Baby Bag

„ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპი არის თავისუფალი არჩევანი კონკრეტულ პირობებში,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპი არის თავისუფალი არჩევანი კონკრეტულ პირობებში,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპის შესახებ ისაუბრა და თავისუფალი არჩევანის მნიშვნელობას გაუსვა ხაზი:

„შეიძლება ჩვენ ვერ შევაფასოთ, ​რა არის ცუდი და კარგი, ამიტომ ცუდიც კარგი გვეგონოს და ჩვენი ბავშვები ასეთ ქცევაში წავახალისოთ. მეორეა, როგორ მოვახერხოთ მიუღებელი ქცევის ელიმინირება. მე პირადად ძალადობის წინააღმდეგი ვარ. ჩვენგან იგებს ბავშვი ამას. ჩვენგან ხედავს როგორ შეიძლება მანიპულირება, ფსიქოლოგიური ძალადობა, ​არ არის სავალდებულო, რომ დაარტყა ადამიანს. ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპი არის თავისუფალი არჩევანი კონკრეტულ პირობებში. კონკრეტული პირობები არასდროს არის უსაზღვრო. მას აქვს ჩარჩო. ეს ჩარჩო ისედაც არსებობს, მაგრამ მშობელი ამატებს პირობას. აკრძალვა არ ხდება. უნდა შევუთანხმდეთ ბავშვს, რამდენი ხანი დასჭირდება სამეცადინოდ, რამდენი კიდევ რაღაც საქმის გასაკეთებლად და ამდენი ხანი გაატაროს კომპიუტერთან. ეს უნდა შეთანხმდეს შვილსა და მშობელს შორის. ეს შეთანხმება უნდა იყოს დაცული.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ბავშვის წახალისება ძალიან სასარგებლოა და ის კარგი ქცევის განმტკიცებას უწყობს ხელს:

„ცხადია, ჩვენ შეგვიძლია წავახალისოთ მცირეწლოვანი ბავშვები, მათ შორის, ცხრა წლის ასაკისაც. ჯილდო არ არის ცუდი რამ ჩვენი ტვინისთვის. ის შესაბამისი ქცევის ალბათობას ზრდის. გარკვეული პერიოდის შემდეგ წახალისება ბავშვს აღარ დასჭირდება. ​ჩვენი ქცევით ბავშვს ვაჩვევთ იმას, რომ მან არაძალადობრივი გზით მოახერხოს თავისი იმპულსის შეკავება, დაგეგმვა და თავისი ქცევის მართვა.“

თამარ გაგოშიძემ ადამიანის ტვინის განვითარების და კონკრეტული უნარების ჩამოყალიბების პროცესებზეც ისაუბრა. მისი თქმით, აღმასრულებელი ფუნქციების შეძენას განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება:

„მე ვარ ნეიროფსიქოლოგი და ჩემთვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს,​ როდესაც აღზრდაზე ვსაუბრობთ, რა ემართება ჩვენს ტვინს. ჩვენი ტვინი ძალიან სწრაფად განვითარებადია, თუმცა ზოგიერთი უნარი და თვისებები ძალიან გვიან ვითარდება. მოტორიკა ძალიან სწრაფად ვითარდება. შვიდი წლის ასაკში ბავშვს იგივე მოტორული უნარები აქვს, რაც შემდეგ 30 წლის ასაკში ექნება. არსებობს ერთი ადამიანური უნარი, რომელიც ჩვენ ადამიანობას გვანიჭებს - ეს არის ე.წ. აღმასრულებელი ფუნქციები. რა არის აღმასრულებელი ფუნქცია? იმისთვის, რომ მე ქცევა შევასრულო, ჩემ გარშემო არსებული ყველა გამღიზიანებელი უნდა შევაკავო და მიზნის შესაბამისად ვიმოქმედო. ჩემი ქცევა უნდა დავგეგმო, რაღაცები გადავავადო, თუ საჭიროა ეს მიზნის მისაღწევად.“

„აღმასრულებელი ფუნქცია არის მიზნის მიღწევა, მიზნის დასახვა, იმპულსის შეკავება, გადავადება, გადაწყვეტილების მიღება.​ ახლა შევხედოთ ჩვენს საზოგადოებას, ვიკავებთ იმპულსს, გადაწყვეტილებას ადეკვატურად ვიღებთ? ძალიან საინტერესოა მიკერძოებული აზროვნება, რომელიც ყველას გვახასიათებს. გვაქვს მენტალური მოდელი, რომელშიც ყველაფერს ჩასვამ, მაგრამ ადამიანი იმიტომ ხარ, რომ შენი მენტალური მოდელის კრიტიკული ანალიზი მოახდინო. შენ შეგიძლია ყველაფერი მოაქციო შენს მენტალურ მოდელში, მაგრამ ეს არ იქნება რეალობა და არც სამართლიანი იქნება,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ პირადი ექიმი - მარი მალაზონია

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

3 შეცდომა, რომელსაც მშობლები ბავშვის რთული ქცევის მართვისას უშვებენ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ...
​​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლების მიერ ბავშვის რთული ქცევის მართვის დროს დაშვებულ სამ უმნიშვნელოვანეს შეცდომაზე ისაუბრა. მისი თქმით, უფროსები მეტისმეტად არიან ფოკუსირებულები ნეგატიური ქ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვები, რომლებსაც ნაკლებად მკაცრი და თბილი მშობლები ჰყავთ, ბედნიერ ადამიანებად იზრდებიან

ბავშვები, რომლებსაც ნაკლებად მკაცრი და თბილი მშობლები ჰყავთ, ბედნიერ ადამიანებად იზრდებიან

ბავშვთან ურთიერთობისას ყველაზე მთავარი იდეალური ბალანსის დაცვაა. როდესაც გადაწყვეტთ, რომ ყველაფერი კარგად გამოგდით და იდეალური მშობელი ხართ, რაღაც ისეთს აღმოაჩენთ, რაც გაფიქრებინებთ, რომ ცდებოდით და ბევრი რამ უნდა შეცვალოთ. მშობლებსა და შვილებს შორის გახსნილი ურთიერთობების დამყარება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვებს საკუთარი ემოციებისა და განცდების გამოხატვის შესაძლებლობა აუცილებლად უნდა მიეცეთ. მათ ისეთი სიყვარული სჭირდებათ, რომელსაც გამუდმებით გრძნობენ, მაშინაც, როდესაც ყველაფერი კარგად არის და მაშინაც, როდესაც ცხოვრებისეულ სირთულეებთან გამკლავება უხდებათ. მსგავს სიყვარულს ბავშვები მაშინ გრძნობენ, როდესაც მშობლებთან გულახდილი საუბრის შესაძლებლობა ეძლევათ.

ბედნიერი შვილების აღსაზრდელად, აუცილებელია, რომ მათ ძალიან ბევრი სითბო, უპირობო სიყვარული და კომფორტი შევთავაზოთ. უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ ბავშვები, რომლებსაც ნაკლებად მკაცრი და თბილი მშობლები ჰყავთ, ბედნიერ ადამიანებად იზრდებიან, განსხვავებით იმ პატარებისგან, რომლებსაც გამუდმებით აკონტროლებენ. მკაცრი მშობლების შვილები ზრდასრულ ასაკში ბედნიერებისა და კეთილდღეობის მოპოვებას რთულად ახერხებენ.

ბავშვის თავისუფლების შეზღუდვა, გამუდმებით მის ნაცვლად მოქმედება, მისთვის გადაწყვეტილების მიღების აკრძალვა და პირადი სივრცის წართმევა მშობლის მხრიდან ჭარბი კონტროლის მანიშნებელია. როდესაც მშობლები სიმკაცრეზე უარს ამბობენ და მომავლის დაგეგმვას წყვეტენ, ისინი უფრო მეტად კონცენტრირდებიან ბავშვთან ურთიერთობაზე. კონტროლის შემცირება მშობელსა და შვილს შორის ძლიერ კავშირს ამყარებს და მათ ურთიერთობაზე დადებითად აისახება. ნაკლებად მკაცრი მშობლები, რომლებიც შვილების მიმართ სითბოს ხშირად გამოხატავენ შვილებს ბედნიერების პოვნაში ეხმარებიან.

  • ბავშვები ემოციების გაკონტროლებას სწავლობენ

მშობლები, რომლებიც შვილებს ყველა შეცდომას უსწორებენ, ბავშვს საკუთარი გამოცდილებით სწავლის შესაძლებლობას არ აძლევენ. რა თქმა უნდა, ზრდასრულების ცხოვრებისეული გამოცდილება საკმაოდ მდიდარია. მათ პრობლემების მოგვარება ბავშვებზე უკეთ შეუძლიათ. როდესაც თქვენი შვილის პრობლემების გადაჭრას თავად ცდილობთ, მას გამოცდილების მიღების შესაძლებლობას ართმევთ. ბავშვს შეცდომის დაშვების უფლება მიეცით. თუ ის დაშვებული შეცდომის გამო ინერვიულებს, ჩაეხუტეთ და ანუგეშეთ. ამ გზით ბავშვი ემოციების გაკონტროლებას ისწავლის, რადგან ეცოდინება, რომ სტრესთან გამკლავების საუკეთესო სტრატეგია საყვარელი ადამიანის ჩახუტებაა.

  • ბავშვები მშობლებთან ძლიერ ემოციურ კავშირს ამყარებენ

კონტროლის მოყვარულ ადამიანთან ურთიერთობა ძალიან რთულია. როდესაც ვიღაც ცდილობს გამუდმებით გააკონტროლოს შენი ქმედებები და მიგითითებს, როდის რა უნდა აკეთო, მასთან ძლიერ ემოციურ კავშირს ვერ დაამყარებ. მშობლისთვის საკუთარი ემოციების და ოცნებების განდობა რთულია, როდესაც იცი, რომ მას ყველაფერზე აქვს პასუხი. როდესაც მშობლები შვილებს კრიტიკის გარეშე უსმენენ და მათ მიმართ სითბოს გამოხატავენ, ბავშვებს მათთან ძლიერი ემოციური კავშირის დამყარება არ უძნელდებათ. შვილები ენდობიან მშობლებს, რომლებსაც მათი გაგება შეუძლიათ. ისინი გრძნობენ, რომ უფროსებს მათი ესმით. მათ იციან, რომ ცხოვრებაში ძლიერი დასაყრდენი აქვთ, რაც ყველაზე კარგი შეგრძნებაა, რაც შეიძლება, რომ ადამიანმა გამოსცადოს.

  • ბავშვები თავდაჯერებულები და კომპეტენტურები არიან

ბავშვები, რომლებსაც გადაწყვეტილებების დამოუკიდებლად მიღების შესაძლებლობა აქვთ, თავდაჯერებულები არიან. შესაძლოა, მათ ყველაფერი სწორად არ გააკეთონ, მაგრამ ისინი შეცდომებზე სწავლობენ და არასდროს ნებდებიან. თავდაჯერებულ ბავშვებს სტრესთან გამკლავება არ უჭირთ. შვილებს წარუმატებლობის განცდის შესაძლებლობა მიეცით, ამით მათ წარმატებისკენ გაუხსნით გზას. როდესაც მშობლები ყველაფერს აკონტროლებენ, ბავშვს შფოთვითი აშლილობა, თავდაჯერების ნაკლებობა და სტრესი ტანჯავს.

მართალია, კონტროლის შემცირება და ბავშვისთვის დამოუკიდებლობის მიცემა მარტივი არ არის, თუმცა თუ ურთიერთობას ნდობასა და ემპათიაზე დაამყარებთ, თავადვე დარწმუნდებით, რომ მომავალში თქვენი შვილი გაცილებით ბედნიერი, წარმატებული და ძლიერი ადამიანი იქნება.

მომზადებულია ​momtastic.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად