Baby Bag

„ბოლო ათწლეულების განმავლობაში ვაქცინაციამ შეძლო სიცოცხლისთვის საშიში დაავადებების აღმოფხვრა ან მასიური შემცირება - შესაბამისად, მისი აუცილებლობა და ეფექტურობა უდავოა“

„ბოლო ათწლეულების განმავლობაში ვაქცინაციამ შეძლო სიცოცხლისთვის საშიში დაავადებების აღმოფხვრა ან მასიური შემცირება - შესაბამისად, მისი აუცილებლობა და ეფექტურობა უდავოა“

ვაქცინაცია ინფექციურ დაავადებებთან ბრძოლის ყველაზე ეფექტური, სანდო და უძველესი საშუალებაა, რომელიც ყოველწლიურად იცავს ბავშვს სიკვდილის და ჯანმრთელობის მდგომარეობის მძიმე დარღვევებისგან. ვაქცინაციის მნიშვნელობასა და შესაძლო გართულებებზე MomsEdu.ge - ს ესაუბრა პედიატრი თათია სხირტლაძე.

- ვაქცინაციის (გეგმიური აცრა) მნიშვნელობაზე რომ ვისაუბროთ.

ბავშვთა გეგმიური იმუნიზაცია ხორციელდება პროფილაქტიკური აცრების ეროვნული კალენდრის მიხედვით. დროულად ჩატარებული გეგმიური აცრები ვაქცინაციით მართვადი ინფექციების პროფილაქტიკის საუკეთესო საშუალებაა და ხელს უწყობს ბავშვის იმუნიტეტის ჩამოყალიბებას კონკრეტული დაავადების მიმართ. მიუხედავად იმისა, რომ ვაქცინაციების უმეტესობა არ იძლევა 100%-იან დაცვას ინფექციისგან, ხელს უშლის პათოგენების გამრავლებას და გავრცელებას, ამცირებს დაავადების ხანგრძლივობას და სერიოზული გართულებების განვითარებას.

საქართველოს სახელმწიფო უზრუნველყოფს - ტუბერკულოზის, დიფტერიის, ყივანახველის, ტეტანუსის, პოლიომიელიტის, ყბაყურის, წითელას, ჰემოფილუს ინფლუენსას, როტავირუსული, პნევმოკოკური ინფექციების და B ჰეპატიტის საწინააღმდეგო ვაქცინაციას. 

ბოლო ათწლეულების განმავლობაში ვაქცინაციამ შეძლო სიცოცხლისთვის საშიში დაავადებების აღმოფხვრა ან მასიური შემცირება, როგორებიცაა: ყვავილი, პოლიომიელიტი, დიფტერია. შესაბამისად, მისი აუცილებლობა და ეფექტურობა უდავოა.

- ვაქცინაციის ნაცვლად, ხომ არ სჯობს ბავშვობის „უწყინარი“ დაავადებები უბრალოდ გადაიტანოს?

- სამწუხაროდ, ბავშვთა ინფექციები, მაგალითად, წითელა, ყივანახველა, ყბაყურა ან წითურა, არც ისე უწყინარია და შეიძლება მიგვიყვანოს სიკვდილამდე ან გამოიწვიოს მუდმივი ინვალიდობა, როგორებიცაა: ტვინის დაზიანება, დამბლა, სიბრმავე და სიყრუე. ადრეულმა ვაქცინაციამ კი შეიძლება თავიდან აიცილოს ეს დაავადებები და შესაბამისად, შედეგებიც.

- რამდენი ხანი შეგვიძლია გადავავდოთ აცრა?

ვაქცინაციის ვადები დაგეგმილია იმის მიხედვით, რომ გართულებების რისკი იყოს მცირე. რაც უფრო ადრეულ ასაკში, ანუ დადგენილი კალენდრის მიხედვით ჩატარდება საჭირო აცრა, მცირდება ბავშვის დაავადების რისკი. თუ ბავშვმა გამოტოვა გეგმიური აცრა ან გასცდა იმ ასაკს, რომელიც საუკეთესო იყო აცრისთვის, არ ნიშნავს რომ აცრა უნდა გავაუქმოთ, მაინც უნდა მივმართოთ სამედიცინო პერსონალს და უნდა ჩატარდეს იმუნიზაცია, შესაბამისი იმუნიზაციის კალენდრით. თუმცა, არსებობს ვაქცინაციის დროებითი და მუდმივი უკუჩვენებები, რომელიც მკაცრადაა განსაზღვრული და აცრის წინ ყველა ბავშვი ფასდება ექიმის მიერ.

- რა გართულება შეიძლება მოჰყვეს აცრას და როგორ უნდა მოვიქცეთ ასეთ დროს?

თანამედროვე ვაქცინები უსაფრთხოა, თუმცა არსებობს იმუნიზაციის შემდგომი გვერდითი რეაქციების და გართულებების იშვიათი რისკი. ეს შეიძლება იყოს სიწითლე, შეშუპება და ტკივილი ინექციის ადგილზე, დაბალი ცხელება, გულისრევა, თავის ტკივილი, ჭირვეულობა, ზოგადი სისუსტე, მადის დაკარგვა, რომელიც ორგანიზმის ბუნებრივი რეაქციაა და ჩარევის გარეშე გაივლის 1-3 დღის განმავლობაში. ცოცხალი ვაქცინით, იმუნიზაციის შემდგომ, ერთიდან სამი კვირის განმავლობაში შეიძლება გამოჩნდეს დაავადებისთვის დამახასიათებელი მსუბუქი სიმპტომები, მაგალითად, მსუბუქი დიარეა როტავირუსის ვაქცინაციის შემდეგ და მსუბუქი გამონაყარი წითელას ვაქცინაციის შემდეგ.

სერიოზული არასასურველი მოვლენების განვითარების შემთხვევაში, როგორებიცაა: მაღალი ცხელება და ალერგიული რეაქცია, მშობელმა დაუყოვნებლივ უნდა მიმართოს ექიმს ან სასწრაფო გადაუდებელ დახმარებას. 

- ხშირად გვსმენია, რომ აცრის შემდეგ დაბანა არ შეიძლება. რამდენად შეესაბამება სიმართლეს?

- არსებული ვაქცინები კეთდება ბარძაყის ან მხრის კუნთში და დასველება არანაირ საფრთხეს არ წარმოადგენს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„დილის საათებში არ არის ცივი წყალი რეკომენდებული, რადგან ამ დროს ორგანიზმის ტემპერატურული მაჩვენებლები ცოტა მაღალია,“ - შოთა ჯანჯღავა

„დილის საათებში არ არის ცივი წყალი რეკომენდებული, რადგან ამ დროს ორგანიზმის ტემპერატურული მაჩვენებლები ცოტა მაღალია,“ - შოთა ჯანჯღავა

ენდოკრინოლოგმა შოთა ჯანჯღავამ დილას ჯანსაღი საუზმის მნიშვნელობასა და იმ ძირითად წესებზე ისაუბრა, რომლებიც ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად დილაობით უნდა დავიცვათ:

„წყალი კვებასთან არ უნდა იყოს ასოცირებული. დაცილება უნდა იყოს 10-15 წუთი მაინც. ​გაღვიძებისთანავე რეკომენდებულია ერთი ჭიქა წყლის მიღება. გასათვალისწინებელია ასევე სუნთქვის საკითხიც. თუ ადამიანი პირით სუნთქავს, ამ შემთხვევაში ცოტა უფრო მეტი წყალი მისაცემი. თუ ცხვირით სუნთქავს, ერთი ჭიქა სრულიად საკმარისია. წყალი უნდა იყოს ოთახის ტემპერატურის. ჩვენი ორგანიზმი როდესაც იღვიძებს, მით უმეტეს, დილის საათებში არ არის ცივი წყალი რეკომენდებული, რადგან ჩვენ საწოლიდან ვდგებით და ტემპერატურული მაჩვენებლები ცოტა მაღალია დილის საათებში სხვა პერიოდთან შედარებით.“

შოთა ჯანჯღავას თქმით, საუზმობისას ყველაზე კალორიული პროდუქტების მიღებაც ნებადართულია:

„საუზმის პერიოდში ჩვენ შეგვიძლია ყ​ველაზე კალორიული პროდუქტების მიღებაც. არ არის აუცილებელი ნოყიერება განისაზღვროს შესახედაობის თვლასაზრისით. შეიძლება ულუფა ზომით პატარა იყოს, მაგრამ შემადგენლობა იყოს კარგი. დილის საათებში რეკომენდებული არ არის სწრაფად ათვისებადი ნახშირწყლების მიღება, როგორიცაა: შოკოლადი. სჯობს, რომ უფრო რთული ნახშირწყლები შევარჩიოთ, როგორიცაა ფაფა. თუ ადამიანს ფაფა არ უყვარს, ცილოვანი პროდუქტებიც ძალიან კარგად შეგვიძლია მივიღოთ. დილას ხორციც დაშვებულია, სხვათა შორის. ორთქლზე მომზადებული კატლეტიც რომ მივირთვათ დილას, დასაშვებია.“

შოთა ჯანჯღავამ აღნიშნა, რომ დილის მხოლოდ ყავით დაწყება არ არის სასარგებლო:

„ღამის პერიოდში კუჭის წვენი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში გროვდება და მას სჭირდება დილას განეიტრალება. ჩვენ თუ დილას მხოლოდ ყავას მივაწვდით მას და სხვას არაფერს, ამით საკმაოდ გავაღიზიანებთ, როგორც კუჭ-ნაწლავის ტრაქტს, ასევე ნაღვლის ბუშტსაც. როდესაც ჩვენ დიდი ხნის განმავლობაში ორგანიზმს მივაჩვევთ, რომ ის არ იკვებება, რა თქმა უნდა, ამ ქცევას დაისწავლის. ადამიანმა დილას რაღაც რომ ჭამოს, გულისრევის შეგრძნება გაუჩნდება და ა.შ. სჯობს, რომ ჩვენ მივაჩვიოთ და ვასწავლოთ ორგანიზმს. ​ორგანიზმს სწავლა სჭირდება 3-4 კვირა, რომ თვითონ მოგვთ​ხოვოს საკვები ნივთიერებები. ასეთ დროს თუნდაც ნახევარი ბანანი რომ შეჭამოს ადამიანმა, ამის შედეგად ქცევა ჩამოუყალიბდება ორგანიზმს და ქცევა რომ ჩამოყალიბდება, როდესაც გაიღვიძებს, თვითონვე შეჭამს. თუ დილას გულის რევის შეგრძნება აქვს ადამიანს, ასეთ შემთხვევაში სჯობს თავიდან წყალი დავახმაროთ, რომ მიეჩვიოს ორგანიზმი და მერე ნელ-ნელა დალაგდება ყველაფერი.“

„ძალიან კარგია დილის საათებში ხილის მიღება. არ არის რეკომენდებული მივიღოთ ისეთი ხილი, რომელიც კუჭ-ნაწლავს აღიზიანებს, როგორებიცაა ციტრუსები. ფრეშის დალევა დიდად რეკომენდებული არ არის. თუ იქნება კენკრა, ბანანი, ვაშლი ძალიან კარგია. ყველაზე კარგია, რომ ჯერ დავიწყოთ ხილით, ის მონელებისთვის კუჭ-ნაწლავს უფრო ამზადებს, ​შემდეგ კი დავამატოთ სხვა პროდუქტი. დილაობით შეგვიძლია მანგოც მივირთვათ, ანანასიც. თავისუფლად შეიძლება რძე, ხაჭო, მაწონი, კეფირი, იოგურტი. მოვერიდოთ ძალიან მარილიან ყველს დილაობით. შეიძლება ცოტა შეშუპებითი პროცესები მოგვცეს დღის განმავლობაში,“ - აღნიშნულ საკითხებზე შოთა ჯანჯღავამ ტელეკომპანია „ფორმულას“ გადაცემაში „დილა ფორმულაზე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„დილა ფორმულაზე“

წაიკითხეთ სრულად