Baby Bag

„ის, რასაც ჩვენ ბავშვებში ვეძახით აგრესიას, რეალურად სულ სხვა რამეა,“ - ნევროლოგი თამარ ედიბერიძე

„ის, რასაც ჩვენ ბავშვებში ვეძახით აგრესიას, რეალურად სულ სხვა რამეა,“ - ნევროლოგი თამარ ედიბერიძე

​​ნევროლოგმა თამარ ედიბერიძემ ბავშვებში აგრესიული ქცევის გამოვლენის პრობლემაზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ბავშვებთან დაკავშირებით ტერმინების გამოყენებისას სიფრთხილე გვმართებს:

„ცოტა ფრთხილად უნდა შევარჩიოთ ტერმინები, განსაკუთრებით, როდესაც ბავშვებზეა საუბარი. აგრესია იმ ფორმით, რაც ეს მოზრდილებისთვის არის დამახასიათებელი: განზრახ სხვისი ნივთის, სხვისი სიცოცხლის, ჯანმრთელობის ხელყოფა და დაზიანება, ბავშვებისთვის, როგორც წესი, დამახასიათებელი არ არის. ის, რასაც ჩვენ ბავშვებში ვეძახით აგრესიას, რეალურად სულ სხვა რამეა. ეს არის თვითდამკვიდრების მცდელობები ჩვენთვის მიუღებელი ფორმით.“

თამარ ედიბერიძის თქმით, ზოგჯერ ბავშვისთვის აგრესიული ქცევა თავის გამოხატვის ერთადერთი ფორმაა:

„ბავშვისთვის ითვლება, რომ ეს ერთადერთი ფორმაა გამოხატვის. მან სხვა უკეთესი იმ წუთში ვერაფერი ვერ მოიფიქრა. ბავშვმა გვესროლა რაღაც, დაგვიყვირა რაღაც, გაგვიტეხა, დაგვიხია წიგნი, ​თანატოლთან ვერ გაიყო სათამაშო, მოუქნია ხელი და ჩაარტყა. ამას ჩვენ ვაკრავთ იარლიყს, რომ ეს არის აგრესია. მერე ჩვენი რეაქციაც ამაზე გამოიხატება იმით, რომ ვფიქრობთ: როგორ უნდა მივუდგეთ აგრესიულ ადამიანს? აქ ვუშვებთ შეცდომას. ეს უკვე ისეთი ჩიხია, ერთბაშად მატარებელი რომ ასცდება თავის რელსებს, იმის უკან დაბრუნებას უფრო მეტი ძალისხმევა სჭირდება, ვიდრე თავის დროზე რომ სწორი მიმართულება აგვეღო.“

თამარ ედიბერიძემ აღნიშნა, რომ ბავშვებს თვითდამკვიდრება ძალიან უჭირთ:

„ბავშვებს ძალიან უჭირთ თვითდამკვიდრება. მოზრდილები ელემენტარულად ფიზიკურად დიდები ვართ. მშობლის მოტივაცია ყოველთვის კეთილშობილურია, ყოველთვის გვინდა საუკეთესო ჩვენი შვილებისთვის. უნდა მივეჩვიოთ იმას, რომ ამ გზაზე შეცდომებს ვუშვებთ. მოზრდილები ვუშვებთ უფრო მეტ შეცდომებს, ვიდრე პატარა ბავშვები. ბავშვის ბიოლოგიური საათი მის გონებასაც არ ეკითხება ხანდახან რაღაცას. თუ პირველი რამოდენიმე წელიწადი გამოგვეპარა და არ ვისწავლეთ ერთმანეთის მოსმენა, ​თუ ახალშობილობიდან არ ვისწავლეთ ჩვენი შვილების მოსმენა, ძალიან ძნელია ამაზე მუშაობა დავიწყოთ სასკოლო ასაკში.“

„ფსიქოლოგიურად ათი წლიდან იწყება ძალიან რთული პერიოდი. ოჯახისთვის ეს დამაიმედებელი არ იქნება, იმიტომ, რომ პრობლემებმა შეიძლება მოიმატოს ამ ასაკიდან. როდესაც პატარა ბავშვს ჭკუას ვასწავლით, ან თუნდაც რჩევას ვაძლევთ, ტონი ამ შემთხვევაში გვაქვს ძალიან იმპერატიული. რის უფლებასაც მოზრდილ ადამიანთან არ მივცემთ ჩვენს თავს, დაუდევრად ვაძლევთ თავს ამის უფლებას ბავშვთან. ხმის ტემბრზე მუშაობაც კი არის ამ თვალსაზრისით აქტუალური. ბრძანების კილოთი კი არა, რჩევის ტონით ველაპარაკოთ. ლაპარაკისას ბავშვებს უნდა ვუყუროთ თვალებში, რაც უფრო პატარაა, მით უფრო,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თამარ ედიბერიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​„პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

„ასოციალური ქცევა, ცუდი მოქცევა, ჩხუბი, კონფლიქტები, დაზიანება - ამით მოზარდი გვთხოვს: მომ...
ექიმმა, ფსიქიატრმა ნატალია ნანეიშვილმა ბავშვთა და მოზარდთა ასაკში დემონსტრაციულ ქცევაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ასოციალური ქცევით, ცუდი მოქცევით, ჩხუბით, კონფლიქტებით მოზარდი ითხოვს: მომაქ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ნეიროფსიქოლოგი თათია მჭედლიშვილი.

- რატომ არის მნიშვნელოვანი თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

- თამაში ბავშვის განვითარების მნიშვნელოვანი ნაწილია. თამაშით ის საკუთარ თავს და გარე სამყაროს შეიმეცნებს. კერძოდ, თამაში ბავშვს ეხმარება ჩამოუყალიბდეს ნდობა ადამიანების და გარესამყაროს მიმართ, იგრძნოს თავი ბედნიერად, განუვითარდეს სოციალური უნარები, ენა და კომუნიკაცია, შემეცნებითი და მოტორული უნარები, ისწავლოს ემოციების რეგულაცია, ზრუნვა.

თამაშის კატეგორიზება ხდება ასაკის და თამაშის ფორმის მიხედვით. მაგალითად, გამოიყოფა 0-2 წლამდე ე.წ. მარტო თამაშის ეტაპი - ამ დროს ბავშვი ძალიან ბევრს ამოძრავებს ხელებს, ფეხებს და ამგვარად ცდილობს შეისწავლოს საკუთარი სხეულის შესაძლებლობები. იღებს ახალ სენსორული გამოცდილებას. 2 წლიდან იწყება ე.წ. პარალელური თამაშის ეტაპი, რა დროსაც ბავშვები თამაშობენ ერთნაირ თამაშს გვერდიგვერდ, მაგრამ ერთმანეთთან ინტერაქცია ნაკლებია. 4 წლიდან იწყება თანამშრომლობითი თამაში - ამ დროს ბავშვები ერთად მოქმედებენ, ინაწილებენ აქტივობებს, როლებს. თამაშის ფორმის მიხედვით გამოიყოფაარასტრუქტურირებული და სტრუქტურირებული თამაში, თამაში შიდა და გარე სივრცეში,მარტო და გუნდური თამაში. სტრუქტურირებული თამაში უფრო მეტად ორგანიზებულია და მას ხშირად ხელმძღვანელობს ზრდასრული. არასტრუქტურირებული ე.წ. თავისუფალი თამაშის დროს ძირითადად ბავშვი წარმართავს პროცესს.

- რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

- ზოგადად, როგორც სტრუქტურირებული, ასევე არასტრუქტურირებული, ანუ დამოუკიდებელი თამაში მნიშვნელოვანია ბავშვის განვითარებისთვის, რადგან სხვადასხვა ტიპის თამაშის გამოცდილება განსხვავებული უნარების განვითარებას უწყობს ხელს. რომ ვისაუბროთ კონკრეტულად დამოუკიდებლად თამაშის მნიშვნელობაზე, ამ დროს, ბავშვებს შემოქმედებითი უნარი მეტად უვითარდებათ. ამ პროცესში ისინი კრეატიულ გადაწყვეტილებებს იღებენ, უჩნდებათ ინტერესი, ემატებათ მოტივაცია, ვითარდება ბავშვის მოთმინება და გამძლეობა, რაც ხელს უწყობს რომ უფრო კომფორტულად ითამაშონ მარტო და ამცირებს თანატოლების ზეგავლენას. ეს ეხმარება მათ იპოვონ საკუთარი გზა.

- როგორ შეუძლიათ მშობლებს წაახალისონ დამოუკიდებლად თამაში?

- პირველ რიგში, დარწმუნდით, რომ თქვენს შვილს აქვს უსაფრთხო ადგილი სათამაშოდ. დამოუკიდებლად თამაშისას ბავშვებს უნდა ჰქონდეთ შესაძლებლობა გამოიკვლიონ გარემო და ეს დიდწილად საკუთარი ძალებით გააკეთონ, რათა განივითარონ თავდაჯერებულობა და დამოუკიდებლობა. თუმცა, მნიშვნელოვანია რომ ბავშვს ჰქონდეს უსაფრთხო გარემო. ამიტომ, უნდა „გავასუფთავოთ“ სათამაშო ადგილები პოტენციური საფრთხისგან და მთელი თამაშის განმავლობაში ვაკონტროლეთ პროცესი, რათა დავრწმუნდეთ, რომ თქვენი პატარა უსაფრთხოდ თამაშობს. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ადრეულ ასაკში.

მნიშვნელოვანია გამოიკვლიოთ ბავშვის ინტერესები და მისცეთ შესაბამისი სათამაშოები. მაგალითად, თუ სახლის აწყობა უნდა ლეგოებით, დარწმუნდით რომ ოთახში ხელმისაწვდომია ლეგოები და სხვა საჭირო სათამაშოები. პერიოდულად შეგიძლიათ მისცეთ მითითებები, დაეხმაროთ თუ სირთულის წინაშე დადგება, შეაქოთ და მოტივაცია აუმაღლოთ. მიეცით ბავშვს საშუალება საკუთარი წესებით ითამაშოს და იყოს ლიდერი.

- რა გავაკეთოთ როდესაც ბავშვს არ უყვარს თამაში?

- არის შემთხვევები, როდესაც ბავშვები არ ერთვებიან მრავალფეროვან თამაშებში, ზოგჯერ ეს უბრალოდ ნაკლები მოტივაციითაა გამოწვეული, ზოგჯერ კი ეს შეიძლება განვითარების შეფერხების მაჩვენებელიც კი იყოს. განსაკუთრებით საყურდღებოა, როდესაც ბავშვი არ გადადის თამაშის ერთი ეტაპიდან მეორეზე ანუ, მაგალითად, როდესაც უკვე მოეთხოვება, როლური/ფუნქციური თამაში სხვა ბავშვებთან ერთად, მაგრამ ყოველთვის ირჩევს მარტო თამაშს, აქვს ძალიან შეზღუდული ინტერესები, არ იყენებს სათამაშოს ფუნქციას შესაბამისად. რა თქმა უნდა, მხოლოდ ამ ნიშნებით არ ხდება დარღვევის შეფასება, თუმცა საყურადღებოა და საჭიროა სპეციალისტთან კონსულტაცია. ამ ყველაფერში დიდი წვლილი მიუძღვის გაჯეტებს, ეკარენზე დამოკიდებულასაც. ასეთ დროს ეცადეთ დააკვირდეთ ბავშვს და განმავითარებელი თამაშები მის ინტერესებს მოარგოთ. დაიწყეთ თამაში მცირე დროით და ნელ-ნელა გაზარდეთ დრო, მიჰყევით ბავშვის ტემპს.

გახსოვდეთ, რომ თამაშმა არ უნდა დაკარგოს გართობის ფუნქცია და არ უნდა გახდეს ბავშვისთვის მომაბეზრებელი ან სტრესის მომტანი. ამისათვის კი მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ ბავშვის ინტერესები და შესაძლებლობები. არასწორად შერჩეულ სათამაშოს ან თამაშს შესაძლოა თან ახლდეს იმედგაცრუება, გაღიზიანება ან თამაშის თავიდან არიდების მცდელობა. ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ შერჩეული თამაში იყოს ბავშვის ასაკის და განვითარების შესაბამისი.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად