლებმა შესაძლოა დიდი დრო ვერ დაუთმონ ბავშვებს. თუმცა, ფიზიკური აქტივობა ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილია შაქრიანი დიაბეტის მქონე ბავშვების ცხოვრებაში, ამიტომ ყველა ოჯახმა უნდა გაითვალისწინოს და ყურადღება მიაქციონ ამ საკითხს. თუ დაგეგმილია ფიზიკური აქტივობა, უნდა გაკეთდეს ნაკლები ინსულინი. ჰიპოგლიკემია შესაძლოა, განვითარდეს უშუალოდ ვარჯიშის დროსაც და ვარჯიშიდან 2 საათის მანძილზეც კი (გააჩნია ვარჯიშის ტიპს). თუ მას არ გაუკეთებია ნაკლები ინსულინი, მაშინ მეტი საკვები უნდა მიიღოს (კომბინირებული ნახშირწყლის სახით), რათა ვარჯიში დაიფაროს ნახშირწყლოვანი დატვირთვით (მაგალითად, მჭადი და ყველი ან ნადუღი). განსაკუთრებით საყურადღებოა, თუ აქტივობა მოხდა ღამე, ძილის წინ. არსებობს თანამედროვე მეთოდები, რომელიც ჰიპოგლიკემიას ხსნის, მაგალითად, ინსულინის ტუმბო, გლუკოზის მონიტორინგის სისტემა - ეს საშუალებები ძალიან დაგეხმარებათ“ - აღნიშნა ნინო ხელაძემ.

წყარო: ​,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა სიმპტომებით ვხვდებით, რომ ბავშვს ბრონქიტი აქვს?

რა სიმპტომებით ვხვდებით, რომ ბავშვს ბრონქიტი აქვს?
რა სიმპტომებით ვხვდებით, რომ ბავშვს ბრონქიტი აქვს, როდის არის ხველა საშიში და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს? - ამ თემებზე ​MomsEdu.ge-ს პედიატრი თათია სხირტლაძე ესაუბრა.
- რა არის ბრონქიტი და ძირითადად რომელ სეზონზეა გავრცელებული?
- ბრონქიტი არის სასუნთქი გზების, კერძოდ, ბრონქების ლორწოვანი გარსის ანთება, რომლის გამომწვევს უმრავლეს შემთხვევაში წარმოადგენს - ვირუსი. ასევე, შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბაქტერიით, ალერგიით, თამბაქოს მოხმარებით, გარდა ამისა, ბრონქიტი შეიძლება იყოს ზოგიერთი თანდაყოლილი დაავადების გამოვლინება - როგორიცაა მუკოვისციდოზი (კისტური ფიბროზი). ბრონქიტი წელიწადის ყველა დროს გვხდება, თუმცა მისი სიხშირე განასაკუთრებით მატულობს გვიან შემოდგომას, ზამთარსა და ადრეულ გაზაფხულზე.
- უმეტესად რა ასაკის ბავშვებში გვხდება?
- ბრონქიტი გვხდება ყველა ასაკის ბავშვთან, მაგრამ განსაკუთრებული სიმპტომატიკით და სიმძიმით მიმდინარეობს 2 წლამდე ასაკის ბავშვებში, როდესაც მცირე სასუნთქ გზებში (ბრონქიოლებში) ვითარდება შეშუპება და ანთება, ლორწო გროვდება მათში, რაც აძნელებს ჰაერის თავისუფლად მოძრაობას ფილტვებში და გამოიხატება სუნთქვის გაძნლებით.
- რა სიმპტომებით უნდა მივხვდეთ, რომ ბავშვს ბრონქიტი აქვს?
- ბრონქიტის მთავარი დამახასიათებელი ნიშანი არის ხველა, თუმცა თავიდან ბავშვს შეიძლება ჰქონდეს გაციების სიმპტომები: ცხვირიდან გამონადენი, ყელის ტკივილი, ცხელება, საერთო სისუსტე, უმადობა. ხველა შესაძლოა იყოს მშრალი ან სველი (ლორწოთი სავსე). როდესაც ინფექცია პროგრესირებს, კლინიკურად ვლინდება სუნთქვის გახშირება, შეტევითი ხველა, ხველის დროს გულისრევის შეგრძნება და ღებინება, სუნთქვაში მუცლის და გულმკერდის კუნთების მონაწილეობა, ბავშვი უარს ამბობს სითხის და საკვების მიღებაზე. ხველა ხშირად გრძელდება 7-დან 14 დღემდე, თუმცა შესაძლოა გაგრძელდეს 3-დან 4 კვირამდეც კი.

- როგორ მიმდინრეობს მკურნალობის პროცესი და რა დროს არის საჭირო მედიკამენტების ჩართვა?
- მკურნალობა დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, სიმპტომატიკაზე და ზოგად მდგომარეობაზე. 2 წლამდე ასაკის ბავშვებში ბრონქიტის (ბრონქიოლიტის) სპეციფიკური მკურნალობა არ არსებობს, საჭიროებს სიმპტომურ მკურნალობას, როგორებიცაა: ტემპერატურის კონტროლი/მართვა, სითხეებით დატვირთვა, ცხვირის სანაცია, ოთახის ხშირი განიავება. სუნთქვის გაძნელების შემთხვევაში - ოქსიგენოთერაპია და სტაციონარული მეთვალყურეობა. რაც შეეხება ხველის წამალს, მისი მიღება მკაცრად განსაზღვრული უნდა იყოს პედიატრის მიერ. ამოსახველებელი საშუალებების გამოყენება 4 წლამდე ასაკის ბავშვებში არ არის რეკომენდებული, ამოხველების რეფლექსის არქონის გამო. ხშირად გამოიყენება ხველის დამთრგუნველი მედიკამენტები, თუმცა, კვლევებმა აჩვენა, რომ არ ამცირებს დაავადების ხანგრძლივობას და ასევე, ნახველის ევაკუაციის დათრგუნვამ შესაძლოა, ხელი შეუწყოს ბაქტერიულ გართულებას.
- საჭიროა თუ არა ანტიბიოტიკით ბრონქიტის მკურნალობაში?
- გამომდინარე იქიდან, რომ ბრონქიტის გამომწვევი უმეტესად არის ვირუსი, ანტიბიოტიკოთერაპიას არ საჭიროებს. ანტიბიოტიკი ინიშნება ექიმის მიერ, თუ ფიზიკური გამოკვლევით და ლაბორატორიული მონაცემებით ვლინდება ბაქტერიული ინფექცია.
​

- რა დროს არის ხველა საშიში და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს?

- დაუყოვნებლივ მიმართეთ ექიმს, თუ ბავშვს აღენიშნება სუნთქვის გაძნელების ნიშნები: ქოშინი, სუნთქვის დროს ნეკნების ჩაზნექვა, ლაპარაკის ან ტირილის გაძნელება, უარი სითხისა და საკვების მიღებაზე, ხმაურიანი სუნთქვა, ხმის ტემბრის ცვლილება, ტუჩების ან სახის მოლურჯო შეფერილობა, გამოიყურება ცუდად, ასევე თუ აქვს სუსტი იმუნური სისტემა (ანემია, სიმსივნური დაავადება, ცისტური ფიბროზი ან სხვა ქრონიკული დაავადება).

ესაუბრა მარიამ ჩოქური​

წაიკითხეთ სრულად