Baby Bag

რა სიმპტომები ახასიათებს ეკრანდამოკიდებულ ბავშვს და როგორია მისი ქცევა? - ფსიქოლოგის რეკომენდაციები ეკრანდამოკიდებულების თავიდან ასარიდებლად

რა სიმპტომები ახასიათებს ეკრანდამოკიდებულ ბავშვს და როგორია მისი ქცევა? - ფსიქოლოგის რეკომენდაციები ეკრანდამოკიდებულების თავიდან ასარიდებლად
როგორ უნდა მოვიქცეთ, სანამ ბავშვი ეკრანდამოკიდებული გახდება და რა ზიანს აყენებს მათ გონებრივ განვითარებას ეკრანი? - აღნიშნულ თემებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე ესაუბრა. 

- ეკრანდამოკიდებულება ბავშვებში ძალიან დიდი პრობლემაა. რა სიმპტომები ახასიათებს ეკრანდამოკიდებულ ბავშვს და როგორია მისი ქცევა?

- ეკრანდამოკიდებული ბავშვები პასიურები არიან, არ იჩენენ ინტერესს სხვა აქტივობების მიმართ. ხშირად ვხდებით პრობლემებს ქცევაშიც, როცა მშობელი ეკრანს მოაშორებს ბავშვს, აწყობენ ტანტრუმს და ასე ცდილობენ გაჯეტების დაბრუნებას, ძირითად შემთხვევაში იღებენ კიდეც მათთვის სასურველ შედეგს.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რა საზღვრები უნდა დაუწესოს ბავშვს?

- საზღვრების დაწესება აუცილებელია, თუმცა ეს საზღვრებიც დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, განვითარების საფეხურზე. 3 წლამდე ასაკის ბავშვები სასურველია, საერთოდ მოვარიდოთ ეკრანს, მაგრამ რადგან დღევანდელ რეალობაში ეს ძალიან რთულად შესასრულებელია, რეკომენდაციაა, რომ ეკრანთან გატარებული დრო არ უნდა აღემატებოდეს ნახევარ საათს. ადრეულ ასაკში ამას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს. დრო შეიძლება გადანაწილებული გვქონდეს, მაგალითად, თუ ექვსი წლის ბავშვს ვაძლევთ უფლებას, რომ დღის განმავლობაში ერთი საათი გაატაროს ეკრანთან, შეიძლება ეს ერთი საათი, ორ ან სამ ნაწილად გავყოთ. აუცილებლად უნდა აკონტროლოს მშობელმა, რას უყურებს ბავშვი, რა ინფორმაციას მიიღებს, რას აითვისებს. ბევრი სასარგებლო რამეც შეიძლება ისწავლოს ბავშვმა ეკრანიდან თუ საზღვრებს დავუწესებთ და ყურადღებით შევურჩევთ, რას უყუროს.

- როგორ ავარიდოთ ბავშვი ეკრანდამოკიდებულებას, რომ არც მისი ფსიქიკა დააზიანოს და თან პრობლემაც აღმოიფხვრას? (ფაქტია, რომ გაჯეტების სრულად აკრძალვა დღევანდელ რეალობაში არ გამოდის)

- ბავშვს უნდა შევთავაზოთ რაც შეიძლება მეტი საინტერესო, გასართობი აქტივობა და წავახალისოთ მისი ინტერესები. პატარა ჩართული უნდა იყოს ოჯახის საქმიანობაში, რუტინაში და მისი მოქმედებები აუცილებლად უნდა იყოს წახალისებული.

- რამდენად აფერხებს ბავშვის გონებრივ განვითარებას ეკრანზე მიჯაჭვულობა?

- ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით აფეხებს ადრეულ ასაკში. ბავშვი ვითარდება მაშინ, როცა იკვლევს გარემოს, იღებს ახალ გამოცდილებებს, აკვირდება და შეისწავლის საგნებს, მაგალითად, შეხებით, ყნოსვით. ეკრანთან კი ამის შესაძლებლობა არ აქვს. გაჯეტებთან დიდი დროის გატარება განსაკუთრებით უშლის ხელს სოციალური უნარების განვითარებას.

- უკვე ეკრანდამოკიდებულ ბავშვთან რა რაციონალური ნაბიჯები უნდა გადადგას მშობელმა, უნდა მიმართოს თუ არა სპეციალისტს და თავად რისი გაკეთება შეუძლია?

- მშობელმა უნდა დააწესოს საზღვრები, მოიფიქროს, დაგეგმოს, რა აქტივობებით დაკავდება ბავშვი დღის განმავლობაში. აქტივობები უნდა იყოს ბავშვის ინტერესებს და შესაძლებლობს მორგებული. ეკრანი გამოიყენოს, როგორც ჯილდო. ბავშვი ჯერ დაკავდეს მშობლის მიერ შეთავაზებული აქტივობით და შემდეგ მიიღოს გაჯეტი განსაზღვრული დროით. მაგალითად, „ჯერ დავხატოთ და შემდეგ მიიღებ ტელეფონს 10 წუთით“. რთულია ერთი რეკომენდაცია მოარგო ყველა შემთხვევას, ყველაფერი დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, განვითარების საფეხურზე, ოჯახის ცხოვრების წესზე. თუ მშობელი ხვდება, რომ დამოუკიდებლად ვერ უმკლავდება და უჭირს ბავშვის ქცევის მართვა, უნდა მიმართოს სპეციალისტს, ასე მიიღებს არა ზოგად, არამედ კონკრეტულ შემთხვევაზე მორგებულ რეკომენდაციებს.         

ესაუბრა მარიამ ჩოქური  

„ორივე ბავშვი იუთუბმა დააინვალიდა და ორივე მკურნალობს“
„თუ იცნობთ ვინმეს, ვინც რვა წლამდე ბავშვს დღეში საათზე მეტს ატარებინებს ეკრანთან, განსაკუთრებით ეტლით მგზავრობისას, ჭამისას, ბანაობისას, ა.შ., შეაჩვენეთ და გააგებინეთ.დღეს ჩემი ორი მეგობარი მოვიდა ვორ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

ნარცისი დედა - დიდებული მანიპულატორი, რომელიც შვილების ცხოვრებას ანგრევს

ნარცისი დედა - დიდებული მანიპულატორი, რომელიც შვილების ცხოვრებას ანგრევს

ბავშვები სამყაროს დედასთან ურთიერთობის გზით შეიმეცნებენ. დედის შვილისადმი დამოკიდებულება, მისი მზრუნველობა და ემპათია, პატარას გარესამყაროსადმი დადებითად განაწყობს. დედა ქმნის ბაზისს, რომელზეც შვილის მომავალი და მისი პიროვნული მახასიათებლები შენდება. თუ მშობელი შვილისადმი ვერბალურ, ფსიქოლოგიურ ან ფიზიკურ ძალადობას ახორციელებს, ბავშვი ასაკის მატებასთან ერთად დეპრესიულ, დაბალი თვითშეფასების მქონე, ნერვული აშლილობებით დატანჯულ ადამიანად ყალიბდება.

დედები, როგორც წესი, შვილის ზიანისგან დაცვას და მისი თვითშეფასების ამაღლებას ცდილობენ. ნარცისი დედები კი ყოველთვის საპირისპიროდ იქცევიან. მათი შვილები ეჭვით და უნდობლობით სავსე ადამიანები არიან, რომლებსაც სამყარო ძალიან აშინებთ.

ჩვენს სტატიაში ნარცისი დედებისთვის დამახასიათებელ თვისებებს გაგაცნობთ, რომელთა დახმარებით ისინი საკუთარი შვილების მომავალს ანგრევენ და მათ ემოციურ სტაბილურობასაც აკარგვინებენ.

  • ბავშვის გრძნობების გაუფასურება

ნარცისი დედა შვილს უხეში ქცევითა და სიტყვით გულს ატკენს, შემდეგ კი მისგან საყვედურს არ მოისმენს. ის ბავშვის განცდებს გააუფასურებს და მის სენტიმენტებს დასცინებს. თუ ბავშვი ატირდება, დედა მას მეტისმეტად მგრძნობიარედ ჩათვლის და შვილის ტკივილს სერიოზულად არ აღიქვამს. როდესაც სხვები ბავშვს კარგი ქცევისთვის აქებენ, ნარცისი დედა მას აუცილებლად შეახსენებს, რომ ის არც ისე კარგია, როგორც ეს სხვებს ჰგონიათ, რაც ბავშვის თვითშეფასებას ანადგურებს. ნარცისი დედები დიდებული მანიპულატორები არიან, რის გამოც ისინი ბავშვის გრძნობებს ყოველთვის აუფასურებენ, თუ შვილის ქცევა მათ მოთხოვნებს არ პასუხობს. ნარცისი დედის შვილებს საკუთარ გრძნობებში გარკვევა უჭირთ. ისინი ვერ იგებენ, როგორ მოიქცნენ ან რა გააკეთონ, რადგან ყველაფერში ეჭვი ეპარებათ. საბოლოოდ, ისინი ყველაფერს ისე აკეთებენ, როგორც ამას ნარცისი დედა მოისურვებს.

  • უკმაყოფილება და გამუდმებით შვილის ნაკლის ძიება

ნარცისი დედა შვილისგან ყოველთვის იმაზე მეტს ითხოვს, ვიდრე ეს ბავშვს შეუძლია. თუ შვილი მისი მოთხოვნისამებრ მოქმედებს და სკოლაში მაღალ ქულებს იღებს, ის ბავშვს მიღწევებისთვის არასდროს აქებს. ნარცისი დედა შვილს ეუბნება, რომ ეს საკმარისი არ არის. ნარცისი დედა არასდროს მოიწონებს შვილის მიერ შერჩეულ საჩუქარს. ის ბავშვს დაუფიქრებლად ატკენს გულს და ეტყვის, რომ ასეთი ნივთი მას უკვე აქვს. ნარცისი დედა არასდროს არის კმაყოფილი. ის შვილს ყოველთვის რაღაცაში ადანაშაულებს. ბავშვი გამუდმებით ეჭვებშია, ვერ იგებს, რატომ არის წარუმატებელი. ნარცისი დედა ბავშვის პიროვნულ ზრდას გამუდმებით აფერხებს და მას ხაფანგში აბამს, რათა შვილი ყოველთვის მის გავლენას დაემორჩილოს.

  • პარალელების გავლება და შედარებების გაკეთება

ნარცისი დედა შვილებს ყოველთვის ერთმანეთს ადარებს და მათ შორის შუღლს აღვივებს. ის ხან ერთი შვილის უპირატესობებს გამოკვეთს, ხან მეორეს მიიჩნევს უფრო წარმატებულად. ბავშვები ერთმანეთს ეჯიბრებიან და ცდილობენ დედის ყურადღება, მოწონება და სიყვარული დაიმსახურონ. სამომავლოდ ნარცისი დედის გაზრდილი შვილები ერთმანეთს შორდებიან და მათ ახლო ურთიერთობები არ აკავშირებთ. ნარცისი დედა საკუთარ შვილებს სხვების ბავშვებს ადარებს და ყოველთვის უკმაყოფილოა. მას არასდროს მოსწონს საკუთარი შვილების ქცევა და თვლის, რომ სხვა ბავშვები ყველაფერს უკეთ აკეთებენ, რითაც შვილების თვითშეფასებას ანადგურებს.

  • ნარცისი დედა მოითხოვს, რომ შვილების ფიქრები და განცდები მისას სრულად ემთხვეოდეს

ნარცისი დედა შვილს თავისუფლებას საერთოდ არ აძლევს. ის ცდილობს ბავშვი მისი ფიქრით ფიქრობდეს და ყველაფერს მის მსგავსად განიცდიდეს. მსგავსი დამოკიდებულების წყალობით, ნარცისი დედის შვილები თავისუფლად სუნთქვასაც ვერ ახერხებენ.

  • ნარცისი დედა საკუთარ შვილებს ეჯიბრება

არ აქვს მნიშვნელობა, როგორი მიღწევები აქვთ ნარცისი დედის შვილებს, ის თვლის, რომ თავად უფრო წარმატებულია. რა სირთულეებიც არ უნდა გაიაროს ნარცისი დედის შვილმა, მისი ცხოვრების გზა უფრო რთულია. ნარცისი დედები განსაკუთრებით ქალიშვილებს ეჯიბრებიან, მათ გარეგნობას აკრიტიკებენ და საკუთარ თავს უფრო ლამაზად წარმოაჩენენ. ნარცისი დედები შვილების ხარჯზე ცდილობენ თავად უფრო წარმატებულები, განსაკუთრებულები და ძლიერები წარმოჩინდნენ.

  • საჯაროდ ნარცისი დედა იდეალურია, ხოლო განცალკევებით - მოძალადე

ნარცის დედას საჯაროდ საოცნებო იმიჯი აქვს. ის იდეალური ცოლი, დედა და ქალია, რომელიც ყველაფერს უშეცდომოდ აკეთებს. მას აღმერთებენ და ეთაყვანებიან. ნარცისი დედა მეზობლებს, მეგობრებს და ნათესავებს თავს მარტივად აწონებს. ის მათ ყურადღებას და სითბოს არასდროს აკლებს, რითაც მათი გულის მოგებას მარტივად ახერხებს. სახლში ნარცისი დედა აგრესიული, უხეში, მოუთმენელი, მანიპულატორი და მკაცრია. ის ყოველთვის მართალია და არასდროს არაფერი ეშლება. იმიჯი და სტატუსი მისთვის ყველაფერს ნიშნავს. ნარცისი დედა ყოველთვის ზრუნავს იმაზე, რომ სხვებს თავი მოაწონოს. შვილებმა მისი საიდუმლო იციან. ისინი კარგად ხედავენ, რომ ნარცისი დედის მზრუნველობა და ყურადღება, რომელსაც ის სხვა ადამიანებისადმი ავლენს, მოჩვენებითია. ნარცისი ადამიანები ზურგს უკან ყოველთვის ჭორავენ მეგობრებსა და ახლობლებს, რომლებიც, ერთი შეხედვით, ძალიან უყვართ.

  • ემოციური არასტაბილურობა

ნარცისი დედა გამუდმებით იცვლის ხასიათს. ერთი წუთის წინ ის კრიტიკის ქარცეცხლში გატარებდათ, რადგან უხასიათოდ იყო, მეორე წუთას კი სიყვარულის შემოტევა აქვს და კომპლიმენტებით გავსებთ. ნარცის დედას სტაბილური ხასიათი არ აქვს. მისი შვილები მუდმივ დაძაბულობაში ცხოვრობენ და დედის რისხვის ძალიან ეშინიათ.

  • უდანაშაულობის სინდრომი

ნარცისი დედა საკუთარ დანაშაულს არასდროს აღიარებს. ის საკუთარ იმიჯს იმდენად უფრთხილდება, რომ მას არასდროს დააზიანებს. თუ შვილი ნარცის დედას შეცდომაზე მიუთითებს, ის მისგან დაუნდობელ საყვედურებს მიიღებს. ბავშვს დედა უმადურ, უპატივცემულო და მიუღებელ ქცევაში დაადანაშაულებს. ნარცის დედას ეშინია, რომ შვილებზე აბსოლუტურ კონტროლს დაკარგავს, თუ საკუთარ შეცდომას აღიარებს.

მართალია, დედებს საკუთარი შვილები ყველაზე მეტად უყვართ, მაგრამ ისინიც ადამიანები არიან, რომლებსაც გარკვეული ნაკლოვანებები აქვთ. ნარცისი დედები გაუცნობიერებლად ანგრევენ შვილების მომავალს, რასაც ისინი, რა თქმა უნდა, არასდროს აღიარებენ.

მომზადებულია ​blogs.psychcentral.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად