Baby Bag

რა როლს თამაშობს ბავშვის განვითარებაში მშობელთან მიჯაჭვულობა?

რა როლს თამაშობს ბავშვის განვითარებაში მშობელთან მიჯაჭვულობა?

რა როლს თამაშობს ბავშვის განვითარებაში მშობელთან მიჯაჭვულობა? - ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ის ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე ესაუბრა.
- ქალბატონო ნინო, როგორც ვიცით, მნიშვნელოვანია ბავშვს მცირე ასაკიდან ჩამოუყალიბდეს უსაფრთხო მიჯაჭვულობის შეგრძნება აღმზრდელთან. რა როლს თამაშობს ის ბავშვის განვითარებაში?
- პირველად ეს სიტყვა - „მიჯაჭვულობა“ ძლიერი ემოციური კავშირის აღსანიშნავად გამოიყენა ბრიტანელმა ფსიქიატრმა და ფსიქოანალიტიკოსმა ჯონ ბოულბიმ. ეს არის ყველაზე მჭიდრო ემოციური კავშირი, რომელიც ხანგრძლივი დროით ნარჩუნდება. მიჯაჭვულობას გააჩნია თავისი ფაზები და სხვადასხვა ტიპის გვხვდება, მათ შორის არის უსაფრთხო მიჯაჭვულობა, რომელიც აღმზრდელთან, მშობელთან კონტაქტის, ბავშვის მოთხოვნილებების დროული დაკმაყოფილების შედეგად ყალიბდება და მის უსაფრთხო ბაზისს წარმოადგენს. შეგვიძლია ვთქვათ, რომ უსაფრთხო მიჯაჭვულობა არის ფუნდამენტი ბავშვის სიმშვიდის, თავდაჯერებულობის, ინიციატივის, პოზიტიურობის, კომუნიკაბელურობის, რთული სიტუაციების მართვის, გარემოს მიმართ დაინტერესებისა და ნდობის.
მიჯაჭვულობა - ეს არის ძლიერი ემოციური კავშირი, რომელიც ჩნდება ბავშის ცხოვრების პირველ წლებში, იგი ფიზიკური და ემოციური სიახლოვის სურვილს აჩენს და ბავშვის უსაფრთხოებას უზრუნველყოფს.

​- რას იწვევს მიჯაჭვულობის დარღვევა?
- მიჯაჭვულობის დარღვევის მიზეზი და ფორმა მრავალია, მაგრამ მოდი, დავყოთ სანდო და არასანდო მიჯაჭვულობად. არასანდო მიჯაჭვულობა წარმოადგენს საფრთხეს მომავალში, რადგან პიროვნებასთან იკვეთება სტრესის და სიძნელეების მართვის სირთულე, გაუცხოვება, იზოლაცია და განრიდება სოციუმისგან, უჭირს ხანგრძლივი ურთიერთბები, ეჭვით უყურებს საკუთარ შესაძლებლობებს, დაბალი თვითშეფასება, ინტელექტის და დასწავლის უნარის სირთულეები და ა.შ. ზემო აღნიშნული წარმოადგენს იმ რისკ-ფაქტორს, რაღა თქმა უნდა, ყველა შემთხვევა განიხილება ინდივიდუალურად.
- ბავშვებს 6-7 წლამდე ახასიათებთ განშორების შიში, თუ ეს შფოთვები დიდხანს და მძაფრად ვლინდება, როგორ უნდა მოიქცეს ამ დროს მშობელი?
- გეთანხმებით, მაგრამ შესაძლოა, ყველა შემთხვევა არ მივაწეროთ მიჯაჭვულობის დარღვევას, აქ გასათვალისწინებელია ინდივიდუალური გამოცდილება, ინფორმაცია, ცოდნა და დამოკიდებულება იმ გარემოს მიმართ, სადაც მიდის ბავშვი. 6-7 წელი სასკოლო ცხოვრება ახალი ეტაპია, სადაც ბევრი გამოწვევის წინაშე დგას ბავშვი. იცვლება რიტმი, ახალი მოთხოვნების და ვალდებულებების წინაშეა მოსწავლე. მნიშვნელოვანია წინასასკოლო მზაობა, საუბარია, არა მხოლოდ სწავლებისათვის აუცილებელი უნარების ჩამოყალიბებაზე, არამედ ფსიქო-ემოციურ მზაობასა და განწყობაზე.
- როგორ უნდა დავამყაროთ ბავშვთან ისეთი ურთიერთობა, რომ მას მომავალში დამოუკიდებლობის შეგრძნება ჩამოუყალიბდეს?

​​- დამოუკიდებლობისა და თავდაჯერებულობისათვის აუცილებელია ვაღიაროთ, მივიღოთ მისი უნიკალურობით, არ შევადაროთ და მხოლოდ მის ნეგატიურ გამოცდილებებზე არ ვიყოთ კონცენტირებულნი, ხშირად წავახალისოთ, გამოვყოთ მისი დადებითი ქცევა და მცდელობა. მივცეთ არჩევანის ნება, მისი ასაკის შესაბამისად დავუსვათ კითხვები, მოვერიდოთ მზა პასუხებს და ხშირად ვაფიქროთ.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუ​ფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც მშობელი არის მორალისტი და მორალის სფეროდან ელაპარაკება შვილს, ეს ახშობს იმ შინაგან იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვისაა საჭირო,“ - ნანა ჩაჩუა

„როდესაც მშობელი არის მორალისტი და მორალის სფეროდან ელაპარაკება შვილს, ეს ახშობს იმ შინაგან იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვისაა საჭირო,“ - ნანა ჩაჩუა

ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ ბავშვის პიროვნებად ჩამოყალიბებისთვის ოჯახის როლზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ დღის განმავლობაში მშობელთან გატარებული 20 წუთიც კი უდიდეს ზეგავლენას ახდენს ბავშვის ჩამოყალიბებაზე:

„ახლა ხშირად არის, რომ ოჯახს დამხმარე ჰყავს, შეიძლება ძიძა იყოს, დიასახლისი და ა.შ. როდესაც ბავშვები შინ მიდიან, ისინი არ არიან მარტო. ძიძა არის ოჯახში, თუ დამხმარე არის, ის ისეთ გავლენას, ზემოქმედებას ბავშვის აღზრდაზე ვერ ახდენს, როგორც თუნდაც რამოდენიმე წუთით მშობელთან ურთიერთობა. კვლევებით დადასტურებულია, რომ სულ 20 წუთიც კი საკმარისია იმისთვის, რომ სამსახურიდან შინ დაბრუნებულმა მშობელმა მიიღოს მონაწილეობა ბავშვის ყოველდღიურ ცხოვრებაში. შეიძლება ეს იყოს გაკვეთილების მომზადება, დახმარება, გამოკითხვა. ინიციატივა, თუ რა ტიპის იქნება ეს ურთიერთობა, ბავშვისგან უნდა მოდიოდეს. ​მშობელი მას თავზე არ უნდა ახვევდეს თავის სურვილს.“

​ნანა ჩაჩუას თქმით, ბავშვთან მორალის სფეროდან ლაპარაკი ახშობს იმ იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვის არის საჭირო:

„ერთი მშობელი მეუბნებოდა, რომ მამა სახლში დაბრუნებისას ბავშვს ეუბნება: „აბა, რა წაიკითხე დღეს?“ „აბა, გეყოფა ტელევიზორთან ჯდომა, შედი ოთახში.“ როდესაც მშობელი არის მორალისტი და მორალის სფეროდან ელაპარაკება შვილს, ეს ახშობს იმ შინაგან ინიციატივას, იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვისაა საჭირო. ნელ-ნელა ამით მშობლები ბავშვებს კარგავენ, ურთიერთობებს კარგავენ. ოჯახმა რაც უნდა გააკეთოს, არის ის, რომ ადამიანი პიროვნებად ჩამოყალიბების გზაზე დააყენოს. ზრდასრული ადამიანის ქმედების ყველა ვექტორი პიროვნებად ჩამოყალიბებისკენ უნდა იყოს მიმართული.“

„ერიკ ერიკსონის მიხედვით, ფსიქო-სოციალური განვითარების სტადიები არსებობს. თუ რომელიმე ასაკობრივი სტადია წინააღმდეგობრივი აღმოჩნდება, ამის ფიქსაცია მოხდება და შესაძლოა, ადამიანმა მთელი ცხოვრების განმავლობაში ამ ასაკის სირთულე თავის თავში ატაროს. თუ მან ამის გადალახვა შეძლო, დიდი ძალისხმევა სჭირდება ამისთვის. ძალიან დიდ დახმარებას უწევს მოზარდს მხატვრული ლიტერატურა. ეს უდიდესი დამხმარე ძალაა აღზრდის პროცესში. ახლა წიგნების ბაზარზე ისეთი მდარე ხარისხის ლიტერატურას წააწყდები, რომ შეიძლება ადამიანი დაანგრიოს, არამცთუ პოზიტიური როლი შეიტანოს პიროვნულ ზრდაში,“ - აღნიშნულ საკითხებზე​ ნანა ჩაჩუამ „ქართული არხის“ გადაცემაში „ფიქრი ხმამაღლა“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ქართული არხი“

წაიკითხეთ სრულად