Baby Bag

არასრულფასოვნების კომპლექსი ბავშვებში - როგორ მოვიქცეთ ამ დროს?

არასრულფასოვნების კომპლექსი ბავშვებში - როგორ მოვიქცეთ ამ დროს?
არასრულფასოვნების გრძნობა ბავშვებში თუ ძლიერია, იწვევს გარკვეულ სირთულეებს მათ ცხოვრებაში და ხდება ხელშემშლელი ფაქტორი განვითარების პროცესში. რა უნდა გააკეთონ მშობლებმა, პედაგოგებმა მათ დასახმარებლად? ამ კითხვებზე ​Momsedu.ge-ს უპასუხა ფსიქოლოგმა მარი ჯოხარიძემ.

​- მარი, სხვადასხვა მიზეზის გამო, ხშირად ბავშვებს უყალიბდებათ არასრულფასოვნების კომპლექსი. ძირითადად რისგან არის ეს გამოწვეული?

​- არასრულფასოვნების გრძნობა, თუ ის ზომიერია, პირიქით, ახალისებს ბავშვსაც და ზრდასრულ ადამიანსაც, რომ განივითაროს შესაძლებლობები, მაგრამ თუ ეს გრძნობა ძლიერია, პირიქით, აფერხებს განვითარების სურვილს. ბავშვი, რომელსაც აქვს არასრულფასოვნების კომპლექსი, ხშირად გაურბის სხვადასხვა სოციალურ სიტუაციას, თვალით კონტაქტს, კრიტიკულია, როგორც საკუთარი თავის, ასევე სხვების მიმართ. ხშირად ადარებს საკუთარ თავს სხვებს, ცდილობს, სიახლეებს თავი აარიდოს, რადგან ჰგონია, რომ არ გამოუვა. ეს შეიძლება გამოწვეული იყოს, როგორც ხშირი კრიტიკით ოჯახის წევრებისგან, მეგობრებისგან, ასევე გადაჭარბებული ყურადღებით მშობლებისგან.

​- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ დროს და რა სახით უნდა ჩაერიოს?

​- მშობელმა ბავშვებს უნდა მისცენ შესაძლებლობა, რომ თავად მოძებნონ პრობლემის გადაჭრის გზები. მაგალითად, როდესაც პრობლემები აქვს ბავშვს მეგობართან, ნაცვლად იმისა, რომ უთხრან როგორ მოიქცეს, ჰკითხონ, როგორ გრძობს თავს, როგორ სცადა ამ პრობლემის მოგვარება. უნდა მოვუსმინოთ ბავშვებს და ვაგრძნობინოთ, რომ მათი გრძნობები, აზრები ძალიან მნიშვნელოვანი და საინტერესოა ჩვენთვის. ასევე საყურადღებოა, რომ არ გავაკრიტიკოთ ბავშვი და არც სხვებს შევადაროთ. დავაკისროთ ასაკის შესაბამისი პასუხისმგებლობები და განვუვითაროთ პასუხისმგებლობის გრძნობა, ნახოს, რომ თავადაც ბევრი რამის გაკეთება შეუძლია.

​ასევე მივცეთ შესაძლებლობა, დაუშვას შეცდომები და ამ შეცდომებით ისწავლოს.

​- თუ კომპლექსი საკუთარი შესაძლებლობებიდან არის გამოწვეული, უჭირს სწავლა, ათვისება, როგორ უნდა მოიქცეს პედაგოგი, რათა ბავშვში მეტად არ გააღვივოს პრობლემა?

​- თუ ბავშვს ათვისების პრობლემა აქვს, პედაგოგს უნდა ჰქონდეს ამაზე ინფორმაცია, რათა საჭიროების შემთხვევაში გამოიყენოს ინკლუზიური სწავლების მეთოდები, არც პედაგოგმა არ უნდა შეადაროს ბავშვები ერთმანეთს, მნიშვნელოვანია, რომ მასწავლებელმა ითანამშრომლოს მშობელთან.

​- რა ეტაპზე უნდა მიმართოს მშობელმა ფსიქოლოგს?

​- თუ მშობელი ხედავს პრობლემას, ვლინდება ის ქცევები, რაზეც ზემოთ ვისაუბრე, მას, რა თქმა უნდა, უჩნდება დახმარების სურვილი და კითხვებიც. როდესაც დამოუკიდებლად ვერ უმკლავდება ამას მშობელი, აუცილებლად უნდა მიმართოს სპეციალისტს.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დე​დების ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა თათია მჟავია, კლინიკური ფსიქოლოგი, ქცევის თერაპევტი.

- რა არის თვითშეფასება?

- თვითშეფასება ეს არის დამოკიდებულება საკუთარი თავისადმი, თუ როგორ აღიქვამს ადამიანი საკუთარ შესაძლებლობებსა და უნარებს. თვითშეფასების ჩამოყალიბება ბავშვობის პერიოდიდან იწყება, სწორედ ბავშვის ირგვლივ მყოფი ადამიანები და გარემო განსაზღვრავს, თუ როგორი დამოკიდებულება ექნება პატარას საკუთარი თავისა და შესაძლებლობების მიმართ.

ჯანსაღი სოციალური გარემო და მშობლების სწორი უკუკავშირი განაპირობებს ბავშვისადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას.
თვითშეფასება შეიძლება იყოს დაბალი, ადეკვატური ან მაღალი. როგორც დაბალი თვითშეფასება, ასევე, მაღალი თვითშეფასებაც არაჯანსაღი დამოკიდებულებაა.

განვითარების პროცესში მნიშვნელოვანია პატარებს სწორად მივაწოდოთ ინფორმაცია, შევაქოთ, პატივი ვცეთ მათ აზრსა და ხაზი გავუსვათ ბავშვის ძლიერ მხარეებს.

- რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას?

- დაბალი თვითშეფასება ყალიბდება მაშინ, როდესაც პატარებს მუდმივად ვაკრიტიკებთ, როდესაც გარშემომყოფებს მათ მიმართ არაადეკვატური მოლოდინები აქვთ. ჯანსაღი თვითშეფასების ფორმირებას ხელს უშლის, როგორც მკაცრი აღზრდის სტილი (ბავშვს მშობელი არ აძლევს საშუალებას დაუშვას შეცდომა და თავად ნახოს გამოსავალი, ასეთ დროს ბავშვი ვერ გამოცდის საკუთარ შესაძლებლობებს), ასევე, ზედმეტად თავისუფალი აღზრდის სტილიც, როდესაც მშობელი ბავშვებს აძლევს უსაზღვრო თავისუფლებას, ბავშვის ქცევას არ ჰყავს მაკონტროლებელი.

როდესაც ბავშვი ფიქრობს რომ არის უნიჭო ან არ არის საკმარისად ლამაზი, ის არავის სჭირდება და ასე შემდეგ, ცხადია ეს წარმოსახვები საკუთარ თავზე, შემდგომში აისახება ბავშვის თვითრეალიზებასა და ხარისხიან ფუნქციონირებაზე.დაბალი თვვითშეფასება და არასრულფასოვნების განცდა ფსიქიკაში მყარად ილექება და მთელი ცხოვრების მანძილზე მოქმედებს ადამიანის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.

- როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირიბავშვთან? რას ურჩევდით მშობლებს ?

ჯანსაღი თვითშეფასების ჩამოყალიბებას ხელს უწყობს მშობლის თანმიმდევრულობა და ბავშვის საქციელის ადეკვატური შეფასება. ბავშვს უნდა ჰქონდეს ერთიანობის განცდა, უნდა გრძნობდეს და სჯეროდეს, რომ მხარს უჭერენ, აღიარებენ მის შესაძლებლობებს, ხოლო ისეთ ქცევებს, რომლებიც მიუღებელია, გარშემომყოფები ერთხმად უნდა უარყოფდნენ.

ბავშვს რომ ადეკვატური თვითშეფასება ჩამოუყალიბდეს, მნიშვნელოვანია, მშობლებმა გაითვალისწინოს შემდეგი რჩევები:

  • არ შეადაროთ თქვენი შვილი სხვა ბავშვებს;
  • ხაზი გაუსვით მათ წარმატებულ ნაბიჯებს და აგრძნობინეთ რომ ამაყობთ მისით;
  • პატივი ეცით თქვენი შვილის პირად სივრცესა და მიეცით საშუალება გარკვეულ სიტუაციებში თავად გააკეთოს არჩევანი;
  • მიეცით ბავშვებს შეცდომის დაშვების საშუალება, ამით ხელს შეუწყობთ თავად იპოვონ მსგავს სიტუაციებში გამოსავალი;
  • როდესაც თქვენს შვილს გააკრიტიკებთ, კრიტიკა მიმართული უნდა იყოს საქციელზე და არა ბავშვის პიროვნებაზე.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური​

წაიკითხეთ სრულად