Baby Bag

„ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპი არის თავისუფალი არჩევანი კონკრეტულ პირობებში,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპი არის თავისუფალი არჩევანი კონკრეტულ პირობებში,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპის შესახებ ისაუბრა და თავისუფალი არჩევანის მნიშვნელობას გაუსვა ხაზი:

„შეიძლება ჩვენ ვერ შევაფასოთ, ​რა არის ცუდი და კარგი, ამიტომ ცუდიც კარგი გვეგონოს და ჩვენი ბავშვები ასეთ ქცევაში წავახალისოთ. მეორეა, როგორ მოვახერხოთ მიუღებელი ქცევის ელიმინირება. მე პირადად ძალადობის წინააღმდეგი ვარ. ჩვენგან იგებს ბავშვი ამას. ჩვენგან ხედავს როგორ შეიძლება მანიპულირება, ფსიქოლოგიური ძალადობა, ​არ არის სავალდებულო, რომ დაარტყა ადამიანს. ბავშვთან ურთიერთობის მთავარი პრინციპი არის თავისუფალი არჩევანი კონკრეტულ პირობებში. კონკრეტული პირობები არასდროს არის უსაზღვრო. მას აქვს ჩარჩო. ეს ჩარჩო ისედაც არსებობს, მაგრამ მშობელი ამატებს პირობას. აკრძალვა არ ხდება. უნდა შევუთანხმდეთ ბავშვს, რამდენი ხანი დასჭირდება სამეცადინოდ, რამდენი კიდევ რაღაც საქმის გასაკეთებლად და ამდენი ხანი გაატაროს კომპიუტერთან. ეს უნდა შეთანხმდეს შვილსა და მშობელს შორის. ეს შეთანხმება უნდა იყოს დაცული.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ბავშვის წახალისება ძალიან სასარგებლოა და ის კარგი ქცევის განმტკიცებას უწყობს ხელს:

„ცხადია, ჩვენ შეგვიძლია წავახალისოთ მცირეწლოვანი ბავშვები, მათ შორის, ცხრა წლის ასაკისაც. ჯილდო არ არის ცუდი რამ ჩვენი ტვინისთვის. ის შესაბამისი ქცევის ალბათობას ზრდის. გარკვეული პერიოდის შემდეგ წახალისება ბავშვს აღარ დასჭირდება. ​ჩვენი ქცევით ბავშვს ვაჩვევთ იმას, რომ მან არაძალადობრივი გზით მოახერხოს თავისი იმპულსის შეკავება, დაგეგმვა და თავისი ქცევის მართვა.“

თამარ გაგოშიძემ ადამიანის ტვინის განვითარების და კონკრეტული უნარების ჩამოყალიბების პროცესებზეც ისაუბრა. მისი თქმით, აღმასრულებელი ფუნქციების შეძენას განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება:

„მე ვარ ნეიროფსიქოლოგი და ჩემთვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს,​ როდესაც აღზრდაზე ვსაუბრობთ, რა ემართება ჩვენს ტვინს. ჩვენი ტვინი ძალიან სწრაფად განვითარებადია, თუმცა ზოგიერთი უნარი და თვისებები ძალიან გვიან ვითარდება. მოტორიკა ძალიან სწრაფად ვითარდება. შვიდი წლის ასაკში ბავშვს იგივე მოტორული უნარები აქვს, რაც შემდეგ 30 წლის ასაკში ექნება. არსებობს ერთი ადამიანური უნარი, რომელიც ჩვენ ადამიანობას გვანიჭებს - ეს არის ე.წ. აღმასრულებელი ფუნქციები. რა არის აღმასრულებელი ფუნქცია? იმისთვის, რომ მე ქცევა შევასრულო, ჩემ გარშემო არსებული ყველა გამღიზიანებელი უნდა შევაკავო და მიზნის შესაბამისად ვიმოქმედო. ჩემი ქცევა უნდა დავგეგმო, რაღაცები გადავავადო, თუ საჭიროა ეს მიზნის მისაღწევად.“

„აღმასრულებელი ფუნქცია არის მიზნის მიღწევა, მიზნის დასახვა, იმპულსის შეკავება, გადავადება, გადაწყვეტილების მიღება.​ ახლა შევხედოთ ჩვენს საზოგადოებას, ვიკავებთ იმპულსს, გადაწყვეტილებას ადეკვატურად ვიღებთ? ძალიან საინტერესოა მიკერძოებული აზროვნება, რომელიც ყველას გვახასიათებს. გვაქვს მენტალური მოდელი, რომელშიც ყველაფერს ჩასვამ, მაგრამ ადამიანი იმიტომ ხარ, რომ შენი მენტალური მოდელის კრიტიკული ანალიზი მოახდინო. შენ შეგიძლია ყველაფერი მოაქციო შენს მენტალურ მოდელში, მაგრამ ეს არ იქნება რეალობა და არც სამართლიანი იქნება,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ პირადი ექიმი - მარი მალაზონია

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

3 შეცდომა, რომელსაც მშობლები ბავშვის რთული ქცევის მართვისას უშვებენ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ...
​​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლების მიერ ბავშვის რთული ქცევის მართვის დროს დაშვებულ სამ უმნიშვნელოვანეს შეცდომაზე ისაუბრა. მისი თქმით, უფროსები მეტისმეტად არიან ფოკუსირებულები ნეგატიური ქ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„აკრძალვა მარტივია, ბევრი უნდა იშრომო საკუთარ შვილზე, მას უნდა ელაპარაკო, როგორც დიდს, როგორც პიროვნებას,“ - დეკანოზი შალვა კეკელია

„აკრძალვა მარტივია, ბევრი უნდა იშრომო საკუთარ შვილზე, მას უნდა ელაპარაკო, როგორც დიდს, როგორც პიროვნებას,“ - დეკანოზი შალვა კეკელია

დეკანოზი შალვა კეკელია მშობლებსა და შვილებს შორის ურთიერთობებზე საუბრობს და აცხადებს, რომ მშობლები შეცდომას უშვებენ, როდესაც შვილებს ყველაფერს უკრძალავენ:

„საქართველოში მშობლებსა და შვილებს შორის ურთიერთობა ძირითადად არის აკრძალვის ურთიერთობა. მშობელი შვილს ყოველთვის უკრძალავს რაღაცას. ის​ ბავშვს არ განუმარტავს და ისე ეუბნება: „გააკეთე ეს, ნუ იქცევი ასე.“ ძირითადად არის ასეთი ურთიერთობა. მე სულ ვეუბნები მშობლებს, რომ არ შეიძლება. შვილს უნდა ელაპარაკო, როგორც დიდს, როგორც პიროვნებას. შეხედე ბავშვს, როგორც დიდ ადამიანს, რომელსაც საკუთარი აზრი აქვს, საკუთარი შეხედულება აქვს. დააფასე მისი მდგომარეობა და ნახე მერე როგორი გაიზრდება.“

დეკანოზი შალვა კეკელია მშობლებს შორის ხშირი კონფლიქტის პრობლემასაც ეხება და მსგავსი ურთიერთობის ნეგატიურ შედეგებდე საუბრობს:

„ჩვენს ქვეყანაში უმძიმესი მდგომარეობაა. ალბათ, ბევრ თქვენგანს გამოგიცდიათ მშობლების ერთმანეთში ყვირილი, ჩხუბი, ხმამაღლა ლაპარაკი ერთმანეთთან, სულ დაძაბულობა. 90% ჩვენი მოსახლეობის ასეა გაზრდილი, ჩხუბში, ყვირილში. ისინი ხედავდნენ, როგორ კამათობდნენ მშობლები, როგორ არ სცემდნენ ერთმანეთს პატივს. ასე იზრდება მერე შვილიც, ისიც ასე აგრძელებს ცხოვრებას, ისიც ასე ექცევა საკუთარ შვილს, ეს გრძელდება და გრძელდება. ​თაობიდან თაობას გადაეცემა აკრძალვის ურთიერთობა. მშობელი სულ უყვირის შვილს, ეჩხუბება. ვეუბნები: ​„მოეფერე, აუხსენი, სხვა რამე შესთავაზე.“ პატარა ბავშვებსაც კი ასე ექცევიან ხოლმე. შეიძლება, რომ ორი წლის ბავშვს ყვირილით ელაპარაკო?! შეიძლება ორი წლის ბავშვს ხელი გაარტყას მშობელმა?!“

დეკანოზის თქმით, ჩვენ ჩვენი მშობლების შეცდომებზე უნდა ვისწავლოთ და შვილების მიმართ დამოკიდებულება შევცვალოთ:

„რაც თქვენ არ მოგწონდათ თქვენს მშობელში, ის თქვენ აღარ უნდა გააკეთოთ თქვენს შვილებთან. თქვენ შეიცვალეთ, თქვენ გახდით სხვანაირები. ქრისტიანობაც ამას გვეუნება, რომ რაც არ მოგწონდა შენ მიმართ გაკეთებული, ის არ უნდა გაუკეთო სხვას. შენ მოექეცი შენს შვილს სხვანაირად, შენ გააკეთე სხვანაირად. უნდა მოსთხოვო საკუთარ თავს, მაგრამ ეს შრომაზეა დამოკიდებული. ბევრი უნდა იშრომო საკუთარ შვილზე, ​აკრძალვა მარტივია. ადვილია ბავშვს ხელიდან გამოგლიჯო რაღაც, რაც ცუდია, მაგრამ როდესაც რამეს გამოგლეჯ, სხვა რამის შეთავაზება ძნელია. ამას დრო სჭირდება, დალაპარაკება და ახსნა უნდა. ამის ნერვები არავის აქვს დღეს, არავინ არავის უხსნის რამეს.“

„ერთხელ ჩემი მრევლის წევრი მეუბნებოდა, რომ მისმა შვილმა თავი დაანება ეკლესიაში სიარულს. ამბობდა, ბავშვობიდან სულ წირვაზე დამყავდა და სიარული შეწყვიტაო. იცით, რას აკეთებდა? 3-4 წლის ბავშვს საღამოს ლოცვებზე ატარებდა და დილით წირვაზე ასწრებდა. ბავშვს როდესაც თამაში უნდოდა, მას შემოჰყავდა წირვაზე. როდესაც ლოცულობდა, ბავშვს თავში წამოარტყამდა ხელს, მაცადე, ვლოცულობო. ამ ბავშვს კარგი დამოკიდებულება ექნებოდა ეკლესიასთან? ჩემს შვილს სათამაშოები უჭირავს ხოლმე ხელში და ისე ვლოცულობ ხოლმე მასთან ერთად. როდესაც მარტო მინდა ლოცვა, ბავშვებს რომ დავაძინებ, მერე ვლოცულობ. ბავშვების ხარჯზე არ ვლოცულობ. ის ბავშვია, პატარაა, იმას თამაში უნდა. ჩემს მრევლს ხშირად ვეუბნები, ბავშვი რომ მოგყავთ კვირას წირვაზე, წირვის შემდეგ სადმე წაიყვანე, ათამაშე, რომ სხვა სიხარულთან ასოცირდებოდეს მისთვის წირვა. ერთი კანფეტი უყიდე, სათამაშო უყიდე, რაღაც გაუკეთე, გაასეირნე, მეგობართან წაიყვანე. მისთვის წირვა იძულება არ უნდა იყოს. ეს დამოკიდებულება მერე მოიტანს სხვა რაღაცას. ღმერთი არის სიყვარული. როგორც გინდა, რომ შენ მოგექცნენ, ისე უნდა მოექცე სხვას. შენ გაგიხარდებოდა, ასე რომ მოგექცნენ?! სიმკაცრეც საჭიროა. შეიძლება გაუბრაზდე ბავშვს, რაღაც უთხრა, მაგრამ ეს ყველაფერი უნდა იყოს ზომიერებაში.​ ბავშვი უნდა გრძნობდეს, რომ როდესაც საყვედურია მისაცემი, საყვედურს აძლევ, როდესაც მოსაფერებელია, ეფერები,“ - აღნიშნავს დეკანოზი შალვა კეკელია.

​წყარო

წაიკითხეთ სრულად