Baby Bag

ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი?

ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი?
ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ნანა ფაცაცია.

- მშობლების მხრიდან შექებაზე მეტად ბავშვების გაკრიტიკება რამდენად ცუდია მათი ფსიქიკისთვის და უშლის თუ არა ხელს განვითარებაში?

- ზოგადად, ძალიან მნიშვნელოვანია ადეკვატური უკუკავშირი მშობლების მხრიდან ბავშვის ქცევაზე. რა თქმა უნდა, უმჯობესია აქცენტი დადებითზე გაკეთდეს, რათა უფრო მეტად განვამტკიცოთ მოზარდის პოზიტიური ქცევა. თუმცა, თუ ბავშვი იქცევა ისე, რომ მშობელს ან უფროს ადამიანს ეს არ მოსწონს, საჭიროა ფაქიზად მივცეთ უკუკავშირი, რასაც, მოდი, კრიტიკას ნუ დავარქმევთ. ავუხსნათ ბავშვს, რატომ არ არის ესა თუ ის ქცევა მისაღები მშობლისთვის, ანუ შედეგზე უნდა იყოს ორიენტირებული ჩვენი უკუკავშირი. მშობლის მხრიდან ყველაზე მნიშვნელოვანია ადეკვატური უკუკავშირი. ჩვენს რეალობაში ხშირად გვესმის მშობლებისგან, გადატვირთული გრაფიკის გამო, გადაღლილებს აღარ ჰყოფნით ენერგია ახსნისთვის, თუმცა აუცილებელია გამოვნახოთ დრო და რესურსი, რომ ბავშვებს კრიტიკის ნაცვლად, ადეკვატური უკუკავშირი მივცეთ. ის, რაც არ მოგვწონს, კი არ გავუკრიტიკოთ, არამედ ვუთხრათ, რატომ არის საზიანო კონკრეტული ქმედება მათთვის და რა შედეგს მისცემს. ამით არჩევანის წინაშე დავაყენებთ, თავად აირჩიონ ქცევა, რომელიც ნაკლებად საფრთხის შემცველი იქნება.

- თუ პირიქით, მეტად აქებენ და ნაკლებად აძლევენ შენიშვნებს, ხომ არ მოვადუნებთ მათ და დავუკარგავთ მოტივაციას, კრიტიკულად შეხედონ საკუთარ თავს?

- ამ შემთხვევაშიც, როდესაც ვამბობთ მეტად შექებას ან მეტად გაკრიტიკებას, ისევ არაადეკვატურ უკუკავშირთან გვაქვს საქმე. მნიშვნელოვანია, რისთვის ვაქებთ ბავშვს. ხშირად იმისთვის ვაქებთ, რაშიც წვლილი არ მიუძღვის, მაგალითად, სილამაზე. იქ, სადაც იზრდებიან ესმით ფრაზები: „რა კარგი ხარ, პრინცესა“, „რა ლამაზი ხარ“ და ა.შ. როდესაც იზრდებიან და გადადიან მიკროსოციუმიდან მაკროსოციუმში (ბაღი, სკოლა და ა.შ.) იქ უკვე იქმნება პრობლემები, რადგან იგივე უკუკავშირს საზოგადოების მხრიდან ვეღარ ხედავენ, რამაც დიდი ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს მათ თვითშეფასებაზე. ბავშვებს აუცილებელია დადებითი უკუკავშირი მივცეთ რაღაცის კეთებისთვის, ეს იქნება სწავლა თუ სხვა რამ. მეტად ან ზედმეტად შექება არასწორია, ყოველთვის მიზანშეწონილია ჩარჩოში, ზომიერების ფარგლებში ადეკვატური რეაქციები.

- როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი, შექებასა და კრიტიკას შორის?

- მშობლები კვალდაკვალ უნდა მივყვებოდეთ შვილების ქმედებებს. იმას, რაც ჩვენთვის მიუღებელია და მივუთითებთ, ახსნაც უნდა მოჰყვებოდეს, ეს კი მათ შედეგების გაანალიზების საშუალებას მისცემს. მნიშვნელოვანია ფრაზები, რომლებსაც მშობელი იყენებს კომუნიკაციის დროს. თუ ჩვენ მოკლე ფრაზებს ვიყენებთ, მაგალითად, „არ შეიძლება“, ბავშვს კითხვა უჩნდება, რატომ არ შეიძლება, აუცილებელია დასაბუთებულად ავუხსნათ. ასევე სიტყვა „რატომ“, რომელსაც იყენებენ მშობლები. ხშირად ბავშვს უნდა კონკრეტული რამ, თუმცა არ იცის, რატომ უნდა, შესაბამისად, ამაზე პასუხს ვერ გაგვცემს და მეტ გაუგებრობას შეუქმნის ბავშვს. ასე რომ, არსებობს ფრაზები ეფექტური კომუნიკაციისთვის, რაც მშობლებს დაეხმარება დაიჭირონ ოქროს შუალედი. ჩვენ უნდა ვიყოთ ადეკვატური ანარეკლი შვილების ქმედების.

​- რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ ასწავლონ შვილებს იყვნენ თავდაჯერებულები და ამასთანავე არ შეწყვიტონ განვითარებაზე ზრუნვა?

- მნიშვნელოვანია ბავშვს და ზოგადად ნებისმიერი ასაკობრივი ჯგუფის ადამიანს, ჰქონდეს ადეკვატური თვითშეფასება. ჯერ დავიწყოთ იმით, თუ რა არის თვითშეფასება, ვინაიდან თავდაჯერებულობა პირდაპირ კავშირშია ამასთან. თვითშეფასება არის ინდივიდის სუბიექტური წარმოდგენა საკუთარ თავზე, უნარებზე, თვისებებზე. ეს ყალიბდება ზუსტად იმ უკუკავშირებით, რაზეც ზემოთ ვისაუბრეთ, ეს იქნება საკუთარი თავისგან, ოჯახისგან, მეგობრებისგან, თუ ნებისმიერი იმ სოციუმისგან მიღებული უკუკავშირი, სადაც უწევს ყოფნა, ასე ყალიბდება ადამიანის თვითშეფასება. შესაბამისად, ადრეული ასაკიდან უნდა ჩაეყაროს საფუძველი ბავშვის ადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას მისი ჯანსაღი განვითარებისთვის. ერიქსონის თეორიას გავიხსენებ, სადაც ის გამოყოფს ყველაზე მნიშვნელოვან პერიოდს თვითშეფასების ჩამოყალიბების პროცესში, 18 თვიდან 3 წლამდე. ამ დროს ძალიან დიდი როლი აქვთ მშობლებს. ეს ერთ-ერთი კრიზისის გადალახვის პერიოდია, როდესაც ბავშვი სწავლობს თვითონ კვებას, ჩაცმას, ნაბიჯების გადადგმას. ამ დროს თუ მშობელი იქნება მხარდამჭერი და ბავშვის ნებისმიერი ინიციატივა იქნება სწორად მხარდაჭერილი, ბავშვი სწავლობს თავდაჯერებულობას, საკუთარი ძალების რწმენას, ხოლო კრიზისი ილახება ჯანსაღად. თუ მშობელი ზემზრუნველია, ანუ არ აძლევს საშუალებას თვითონ გააკეთოს რამე, ასეთ დროს პატარას უყალიბდება ეჭვის განცდა საკუთარ თავის და შესაძლებლობების მიმართ. ამით შესაძლოა, საფუძველი ჩაეყაროს დაბალ თვითშეფასებას, რაც თავდაჯერებულობას უშლის ხელს. თუ 3 წლამდე კრიზისი ჯანსაღად გადაილახა, შემდეგი კრიზისის გადალახვა უფრო მარტივი იქნება მოზარდებისთვის, აქ უკვე შემოდის სკოლა, სადაც დიდი როლი აქვთ პედაგოგებს, თანატოლებთან ურთიერთობას.

ასევე მინდა აღვნიშნო, რომ თავდაჯერებულობა ფსიქიკური განვითარების პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია. ადეკვატური თვითშეფასება ეს არის სუიციდის საუკეთესო პრევენცია. თუ მშობლები (ოჯახის წევრები) და სააღმზრდელო დაწესებულებები სწორი უკუკავშირით ხელს შევუწყობთ, შვილები ჩამოყალიბდნენ თავდაჯერებულ პიროვნებებად, ეს მათთვის წარმატების საწინდარი იქნება. თავდაჯერებულობა გულისხმობს მუდმივ სწრაფვას თვითგანვითარებისკენ და თვითრეალიზაციისკენ.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცო​დნე დედების ჯგუფი“)

ყოველთვის ენდეთ საკუთარ შვილებს და მათ მიმართ კრიტიკულები ნუ იქნებით
​მშობლებს შვილებთან ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებაში ყველაზე მეტად ბავშვის შესაძლებლობებისადმი რწმენა ეხმარებათ. მშობლებს შვილების ნდობა ძალიან უჭირთ. ისინი ფიქრობენ, რომ ბავშვებმა მათ კვალზე უნდა...
ქება ყოველთვის დამსახურებული უნდა იყოს. ნუ შეაქებთ ბავშვს მაშინ, როდესაც ის ამას არ იმსახუ...
​როგორ ვაგრძნობინოთ შვილს, რომ მისით ძალიან ვამაყობთ? მშობლებს უჭირთ ბავშვების მიმართ აღფრთოვანების გამოხატვა, რადგან ეშინიათ, რომ ბავშვებს საკუთარ თავზე ზედმეტი წარმოდგენა არ შეუქმნან, რაც მათი წინსვ...
როგორ აღვზარდოთ თავდაჯერებული ბავშვი?
ბავშვებს თავდაჯერებას არა მშობლების და ნათესავების მხრიდან ქების მოსმენა, არამედ საკუთარი მიღწევები მატებთ. ისინი საკუთარ შესაძლებლობებში რწმუნდებიან, როდესაც ახალ უნარებს იძენენ და ცოდნას იღრმავებენ....
როგორ აღვზარდოთ მშვიდი ბავშვი?
​მშვიდი შვილის აღზრდა ნებისმიერი მშობლის ოცნებაა. ყველას სურს, რომ ბავშვს დაბრკოლებებთან გამკლავება ზედმეტი დაძაბულობის გარეშე შეეძლოს და სტრესორებთან შეჯახებისას ჭარბ მღელვარებას არ განიცდიდეს. ბავშვ...
5 რამ, რაც ბავშვის ფსიქიკური ჯანმრთელობისთვის მნიშვნელოვანია
​საყოველთაოდ ცნობილია, რომ ბავშვის ფიზიკური ჯანმრთელობისთვის აუცილებელია მას სახლი, საკვები და ტანისამოსი ჰქონდეს. გაცილებით რთულია იმის გარკვევა, თუ რა ახდენს ყველაზე დადებით ზეგავლენას ბავშვის ფსიქ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

ფსიქოლოგის 7 რჩევა გადაღლილ დედებს

ფსიქოლოგის 7 რჩევა გადაღლილ დედებს

დედებს ხშირად უჭირთ იმის აღიარება, რომ ​ისინი ძალიან იღლებიან. გამუდმებული სტრესის ქვეშ ყოფნა, ბავშვების ხმაური, უწესრიგობა, საოჯახო საქმეები და საკუთარი თავის სრულად დავიწყება ქალბატონების ფსიქიკას უდიდეს ზიანს აყენებს. თუ გრძნობთ, რომ ენერგია გეცლებათ და ​ემოციურად გადაიწვით, ყურადღებით გაეცანით ჩვენს სტატიას. ჩვენ ბავშვის მოვლის წესებზე არ გესაუბრებით. ამჯერად ფსიქოლოგის რჩევებს გაგაცნობთ, რომელთა დახმარებით საკუთარი თავისთვის დროის გამონახვას და ემოციური სტაბილურობის აღდგენას შეძლებთ.

1. პრობლემის იდენტიფიცირება მნიშვნელოვანია

ბავშვის დაბადებისთანავე მშობლები გრძნობენ, რომ ისინი საკუთარ თავს აღარ ეკუთვნიან. წარმოიდგინეთ, რომ შხაპის მისაღებად შეხვედით, ამ დროს ბავშვმა გაიღვიძა და ტირილი დაიწყო. თითქოს ამაში ტრაგიკული არაფერია, მაგრამ როდესაც მსგავსი შემთხვევები ყოველდღიურად მეორდება, თქვენ იღლებით. დროთა განმავლობაში თქვენ ნერვების მოთოკვა გიჭირთ, გრძნობთ, რომ არაფერი გამოგდით, ბავშვს კი ყოველწამიერად სჭირდებით. ამ ყოველივეს დანაშაულის განცდაც ემატება. თქვენ ფიქრობთ, რომ ცუდი დედა ხართ. გარშემომყოფებს თქვენი არ ესმით. თქვენ ხომ სარეცხის მანქანა და ბავშვის საფენები გაქვთ, წლების წინ კი დედებს მსგავსი ფუფუნების საგნები არ ჰქონდათ. ნერვული სისტემა ისევე შეიძლება დაავადდეს, როგორც სხვა ორგანოები. ქრონიკული დაღლილობა ემოციურ გადაწვას იწვევს. შესაძლოა, თქვენ წვრილმანებზე ღიზიანდებოდეთ ან აპათია დაგეუფლოთ. მართალია, არ არსებობს ძალების აღდგენის უნივერსალური მეთოდი, მაგრამ კონკრეტული მიმართულებებით ბრძოლა შეგიძლიათ.

2. ემოციები მოთოკეთ და თავი ხელში აიყვანეთ

როგორც წესი, დედები მზად არიან გარშემომყოფების დასახმარებლად, მაგრამ საკუთარი თავისთვის ვერასდროს იცლიან. ​ისინი ემოციური აფეთქების შემდეგ თავს დამნაშავედ გრძნობენ და იტანჯებიან. უკეთესობისკენ სვლა მხოლოდ სულიერი ძალების მობილიზებით და საკუთარი თავისადმი რწმენის დაბრუნებით არის შესაძლებელი. ბრაზი თუ გიპყრობთ, საკუთარი თავის დადანაშაულებას ნუ დაიწყებთ, თქვენს ემოციებს მოუსმინეთ და საკუთარი თავისადმი თანაგრძნობა გამოიჩინეთ. დაფიქრდით, რის გაკეთებას ისურვებდით თავის დასამშვიდებლად, რა დაგეხმარებოდათ განწყობის გამოკეთებაში. გახსოვდეთ, რომ ოჯახის წევრებზე ზრუნვა საკუთარ თავზე ზრუნვით იწყება. თქვენ სხვებს ვერ გაუნაწილებთ ენერგიას, თუ ძალაგამოცლილი ხართ.

3. ყურადღება საკუთარ თავზე გადაიტანეთ

ჩვილობის ასაკის შემდეგ აუცილებელი არ არის, რომ საკუთარ საჭიროებებზე ყოველთვის უარი თქვათ და მთელი დრო ბავშვს დაუთმოთ. თქვენ უფლება გაქვთ სახლიდან გახვიდეთ და საქმეები მოაგვაროთ, ბავშვს კი უფლება აქვს ამის გამო გაბრაზდეს. თქვენ უფლება გაქვთ კიდევ იყოლიოთ შვილები, პირველ შვილს კი უფლება აქვს მათზე იეჭვიანოს. თქვენ უფლება გაქვთ შეიცვალოთ საცხოვრებელი ადგილი, ბავშვს კი უფლება აქვს ენატრებოდეს ძველი სახლი. ბავშვს საკუთარი თავის გაცნობის უფლება უნდა მისცეთ. მას დამოუკიდებლობა ესაჭიროება. აუცილებელი არ არის, რომ ყოველთვის და ყველგან მის გვერდით იყოთ. ​საკუთარი ცხოვრება აუცილებლად უნდა გქონდეთ, მშობლობა თქვენი ერთადერთი როლი არ არის.

4. ნუ იოცნებებთ, რომ იდეალური დედა იყოთ, უბრალოდ კარგი დედა იყავით

კვლევებით დგინდება, რომ მშობლები, რომლებიც ცდილობენ ბავშვს ყველაფერი საუკეთესო მისცენ, უფრო სწრაფად იფიტებიან და იღლებიან. იდეალებისკენ სწრაფვა მშობლებს იმდენად ღლის, რომ ისინი ამის გამო ბავშვებს უხეშად ეპყრობიან. სწორედ „იდეალური დედები“ უყვირიან ბავშვებს მაღაზიაში, როდესაც პატარები ტირიან. მათთვის მიუღებელია, რომ ბავშვმა არასასურველი ქცევა გამოავლინოს. საბოლოოდ ის მშობლები იმარჯვებენ, რომლებიც თავიდანვე ნებდებიან და აღიარებენ, რომ ისინი იდეალურები არ არიან. არ არსებობს ბავშვის სწორად აღზრდის უნივერსალური წესი. რაც უნდა გააკეთოთ, შეცდომას აუცილებლად დაუშვებთ. კარგი დედა ყოველთვის ცდილობს გააკეთოს ის, რაც შეუძლია. ის ყველაფერს არ აკონტროლებს და აღიარებს, რომ ხშირად ცდება.

5. თქვენი მოთხოვნები შეამსუბუქეთ

ინსტაგრამის ვარსკვლავ დედებს ზედმეტად ნუ მიბაძავთ. ყურადღებით დააკვირდით თქვენს მოთხოვნებს და სურვილებს. განსაზღვრეთ, კვირაში რამდენჯერ შეძლებთ სახლის დალაგებას, რამდენჯერ მოამზადებთ დღის განმავლობაში საკვებს, რამდენს დახარჯავთ ბავშვის ტანსაცმლის შესაძენად. ეცადეთ, თქვენი მოთხოვნები შეამსუბუქოთ და მხოლოდ ის აკეთოთ, რის გაკეთებასაც მშვიდად შეძლებთ. დედობა მილიონი ბურთით ჟონგლიორობას ჰგავს. ბურთების უმრავლესობა აუცილებლად გაგისხლტებათ ხელიდან. აკეთეთ მხოლოდ ის, რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია. მარტო ყველაფერს ვერ გაუმკლავდებით. აუცილებლად ითხოვეთ დახმარება. ამაში სასირცხვილო არაფერია.

6. იპოვეთ ენერგიის წყარო

მშობლები ბავშვის აღზრდაში უდიდეს ძალას და ენერგიას ხარჯავენ. თუ ისინი ძალების აღდგენას ვერ ახერხებენ, საბოლოოდ იფიტებიან. ზოგჯერ ბავშვის გარეშე გადით სახლიდან, გაისეირნეთ, შეიძინეთ საყვარელი ნივთი ან ტანისამოსი. ნუ დაელოდებით სხვებს, შესაძლოა, ისინი ვერასდროს მიხვდნენ, რომ დასვენება გჭირდებათ. თავად მოითხოვეთ დახმარება და საკუთარ თავზე იზრუნეთ. ბედნიერი დედა ბავშვს ახალ სათამაშოზე მეტად სჭირდება. პირველი ბავშვის დაბადება დედის ცხოვრებაში ტორნადოსავითაა. მისი ყოველდღიურობა რადიკალურად იცვლება. თუ გრძნობთ, რომ ნორმალურად ფუნქციონირებას ვეღარ ახერხებთ, დახმარებისთვის ფსიქოლოგს მიმართეთ.

7. ბავშვთან კავშირი არ დაკარგოთ

შესაძლოა, ბავშვობისას, როდესაც იწყენდით ან რაიმე გაწუხებდათ, მშობლები ნოტაციებს გიკითხავდნენ, არ გეხუტებოდნენ და არ გამშვიდებდნენ. თქვენს შვილებს განსხვავებული მაგალითი უნდა მისცეთ. არ აქვს მნიშვნელობა როგორ გრძნობთ თავს და რა გაწუხებთ, ​ბავშვს ყოველთვის უნდა აგრძნობინებთ, რომ მისი გრძნობები თქვენთვისაც საგრძნობია. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ მას აქვს მოწყენის, გაბრაზების, უკმაყოფილების ან შიშის უფლება. ის უნდა გრძნობდეს, რომ მშობელს მისი ესმის და მის გვერდითაა. ბავშვის სრულფასოვანი განვითარებისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი სწორედ ის დამოკიდებულებაა, რომელსაც მშობელი მის მიმართ ავლენს.

მომზადებულია​ adme.ru - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად