Baby Bag

„ბოლო ათწლეულების განმავლობაში ვაქცინაციამ შეძლო სიცოცხლისთვის საშიში დაავადებების აღმოფხვრა ან მასიური შემცირება - შესაბამისად, მისი აუცილებლობა და ეფექტურობა უდავოა“

„ბოლო ათწლეულების განმავლობაში ვაქცინაციამ შეძლო სიცოცხლისთვის საშიში დაავადებების აღმოფხვრა ან მასიური შემცირება - შესაბამისად, მისი აუცილებლობა და ეფექტურობა უდავოა“

ვაქცინაცია ინფექციურ დაავადებებთან ბრძოლის ყველაზე ეფექტური, სანდო და უძველესი საშუალებაა, რომელიც ყოველწლიურად იცავს ბავშვს სიკვდილის და ჯანმრთელობის მდგომარეობის მძიმე დარღვევებისგან. ვაქცინაციის მნიშვნელობასა და შესაძლო გართულებებზე MomsEdu.ge - ს ესაუბრა პედიატრი თათია სხირტლაძე.

- ვაქცინაციის (გეგმიური აცრა) მნიშვნელობაზე რომ ვისაუბროთ.

ბავშვთა გეგმიური იმუნიზაცია ხორციელდება პროფილაქტიკური აცრების ეროვნული კალენდრის მიხედვით. დროულად ჩატარებული გეგმიური აცრები ვაქცინაციით მართვადი ინფექციების პროფილაქტიკის საუკეთესო საშუალებაა და ხელს უწყობს ბავშვის იმუნიტეტის ჩამოყალიბებას კონკრეტული დაავადების მიმართ. მიუხედავად იმისა, რომ ვაქცინაციების უმეტესობა არ იძლევა 100%-იან დაცვას ინფექციისგან, ხელს უშლის პათოგენების გამრავლებას და გავრცელებას, ამცირებს დაავადების ხანგრძლივობას და სერიოზული გართულებების განვითარებას.

საქართველოს სახელმწიფო უზრუნველყოფს - ტუბერკულოზის, დიფტერიის, ყივანახველის, ტეტანუსის, პოლიომიელიტის, ყბაყურის, წითელას, ჰემოფილუს ინფლუენსას, როტავირუსული, პნევმოკოკური ინფექციების და B ჰეპატიტის საწინააღმდეგო ვაქცინაციას. 

ბოლო ათწლეულების განმავლობაში ვაქცინაციამ შეძლო სიცოცხლისთვის საშიში დაავადებების აღმოფხვრა ან მასიური შემცირება, როგორებიცაა: ყვავილი, პოლიომიელიტი, დიფტერია. შესაბამისად, მისი აუცილებლობა და ეფექტურობა უდავოა.

- ვაქცინაციის ნაცვლად, ხომ არ სჯობს ბავშვობის „უწყინარი“ დაავადებები უბრალოდ გადაიტანოს?

- სამწუხაროდ, ბავშვთა ინფექციები, მაგალითად, წითელა, ყივანახველა, ყბაყურა ან წითურა, არც ისე უწყინარია და შეიძლება მიგვიყვანოს სიკვდილამდე ან გამოიწვიოს მუდმივი ინვალიდობა, როგორებიცაა: ტვინის დაზიანება, დამბლა, სიბრმავე და სიყრუე. ადრეულმა ვაქცინაციამ კი შეიძლება თავიდან აიცილოს ეს დაავადებები და შესაბამისად, შედეგებიც.

- რამდენი ხანი შეგვიძლია გადავავდოთ აცრა?

ვაქცინაციის ვადები დაგეგმილია იმის მიხედვით, რომ გართულებების რისკი იყოს მცირე. რაც უფრო ადრეულ ასაკში, ანუ დადგენილი კალენდრის მიხედვით ჩატარდება საჭირო აცრა, მცირდება ბავშვის დაავადების რისკი. თუ ბავშვმა გამოტოვა გეგმიური აცრა ან გასცდა იმ ასაკს, რომელიც საუკეთესო იყო აცრისთვის, არ ნიშნავს რომ აცრა უნდა გავაუქმოთ, მაინც უნდა მივმართოთ სამედიცინო პერსონალს და უნდა ჩატარდეს იმუნიზაცია, შესაბამისი იმუნიზაციის კალენდრით. თუმცა, არსებობს ვაქცინაციის დროებითი და მუდმივი უკუჩვენებები, რომელიც მკაცრადაა განსაზღვრული და აცრის წინ ყველა ბავშვი ფასდება ექიმის მიერ.

- რა გართულება შეიძლება მოჰყვეს აცრას და როგორ უნდა მოვიქცეთ ასეთ დროს?

თანამედროვე ვაქცინები უსაფრთხოა, თუმცა არსებობს იმუნიზაციის შემდგომი გვერდითი რეაქციების და გართულებების იშვიათი რისკი. ეს შეიძლება იყოს სიწითლე, შეშუპება და ტკივილი ინექციის ადგილზე, დაბალი ცხელება, გულისრევა, თავის ტკივილი, ჭირვეულობა, ზოგადი სისუსტე, მადის დაკარგვა, რომელიც ორგანიზმის ბუნებრივი რეაქციაა და ჩარევის გარეშე გაივლის 1-3 დღის განმავლობაში. ცოცხალი ვაქცინით, იმუნიზაციის შემდგომ, ერთიდან სამი კვირის განმავლობაში შეიძლება გამოჩნდეს დაავადებისთვის დამახასიათებელი მსუბუქი სიმპტომები, მაგალითად, მსუბუქი დიარეა როტავირუსის ვაქცინაციის შემდეგ და მსუბუქი გამონაყარი წითელას ვაქცინაციის შემდეგ.

სერიოზული არასასურველი მოვლენების განვითარების შემთხვევაში, როგორებიცაა: მაღალი ცხელება და ალერგიული რეაქცია, მშობელმა დაუყოვნებლივ უნდა მიმართოს ექიმს ან სასწრაფო გადაუდებელ დახმარებას. 

- ხშირად გვსმენია, რომ აცრის შემდეგ დაბანა არ შეიძლება. რამდენად შეესაბამება სიმართლეს?

- არსებული ვაქცინები კეთდება ბარძაყის ან მხრის კუნთში და დასველება არანაირ საფრთხეს არ წარმოადგენს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„დაღლილი რომ მოდის მშობელი, ნერვები რომ არ ჰყოფნის, უჭირს, რომ ბევრი დრო დაუთმოს ბავშვს,“ - თამარ გაგოშიძე

„დაღლილი რომ მოდის მშობელი, ნერვები რომ არ ჰყოფნის, უჭირს, რომ ბევრი დრო დაუთმოს ბავშვს,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ბავშვთან წარმატებული კომუნიკაციისთვის უსაფრთხო გარემოს შექმნა და გარკვეული ჩარჩოების დაწესება ურჩია:

„მიუხედავად იმისა, რომ ბავშვი არ არის ჩამოყალიბებული პიროვნება, ​ის არის უნიკალური ინდივიდი, რომელსაც აქვს თავისუფალი ნება. ნებისყოფა ჯერ არ აქვს ჩამოყალიბებული, მაგრამ თავისუფალი ნება აქვს. აქ არის ხოლმე სერიოზული დილემა. ხშირად მშობლები ვერ ხვდებიან, რა სტრატეგია უნდა აირჩიონ. ერთია, რომ ვცემ ჩემს შვილს პატივს, ამიტომ ყველაფრის უფლებას ვაძლევ. ძირითადად არის გავრცელებული ასეთი შეხედულება. ბავშვის განვითარებისთვის უსაფრთხო გარემოს შექმნა არ გულისხმობს უჩარჩოო სიტუაციას და ყველაფრის უფლების მიცემას.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, მცირეწლოვან ბავშვებთან მნიშვნელოვანია არავერბალური კომუნიკაციის წესების ცოდნა:

„რაც უფრო მცირეწლოვანია ბავშვი, მით უფრო მეტ ყურადღებას აქცევს ჩვენს არა მეტყველებით, არამედ არავერბალურ კომუნიკაციას. იმისთვის, რომ ჩვენმა ინფორმაციამ მიაღწიოს ბავშვთან სწორად, მნიშვნელოვანია, როგორ ვეტყვით მას რამეს, რას ვეტყვით, ეს ნაკლებად. მნიშვნელოვანია ბავშვის სპეციფიკაც. ნულიდან ათ წლამდე არის ძალიან დიდი ინტერვალი. ბავშვები ძალიან სწრაფად იზრდებიან. ერთი სტადიიდან გადადიან მეორეზე. განვითარების ორი ტიპი არსებობს: ფსიქო-სოციალური და მორალური. ​მორალური განვითა​რების თვალსაზრისით ბავშვები ძალიან განსხვავდებიან ერთმანეთისგანსხვადასხვა ასაკში. პირველ საფეხურზე ბავშვისთვის მთავარია, რომ თავი აარიდოს უსიამოვნო, ნეგატიურ ემოციას და მოსალოდნელ დასჯას. მან არ იცის რა არის მისაღები და მიუღებელი. აქ საუბარი არ არის მორალზე. ეს ეხება თვრამეტ თვემდე ასაკის ბავშვებს. ამ შემთხვევაში ბავშვთან მორალის კითხვას და ახსნა განმარტებებს აზრი არ აქვს.“

თამარ გაგოშიძემ აღნიშნა, რომ სკოლამდელ ასაკში ბავშვი მისთვის მნიშვნელოვან საზოგადოებას ანგარიშს უწევს:

„მეორე საფეხურზე ბავშვი ჯილდოს ითხოვს წესების შესრულებისთვის. მისი მიზანია, რომ რაც შეიძლება ბევრი სასიამოვნო შედეგი მიიღოს. ამ სასიამოვნო შედეგის მოლოდინში ის ანგარიშს უწევს სხვა ადამიანს. ეს არის სკოლამდელი ასაკი, ექვს წლამდე ასაკის ბავშვები. ​ექვსი წლიდან ბავშვი უკვე ანგარიშს უწევს მისთვის მნიშვნელოვან საზოგადოებას. მისთვის მნიშვნელოვანი ხდება ახლო ადამიანებთან ურთიერთობა. ბავშვს უნდა, რომ მათთვის იყოს კარგი გოგო ან ბიჭი.მას უნდა, რომ სხვების სიყვარულს, მოწონებას და აღიარებას მიაღწიოს. ის ცდილობს თავიდან აიცილოს სხვების განაწყენება და იმედგაცრუება.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, თვრამეტ თვემდე ასაკის ბავშვისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანია კომფორტული გარემოს შექმნა:

„თვრამეტ თვემდე ბავშვთან ჩვენი მოლაპარაკება გულისხმობს იმას, რომ მას შევუქმნათ კომფორტული გარემო. თუ ერთ ოთახში ხართ, იქაც მას უნდა ჰქონდეს თავისი კუთხე, პატარა ფარდაგი, სათამაშოები. ბავშვი აქედანვე ეჩვევა მოწესრიგებულ გარემოს. სიტყვა ამ შემთხვევაში არ არის წამყვანი ბავშვისთვის და აზრი არ აქვს არც ახსნა-განმარტებებს და არც ჩხუბს. ​სამ წლამდე ბავშვი ცდილობს დამოუკიდებლობის მიღწევას. დამოუკიდებლობა ბავშვის მომავალი პიროვნების და ნებელობის ჩამოყალიბებისთვის არის მთავარი. როდესაც ბავშვი ცდილობს ყველაფერი თვითონ გააკეთოს, მშობლებს ზოგჯერ ეჩქარებათ, ეშინიათ, რომ ბავშვი ყველაფერს კარგად ვერ გააკეთებს, შესაბამისად ეს ხაზი წყდება. მას რაღაც ასაკში აღარ აქვს ავტონომიის სურვილი. ის დამოკიდებული ხდება მშობელზე. ჩვენ ეს ეტაპი არ უნდა გავუშვათ.“

თამარ გაგოშიძემ აღნიშნა, რომ მშობლებს ბავშვთან კომუნიკაცია მონოლოგის რეჟიმში წარმოუდგენიათ, რაც არასწორია:

„კომუნიკაცია არ არის მონოლოგი. როგორც წესი, მშობლები მონოლოგის პოზაში ვართ ხოლმე. არ ვუსმენთ და არ ვუყურებთ ბავშვს. ​ჩვენ გვაქვს ჩვენი მოთხოვნა, შესაბამისად ეს მოთხოვნა უნდა დაკმაყოფილდეს. ისმის კითხვა, არ უნდა წავუყენოთ მოთხოვნები ჩვენს შვილებს? ბავშვს ყველაფრის უფლებას უბრალოდ ვერ მისცემ. ბავშვს თავისუფალი ნება აქვს და არჩევანის თავისუფლება გააჩნია. ყველაფრის უფლება არ არის არჩევანის შესაძლებლობა. ის ვეღარ იყენებს ამ არჩევანს. ჩვენ უნდა მოვუსმინოთ და შევხედოთ ჩვენს შვილს. ჩვენ არც ერთმანეთს ვუსმენთ. შევხედოთ ჩვენს გარშემო რა ხდება. საზოგადოებაში ერთმანეთს არ ვუსმენთ, ოჯახში ერთმანეთს არ ვუსმენთ, მით უმეტეს, ბავშვს არ ვუსმენთ. ვიღაც იკითხავს, ორი წლის ბავშვს რა უნდა მოვუსმინოო. მნიშვნელოვანია, რომ კარგად შევხედოთ ორი წლის ბავშვს, გავიგოთ, რა არის მისი ქცევა. შეიძლება სიტყვით არა, მაგრამ ქცევით გამოხატავს ბავშვი თავის სათქმელს, რაც უფრო მცირეწლოვანია ის.“

„მთავარი რამ გვრჩება ყურადღების მიღმა, ბავშვს არ ვუსმენთ. საკუთარი ემოციის გასაკონტროლებლად სამი რამ არსებობს. ერთი, რომ ბავშვს დავაცადოთ, თვითონ გვითხრას, რა აწუხებს, გამოვიწვიოთ ის საუბარში. დამოუკიდებლობის ხარისხი მივცეთ ბავშვს, რომ პასუხისმგებლობა აიღოს თვითონ. ერთად გავაკეთოთ ჩვენი ემოციების ვენტილაცია. ბავშვმა რა განიცადა დღის განმავლობაში და მე რა განვიცადე, ერთმანეთს უნდა გავუცვალოთ. მართალია ჩვენ ვთხოვთ მშობლებს, რომ ბავშვისთვის გამოყონ დრო, მაგრამ ეს დრო შეიძლება იყოს 10 წუთი, რაც უნდა უცნაურად მოგეჩვენოთ, ან ნახევარი საათი, ორი საათი. მთავარია, რომ ეს იყოს თქვენი სრულფასოვანი ეგზისტენცია ბავშვებთან, სრული ჰარმონიის პირობებში. მშობლებს ხშირად უთქვამთ: „ბავშვი მეუბნება, რომ დადე ტელეფონი და ისე მეთამაშე.“ ძალიან კარგად ვიცით, რომ მშობლები დაკავებულები არიან. ​დაღლილი რომ მოდის მშობელი, ნერვები რომ არ ჰყოფნის, უჭირს, რომ ამდენი დრო დაუთმოს კიდევ ბავშვს. ნახევარი საათი რომ დაუთმო ბავშვს სრულფასოვნად ყოველდღიურად, ოღონდ მოთხოვნების გარეშე, უბრალოდ საუბარი და დიალოგი, ეს არის ოპტიმალური ვარიანტი. შენ უბრალოდ უსმენ ბავშვს, არ ეუბნები ,რომ „ეს რა სისულელე გააკეთე.“ მოსმენა არის უნიკალური ფენომენი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თამარ გაგოშიძემ ორგანიზაცია „მშობლები განათლებისთვის“ პირდაპირ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„მშობლები განათლებისთვის“

წაიკითხეთ სრულად