Baby Bag

რა არის პოზიტიური აღზრდა, რა დადებით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე და ცვლის თუ არა რთულ ქცევას ამგვარი აღზრის სტილი?

რა არის პოზიტიური აღზრდა, რა დადებით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე და ცვლის თუ არა რთულ ქცევას ამგვარი აღზრის სტილი?
რა არის პოზიტიური აღზრდა, რა დადებით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე და ცვლის თუ არა რთულ ქცევას ამგვარი აღზრის სტილი? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ნინო ფირცხალაიშვილი.

- ქალბატონო ნინო, ზოგადად, რა არის პოზიტიური აღზრდა და როგორია მეთოდები?

- აღზრდა საკმაოდ საინტერესო, ხანგრძლივი, უწყვეტი პროცესია, გამოწვევების წინაშე აყენებს მშობლებს. მათ ეკისრებათ უდიდესი პასუხისმგებლობა, რამდენადაც აღზრდის სტილზეა დამოკიდებული, როგორ პიროვნებად ჩამოყალიბდება ბავშვი. სამეცნიერო სფეროში პოზიტიური აზროვნება გულისხმობს ყურადღების გამახვილებას ბავშვის ძლიერ მხარეზე, მის განვითარებასა და ფორმირებაზე. ამ სტილის აღზრდის პროცესში არ განიხილება ბავშვის სუსტი მხარე. ძირითადი პრინციპია მის მიმართ კეთილგანწყობილი გარემოს შექმნა. ასევე, მშობელსა და შვილს შორის ურთიერთპატივისცემაზე დაფუძნებული ურთიერთობების ჩამოყალიბება და რაც მთავარია, ბავშვის უპირობოდ მიღება და სიყვარული.

რაც შეეხება პოზიტიური აღზრდის მეთოდებს, ძალიან ბევრი მეთოდი არსებობს. მათი ძირითადი ამოსავალი პრინციპი გახლავთ, ბავშვების მიმართ მშობლების პოზიტიური განწყობა, მათი მიმღებლობა და ისეთი დამოკიდებულებები, როგორებიცაა: შექება, წახალისება, მოწონება, ნდობის გამოხატვა. პოზიტიური აღზრდის მეთოდებში არ მოიაზრება ისეთი თავისებურებები, როგორებიც არის: დასჯა ფსიქიკური ან ფიზიკური, ზეწოლა, მუქარა და ა.შ.

- რა უპირატესობები აქვს პოზიტიური აღზრდის სტილს და რა დადებით ზეგავლენას ახდენს ბავშვებზე?

- ადამიანი აღზრდის სტილს თავად ირჩევს, გამომდინარე იქიდან, როგორი პიროვნული თავისებურებებით ხასიათდება, როგორი გამოცდილება და ცოდნა აქვს მიღებული, შესაბამისად, ადამიანი, როგორც განვითარებადი არსება, ნებისმიერ სიტუაციაში შეიძლება, დაფიქრდეს ამართლებს თუ არა მის მიერ არჩეული ქცევის სტილი, გადახედოს განხორციელებულ სტრატეგიებს, იმ მეთოდებს, რომლებსაც აღზრდის პროცესში იყენებს და თუ კი ჩათვლის, რომ გარკვეულწილად სირთულეებს აწყდება, ყოველთვის შეუძლია ჩაანაცვლოს, განაახლოს ესა თუ ის მიდგომა. 

მშობელი, რომელიც ირჩევს პოზიტიური აღზრდის სტილს, ძირითადად, მის ხელთ არის ისეთი თავისებურებები, როგორიც არის თავისი მაგალითით მიმართულების მიცემა. მშობელი თავად აძლევს მაგალითს, როგორ შეიძლება მართოს ემოციები, მოაგვაროს პრობლემური სიტუაციები, გაუმკლავდეს ცხოვრებისეულ სირთულეებს, მართოს კონფლიქტური სიტუაცია, დაისახოს მიზნები და მოახერხოს ამ მიზნამდე მისვლა. ამგვარი მიდგომა უნიკალურ შესაძლებლობას აძლევს, განივითაროს ის უნარები, რომლებიც სამომავლოდ გამოადგება - იყოს მიზანსწრაფული, ემპათიური, შეეძლოს საკუთარი თუ სხვისი საზღვრების დაცვა და პატივისცემა. 

მშობელი არ უნდა შეუშინდეს შეცდომის აღიარებას, მნიშვნელოვანია, იყოს გულწრფელი ბავშვის მიმართ. ასევე აუცილებელია ხელი შეუწყოს იმაში, რომ ბავშვმა მოახერხოს საკუთარი თავის მიმართ რწმენის მოპოვება. ამ უნარის განვითარებას ხელს უწყობს შვილისთვის საშუალების მიცემა, თავად მოაგვაროს პრობლემები, დაძლიოს სირთულეები. არანაირ შემთხვევაში მშობელი არ იღებს პასუხისმგებლობას, რამდენადაც ეს შვილს აძლევს საშუალებას, დარწმუნდეს საკუთარ შესაძლებლობებში. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ბავშვი ხდება დამოკიდებული მშობელზე და ნაკლებად არის თავდაჯერებული. ასევე სასურველია, მშობელმა აღიაროს შვილის მცირედი წარმატებაც კი, არ უნდა დაუკარგოს მცდელობა, ძალისხმევა, რომელიც მიზნის მისაღწევად განხორციელდა. გარდა ამისა, მნიშვნელოვანია ბავშვს მისცეს შეცდომის დაშვების უფლება, ისწავლოს ამის გათვალისწინებით, შედეგად ბავშვი მიხვდება, რომ შეცდომა არ არის მარცხი.

- ბავშვებთან, რომლებიც რთული ქცევით ხასიათდებიან, მშობლებს უჭირთ თავის გაკონტროლება. ამ მხრივ, როგორ ცვლის პოზიტიური მიდგომა და მეთოდები ბავშვის ქცევას?

- როდესაც ვსაუბრობთ ბავშვის რთულ ქცევაზე, მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ მისი ასაკობრივი თავისებურებები. მშობელმა უნდა გააანალიზოს შვილის რთულ ქცევას რა უდევს საფუძვლად, რაზე დაკვირვებითაც უფრო მარტივად მიიღებს გადაწყვეტილებას, როგორ მიუდგეს, რა მეთოდები გამოიყენოს. ხშირ შემთხვევაში თითქოს მშობლები და ასევე შვილებიც არასწორ ინტერპრეტაციას უკეთებენ ერთმანეთის რეაგირებას ამა თუ იმ ქცევაზე. მშობლის მხრიდან მძაფრი რეაგირება გარკვეულ საკითხში, ხშირად ბავშვს გარიყულად აგრძნობინებს თავს, ის თავის მხრივ ფიქრობს, რომ მშობელს მისი არ ესმის.

მცირე ასაკის ბავშვებთან, როდესაც რთულ ქცევას აქვს ადგილი, მნიშვნელოვანია, მშობელმა ყურადღება მიაქციოს იმ მომენტში რამდენად არის დაკმაყოფილებული ბაზისური მოთხოვნილებები, რამდენად სრულფასოვანი იყო ძილი, ხომ არ არის მშიერი და ა.შ. თუ შვილის მხრიდან არის რაიმეს მოთხოვნა, რისი დაკმაყოფილებაც მშობელს არ შეუძლია, რადგან ბავშვისთვის არის საზიანო და უარი იწვევს რთულ ქცევას, ამ დროს მშობელი უხსნის თუ რატომ არ შეიძლება ამის განხორციელება. რაც შეეხება, მოზრდილი ასაკის ბავშვებს, მათთვის ძირითადი მიზანი არის დამოუკიდებლობისკენ სწრაფვა. ამ დროს მოზარდებისთვის დიდი მნიშვნელობა აქვს თანატოლების აზრს, ხოლო მშობლების ავტორიტეტი რაღაც დონეზე ქვეითდება. 

ვფიქრობ, მშობელმა ბავშვს უნდა მისცეს საშუალება, გამოხატოს აზრი, მოუსმინოს და შეეცადოს მიიღოს განსხვავებული მოსაზრება, თავისი მხრიდან კი გაუზიაროს საკუთარი მოსაზრება. გულღია საუბარი, თანადგომა საშუალებას აძლევს მშობელს და შვილს უფრო მეტად დაახლოვდნენ, მეტად გაიცნონ ერთმანეთი, რაც ბავშვის ნორმალური განვითარების საფუძველია.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

დაქორწინებულ წყვილებს უთანხმოებები ძირითადად გადაჭარბებული მოდოდინების გამო აქვთ - რატომ არის ქორწინების პირველი წელი რთული?

დაქორწინებულ წყვილებს უთანხმოებები ძირითადად გადაჭარბებული მოდოდინების გამო აქვთ - რატომ არის ქორწინების პირველი წელი რთული?
დაოჯახებული წყვილები კარგად აცნობიერებენ, რომ მათ მთელი ცხოვრების მანძილზე ერთად ყოფნა მოუწევთ. მიუხედავად იმისა, რომ ქორწინება ცოლ-ქმარს შორის სამუდამო კავშირს გულისხმობს, დაოჯახებიდან ერთი წლის მანძილზე წყვილს ურთიერთობა საკმაოდ უჭირს. ახალდაქორწინებულები ერთმანეთს უკეთ ეცნობიან და თანაცხოვრებას ნელ-ნელა სწავლობენ.

ურთიერთობის სიმყარისთვის აუცილებელი ნდობა და ურთიერთგაგება ახალბედა ცოლ-ქმარს ნაკლებად აქვს. როგორ უნდა მოიქცეთ, როდესაც ქორწინების პირველ წელს მეუღლესთან ურთიერთობა გეძაბებათ? რა უნდა გააკეთოთ იმისთვის, რომ ოჯახის სიმყარის შენარჩუნება შეძლოთ? ჩვენს სტატიაში აღნიშნული პრობლემების დასაძლევად საინტერესო რჩევებსა და სტრატეგიებს შემოგთავაზებთ.
რატომ არის ქორწინების პირველი წელი რთული?
ქორწინების პირველი წელი საკმაოდ ბევრ სირთულესთან არის დაკავშირებული, რადგან თქვენ სხვა ადამიანთან ერთად ცხოვრებას იწყებთ, მის გემოვნებას, მოლოდინებს, ჩვევებსა და თავისებურებებს ეცნობით. არ აქვს მნიშვნელობა, რამდენი ხნის ურთიერთობა გაკავშირებთ თქვენს მეორე ნახევართან, ქორწინება ყველაფერს ცვლის და ნებისმიერი ადამიანისთვის სერიოზულ გამოწვევას წარმოადგენს. მცირედი მოთმინება, ურთიერთგაგება და ბევრი სიყვარული თქვენი ოჯახური თანაცხოვრების პირველ წელს დაუვიწყარ მოგონებად აქცევს.
რა სახის პრობლემები იჩენს თავს ქორწინების პირველ წელს?
ქორწინების პირველი წელი ბევრ პრობლემასთან შეჯახებას გაიძულებთ. ეს სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ თქვენ თავს ყოველთვის უბედურად იგრძნობთ და თქვენს მეორე ნახევართან ერთად ბედნიერი წუთები არ გექნებათ. მთავარია, უსიამოვნებებისთვის წინასწარ იყოთ მზად, რადგან პირველი წელი პრობლემების გარეშე ვერ ჩაივლის. ქვემოთ იმ სავარაუდო სირთულეებზე გესაუბრებით, რომელთა გადალახვაც ქორწინების პირველ წელს მოგიწევთ.
• დაუსრულებელი კონფლიქტები: თქვენ ერთმანეთს ჯერ კიდევ ეჩვევით, რის გამოც კონფლიქტები ძალიან ხშირად გაქვთ. შესაძლოა, ისეთი ტრივიალური საკითხების გამო იკამათოთ, როგორიცაა მოუწესრიგებელი სამზარეულო ან აბაზანა. ნებისმიერი უთანხმოების დროს ეცადეთ, რომ კონფლიქტი არ გააღრმავოთ. ღრმად ისუნთქეთ და ემოციები აკონტროლეთ. მეუღლეებიდან ერთ-ერთი მათგანი დათმობაზე აუცილებლად უნდა წავიდეს.
• რომანტიკის ნაკლებობა: შესაძლოა, თქვენს მეუღლეს გრძნობების ღიად გამომჟღავნება ერიდება ან უბრალოდ არ არის რომანტიკული ბუნების ადამიანი. რომანტიკის ნაკლებობამ, შესაძლოა, სასოწარკვეთაში ჩაგაგდოთ, მაგრამ მეტისმეტად ნუ ინერვიულებთ. უმჯობესია, თქვენს მეუღლეს გულახდილად გაესაუბროთ.
• ეგოისტური ქცევა: ქორწინებაში მყოფი ადამიანებიდან ერთ-ერთი, შესაძლოა, ხშირად ავლენდეს ეგოისტურ ქცევებს და ამით მეორე ნახევარს გულს ტკენდეს. მსგავს შემთხვევაში წყვილმა მეტი გახსნილობა უნდა გამოავლინოს. აუცილებლად ესაუბრეთ თქვენს მეუღლეს, თუ მისი ქცევა არ მოგწონთ.
• ფინანსური არასტაბილურობა: ქორწინებაში მყოფი წყვილისთვის სტრესის ერთ-ერთი გამომწვევი ფინანსური პრობლემებია. შესაძლოა, თქვენს მეუღლეს დაოჯახებამდე ბევრი ვალი ჰქონდა, რაც თქვენს ოჯახს მძიმე ტვირთად აწევს.
• დამოკიდებულების სხვადასხვა ფორმა: ნებისმიერი სახის დამოკიდებულება (ნარკოდამოკიდებულება, აზარტული თამაშები, ალკოჰოლი და ა.შ.) ურთიერთობისთვის დამანგრეველია და მისგან გათავისუფლება წარმოუდგენელ სირთულეებთან არის დაკავშირებული.
• ოჯახური ძალადობა: ოჯახური ძალადობის ნებისმიერი ფორმით გამოვლენისთანავე დაუყოვნებლივ განაცხადეთ თქვენზე განხორციელებული ზეწოლის შესახებ. არავის მისცეთ უფლება დაგაზიანოთ ან ტკივილი მოგაყენოთ.
• არარეალისტური მოლოდინები: თუ მეუღლისგან გრძნობთ, რომ მას თქვენდამი არარეალისტური მოლოდინები აქვს ან თქვენ გაქვთ მისდამი მსგავსი დამოკიდებულება, ე.ი. ურთიერთობაში სერიოზული პრობლემები გექნებათ.
• ერთად მცირე დროის გატარება: მეუღლეებმა ქორწინების პირველ წელს ერთად დიდი დრო უნდა გაატარონ, რათა ერთმანეთის უკეთ გაცნობა შეძლონ. სხვაგვარად პრობლემებთან გამკლავება ძალიან გაუჭირდებათ.
რა უნდა გაააკეთოთ სირთულეების თავიდან ასაცილებლად?
კარგი ქორწინება იდეალური წყვილის თანაცხოვრებას არ გულისხმობს. ქორწინება წარმატებულია მაშინ, როდესაც ორი არასრულყოფილი ადამიანი, მიუხედავად მათ შორის არსებული უამრავი განსხვავებისა, ერთად ცხოვრებისგან სიამოვნების მიღებას სწავლობს. ქორწინების პირველ წელს ზედმეტი უსიამოვნებებისგან თავის დასაღწევად შემდეგი რჩევები გაითვალისწინეთ:
• ესაუბრეთ პარტნიორს ფინანსური საკითხების შესახებ
ოჯახის ფინანსური მდგომარეობა თქვენს მეუღლესთან ერთად შეაფასეთ და გააანალიზეთ. თუ მხოლოდ თქვენი მეუღლე მუშაობს, ფინანსები რაციონალურად გადაანაწილეთ და თანხების ფლანგვას ერიდეთ. წინდაუხედაობას თუ გამოავლენთ, შესაძლოა, თვის ბოლოს სერიოზული ფინანსური პრობლემები შეგექმნათ. იმ შემთხვევაში, თუ კრედიტების ტვირთი გაწევთ ან თქვენი გასავალი შემოსავალს მეტისმეტად აღემატება, მეუღლესთან ერთად სამომავლო გეგმებზე ხშირად უნდა ისაუბროთ. არასტაბილური სამსახური თუ გაქვთ, აღნიშნული პრობლემა აუცილებლად უნდა გადაჭრათ, რათა ოჯახის სიმყარეს საფრთხე არ შეუქმნათ.
• დაგეგმეთ ორსულობა
ოჯახში ბავშვის დაბადება ნამდვილი დღესასწაულია, თუმცა მის აღზრდას და მოვლას უდიდესი პასუხიმსგებლობა და მატერიალური რესურსი ესაჭიროება. ორსულობის დაგეგმვამდე აუცილებლად მოაგვარეთ შემდეგი საკითხები: გადახედეთ თქვენს კარიერულ გეგმებს, გადაამოწმეთ თქვენი ფინანსური მდგომარეობა, გაარკვიეთ, რამდენად უჭერენ ოჯახის წევრები თქვენს გადაწყვეტილებას მხარს და რა სახის დახმარებას მიიღებთ მათგან ბავშვის გაჩენის შემთხვევაში. ორსულობის დაგეგმვამდე აუცილებლად მიაკითხეთ ექიმს და თქვენი ჯანმრთელობის მდგომარეობა გადაამოწმეთ, რათა შესაძლო გართულებების თავიდან აცილება შეძლოთ.
• თქვენს მოლოდინებზე ხმამაღლა ისაუბრეთ
დაქორწინებულ წყვილებს უთანხმოებები ძირითადად გადაჭარებული მოდოდინების გამო აქვთ. თუ თქვენი მეუღლე თქვენგან იმაზე მეტს მოითხოვს, ვიდრე შეგიძლიათ, ურთიერთობის სიმყარეს სერიოზული საფრთხე ექმნება. აუცილებლად ისაუბრეთ გულახდილად, თუ რას ელით თქვენი ქორწინებისგან. თქვენი მოლოდინები მეუღლისგან არ უნდა დამალოთ. კონფლიქტის თავიდან ასაცილებლად თქვენი სურვილების შესახებ ნათელი წარმოდგენები უნდა შეიქმნათ.
• ისწავლეთ ჟესტების ენა
ქორწინებაში მყოფი ადამიანებისთვის მეუღლის მხრიდან გამოვლენილ სითბოსა და ყურადღებას ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. სხვადასხვა ჟესტის გამოყენებით თქვენს პარტნიორს ხშირად აგრძნობინეთ, რომ მისით აღფრთოვანებული ხართ. დაეხმარეთ მეუღლეს საოჯახო საქმეების შესრულებაში და ნებისმიერი მისი წამოწყება წაახალისეთ.
• გამოხატეთ მეუღლისადმი პატივისცემა და პასუხისმგებლობის გრძნობას ნუ დაივიწყებთ
ქორწინების სიმყარის შენარჩუნება თუ გსურთ, ერთმანეთს პატივი უნდა სცეთ. თქვენი მეუღლის ოჯახისადმი ყურადღებიანი და თბილი უნდა იყოთ. მისგანაც ამავეს უნდა ითხოვდეთ. როდესაც მეუღლესთან რაიმე საიკთხზე ვერ თანხმდებით, თქვენი შეხედულება მშვიდად გამოთქვით და თქვენი სიტყვებით მეუღლეს შეურაცხყოფა არ მიაყენოთ. აუცილებლად აიღეთ პასუხიმსგებლობა თქვენს ქმედებებზე.
• თავს თქვენს მეუღლეზე მაღლა ნუ დააყენებთ
ქორწინება ორი თანასწორუფლებიანი ადამიანის თანაცხოვრებას გულისხმობს. არც თქვენ და არც თქვენი მეუღლე არ უნდა თვლიდეთ, რომ განსაკუთრებული ხართ და თქვენს პარტნიორს ბევრად აღემატებით. დააფასეთ თქვენი მეორე ნახევარი და მის შეხედულებებს პატივი ეცით.
• ეცადეთ, თქვენი მეუღლისთვის ძლიერ საყრდენად იქცეთ
ქორწინების პირველი წელი ნებისიერი ადამიანისთვის ტრანზიტული წელია, როდესაც მას გრანდიოზულ ცვლილებებთან უხდება შეგუება. მეუღლის მიმართ მომთმენი, მშვიდი და მოსიყვარულე უნდა იყოთ. მას ნებისმიერ სირთულესთან გამკლავებაში უნდა დაეხმაროთ და მისი მხარდაჭერა არასდროს დაგავწიყდეთ. ცოლი და ქმარი ერთმანეთისთვის ძლიერ დასაყრდენად უნდა იქცნენ.
• წყენას გულში ნუ ჩაიდებთ
თქვენი მეუღლის კარგი ან ცუდი საქციელების დათვლა და მათი სამუდამოდ დამახსოვრება ძალიან ცუდი ჩვევაა. მსგავსი დამოკიდებულება თქვენს ურთიერთობას სარგებელს ვერ მოუტანს და თქვენს ქორწინებას სერიოზულად დააზიანებს.
• იზრუნეთ ურთიერთობის განვითარებაზე
მეუღლესთან ერთად დიდი დრო გაატარეთ და დეტალებს ყურადღება მიაქციეთ. თქვენს მეორე ნახევარს რთული პერიოდებისას კომფორტი უნდა შეუქმნათ და აგრძნობინოთ, რომ ნებისმიერი გასაჭირის დროს მის გვერდით იქნებით. თქვენი მეუღლე თქვენთვის უმთავრეს პრიორიტეტს უნდა წარმოადგენდეს და მასთან ურთიერთობა უდიდეს ბედნიერებას უნდა განიჭებდეთ.
• გამონახეთ დრო მეტი კომუნიკაციისთვის
მეუღლესთან ბევრი ისაუბრეთ, გამოხატეთ თქვენი გრძნობები და შეხედულებები. თუ მყარი ურთიერთობის შენარჩუნება გსურთ, თქვენს მეუღლესთან ნებისმიერ საკითხზე თავისუფლად საუბარი უნდა შეგეძლოთ. თქვენს შორის საზღვრები და ბარიერები არ უნდა არსებობდეს. საუბარი საუკეთესო თერაპიაა, რომელიც ურთიერთობის გაუმჯობესებაში გეხმარებათ.
• მიეცით ერთმანეთს თავისუფალი დრო
მართალია, პარტნიორთან დროის გატარება მნიშვნელოვანია, მაგრამ მას თავისუფალი დრო და სივრცეც აუცილებლად უნდა მისცეთ. შესაძლოა, თქვენს მეუღლეს განმარტოვება და დაფიქრება სჭირდება. მას ამის შესაძლებლობა აუცილებლად უნდა მიეცეს. დაეხმარეთ თქვენს მეუღლეს იცხოვროს ისე, როგორც სურს.

ქორწინებაში სირთულეები საკმაოდ ხშირია. თუ თქვენ ბევრი პრობლემა დაგიგროვდათ და მათ გადაჭრას დამოუკიდებლად ვეღარ ახერხებთ, დახმარებისთვის ისეთ ფსიქოლოგს მიმართეთ, რომელიც წყვილებთან მუშაობს. თქვენი უარყოფითი გამოცდილებიდან სწავლა უნდა შეგეძლოთ. შეცდომებს ნუ გაიმეორებთ. ქორწინების პირველ წელთან დაკავშირებული სირთულეების გადალახვა არც ისე რთულია. არ დაივიწყოთ, რომ ნებისმიერ უმნიშვნელო ნაბიჯს თქვენს ცხოვრებაში მნიშვნელოვანი ცვლილებების გამოწვევა შეუძლია.
მომზადებულია ​www.momjunction.com-ის მიხედვით
თარგნმა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად