Baby Bag

„ჩვენ თვითონ ვაპრობლემებთ ბევრ რამეს, ყველაფერი შეგიძლია დაამძიმო და ყველაფერი შეგიძლია შეამსუბუქო,“ - ზურა მხეიძე

„ჩვენ თვითონ ვაპრობლემებთ ბევრ რამეს, ყველაფერი შეგიძლია დაამძიმო და ყველაფერი შეგიძლია შეამსუბუქო,“ - ზურა მხეიძე

ფსიქოლოგმა ზურა მხეიძემ ემოციური ინტელექტის მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ადამიანები პრობლემებს ხშირად თავად ქმნიან:

„ყველაფერი შეგიძლია დაამძიმო და ყველაფერი შეგიძლია შეამსუბუქო. ​ჩვენ თვითონ ვაპრობლემებთ ბევრ რაღაცას. ადამიანი იპრობლემებს ყველაფერს გარშემო. ერთ-ერთ სამსახურში რომ მივდიოდი, მეუბნებოდნენ, ისეთი უფროსი გვყავს, რომ ნერვებს გვიშლისო. ნერვებს გიშლის ვიღაც, ნერვების მოშლა რა არის? ვიღაცამ რაღაც მითხრა, ნერვები მომეშალა. ჩემი ამოცანა რა არის, ნერვები მომეშალოს თუ არ მომეშალოს? არ უნდა მომეშალოს! მის ნათქვამს უნდა დავაკარგვინო ემოციური ზემოქმედების ძალა. რაღაცას რომ მეტყვის და წარმოვიდგენ, რომ თავზე ჩაიდანი ადგას, დამთავრდება. სცადეთ, ვინც ნერვებს გიშლით, იმ წუთას ჩაიდანი გაიხსენეთ, ნახავთ, რომ ძალიან ადვილია.“

ზურა მხეიძის თქმით, ადამიანმა ცხოვრება ისე უნდა მოიწყოს, რომ საკუთარი გამოცდილებით კმაყოფილი იყოს:

„თქვენ ცხოვრება უნდა ააწყოთ ისე, რომ როდესაც 117 წლის გახდებით და გადახედავთ, კარგად გიცხოვრიათ. ​ერთსა და იმავე სიტუაციაში თქვენ შეიძლება თქვენი ცხოვრება ძალიან ცუდად გაიაროთ და მეორემ კარგად გაიაროს. შიდა კომუნიკაცია როგორიც მიდის, იმის მიხედვით თქვენ ან ბედნიერი ხართ, ან უბედური. არაფერს მნიშვნელობა არ აქვს. შეიძლება ყველაზე ცუდი დრო პარიზში გაატარო და ყველაზე კარგი დრო ხაშურში, გააჩნია იმ დროს ვისთან ერთად ხარ და რა კომუნიკაცია მიდის. წვიმაში ის სველია, ესეც სველია, ის ბედნიერია, ეს უბედური. ვიღაც ელოდება როდის მოიგებს ლატარიაში მილიარდს და მანამდე უბედურია.“

ზურა მხეიძემ აღნიშნა, რომ ადამიანს ცხოვრების სწავლა ისევე შეუძლია, როგორც სიყვარულს სწავლობს:

„ცხოვრების სწავლა შეიძლება, ისევე როგორც სიყვარულის სწავლა შეიძლება. ყოველთვის კარგად იქნები და ეს არ არის დამოკიდებული ქონებაზე. ​თქვენი ოცნებები თუ გახდება მატერიალური, მაშინ სისტემა თქვენ გმართავთ. შენ რომ მალდივიზე გინდა წასვლა, ფული უნდა გქონდეს, ფული რომ გქონდეს, ჩემთან უნდა იმუშაო, ჩემთან რომ იმუშაო, კარგად უნდა მოიქცე, თორემ არ იმუშავებ. შენ თუ სხვა ღირებულებები გაქვს არამატერიალური და კარგად გრძნობ თავს, თავისუფალი ხარ და ვეღარ გმართავ.“

„შენს თავში ხდება ყველაფერი. აატრიალებ, მშვენივრად ხარ, აატრიალებ, ცუდად ხარ. თუ შენ ისწავლი შენს თავთან ურთიერთობას, შედეგს მიიღებ. გეტყვით ვარჯიშს და ივარჯიშეთ. პირველი, ისწავლეთ ემოციების მართვა. საათი აიღეთ და დაინიშნეთ, ვთქვათ, ოცი უკლია ათს. თქვით, ათი წუთი მე მინდა ცუდ ხასიათზე დადგომა. მე ჩემს თავს ვუბრძანებ, რომ ახლა მე მინდა ძალიან ცუდ ხასიათზე ყოფნა. თქვენი თავი დაიწყებს ყველაზე ცუდი რაღაცების მობილიზებას. ათი წუთი რომ გავა, მიეცით ბრძანება, რომ თქვენ უნდა დადგეთ ძალიან მაგარ ხასიათზე. პირველს მარტივად შეასრულებთ. მეორეზე რომ გადახვალთ, კარგი ფიქრები წამოვა, მაგრამ წინა ნაფიქრალიდან ამოგიძვრებათ რაღაც. არ ამოუშვათ და შეატყობთ, რომ ძალიან მაგარ ხასიათზე დადექით. ეს ვარჯიშები გააკეთეთ. როგორც კი ამას შეძლებთ, ​მიხვდებით, რომ მთლიანად აკონტროლებთ თქვენს თავს. თუ ბოროტი არ ხარ, ნებისმიერ ადამიანს ხუთ წუთში ხდი ბედნიერს. ყველაფერი ცუდი და კარგი არის ჩვენს თავში,“ - აღნიშნა ზურა მხეიძემ.

წყარო:​ აზროვნების აკადემია

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„ამ ნიუანსების ცოდნა ურთიერთობის სწორად წარმართვაში დაგეხმარებათ,” - ფსიქოლოგი ზურა მხეიძე
​ფსიქოლოგმა ზურა მხეიძემ მამაკაცებსა და ქალებს შორის არსებულ ფსიქოლოგიურ განსხვავებებზე ისაუბრა, რომლებიც წყვილებში ხშირად გაუგებრობის ან კონფლიქტის მიზეზი ხდება:„ფსიქოლოგიური განსხვავება ამ ორ სქესს...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

- როდესაც ბავშვი გამუდმებით უხეშობს, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

ზოგადად ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. როდესაც პრობლემურ ქცევასთან გვაქვს საქმე, ამ შემთხვევაში, ბავშვის გამუდმებულ უხეშობასთან და ხშირად მეორდება შემანარჩუნებელი შედეგი, ანუ განმტკიცება, გამორიცხულია ამ ქცევას არ ჰქონდეს წინაპირობა. ქცევათმეცნიერება (ბიჰევიორიზმი) ყველაზე ეფექტურად გვეხმარება ქცევის მართვაში, ხოლო ქცევის მომავალში გამოვლენას და დასწავლას განაპირობებს შედეგები, რომლებიც მოსდევს მას. ანუ შედეგი, რომელიც იწვევს ქცევის გამოვლენის ზრდას. თუკი ბავშვი უხეშობით, ფიზიკური აგრესიით, ყვირილით არასასურველი ქცევით აღწევს სასურველს მაგალითად:

  1. სასიამოვნო სტიმულის მიღება - მაღაზიაში უნდოდა კანფეტი, არ ყიდულობდნენ, მან იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: მიიღო სასურველი და უყიდეს;
  2. არასასიამოვნოს თავიდან არიდება - არ უნდა დაყრილი სათამაშოების ალაგება. იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: დავალება არ შეასრულა, ოღონდ დამშვიდებულიყო და ამ დავალების შესრულება აღარ მოსთხოვეს.

შესაძლოა და ხშირია ეს იყოს ყურადღების მიღებისთვის გამოვლენილი ქცევა ან სხვისი ყურადღების თავიდან აცილებისთვის. იმისათვის, რომ გავიგოთ ქცევის ფუნქცია და შედეგის მასზე ზემოქმედება, სპეციალისტები პრობლემური ქცევის დროს ვაგროვებთ და მშობელსაც ვთხოვთ ABC (Antecedent-Behavior-Consequence - წინაპირობა, ქცევა, შედეგი) მონაცემების შეგროვებას და შემდგომ ამ მონცემების ნიადაგზე გარკვეული სტრატეგიების დასახვას.

ქცევას თუ არ ექნება ის შედეგი, რისთვისაც ხორციელდება, ადრე თუ გვიან ჩაქრება და საბოლოოდ გაქრება. შესაძლოა, გარკვეული პერიოდი ქცევისაფეთქება გამოიწვიოს, მაგრამ საბოლოოდ, მაინც გაქრება. თუმცა, უნდა გავითვალისწინოთ ინდივიდუალიზმი, რომელიც ასევე გააჩნია ქცევას. ძველი და ჩვევაში გადასული ქცევის გაქრობა რთულია, ახლის გაცილებით მარტივი. შესაბამისად, მშობელი უნდა ეცადოს გაარკვიოს რა არის წინაპირობა აღნიშნული ქცევების და რა მოყვება, რა ინარჩუნებს მათ. თუკი თავად ვერ ახერხებს და უჭირს გამკლავება, მაშინ უნდა მიმართოს სპეციალისტს. მოდით, კიდევ ერთხელ ჩამოვთვალოთ რა შეიძლება იყოს აღნიშნული ქცევის განხორციელების მიზეზები: 

1. სასურველის მიღება;

2. იმპულსურობა;

3. ყურადღების მიპყრობა;

4. არახელსაყრელი გარემო;

5. იმიტირება (მიბაძვა) ოჯახის წევრის, მულტფილმის გმირის და ა.შ.;

6. თავდაცვა;

7. უნარების ნაკლებობა ( არ იცის როგორ მოითხოვოს რაიმე ან ლექსიკური მარაგი არ აქვს);

8. სტრესი (ოჯახის სირთულეები);

9. ემოციური ფონი (იმედგაცრუება, ყურადღების ნაკლებობა);

10. ფიზიოლოგიური მდგომარეობა, რუტინის დარღვევა, უძილობა, შიმშილი.

- რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება?

- იმ მომენტში არ ამახვილებთ ყურადღებას, არ ეჩხუბებით, არ ავლენთ საპასუხო აგრესიას, არ იცინით, არ ახალისებთ. როდესაც ქცევის გამოვლენა დასრულდება, ვასწავლით გამოხატვის სწორ ფორმას (სასურველის მოთხოვნის, არასასურველის თავიდან არიდების და ა.შ). ეს იმ შემთხვევაში თუკი ბავშვს მიმართული მეტყველება ესმის და თუ არა, მაშინ სხვა სტრატეგიების გამოყენება შეგვიძლია, მაგალითად, ალტერნატიული კომუნიკაცია, ჟესტით მოთხოვნა და ა.შ

- რამდენად ეფექტურია, რომ ასეთ დავაიგნოროთ?

რაც შეეხება იგნორს, აღნიშნული სტრატეგია ქცევის გამოყენებით ანალიზში ნამდვილად არსებობს და ჰქვია დაგეგმილი იგნორი, თუმცა, ეს ძალიან დიდი სიფრთხილით უნდა გამოვიყენოთ და მხოლოდ გარკვეულ სიტუაციებში, ისიც სპეციალისტთან შეთანხმებით. უნდა აღვნიშნოთ, რომ ამ დროს ვაიგნორებთ ინდივიდის ქცევას და არა თავად ინდივიდს.

როცა ბავშვი ხდება აგრესიული, ვიწყებთ ძიებას, გვიჩნდება კითხვას რატომ? მშობელმა ყველა გარემოში უნდა გააანალიზოს აღნიშნული ქცევა და თუ ვერ იგებს მიზეზს, მიმართოს სპეცილისტს. მნიშვნელოვანია ერთი აღზრდის სტილი ოჯახში, არასწორია, როდესაც ოჯახის ერთი ან რამოდენიმე წევრი რაღაცას უკრძალავს და სხვები ნებას რთავენ.

- მშობლის მხრიდან, რა სახის კომუნიკაციამ შეიძლება გაამწვავოს მდგომარეობა?

მშობლის მხრიდან აგრესიაზე აგრესიით პასუხმა ერთმნიშვნელოვნად შესაძლოა გაამწვავოს მდგომარეობა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად