Baby Bag

როგორ ვმართოთ ბრაზი, როდესაც ბავშვის ქცევა არ მოგვწონს? - თამარ გაგოშიძის რჩევები მშობლებს

როგორ ვმართოთ ბრაზი, როდესაც ბავშვის ქცევა არ მოგვწონს? - თამარ გაგოშიძის რჩევები მშობლებს

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ბრაზის მართვასთან დაკავშირებით საინტერესო რჩევები მისცა და ბავშვთან ურთიერთობის სხვადასხვა სტრატეგია შესთავაზა:

„ჩვეულებრივი სიტუაცია ავიღოთ: პატარა ბავშვი წუწაობს და თქვენ ნერვები გეშლებათ. რეცეპტი არ არსებობს. დაისმის კითხვა: რა ასაკის არის ბავშვი, რომელიც წუწაობს? სხვადასხვა ასაკში სრულიად განსხვავებული სტრატეგიები დაგვჭირდება. პირველი რეკომენდაცია არის, რომ გადადიხარ საქმეზე. შენს ემოციას აფიქსირებ.​ შენ რომ გაბრაზდი, ეს არ გიშველის, იმიტომ, რომ მიზანს უნდა მიაღწიო. როდესაც საუბარია ორი წლის ბავშვზე, ბევრი ფილოსოფია ორი წლის ბავშვს არ სჭირდება. მიდიხარ, შეგიძლია გადაატანინო ყურადღება, უთხრა: „ნახე ახლა მე შენ რა გაჩვენო?!“ ყველანაირი სტრატეგია მისაღებია იმისთვის, რომ არ მოხდეს ესკალაცია და მისი ემოციები იყოს დაცული. იმასაც ემოცია აქვს. შენ რომ გაქვს ემოციები, იმას აქვს ემოცია, თუ აქვს, მაგრამ იმას არ შეუძლია ჯერ ბალანსირება. ვინ უნდა დაეხმაროს? შენ! შენ თვითონ თუ დასახმარებელი ხარ, იმას ვერ დაეხმარები. თუ ეს არის ორი წლის ბავშვი, მივდივართ ნჯღრევის და გავეშებული სახის გარეშე.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ოთხი წლის ბავშვს კარგად ესმის ჩვენი მითითებები და შეუძლია ქცევის რეგულაცია:

„თუ ეს არის ოთხი წლის ბავშვი,​ მას უკვე ესმის ძალიან კარგად მითითებები, ქცევის რეგულაციაც შეუძლია. ჩვენ ვეუბნებით, რა უნდა გააკეთოს. კი არ ვეუბნებით: „რამდენჯერ უნდა გითხრა, წუწაობით გაცივდები!“ ტყუილად ვლაპარაკობთ. ვეუბნებით, რაც გვინდა, რომ მივიღოთ. აქაც შეიძლება დავაფასოთ მისი გარჯა. პოზიტიურად რაღაცას დავპირდეთ. თუ ეს არის ექვსი წლის ბავშვი, შეიძლება ამას გამოსაწვევად აკეთებს. თქვენ გჭირდებათ დააკვირდეთ სიტუაციას. არავისთან არ აკეთებს ამას, არც ბებიასთან, არც ძიძასთან, თქვენ რომ სახლში ხართ, მაშინ აკეთებს. რატომ? მიქცევა უნდა ყურადღების. თქვენს ჯინაზე აკეთებს არა იმიტომ, რომ თქვენი ჯინი სჭირს, ასე მაინც მიიქცევს ყურადღებას, რადგან სხვანაირად შეიძლება ვერ მიიქციოს ყურადღება. ბავშვისთვის სულ ერთია ნეგატიურად მიიქცევს თქვენს ყურადღებას, თუ პოზიტიურად. ასეა ბავშვი მოწყობილი მშობლებთან მიმართებაში. ამ შემთხვევაში, მიხვალთ ონკანთან და ეტყვით ბავშვს: „გინდა აქ ვიწუწაოთ ერთად? არაუშავს ხუთი წუთით თუ დაიწუწება ონკანი და აბაზანა, მეც მინდა შენთან ერთად წუწაობა.“ მთავარია, გავიგოთ, ბავშვის ქცევა რას ემსახურება.“

„არის სიტუაციები, როდესაც გარდატეხის ასაკის ბავშვი გეუბნება: „კლუბში უნდა წავიდე.“ შენ არ უშვებ და სწორიც ხარ, რომ არ უშვებ. ​რას ვაკეთებთ ამ დროს? ჩვენ ვეუბნებით: „მოდი, ვიმსჯელოთ, რა არის ამის პლუსი და მინუსი? ვიმსჯელოთ ამაზე და რაღაც გადაწყვეტილებამდე მიხვალ თვითონ. შენ ასწავლი, რომ გონიერებაში გადაიტანოს ეს და იაზროვნოს. მანამდე შენს თავს უთხარი: „თუ შეიძლება, თავი დაიმშვიდე, იმიტომ, რომ შენი მუქარა, წივილ-კივილი და ჩხუბი არაფერს მოგიტანს.“ შენ უნდა ეძებო გამოსავალი, მაგრამ მარტომ არა. უნდა ითანამშრომლო შენს შვილთან და ასწავლო მას თანამშრომლობა, აი ეს არის მთავარი ემოციურ რეგულაციაში,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​„მშობლები განათლებისთვის“

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

„რომ უყვირი და ნერვები გაქვს აშლილი შენს შვილზე, უცბად რომ გააცნობიერებ, რა გაყვირებს ახლა...
​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ თანამედროვე მშობლებს შეჩერებისა და საკუთარი ემოციების გაანალიზებისკენ მოუწოდა. მისი თქმით, საკუთარ თავში ჩახედვა ადამიანს შეცდომების გაცნობიერებასა და გამოსწორებაში ეხ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე კვიტაიშვილი.

- ზოგადად, რა არის ექსპრესიული მეტყველება?

- მეტყველების ექსპრესიულობა არის უნარი ნათლად, დამაჯერებლად და ამავე დროს, რაც შეიძლება მოკლედ, გამოხატოს საკუთარი აზრები და გრძნობები, ინტონაციის დაუფლების უნარი, სიტყვების არჩევა, წინადადებების აგება, ფაქტების შერჩევა, მაგალითები.

- როგორ ამოვიცნოთ რომ ბავშვს ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა აქვს? (რა ახასიათებს?)

- ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა არის მეტყველების განვითარების სპეციფიკური დარღვევის ერთ-ერთი ფორმა, რომლის დროსაც ბავშვის სასაუბრო მეტყველების გამოყენების უნარი მინიმალურ დონეზე დაბალია, რაც გამოიხატება მეტყველების ზოგადი განუვითარებლობით, არსებობს ლექსიკის სიღარიბე, სიტყვიერი განზოგადების დაბალი დონე, მეტყველების დეტალური განცხადების სირთულეები, აგრამატიზმები (სიტყვიერი დაბოლოებების გამოყენებაში შეცდომები, სიტყვების ფორმირების დარღვევა), წინადადებების, ზმნების გამოყენების სირთულეები. დამახასიათებელია არავერბალური მინიშნებების, ჟესტების ადეკვატური გამოყენება, კომუნიკაციის სურვილი.

მიუხედავად იმისა, რომ ნორმალური მეტყველების განვითარება ძალზე ინდივიდუალურია, ორი წლის ასაკში ცალკეული სიტყვების, მასთან დაკავშირებული მეტყველების წარმონაქმნების, ან სამი წლისთვის 2-3 სიტყვისგან შემდგარი მარტივი ფრაზების არარსებობა უნდა ჩაითვალოს დაყოვნების ნიშნად.

ექსპრესიული მეტყველების დარღვევის მიმანიშნებელი შეიძლება იყოს შემდეგი ნიშნები:

ბავშვს 2 წლამდე არ აქვს მეტყველება სიტყვების სახით და 3 წლისთვის მარტივი ფრაზები, მცირე ლექსიკით შემოიფარგლება, სირთულეები სინონიმების არჩევისას, თხრობა, წინადადების არასწორი სტრუქტურა, მეტყველებაში შეცდომები, სიტყვების შემოკლებული გამოთქმები, წინადადებების, ნაცვალსახელების არასწორი გამოყენება, არსებითი სახელების უარყოფის შეუძლებლობა.

- როგორ ხდება ექსპრესიული მეტყველების განვითარება და რა უნარებია ამისთვის საჭირო?

- განსაზღვრეთ რა ტემპით უნდა წაიკითხოთ ლექსი (საშუალო, სწრაფი, ნელი). ასევე, მონაცვლეობით თქვით წინადადება თხრობითი ინტონაციით, თქვით სიხარულით, სიამოვნებით, გაკვირვებით, ეჭვით. მონაცვლეობით მეტყველება ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვისა და დედის ცხოვრებაში, ის საშუალებას აძლევს ადამიანებს გამოხატონ თავიანთი სურვილები და საჭიროებები, აზრები და იდეები, დაიცვან თავიანთი თვალსაზრისი, განავითარონ ენის გამოყენება წერილობით და წარმატებულად იურთიერთონ სხვებთან. ბავშვებისა და მშობლების შემთხვევაში კი – ერთმანეთის გაგება და სტრესული სიტუაციების თავიდან აცილება. როდესაც ენა კარგად არის განვითარებული (ბავშვს აქვს საკმაოდ ფართო ლექსიკა, კომპეტენტურად გამოხატავს თავის აზრებს, იცის როგორ აღწეროს შეგრძნებები, მოქმედებები, მოვლენები, მკაფიოდ პასუხობს კითხვებს), ეს მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს მის ცხოვრებას და უხსნის დიდ შესაძლებლობებს სხვადასხვა წრეში კომუნიკაციისთვის. 

მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად