Baby Bag

„2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა,“- ენდოკრინოლოგი ლაშა უჩავა

„2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა,“- ენდოკრინოლოგი ლაშა უჩავა

ენდოკრინოლოგმა ლაშა უჩავამ ფარისებრი ჯირკვლის იმ პრობლემების შესახებ ისაუბრა, რომელიც საქართველოში ყველაზე მეტად არის გავრცელებული:

„შესაძლებელია იყოს ფარისებრი ჯირკვლის გარკვეული სტრუქტურული ცვლილებები. სისხლში მისი ჰორმონები იყოს აბსოლუტურად ნორმალური, ან იყოს პირიქით. შეიძლება ფარისებრი ჯირკვალი სტრუქტურულად იყოს უცვლელი, მაგრამ ჰორმონალურად გვქონდეს დარღვევა. არსებობს კვანძოვანი ჩიყვი. ნებისმიერი წარმონაქმნი, რომელიც არ არის ჩვენთვის ფიზიოლოგიური, სამედიცინო ტერმინით არის სიმსივნე. ის შეიძლება იყოს კეთილთვისებიანი ან ავთვისებიანი. რაც შეეხება ჰორმონალურ ცვლილებას, თუ არის დიფუზური ჩიყვი, ის შეიძლება გამოწვეული იყოს ორი პათოლოგიის გამო: ენდემური ან დიფუზურ-ტოქსიური ჩიყვით. ეს ხდება, როდესაც ფარისებრი ჯირკვალი გამოიმუშავებს იმაზე მეტ ჰორმონს, ვიდრე ეს ჩვენი ორგანიზმისთვის არის საჭირო.“

ლაშა უჩავას თქმით, პოპულაციაში ხშირია ჰიპოთირეოზის, ანუ ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის დაქვეითების შემთხვევები:

„ჰიპოთირეოზი არის ფუნქციის დაქვეითება, რომელიც ხშირია პოპულაციაში. ამ დროს ცხიმოვანი ქსოვილი ბევრად მეტად წარმოიქმნება და შეიძლება ამან პროვოცირება გაუკეთოს წონაში მატებას. ჰიპოთირეოზის სიმპტომებია: ბრადიკარდია, ნერვული სისტემის აღგზნებადობა, ძილიანობა, სუნთქვითი უკმარისობა. ჰიპოთირეოზის დროს ნერვული სისტემა უფრო ლაბილურია. შესაძლოა, ძალიან სევდიან ამბავზეც არანაირი რეაქცია არ ჰქონდეს ადამიანს. ჰიპერთირეოზის დროს, როდესაც დიდი რაოდენობით ჰორმონები გამომუშავდება, ამ დროს ადამიანი უმიზეზოდ კარგავს წონას, ვითარდება ტრემორი, ხელების კანკალი, ბევრად უფრო აღგზნებულები არიან, ემოციების მართვა რთულია. ფრჩხილების მტვრევა, თმის ცვენა ორივე ფორმისთვის არის დამახასიათებელი.“

„ენდემური ჩიყვი არის იოდის დეფიციტი, რომელიც უპირატესად ვლინდება ბავშვთა ასაკში. ეს შესაძლებელია იყოს პირველადი, ორსულობის დროს დედასთან განვითარებული იოდდეფიციტით გამოწვეული. უპირატესად შეინიშნება ორი-სამი წლის ასაკიდან. ამ დროს ზრდა-განვითარება და გონებრივი განვითარება ცოტათი ჩამორჩება ფიზიოლოგიას. რადგან საქართველო ენდემური ზონაა, პედიატრები ყოველთვის ურჩევენ მშობლებს, რომ იოდი საკვები დანამატის სახით იყოს გამოყენებული 3 წლის ასაკიდან. ეს საპრევენციო ზომაა. მწვანე პროდუქტებში ბევრი იოდია. ბოლო პერიოდის განმავლობაში და განსაკუთრებით ჩერნობილის შემდგომ დასავლეთ საქართველოში ბევრად უფრო მაღალია კვანძოვანი ჩიყვის შემთხვევები. გარემოში უფრო მეტი რადიაცია იყო. გასულ წელს გერმანელი ექსპერტების დასკვნა დაიდო, რომ 2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა. მხოლოდ 2021 წლიდან დაიწყო მისი ნელ-ნელა დაქვეითება და კლება. ზღვისპირა ქვეყნებში უფრო მაღალია ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიები. ესეც ჩერნობილის გამო. რადიაცია მზის სხივების ფონზე ბევრად უფრო აქტიურია. გარკვეული ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიების დროს მზის სხივები კატეგორიულად აკრძალულია, ისევე როგორც სოლარიუმი,“- აღნიშნულ საკითხზე ლაშა უჩავამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „ექიმები“ ისაუბრა.

წყარო:​ „ექიმები“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ახალშობილებს ახასიათებთ გახანგრძლივებული ტირილი, ეს არ არის ჩაბჟირება - მშვიდად იყავით, დედიკოებო“ - ინტერვიუ ნეონატოლოგ მაკა ჭიღლაძესთან

„ახალშობილებს ახასიათებთ გახანგრძლივებული ტირილი, ეს არ არის ჩაბჟირება - მშვიდად იყავით, დედიკოებო“ - ინტერვიუ ნეონატოლოგ მაკა ჭიღლაძესთან
რომელ კვირამდე დაბადებული ბავშვი ითვლება დღენაკლულად, როგორ დავუმუშავოთ ჭიპი ახალშობილს და რომელი დღიდან შეიძლება მისი სუფთა ჰაერზე გასეირნება? -  MomsEdu.g​e-ს ამ და სხვა კითხვებს ნეონატოლოგმა მაკა ჭიღლაძემ უპასუხა. 

- ქალბატონო მაკა, რომელ კვირამდე დაბადებული ბავშვი ითვლება დღენაკლულად და თქვენი პრაქტიკიდან, ყველაზე მცირე წონის ახალშობილი რამდენი გრამი იყო და როგორ განვითარდა?

- ოცდაჩვიდმეტ კვირამდე დაბადებულები ითვლებიან დღენაკლ ახალშობილებად. 400 გრ.-დან 700 გრ.-მდეც დაბადებულან ბავშვები. ასეთ დროს, ისინი სამშობიაროდან რეანიმაციაში გადაგვყავს. ვითარდებიან საკმაოდ წარმატებულად და აღწევენ საჭირო, დამაკმაყოფილებელ წონას. მათი ჯანმრთელობა, ჩვეულებრივ, უმჯობესდება და სრულიად ჯანმრთელები ეწერებიან ბინაზე. მშობლები უნდა ეცადონ, რომ ორსულობა მიიტანონ ბოლომდე და გააჩინონ დროული ახალშობილები, მაგრამ თუ ნაადრევად მოხდება ეს ყველაფერი, ჰქონდეთ ჩვენი, კვალიფიცირებული კადრების და იმ სათანადო მატერიალურ-ტექნიკური აღჭურვილობის იმედი, რომელიც გაგვაჩნია. დღენაკლული ბავშვების მდგომარეობა გაუმჯობესდება, განვითარდებიან აბსოლუტურად ნორმალურად და გახდებიან საზოგადოების სრულფასოვანი წევრები.

- რა დახმარება ეწევა ნაადრევად დაბადებულ ახალშობილს, რა პირობების შექმნაა საჭირო მათთვის?

- აუცილებელია სათანადო მოვლა, სითბური რეჟიმი, ნაკლები ინვაზიური პროცედურები, დროული ენტერალური კვება, მშობლებთან სიახლოვე და მაქსიმალური მზრუნველობა.

- რა რჩევებს მისცემთ ახალბედა დედებს?

- ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ახალშობილს ეცვას თავისუფლად. საჭიროების თვალსაზრისით, ყველაზე მეტად მათ მშობლების სითბო, დედასთან სიახლოვე სჭირდებათ. ისინი დროულად მიგვყავს დედასთან, კანით კანთან კონტაქტი ხორციელდება, ხდება ხელშეწყობა და პირველი საათიდან იწყებენ ძუძუთი კვებას, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია, ვინაიდან დროულად დაწყებული ძუძუთი კვება არის იმის გარანტი, რომ დედას და შვილს ექნებათ ხანგრძლივი ურთიერთობა. ძუძუთი კვება გრძელდება 6 თვემდე და სასარგებლო და მიზანშეწოლილია თუ კვება გაგრძელდება 2 წლამდე. აქვე აღვნიშნავ, რომ სამშობიარო სახლში ხელოვნური საკვების დანიშვნა არის კატეგორიულად გამორიცხული. როგორც უკვე გითხარით, ახალდაბადებულები პირველი საათიდანვე იმყოფებიან დედასთან და პირველივე საათიდან ეჭიდებიან დედის ძუძუს. ისინი იღებენ მხოლოდ დედის რძეს.

- რადგან კვებაზე ვსაუბრობთ რომ გვითხრათ, რამდენ საათში ერთხელ არის კვება აუცილებელი ჩვილებში და ბუნებრივია თუ არა, როდესაც ახალშობილი პირველი სამი დღის განმავლობაში წონაში იკლებს?

- ჩვილები იკვებებიან თავიანთი სურვილის მიხედვით, უსისტემოდ, უდოზოდ. რაც შეეხება წონაში კლებას პირველი სამი დღის განმავლობაში, ეს რა თქმა უნდა, ბუნებრივია. პატარების საწყისი წონა აღდგება მე-8, მე-9, მე-10 დღიდან. ამაზე დედიკოებმა არ უნდა ინერვიულონ.

- თუ ჩვილი გამუდებით ტირის, მიუხედავად იმისა, რომ საკვებს საჭირო რაოდენობით იღებს, რა მიზეზი შეიძლება იყოს ამ დროს?

- შეიძლება, მიზეზი იყოს მშობლების ყურადღების დეფიციტი ან მათი განწყობა, რომელსაც ძალიან გრძნობენ პატარები. ამას არამარტო ჩვილები, არამედ ნაყოფიც გრძნობს მუცლადყოფნის პერიოდში.

- ახალშობილის დაბანის წესებზეც რომ გვესაუბროთ. დაბადებიდან მერამდენე დღეს უნდა დავბანოთ პატარა და რა უნდა გავითვალისწინოთ ამ დროს?

- ახალშობილის დაბანა დაბადებიდან 12 საათის შემდეგ არის მიზანშეწონილი. ამ დრომდე საჭიროა სითბური რეჟიმის შექმნა. წყლის ტემპერატურა უნდა იყოს 37 გრადუსი. აუცილებელია, დაბანა ყოველდღიურ რუტინად ჩამოყალიბდეს და  სასურველია, რომ პატარები მივაჩვიოთ რეჟიმს და დავბანოთ ერთსა და იმავე დროს.

- როგორ დავუმუშავოთ ჭიპი ახალშობილს და დაბადებიდან რომელ დღეს უნდა მოძვრეს?

- ჭიპის დამუშავება ხდება დაბადებისთანავე. მის ნარჩენზე უნდა დაიდოს მომჭერი, უნდა მოვუაროთ მშრალად და დავამუშავოთ ბეტადინით. ჭიპლარის ნარჩენის მოცილება არის ინდივიდუალური. საშუალოდ, მეექვსე-მეშვიდე დღეს ახალშობილს სცილდება ჭიპლარის ნარჩენი და გრძელდება ჭიპის ჭრილის დამუშავება ბეტადინით ან ქლორჰექსიდინის ხსნარით.

- რომელი დღიდან შეიძლება ახალშობილის გარეთ გაყვანა, გასეირნება?

- აუცილებელია, რომ ახალშობილი სამშობიაროდან გაწერისთანავე გავიდეს გარეთ, თუნდაც იმავე დღიდან. წელიწადის დროს არ აქვს მნიშვნელობა. მათ ისევე ესაჭიროებათ ჟანგბადი, სუფთა ჰაერი, როგორც ჩვენ-მოზრდილებს. ბავშვები, რომლებიც მშობლებთან ძალიან ახლოს არიან, აქვთ ძალიან მაღალი IQ. 

- ჩვილების ჩაბჟირებაზეც რომ გვესაუბროთ - გვეშინოდეს თუ არა და როგორ მოვიქცეთ ამ დროს?


- ჯანმრთელი და დროული ახალშობილის გახანგრძლივებული ტირილი ხშირად მშობლებს ერევათ ჩაბჟირებაში. ახალშობილებს ახასიათებთ გახანგრძლივებული ტირილი. ეს არ არის ჩაბჟირება, მშვიდად იყავით, დედიკოებო. და თუ თქვენ ეს ძალიან გაშინებთ და ატყობთ, რომ ბავშვს კანის ფერი ეცვლება ან პათოლოგიურ სიმპტომატიკას ავლენს, აუცილებლად უნდა მიმართოთ ბავშვთა ნევროლოგს.

ესაუბრა თამუნა კიკალიშვილი

წაიკითხეთ სრულად