რა სიმპტომებით ვხვდებით, რომ ბავშვს ბრონქიტი აქვს, როდის არის ხველა საშიში და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს? - ამ თემებზე MomsEdu.ge-ს პედიატრი თათია სხირტლაძე ესაუბრა.
- რა არის ბრონქიტი და ძირითადად რომელ სეზონზეა გავრცელებული?
- ბრონქიტი არის სასუნთქი გზების, კერძოდ, ბრონქების ლორწოვანი გარსის ანთება, რომლის გამომწვევს უმრავლეს შემთხვევაში წარმოადგენს - ვირუსი. ასევე, შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბაქტერიით, ალერგიით, თამბაქოს მოხმარებით, გარდა ამისა, ბრონქიტი შეიძლება იყოს ზოგიერთი თანდაყოლილი დაავადების გამოვლინება - როგორიცაა მუკოვისციდოზი (კისტური ფიბროზი). ბრონქიტი წელიწადის ყველა დროს გვხდება, თუმცა მისი სიხშირე განასაკუთრებით მატულობს გვიან შემოდგომას, ზამთარსა და ადრეულ გაზაფხულზე.
- უმეტესად რა ასაკის ბავშვებში გვხდება?
- ბრონქიტი გვხდება ყველა ასაკის ბავშვთან, მაგრამ განსაკუთრებული სიმპტომატიკით და სიმძიმით მიმდინარეობს 2 წლამდე ასაკის ბავშვებში, როდესაც მცირე სასუნთქ გზებში (ბრონქიოლებში) ვითარდება შეშუპება და ანთება, ლორწო გროვდება მათში, რაც აძნელებს ჰაერის თავისუფლად მოძრაობას ფილტვებში და გამოიხატება სუნთქვის გაძნლებით.
- რა სიმპტომებით უნდა მივხვდეთ, რომ ბავშვს ბრონქიტი აქვს?
- ბრონქიტის მთავარი დამახასიათებელი ნიშანი არის ხველა, თუმცა თავიდან ბავშვს შეიძლება ჰქონდეს გაციების სიმპტომები: ცხვირიდან გამონადენი, ყელის ტკივილი, ცხელება, საერთო სისუსტე, უმადობა. ხველა შესაძლოა იყოს მშრალი ან სველი (ლორწოთი სავსე). როდესაც ინფექცია პროგრესირებს, კლინიკურად ვლინდება სუნთქვის გახშირება, შეტევითი ხველა, ხველის დროს გულისრევის შეგრძნება და ღებინება, სუნთქვაში მუცლის და გულმკერდის კუნთების მონაწილეობა, ბავშვი უარს ამბობს სითხის და საკვების მიღებაზე. ხველა ხშირად გრძელდება 7-დან 14 დღემდე, თუმცა შესაძლოა გაგრძელდეს 3-დან 4 კვირამდეც კი.
- როგორ მიმდინრეობს მკურნალობის პროცესი და რა დროს არის საჭირო მედიკამენტების ჩართვა?
- მკურნალობა დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, სიმპტომატიკაზე და ზოგად მდგომარეობაზე. 2 წლამდე ასაკის ბავშვებში ბრონქიტის (ბრონქიოლიტის) სპეციფიკური მკურნალობა არ არსებობს, საჭიროებს სიმპტომურ მკურნალობას, როგორებიცაა: ტემპერატურის კონტროლი/მართვა, სითხეებით დატვირთვა, ცხვირის სანაცია, ოთახის ხშირი განიავება. სუნთქვის გაძნელების შემთხვევაში - ოქსიგენოთერაპია და სტაციონარული მეთვალყურეობა. რაც შეეხება ხველის წამალს, მისი მიღება მკაცრად განსაზღვრული უნდა იყოს პედიატრის მიერ. ამოსახველებელი საშუალებების გამოყენება 4 წლამდე ასაკის ბავშვებში არ არის რეკომენდებული, ამოხველების რეფლექსის არქონის გამო. ხშირად გამოიყენება ხველის დამთრგუნველი მედიკამენტები, თუმცა, კვლევებმა აჩვენა, რომ არ ამცირებს დაავადების ხანგრძლივობას და ასევე, ნახველის ევაკუაციის დათრგუნვამ შესაძლოა, ხელი შეუწყოს ბაქტერიულ გართულებას.
- საჭიროა თუ არა ანტიბიოტიკით ბრონქიტის მკურნალობაში?
- გამომდინარე იქიდან, რომ ბრონქიტის გამომწვევი უმეტესად არის ვირუსი, ანტიბიოტიკოთერაპიას არ საჭიროებს. ანტიბიოტიკი ინიშნება ექიმის მიერ, თუ ფიზიკური გამოკვლევით და ლაბორატორიული მონაცემებით ვლინდება ბაქტერიული ინფექცია.
- რა დროს არის ხველა საშიში და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს?
- დაუყოვნებლივ მიმართეთ ექიმს, თუ ბავშვს აღენიშნება სუნთქვის გაძნელების ნიშნები: ქოშინი, სუნთქვის დროს ნეკნების ჩაზნექვა, ლაპარაკის ან ტირილის გაძნელება, უარი სითხისა და საკვების მიღებაზე, ხმაურიანი სუნთქვა, ხმის ტემბრის ცვლილება, ტუჩების ან სახის მოლურჯო შეფერილობა, გამოიყურება ცუდად, ასევე თუ აქვს სუსტი იმუნური სისტემა (ანემია, სიმსივნური დაავადება, ცისტური ფიბროზი ან სხვა ქრონიკული დაავადება).
- დაუყოვნებლივ მიმართეთ ექიმს, თუ ბავშვს აღენიშნება სუნთქვის გაძნელების ნიშნები: ქოშინი, სუნთქვის დროს ნეკნების ჩაზნექვა, ლაპარაკის ან ტირილის გაძნელება, უარი სითხისა და საკვების მიღებაზე, ხმაურიანი სუნთქვა, ხმის ტემბრის ცვლილება, ტუჩების ან სახის მოლურჯო შეფერილობა, გამოიყურება ცუდად, ასევე თუ აქვს სუსტი იმუნური სისტემა (ანემია, სიმსივნური დაავადება, ცისტური ფიბროზი ან სხვა ქრონიკული დაავადება).
