Baby Bag

3 შეცდომა, რომელსაც მშობლები ბავშვის რთული ქცევის მართვისას უშვებენ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

​​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლების მიერ ბავშვის რთული ქცევის მართვის დროს დაშვებულ სამ უმნიშვნელოვანეს შეცდომაზე ისაუბრა. მისი თქმით, უფროსები მეტისმეტად არიან ფოკუსირებულები ნეგატიური ქცევის ჩახშობაზე, რაც არასწორია:

„მინდა ყურადღება გავამახვილო იმ ძირითად შეცდომებზე, რომელსაც მშობლები უშვებენ რთული ქცევის პრევენციისა და მართვისთვის. პირველი და ყველაზე მნიშვნელოვანი, ეს არის ​დამოკიდებულება რთული ქცევის მიმართ. ჩვენ, ბუნებრივია, არ მოგვწონს ეს ქცევა. ვცდილობთ, რომ ის ჩავახშოთ, ჩვენთვის არის დამანგრეველი და გამაღიზიანებელი. ჩვენ არ უნდა ვებრძოლოთ ამ ქცევას, არ უნდა ჩავახშოთ ასე და არ უნდა იყოს ჩვენი მტერი ბავშვის ეს ქცევა. ჩვენ უნდა დავეხმაროთ ბავშვს იმაში, რომ მან თვითონ მოახერხოს თავისი ემოციის დაძლევა, იმედგაცრუების დაძლევა და რთულ სიტუაციასთან გამკლავება. ჩხუბი, დაყვავება, მოფერება და მსგავსი დამოკიდებულებები არ ჭრის. რაც უფრო ფოკუსირებული ვართ რთულ ქცევაზე, მით უფრო რთულდება ეს ქცევა. ყველაზე კარგი სტრატეგიაა იგნორირება, თუ ბავშვს ამ დროს არ აწუხებს რაიმე ფიზიკური.“

​თამარ გაგოშიძის თქმით, თავისუფალი ადამიანის აღსაზრდელად წესებისა და შეზღუდვების დაწესება აუცილებელია:

„მეორე და ყველაზე მნიშვნელოვანი შეცდომა არის ფიქრი იმის შესახებ, რომ ბავშვი უნდა გავზარდოთ თავისუფალ პიროვნებად და ამიტომ წესებს და შეზღუდვებს მას ვერ დავუწესებთ. თუ ჩვენ არ დავაწესეთ წესები, თუ არ დავუწესეთ ბავშვებს საზღვრები, ბავშვი ვერასდროს მიეჩვევა თავისუფალ არჩევანს და თავისუფალ პიროვნებად ვერ ჩამოყალიბდება. ამაში მას გარემო უნდა დაეხმაროს. ​ბავშვს გარემო უნდა დაეხმაროს არა ძალადობრივად, არა ყველაფრის უფლების მიცემით, არამედ იმით, რომ მან თვითონ გააკეთოს არჩევანი იმის მიხედვით, თუ რა შედეგი მოჰყვება მის რთულ ქცევას. მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვმა წინასწარ იცოდეს და შეთანხმებული გვქონდეს მასთან, თუ რა საზღვრებში მოუწევს მას მოქმედება, რა არის ის წესი, რომელიც მან უნდა შეასრულოს.“

„მესამე შეცდომა, რომელსაც მშობლები უშვებენ შვილებთან დაკავშირებით, ეს არის დამოკიდებულება, რომ შვილებს უნდა ავარიდოთ უარყოფითი ემოციები. კი არ უნდა უარვყოთ ბავშვის ნეგატიური ემოციები, ​ჩვენ ხელი უნდა შევუწყოთ მას, რომ თვითონ გამოხატოს ეს ემოციები, დაარქვას სახელი ემოციას. ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი. ბავშვმა უნდა იცოდეს, როდის სწყინს, როდის უხარია, როდის ღელავს, როდის არის გაღიზიანებული. ჩვენ უნდა დავეხმაროთ მას, რომ სახელი დაარქვას ემოციებს, გაამატერიალუროს ისინი. ეს ბევრად გაუადვილებს მასაც და ჩვენც გაგვიადვილებს ამ ემოციების მართვას,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ UNICEF Georgia

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„მშობლების უმეტესობა ავტორიტარული აღზრდის სტილს ამჯობინებს, ავტორიტარულ სტილში შედის ისიც,...
​​ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე თანამედროვე სამყაროში პოპულარული აღზრდის სტილების შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, მშობლების დიდი ნაწილი უპირატესობას ავტორიტარული აღზრდის სტილს ანიჭებს:„კვლევებით გა...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს ჩაძინების მიზნით ლოგინში ურთავენ ტელეფონს - ეს მცდარი შეხედულებაა“

„ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს ჩაძინების მიზნით ლოგინში ურთავენ ტელეფონს - ეს მცდარი შეხედულებაა“
რა საფრთხის წინაშე აყენებს ეკრანდამოკიდებულება ბავშვს და როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რომ თავიდან აირიდოს მისგან გამოწვეული დაავადებები - აღნიშნულ თემებზე ​Momsedu.ge-ს ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე ესაუბრა.  

- ქალბატონო ნანა, ბავშვებში ეკრანდამოკიდებულება საკმაოდ გავრცელებული პრობლემაა მშობლებისთვის. რამდენად დიდია შანსი, ეს პრობლემა გადაიზარდოს დაავადებად?

- ნებისმიერი დამოკიდებულება შეიძლება, გადაიზარდოს დაავადებად. ამ დამოკიდებულებამ შესაძლოა, გამოიწვიოს ამა თუ იმ ორგანოთა სისტემის დაავადებები. როგორიც არის ნევროლოგიური, ასევე სხვა ორგანოების, მაგალითად, მხედველობის.

- ეკრანდამოკიდებულება ხელს უწყობს ძილის დარღვევას, თუმცა უფრო კონკრეტულად, რა რისკების წინაშე ვდგებით, როდესაც გამოსხივება ძილის ხარისხზე ახდენს გავლენას ან როგორ შეიძლება გამოვლინდეს ეს პრობლემა? დაძინებამდე რამდენიმე საათით ადრე მოვწყვიტოთ ბავშვი ეკრანს?

- დაძინება და ჩაძინებისთვის ორგანიზმში აუცილებელია წარმოიშვას მელატონინი. მელატონინი არის ის ჰორმონი, რომელიც დაძინებას უწყობს ხელს. მისი გამომუშავებისთვის აუცილებელია სიბნელეში ყოფნა. გამოსხივება მთლიანად თრგუნავს მელატონინის გამოყოფას. შესაბამისად, ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს რომ ჩააწვენენ ლოგინში, ჩაურთავენ ტელეფონს და ჰგონიათ, ჩაეძინება ბავშვს, ეს არის მცდარი შეხედულება. გამოსხივება ჩაძინების გახანგრძლივებაზე მოქმედებს. ძილისწინ უმჯობესია რაიმე რუტინული სამუშაო, თუნდაც აბაზანის მიღება, მშობლებმა უნდა გამონახონ დრო, მიუჯდნენ, ზღაპარი წაუკითხონ, ანუ გაჯეტი ჩაანაცვლოს მშობელმა, ბებიამ ან აღმზრდელმა.

- მშობლებმა დღეში რამდენ ხანს უნდა გამოიყენოს 5 წლამდე ასაკის ბავშვთან ციფრული ტექნოლოგია, რომ არ დადგეს ბავშვის განვითარების საფრთხე?

- ორ საათზე მეტი ნამდვილად არ შეიძლება, ესეც მაქსიმუმ და არავითარ შემთხვევაში ამ ორი საათის განმავლობაში გადაბმულად არ უნდა უყურებდეს ტელევიზორს და არ უნდა ეჭიროს ხელში გაჯეტი. 

- რატომ არ უნდა გავართოთ ბავშვი სმარტფონებით ჭამის დროს? 

- ჭამა არის თვითონ ისეთი პროცესი, რომლის შემდეგ იწყება დანაყრება და კუჭში ჩასული საჭმელი ტვინს აძლევს სიგნალს, რომ დანაყრდა, ამიტომ მთელი ყურადღება მომართული უნდა იყოს ჭამის პროცესზე. როდესაც ჩვენ ბავშვს ვართობთ, მისი ყურადღება გადადის სხვა რამეზე, თუნდაც ტელევიზორზე, მობილურზე. ბავშვი მექანიკურად აღებს პირს და ყლაპავს, შესაბამისად, ვერ კონცენტრირდება უშუალოდ ჭამის პროცესზე. ამ კვების ჩამოყალიბებას ეწოდება „შეუმჩნეველი კვება“. შემდგომში უკვე ყალიბდება მანკიერი რეფლექსი, როდესაც ტელევიზორის ყურების დროს ერთობა და ისე ჭამს, ვერ აკონტროლებს მიღებული საკვების რაოდენობას. სწორედ ეს ხდება სიმსუქნის ჩამოყალიბების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზი.

- დღესდღეობით, მშობლების დიდი ნაწილი საჭიროდ თვლის, რომ დაწყებითი კლასის მოსწავლეს მობილური გაატანოს სკოლაში, ბავშვები ამას ცუდად იყენებენ, უქვეითდებათ სწავლის სურვილი, ექმნებათ მხედველობასთან ან ხერხემალთან დაკავშირებული პრობლემები. რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიუდგნენ ამ ასაკის ბავშვებს?

- მოდით, დავიწყოთ იმით, რომ დღევანდელ დროში მობილურის გარეშე არსებობა თითქმის შეუძლებელია. იმისთვის, რომ დედა შვილს დაუკავშირდეს საჭიროების შემთხვევაში, ექსტრემალურ სიტუაციებში, მობილური კავშირი არის აუცილებელი. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მობილურში, რომელიც მიაქვს, იყოს ჩატვირთული უამრავი თამაში და ერთობოდეს გაკვეთილების პროცესში. ბავშვი უნდა მივაჩვიოთ, რომ მობილური მისთვის იყოს კავშირის აუცილებელი საშუალება. რა თქმა უნდა, პირველ ან მეორეკლასელ ბავშვს არ ვგულისხმობ. რაც შეეხება იმას, თუ რას ვურჩევდი მშობლებს, ეკრანთან ბავშვის დიდი ხანი ყოფნა შეამცირონ და გაზარდონ ბავშვთან პირადი ურთიერთობა, ბავშვის გონებრივი განვითარებისთვის აუცილებელია თამაში. თუ ჩვენ დიდხანს მივუშვებთ ბავშვს ტელეფონთან, შესაძლებელია მისი შიდა ჩაკეტილობა გამოვიწვიოთ, ურთიერთობა აღარ მოუნდეს დარჩენილ სამყაროსთან და აუტისტური სპექტრის აშლილობასაც შეუწყოს ხელი. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად